مشاوره حقوقی حضانت فرزند: آنلاین و تلفنی ۲۴ ساعته [+رایگان]

حضانت موضوعی است که بعد از جدایی پدر و مادر مطرح می‌شود که باید تکلیف سرپرستی از فرزندان مشخص شود. طبیعتا تا زمانی که پدر و مادر با هم زندگی می‌کنند، امکان بررسی موضوع حضانت از فرزندان وجود ندارد. با جدایی زوجین بر اثر طلاق یا هر دلیل دیگری، باید مشخص شود که فرزندان با کدام یک از طرفین باید زندگی کنند. 

زن و شوهری که قصد طلاق گرفتن از هم را دارند، اگر صاحب فرزند باشند، باید به این مسئله توجه داشته باشند که شاید دیگر نتوانند با فرزندان خود زندگی کنند. در هر صورت حضانت فرزند موضوع بسیار مهمی است که با طلاق زوجین از هم مورد بحث قرار گرفته که مورد تاکید قانون می‌باشد. 

حال تصور کنید که والدین فرزند جدا شده‌اند که در این صورت حق حضانت با یکی از آن‌ها خواهد بود. در صورتی که جدایی زوجین بر اساس طلاق توافقی باشد، یکی از مواردی که باید در این نوع طلاق به توافق پدر و مادر برسد، حضانت فرزندان است. در واقع دادگاه نیز حق حضانت را بر اساس توافق انجام شده به مادر یا پدر فرزند می‌دهد. 

موضوع نگهداری و حضانت از فرزندان در قانون مدنی و قانون حمایت خانواده مورد بررسی قرار گرفته است. قانون حضانت فرزندان چند سالی است که دچار تغییراتی شده است و در حال حاضر مادر تا هفت سالگی و پدر تا سن بلوغ فرزندان از حق حضانت برخوردار هستند. بعد از سن بلوغ نیز مقررات مربوط به حضانت برای نگهداری از اطفال رعایت نمی‌شود و این فرزندان هستند که برای آینده خود تصمیم می‌گیرد. 

در واقع با توجه به این که فرزندان به سن بلوغ رسیده و از حالت طفولیت خارج شده‌اند، برای بحث حضانت دیگر نیازی به تعیین تکلیف از طرف قانون نیست. فرزندان به سنی رسیده‌اند که قانونا نمی‌توان آن‌ها را صغیر به شمار آورد و بر اساس اختیار خود می‌توانند با پدر یا مادر زندگی کنند. 

در قانون ایران به شرایط سلب حضانت از پدر و مادر نیز اشاره شده است که اگر عدم صلاحیت اخلاقی یکی از طرفین به اثبات نرسد، قانون حق حضانت را از آن سلب نموده و این حق را به طرف دیگر می‌دهد. در صورتی که حق حضانت با پدر یا مادر باشد اما یکی از آن‌ها فوت کند، حضانت به طرف دیگر داده می‌شود. در صورت فوت والدین، حق حضانت به جد پدری اعطا می‌گردد. 

موضوع مربوط به حضانت فرزند بسیار گسترده است و در این زمینه بحث شرایط مربوط به حضانت فرزند در صورت ازدواج مجدد مادر نیز مطرح است که قانون مدنی و قانون حمایت از خانواده هر کدام نظر متفاوتی را بیان می‌کنند. برای آشنایی با تمامی این مسائل در ادامه مطلب با ما همراه باشید. 

حضانت فرزندان برای والدین حق است یا تکلیف؟

یکی از ابهاماتی که در مورد حضانت فرزندان مطرح می‌شود، این است که حضانت برای والدین حق است یا تکلیف قانونی؟ پاسخ این سوال در ماده 1168 قانون مدنی عنوان شده است. در این ماده صراحتا ذکر شده است که نگهداری اطفال هم حق و هم تکلیف ابوین است. 

به بیان ساده‌تر، حضانت فرزندان حق قانونی برای والدین است و کسی نمی‌توان آن‌ها را از این حق محروم کند. به علاوه این که نگهداری از فرزندان تکلیف قانونی والدین نیز به شمار می‌رود. حق و تکلیف قانونی و شرعی حضانت فرزندان هریک آثار مختلفی را به همراه دارد که در این بخش به بررسی هریک می‌پردازیم. 

در این زمینه که بحث حق بودن حضانت و در عین حال تکلیف قانونی برای پدر و مادر فرزند مطرح است، بین فقها اختلاف نظر وجود دارد. نظر برخی از فقها به این صورت است که حضانت فرزندان صرفا حق والدین است و نمی‌توان تکلیفی را برای آن‌ها محسوب کرد. در واقع والدین می‌توانند از این حق برخوردار شوند و از کودک نگهداری کنند یا این حق را از خود سلب کنند. 

حال فقها دیگر بر این باورند که حضانت وظیفه شرعی برای پدر و مادر طفل است که باید این تکلیف را به درستی انجام ندهد و حتی در شرایطی که شرعا و قانونا حضانت به آن‌ها داده شده است، باید برای سرپرستی از فرزند اقداماتی را انجام دهند.

در بین نظر فقها در مورد بحث حضانت شاهد دو دستگی هستیم اما به عنوان یک نتیجه گیری کلی می‌توان بیان کرد که شرایط ذکر شده در قانون در مورد حضانت صحیح تر است و مراجع قضایی نیز مبنای صدور حکم حضانت فرزندان را قانون قرار می‌دهند. 

این که قانونگذار دو معقوله حق و تکلیف را به صورت مشترک در راستای حضانت فرزندان در نظر گرفته است، هدف مشخصی دارد. در واقع هدف قانونگذار این است که علاوه بر این که حضانت را به عنوان حق والدین تعیین نموده، این موضوع را نیز برای آن‌ها تکلیف قانونی در نظر گرفته است. 

در واقع اگر قانون حق حضانت را به پدر یا مادر داده باشد، در صورتی که فرد صاحب حق حضانت تمایلی به نگهداری از فرزند نداشته باشد، به دلیل آن که حضانت از طفل تکلیف قانونی برای والدین است، نمی‌توانند از سرپرستی طفل خودداری کنند. 

حضانت فرزند طبق قانون جدید

در قانون جدید برای حضانت فرزند، تغییراتی اعمال شد و برخلاف قانون سابق، سن حضانت فرزند خصوصا برای مادر افزایش پیدا کرده است. در ارتباط با بحث حق و تکلیف بودن حضانت هم در قانون سابق و هم در قانون جدید وجود اما آنچه که شاهد تغییراتی در این زمینه هستیم به تغییر پیدا کردن سن حضانت ارتباط دارد. 

ماده 1169 قانون مدنی در این زمینه بیان می‌کند: « برای حضانت و نگهداری طفلی که پدر و مادر او جدا از یکدیگر زندگی می‌کنند، مادر تا سن هفت سالگی اولویت دارد و پس از آن با پدر است». همچنین در تبصره این ماده عنوان شده است که بعد از هفت سالگی در صورت حدوث اختلاف، حضانت طفل با رعایت مصلحت کودک به تشخیص دادگاه می‌باشد. 

به طور کلی تعیین حضانت فرزند به دو صورت کلی صورت می‌گیرد. در واقع زوجین قبل از طلاق یا جدایی توافق می‌کنند که بعد از آن که از هم جدا شدند، حق حضانت برای کدام یک از آن‌ها باشد. در صورتی که در این زمینه توافقی حاصل نشود و هیچکدام از طرفین از حق قانونی خود در مورد حضانت کوتاه نیایند، در این صورت دادگاه برای تعیین حضانت اقدام خواهد کرد. 

دادگاه زمانی به تعیین نحوه حضانت با فرزند می‌پردازد که زوجین در این زمینه اختلاف نظر داشته باشند. در صورتی که والدین فرزند در مورد حضانت توافق کرده باشند و در زمان طلاق توافق حاصل شده را کتبا در اختیار دادگاه قرار دهند، قاضی نمی‌توانند حکم مجزا برای حضانت صادر کند. 

قانونگذار در ماده 1169 قانون مدنی به این موضوع اشاره کرده است که حضانت فرزندان تا سن هفت سالگی با مادر می‌باشد و بعد از اتمام هفت سالگی پدر می‌تواند حضانت اطفال را بر عهده بگیرد.

حضانت پسر و دختر نسبت به هم متفاوت است و هر کدام در سنین خاصی تحت حضانت مادر یا پدر قرار می‌گیرند. در ارتباط با این قضیه که دختر و پسر بعد از سن 7 سالگی تا چه سن و سالی تحت حضانت پدر قرار می‌گیرند، در بخش بعدی به بررسی آن می‌پردازیم. 

از ماده مزبور می‌توان فهمید که در مورد حق حضانت فرزند با مادر تفاوتی بین پسر و دختر نمی‌کند. در واقع پسر مانند دختر تا سن هفت سالگی، حق حضانت آن‌ها به مادر داده شده است. اما تفاوت اصلی حضانت فرزندان در مورد حق حضانت با پدر است. همچنین بحث رسیدن فرزندان به سن بلوغ و مقررات مربوط به حضانت بسیار مهم است که در ادامه به ارائه توضیحات در این زمینه می‌پردازیم. 

ارائه مشاوره حقوقی در مورد حق حضانت فرزندان با مادر

حضانت فرزندان جز اصلی‌ترین دغدغه های والدین بعد از طلاق به شمار می‌رود که برای داشتن اطلاعات کافی در این زمینه به متقاضیان توصیه می‌شود که با استفاده از مشاوره حقوقی بتوانند آگاهی خود را در این زمینه افزایش دهند.

در ارائه مشاوره حقوقی حضانت فرزند به شرایط قانونی در این زمینه پرداخته می‌شود. حال در این بخش به بیان مطالب مرتبط با حق حضانتی که قانونگذار به مادر داده است، می‌پردازیم. 

همانطور که در بخش قبل به آن اشاره کردیم، مادر قانونا تا رسیدن فرزندان به سن هفت سالگی از حق حضانت برخوردار است. در واقع فرزندان چه پسر باشند و چه دختر، هر کدام تا قبل از رسیدن به سن هفت سالگی، با مادر خود زندگی می‌کنند و تحت حضانت او می‌باشند. 

این که قانون حضانت بچه را تا 7 سالگی به مادر داده است، بدین معناست که مادر بعد از این سن دیگر از حق حضانت برخوردار نبوده و نمی‌تواند پدر را از چنین حقی محروم کند؛ مگر آن که دلایل موجه برای عدم صلاحیت پدر در نگهداری از فرزندان داشته باشد. 

بنابراین مادر بعد از هفت سالگی فرزندان نمی‌تواند برای گرفتن حق حضانت طرح دعوا کند. البته طرح دعوا از طرف مادر در صورتی از طرف دادگاه مورد پذیرش قرار می‌گیرد که این موضوع محرز شود که پدر به دلایلی مانند داشتن فساد اخلاقی و مواردی از این قبیل، از صلاحیت کافی برای نگهداری از اطفال برخوردار نبوده که در این صورت دادگاه مادر را برای حق حضانت فرزند در اولویت قرار می‌دهد. 

مشاوره حقوقی شرایط قانونی برخورداری پدر از حق حضانت فرزند

همانگونه که موضوع حق حضانت فرزند با مادر حائز اهمیت است و نیاز به اخذ مشاوره حقوقی دارد، در خصوص شرایط قانونی مربوط به حق حضانت فرزند برای پدر نیز مشاوره حقوقی ارائه می‌شود. پدر در شرایطی می‌تواند حق حضانت فرزند را بر عهده بگیرد که آن‌ها سن هفت سالگی را تمام کرده باشند. در واقع حق حضانت فرزند برای پدر از سن هفت سالگی تا سن بلوغ است. 

با توجه به این که سن بلوغ پسر و دختر متفاوت است، شاهد تفاوت بین حق حضانت فرزندان دختر و پسر با پدر هستیم. سن بلوغ پسران پانزده سالگی و دختران نه سالگی است. بنابران پدر می‌تواند تا این سنین یعنی سن بلوغ فرزندان از حق حضانت برخوردار باشد. 

می‌توان اینگونه بیان کرد که پسر از هفت تا پانزده سالگی و دختر از هفت تا نه سالگی، تحت حضانت پدر هستند. پدری که صاحب فرزند پسر و دختر است، می‌تواند تا اتمام سن بلوغ فرزند از آن‌ها نگهداری کند. در ارتباط با این موضوع که امکان زندگی فرزندان به صورت مشترک با پدر یا مادر وجود دارد، باید گفت که بسته به شرایط سنی فرزندان دارد. 

در واقع اگر پسر و دختر سن هفت سالگی را تمام کرده باشند اما هنوز به سن بلوغ نرسیده اند، هردوی آن‌ها می‌توانند با پدر زندگی کنند و به نوعی تحت حضانت پدر باشند. این موضوع در خصوص حضانت فرزندان با مادر نیز صادق است. 

پدر نیز این حق را دارد که اگر به لحاظ قانونی حضانت فرزندان با مادر باشد، در صورت وجود دلایل قانونی حق حضانت را از مادر سلب کند. در واقع پدر با ارائه مدارک موجه بتواند ثابت کند که به دلیل انحطاط اخلاقی مادر، زندگی کودک به مصلحت او نمی‌باشد، دادگاه حق حضانت را از مادر سلب می‌نماید. 

مشاوره حقوقی در مورد شرایط حضانت فرزندان در صورت ازدواج مجدد مادر

در مورد ازدواج مجدد مادر و بحث حضانت ممکن است که این سوال مطرح شود که اگر مادر با فرد دیگری ازدواج کند، آیا نگهداری فرزندان یا همان حضانت از او سلب می‌گردد؟ در واقع ازدواج مجدد مادر سبب سلب حق حضانت فرزند برای او می‌شود؟ 

قانون مدنی و قانون حمایت خانواده به بررسی شرایط حضانت فرزند در صورت ازدواج مجدد مادر پرداخته است اما ذکر این نکته ضروری است که این دو قانون در تعارض نسبت به هم هستند. در واقع قانون مدنی صراحتا عنوان می‌کند که ازدواج مجدد مادر منجر به سلب حضانت فرزند از او می‌شود. اما قانون حمایت خانواده در شرایطی نیز ازدواج مادر را مانع برخورداری از حق حضانت فرزندان نمی‌داند. 

در بررسی این موضوع که حتی بعد از ازدواج مجدد از طرف مادر، قانون حق حضانت فرزندان را به او می‌دهد یا خیر، باید به ماده 1170 قانون مدنی و ماده 45 قانون حمایت خانواده رجوع کرد. قانون مدنی، ازدواج مادر را یکی از عوامل موثر در سلب حضانت فرزند می‌داند اما قانون حمایت خانواده به مصلحت کودک در این زمینه اشاره می‌کند. 

ماده 1170 قانون مدنی در ارتباط با حضانت فرزندان در شرایطی که مادر ازدواج مجدد داشته است، می‌باشد که در این زمینه عنوان می‌کند: «اگر مادر در مدتی که حضانت طفل با او است، مبتلا به جنون شود یا با دیگری شوهر کند، حق حضانت با پدر خواهد بود.» 

به موجب ماده فوق، مادر در شرایطی که حضانت فرزند قانونا به او داده شده است، با فرد دیگری ازدواج کند، باعث می‌شود تا حق حضانت از او گرفته شود و به پدر داده شود. علاوه بر ازدواج، جنون مادر نیز نیز عامل دیگر در سلب حضانت از او به شمار می‌رود.

در پایان ماده فوق عنوان شده است که حق حضانت به پدر خواهد بود که می‌توان این برداشت را داشت که اگر پدر زنده باشد و مادر ازدواج کند، حضانت از مادر سلب می‌گردد. 

در واقع اگر پدر فوت کرده باشد، طبق قانون حضانت به مادر داده می‌شود. حال اگر مادر در صورتی که پدر فوت نموده باشد، ازدواج مجدد کند، نمی‌توان ازدواج مجدد مادر در این شرایط را به عنوان عاملی برای سلب حضانت از فرزندان به شمار آورد. 

قانون حمایت خانواده در این زمینه ماده 1170 قانون مدنی را نقض می‌کند و به نوعی نظر متفاوت با این قانون دارد. به موجب ماده 45 قانون حمایت خانواده، اگر مادر در شرایطی که حضانت فرزند با او است، ازدواج مجدد کند، در صورت رعایت مصلحت فرزند منجر به سلب حضانت نخواهد شد.

بر اساس این ماده، رعایت غبطه و مصلحت کودکان و نوجوانان، در کلیه تصمیمات دادگاه‌ها و مقامات اجرایی الزامی است. 

دادگاه‌ها برای رسیدگی به موضوع ازدواج مجدد مادر در بحث حضانت فرزند، به مصلحت مودک توجه می‌کنند. در واقع اگر حتی ازدواج مجدد مادر به مصلحت کودک باشد، دادگاه حق حضانت را از مادر به پدر انتقال نمی‌دهد. با توجه به این که مصلحت فرزند در ازدواج مادر حفظ شده است، امکان سلب نمودن حضانت از مادر وجود ندارد. 

حال در شرایطی که ازدواج مادر برخلاف مصلحت فرزند باشد، مادر طبق قانون حمایت خانواده نیز نمی‌تواند از فرزندان نگهداری کند و حق حضانت کودک به پدر داده می‌شود. بنابراین دادگاه باید در این شرایط، حفظ مصلحت و منافع کودک را مبنای صدور حکم قرار دهد. 

مشاوره حقوقی پایان مدت حضانت فرزند

منظور از پایان مدت حضانت فرزند این است که در شرایطی، دیگر حکم قانون برای تعیین تکلیف حضانت کارایی ندارد و به نوعی فرزندان از ضوابط قانونی حضانت خارج می‌شوند. پایان مدت حضانت زمانی است که فرزندان به سن بلوغ می‌رسند و در این صورت تصمیم گیرنده نهایی خود فرزندان هستند. 

تا زمانی که فرزندان به سن بلوغ نرسیده اند، به لحاظ حقوقی صغیر محسوب می‌شوند و در این سنین باید پدر یا مادر از آن‌ها نگهداری کند. در مواقعی که فرزندان بالغ محسوب می‌شوند، می‌توانند بنا به اختیار خود تصمیم بگیرند که با کدام یک از والدین زندگی کنند. 

در واقع قانون این حق را به فرزندان بالغ داده است که بتوانند حق انتخاب در این زمینه داشته باشند که قصد دارند با پدر یا مادر خود باشند. در این شرایط دیگر حکم قانون مبنای تعیین حضانت فرزندان نیست و اختیار آن‌ها در این زمینه بسیار مهم است.

در طرح دعاوی حضانت، اگر فرزندان به سن بلوغ رسیده باشند، دادگاه تصمیم نهایی را بر اساس نظر فرزندان اتخاذ می‌کند و مقررات تا سن هفت سالگی با مادر و بعد از این سن تا سن بلوغ با پدر است، اعمال نخواهد شد. 

بهره‌مندی از مشاوره حقوقی بنیاد وکلا در مورد موضوع حضانت فرزند

حضانت فرزند جز موضوعاتی از امور خانواده است که جدای از بحث اهمیت بالای آن، جز دعاوی پرتکرار در دعاوی خانواده هستند و هر ساله حجم قابل توجهی از این پرونده‌ها توسط مجتمع قضایی خانواده بررسی می‌شوند. 

به همین مناسبت برای دریافت مشاوره حقوقی در ارتباط با حضانت فرزندان می‌توانید با مجموعه بنیاد وکلا در ارتباط باشید. مشاوره حقوقی بنیاد وکلا به صورت تلفنی، آنلاین و حضوری انجام می‌شود که برای دریافت این خدمات کافیست به سایت مجموعه مراجعه کرده و از مشاوره‌های حقوقی که توسط وکیل حضانت فرزند مجرب ارائه می‌شود، استفاده نمایید. 

پس بهتر است قبل از هر اقدامی از مشاوره‌های تخصصی مجموعه بنیاد وکلا و راهنمایی‌های وکلا متخصص در زمینه حضانت بهره مند شوید تا نتیجه مورد نظرتان را در کمترین زمان ممکن دریافت کنید.