لطفاً اتصال اینترنت خود را بررسی کنید.
شما میتوانید درخواست ارزیابی حقوقی خود را بطور مستقیم برای ارسال کنید و در کوتاهترین زمان ممکن از ایشان پاسخ بگیرید.
با سلام و احترام
سرقفلی مغازه تجاری که جزء ماترک متوفی بوده است، توسط کلیه وراث به احد از وراث طی سند عادی رضایت کلیه وراث بر انتقال سرقفلی به امضا رسیده است. مالک مغازه هم با وراث که سرقفلی به او منتقل شده سند رسمی تنظیم نموده است. آیا این سرقفلی در تقسیم ترکه جزء ترکه می‌آید؟ ممنون از پاسخگویی
با توجه به توضیحات شما، اگر کلیه وراث رضایت خود را برای انتقال سرقفلی به یکی از وراث اعلام کرده‌اند و این انتقال به صورت رسمی و با تنظیم سند رسمی انجام شده باشد، سرقفلی دیگر جزء ماترک محسوب نمی‌شود.
طبق ماده ۳۴۰ قانون مدنی، انتقال سرقفلی به موجب سند رسمی و در صورت رضایت کلیه وراث، به منزله انتقال قطعی و قانونی است و در نتیجه، سرقفلی به عنوان بخشی از ترکه برای تقسیم ارث محسوب نمی‌شود.
سلام
نتیجه کوتاه
چون همۀ وراث (بالغ، رشید و صاحب سهم) کتبی اعلام رضایت کرده‌اند و مالک نیز با تنظیم سند رسمی با انتقال‌گیرنده موافقت کرده است، حق سرقفلی از حالت «مال مشاع ماترک» خارج شده و اکنون ملک خصوصی همان وارث انتقال‑گیرنده است. بنابراین در صورت‌مجلس تقسیم ترکه دیگر «سرقفلی» موضوع تقسیم قرار نمی‌گیرد؛ آنچه ممکن است بین سایر ورثه مطرح شود فقط «قیمت/ثمن یا معوضی» است که بابت واگذاری سهمشان باید دریافت کنند.
اگر ثمنی پرداخت نشده یا توافق دربارۀ قیمت وجود نداشته باشد، سایر ورثه می‌توانند به‌عنوان «طلب» از انتقال‌گیرنده مطالبه کنند، اما حق عینی نسبت به سرقفلی ندارند.
────────────────────────────
تحلیل حقوقی مرحله به مرحله
────────────────────────────
۱) ماهیت حق سرقفلی یا «حق کسب و پیشه»
• طبق مادۀ ۳ قانون روابط موجر و مستاجر ۱۳۵۶ (حاکم بر اغلب اماکن تجاری قدیمی)، این حق مالی است و جزء اموال محسوب می‌شود.
• بر اساس مادۀ ۸۶۶ قانون مدنی، پس از فوت مستاجر، حقوق مالی وی قهرا به وراث منتقل می‌شود و حالت «اشاعه» پیدا می‌کند.
۲) جواز انتقال بین ورثه
• مادۀ ۱۹ همان قانون ۱۳۵۶ تصریح دارد که «انتقال حق کسب و پیشه به کلیۀ ورثه یا بعضی از آن‌ها» بدون رضایت موجر مجاز است؛ فقط باید ظرف یک ماه به موجر اعلام شود.
• در پروندۀ شما تمام ورثه طی سند عادی سهم خود را به یکی از ورثه واگذار کرده‌اند. این عمل در فقه و قانون می‌تواند «صلح حقوق»، «هبه» یا «بیع سهم» تلقی شود و به‌صرف سند عادی بین طرفین صحیح است.
۳) تکمیل تشریفات با موجر
• رضایت و حضور موجر و تنظیم سند رسمی در دفترخانه باعث شده انتقال برای موجر و اشخاص ثالث هم معتبر و غیرقابل انکار شود. بنابراین همه ارکان انتقال تکمیل شده است.
۴) اثر انتقال بر تقسیم ترکه
الف) اگر «سند عادی رضایت» قبل از تنظیم صورت‌مجلس افراز یا تقسیم ترکه امضا شده باشد، در زمان تقسیم دیگر چیزی به اسم سرقفلی در ماترک وجود ندارد.
ب) اگر ورثه هنگام تقسیم، ارزش سرقفلی را در محاسبات مالی لحاظ نکرده باشند، هر وارث حق دارد فقط «ثمن معامله» یا «مازاد سهم‌الارث» خود را مطالبه کند؛ نه اینکه دوباره سرقفلی را موضوع تقسیم قرار دهد.
۵) استثناها و نکات
• وجود وارث محجور: اگر در بین امضا‌کنندگان صغیر یا محجور بوده و ولی قهری/قیم بدون مجوز شورای حل اختلاف (سازمان امور سرپرستی) اقدام کرده باشد، معامله نسبت به سهم محجور غیرنافذ است و امکان ابطال آن وجود دارد.
• ادعای جهل یا اکراه: هریک از وراث می‌تواند برابر مادۀ ۱۹۰ ق.م ادعای فقدان قصد یا رضا را مطرح کند، ولی بار اثبات بر عهدۀ اوست.
• مرور زمان: دعوای بطلان یا مطالبه ثمن، مشمول مرور زمان مدنی نیست اما هر قدر زمان بگذرد اثبات ادعا دشوارتر می‌شود.
────────────────────────────
پاسخ به پرسش اصلی
با توجه به انتقال رضایت‌نامه‌ای و سند رسمی، حق سرقفلی دیگر جزیی از ماترک محسوب نمی‌شود و در تقسیم ترکه وارد نخواهد شد؛ فقط چنانچه ورثه مبلغی در برابر واگذاری دریافت نکرده باشند، حق دارند «قیمت عادله سهم» خود را از انتقال‌گیرنده مطالبه کنند، ولی مالکیت سرقفلی قابل برگشت به ترکه نیست.
با سلام ابتدا جز ترکه بوده است لیکن وراث سهم خود را منتقل نموده‌اند و از ترکه خارج شده است
با سلام
خیر
جزو ترکه محسوب نمی شود.
