لطفاً اتصال اینترنت خود را بررسی کنید.
شما می‌توانید درخواست ارزیابی حقوقی خود را بطور مستقیم برای ارسال کنید و در کوتاهترین زمان ممکن از ایشان پاسخ بگیرید.
با عرض سلام و تبریک سال نو،
اینجانب حدود ۳۰ سال است که در کارگاهی به مساحت تقریبی ۲۰ متر در تهران مشغول به کار می‌باشم و هیچگونه قراردادی بین اینجانب و مالکان کارگاه وجود ندارد.
اخیرا مالکان این کارگاه از من خواسته‌اند که کارگاه را تخلیه کنم و تحویلشان بدهم.
آیا سابقه کار حدودا ۳۰ ساله‌ای که من در این کارگاه دارم حقی برای من ایجاد می‌کند یا خیر؟
اگر حقی دارم، چگونه محاسبه می‌شود و چگونه باید اقدام کنم؟
با تشکر
سلام،
در پاسخ به سوال شما باید گفت که برای تعیین حقوق شما بر اساس سابقه کار در کارگاهی که بدون قرارداد بوده، بایستی به قانون کار ایران مراجعه کرد. طبق ماده ۱۰ قانون کار، قرارداد کار می‌تواند به صورت کتبی یا شفاهی باشد و کارگر و کارفرما می‌توانند بدون قرارداد کتبی نیز روابط کارگری و کارفرمایی برقرار کنند.
اما در صورتی که هیچ سند یا مدرکی مبنی بر وجود یک قرارداد شفاهی یا کتبی در دسترس نباشد، اثبات سابقه کار و حقوق مرتبط با آن مشکل خواهد بود. برای اثبات حقوق خود، می‌توانید از شواهد دیگر مانند شاهدان، مدارک پرداخت حقوق، یا هر گونه مدرک دیگری که نشان‌دهنده اشتغال شما در کارگاه است، استفاده کنید.
در نهایت، پیشنهاد می‌شود که با یک وکیل متخصص در امور کارگری مشورت کنید تا بتوانید بهترین راهکار را برای حفظ حقوق خود پیدا کنید.
سلام
🟢 جمع‑بندی سریع
چون تصرف شما از حدود ۳۰ سال پیش (قبل از ۱۳۷۶) و در محل «کسب و پیشه» بوده، رابطه استیجاری‌تان تابع قانون روابط موجر و مستاجر ۱۳۵۶ است. بر اساس این قانون، مالک فقط در صورتی می‌تواند ملک را تخلیه کند که ۱) حکم دادگاه بگیرد و ۲) «حق کسب و پیشه و تجارت» (معروف به سرقفلی قدیم) شما را بپردازد یا یکی از بندهای استثنایی ماده ۱۵ قانون ۱۳۵۶ (مثل عدم پرداخت کرایه، تغییر شغل، انتقال به غیر بدون اجازه و …) را ثابت کند. بنابراین سابقه ۳۰ ساله برای شما «حق مالی قابل‌توجهی» ایجاد کرده است و بدون دریافت آن، تکلیف به تخلیه ندارید.
────────────────────────────
۱) مبنای قانونی حق شما
────────────────────────────
۱. ماده قانون ۱۳۵۶: «در اماکن کسب و پیشه و تجارت، مادام که مستاجر به تعهدات خود عمل می‌کند، موجر حق ندارد او را تخلیه کند مگر به حکم دادگاه و پرداخت حق کسب و پیشه.»
۲. ماده همان قانون: موارد استثناء (عدم پرداخت اجاره، تخریب ملک برای نوسازی، انتقال به غیر بدون اجازه و …).
۳. قانون ۱۳۷۶: قراردادهای قبل از ۱۳۷۶ همچنان تابع قانون ۱۳۵۶ باقی می‌مانند، حتی اگر کتبی نباشد.
گزاره‌ی کلیدی: «نبود قرارداد کتبی» حق شما را از بین نمی‌برد؛ عرفا اجاره شفاهی ۱۳۷۰ به بعد پذیرفته می‌شود.
────────────────────────────
۲) سازوکار محاسبه حق کسب و پیشه (سرقفلی قدیم)
────────────────────────────
۱. دادگاه یک کارشناس رسمی یا هیات ۳ نفره تعیین می‌کند.
۲. شاخص‌های کارشناسی:
• موقعیت جغرافیایی و رونق محل،
• قدمت تصرف مستاجر،
• نوع فعالیت (درآمدزا یا کم‌رونق)،
• وضعیت عرضه و تقاضا برای محل‌های مشابه،
• اجاره‌بهای عادله فعلی.
۳. به‌طور خیلی تقریبی در تهران ۱۴۰۳، حق کسب و پیشه مغازه ۲۰ متری در محدوده‌های متوسط شهر بین ۳ تا ۱۰ برابر متوسط رهن و اجاره سالانه برآورد می‌شود؛ ولی در نقاط تجاری گران ممکن است تا ده‌ها میلیارد برسد. تنها مرجع قطعی، نظریه کارشناس است.
توجه: مالک برای طرح دعوای تخلیه (به استناد مواد ۱۴ و ۱۵) باید ابتدا ۱۰ ٪ رقم کارشناسی پیش‌فرض را به حساب صندوق دادگستری تودیع کند؛ همین باعث می‌شود بسیاری از مالکین از پیگیری منصرف یا به سازش عادلانه تن بدهند.
────────────────────────────
۳) چه باید بکنید؟
────────────────────────────
۱) ارسال «اظهارنامه رسمی» به مالک
– اعلام کنید رابطه تابع قانون ۱۳۵۶ است و بدون دریافت حق کسب و پیشه/تجارت ملک را تخلیه نمی‌کنید.
– اگر وجهی تا امروز به‌عنوان اجاره می‌پرداخته‌اید حتما ادامه دهید تا موجر نتواند به بند ۹ ماده ۱۵ (عدم پرداخت اجاره) استناد کند.
۲) آماده‌سازی مدارک
• رسید‌های اجاره یا واریزی‌ها (اگر در دسترس است)
• جواز کسب یا پرونده مالیاتی و قبض برق/آب/گاز به نام شما برای اثبات قدمت.
• شهادت کسبه قدیمی محل یا کپی پروانه کسب‌های سنوات گذشته.
۳) واکنش به دادخواست احتمالی مالک
• اگر مالک دعوای تخلیه طرح کند، «ایراد قانونی تبعیت از قانون ۱۳۵۶» و «استحقاق حق کسب و پیشه» را در لایحه دفاعیه بیاورید.
• کارشناسی را جدی پیگیری کنید؛ در صورت پایین بودن عدد، اعتراض می‌توانید بدهید (ماده ۷ قانون کارشناسان رسمی).
۴) طرح دعوای مطالبه حق کسب و پیشه (در صورت تمایل به تخلیه)
– اگر خودتان می‌خواهید ملک را تحویل دهید، می‌توانید دادخواست «مطالبه حق کسب و پیشه و تخلیه پس از دریافت آن» را علیه مالک بدهید و اجرا را منوط به وصول حق کنید.
────────────────────────────
۴) پرسش‌های متداول شما
────────────────────────────
• «مالک می‌گوید اصلا قراردادی در دست نیست؛ شما غاصبید!»
پاسخ: اولا بار اثبات غصب با اوست؛ ثانیا رسید اجاره بانکی یا شهادت کسبه معتبر است؛ سوابق مالیاتی شما خودبه‌خود وجود رابطه استیجاری را ثابت می‌کند.
• «اگر مالک بگوید ملک را برای سکونت شخصی یا فرزندش می‌خواهد چه؟»
بند ۶ ماده ۱۵ فقط برای سکونت در «اماکن مسکونی» است و در محل کسب کاربرد ندارد. او نمی‌تواند مغازه را برای سکونت تحویل بگیرد.
• «اگر مالکان بخواهند ساختمان را نوسازی کنند؟»
بند ۱ ماده ۱۵ (تخریب و نوسازی) قابل استناد است، ولی باز هم منوط به پرداخت حق کسب و پیشه طبق نظر کارشناس و اخذ پروانه ساختمانی‌ست.
────────────────────────────
۵) گام عملی فوری
────────────────────────────
💠 همین هفته: یک اظهارنامه رسمی با استناد به قانون ۱۳۵۶ بفرستید.
💠 اجاره را منظم (ترجیحا بانکی) بپردازید تا سوءنیت منتفی باشد.
💠 پوشه مدارک قدمت و فعالیت را آماده کنید.
💠 در صورت هر گونه تهدید تخلیه فیزیکی، کلانتری را خبر کنید؛ مطابق ماده ۱۵۶ قانون مجازات اسلامی، تصرف عدوانی و مزاحمت جرم است.
💠 اگر مذاکرات به نتیجه نرسید، از مشاور حقوقی یا وکیل متخصص املاک تجاری ۱۳۵۶ کمک بگیرید؛ اشکالات شکلی در این قانون فراوان است و تجربه وکیل می‌تواند مبلغ حق کسب را چند برابر کند.
────────────────────────────
جمع‌بندی
• سابقه ۳۰ ساله شما «حق کسب و پیشه» ایجاد کرده است؛ موجر نمی‌تواند بدون حکم دادگاه و پرداخت آن، ملک را پس بگیرد.
• رقم دقیق حق، فقط با کارشناسی دادگاه تعیین می‌شود اما معمولا چند برابر رهن و اجاره‌ی سالانه محل است.
• بهترین اقدام: حفظ نظم پرداخت اجاره، ارسال اظهارنامه، و آماده بودن برای دفاع یا مطالبه رسمی حق کسب.
به این ترتیب خیالتان راحت باشد که قانون پشت شماست؛ مذاکره یا دادگاه، بدون پول سرقفلی قدیم حق ندارند تخلیه کنند. موفق باشید 🌷
با سلام بله اولا تخلیه منوط به اثبات شرایط مقرر در قانون سال ۱۳۵۶ است ثانیا در صورت تخلیه شما مستحق کسب و پیشه و تجارت هستید
با سلام
شما به عنوان مستاجر جز استفاده کردن از منافع ملک حق دیگری ندارید
با سلام و عرض ادب ، اظهار نظر حقوقی مستلزم بررسی بیشتر می‌باشد
سلام و درود
خیر حقی برای شما به عنوان مستاجر این ملک قابل تصور نیست
با سلام و عرض ادب اظهار نظر حقوقی مستلزم بررسی بیشتر می‌باشد
با سلام
پاسخ مستلزم ارائه توضیحات بیشتر است
