لطفاً اتصال اینترنت خود را بررسی کنید.
شما می‌توانید درخواست ارزیابی حقوقی خود را بطور مستقیم برای ارسال کنید و در کوتاهترین زمان ممکن از ایشان پاسخ بگیرید.
سلام. زمینی را فروختم در مقابل آپارتمان و الآن آپارتمان مال غیر درآمده و می‌خواهم با بطلان معامله زمین را پس بگیرم اما او زمین را تقسیم کرده و فروخته به چند نفر و زمین فاقد سند است. آیا می‌توانم زمین را پس بگیرم؟
اگر آپارتمانی که در مقابل زمین دریافت کرده‌اید مال غیر باشد، معامله باطل است و شما می‌توانید به استناد ماده ۳۹۰ قانون مدنی درخواست فسخ معامله را بدهید.
در صورتی که زمین به چند نفر فروخته شده باشد و فاقد سند باشد، بازپس‌گیری آن ممکن است با چالش‌هایی مواجه شود.
برای پیگیری حقوقی، بهتر است به دادگاه صالح مراجعه کرده و با ارائه مدارک و مستندات خود، درخواست ابطال معاملات بعدی و بازپس‌گیری زمین را مطرح کنید.
همچنین، می‌توانید خسارت‌های وارده را نیز مطالبه کنید.
سلام وقت بخیر
📝 جمع‌بندی خیلی کوتاه
اگر آپارتمان معاوضه‌شده «مال غیر» از کار درآمده، معامله معاوضه از اساس بی‌اعتبار است و شما حق دارید زمین را از دست نخستین خریدار و حتی از دست خریداران بعدی پس بگیرید؛ مشروط به این‌که:
۱. دعوای خود را به‌طرفیت «همه متصرفان و خریداران فعلی» طرح کنید؛
۲. دادخواست را با خواسته‌های «ابطال مبایعه‌نامه نخستین و معاملات بعدی، خلع ید، قلع و قمع (در صورت ساخت‌وساز) و مطالبه اجرت‌المثل ایام تصرف» تنظیم نمایید؛
۳. چنانچه استرداد زمین عملا ممکن نباشد (مثلا ثبت رسمی به نام ثالث شده یا بناهای غیرقابل قلع احداث گردیده) حق دارید به استناد مواد ق.م. «قیمت روز» را از غاصب اول یا هر یک از متصرفان بعدی مطالبه کنید.
────────────────────────────
۱) از لحاظ حقوقی چه اتفاقی افتاده است؟
الف) معامله معاوضه زمین ⇆ آپارتمان در حکم دو «بیع» متقابل است.
ب) چون آپارتمان در مالکیت فروشنده شما نبوده، انتقال او فضولی و به تصریح ماده ق.م. باطل است.
ج) به استناد مواد ق.م. شما اختیار «فسخ» یا استرداد ثمن (زمین) را دارید؛ در واقع معامله معاوضه منحل می‌شود و هرکس باید مال دریافتی را برگرداند.
د) انتقالات بعدی زمین نیز فضولی است (رای وحدت رویه ۶۷۲‑۱۳۹۴)، زیرا کسی که مالک نشده بود، حق انتقال نداشت؛ لذا شما می‌توانید ملک را از هر دستی در تصرف دارد مطالبه کنید
۲) اگر خریداران بعدی «حسن نیت» داشته باشند چه؟
حقوق ایران برای اموال غیرمنقول، حمایت ویژه‌ای از «مالک ثبت‌شده» می‌کند، اما در پرونده شما:
• زمین فاقد سند رسمی است؛ پس دفاع «مالکیت ثبت‌شده» وجود ندارد.
• حسن نیت خریدار بعدی مالکیت ایجاد نمی‌کند؛ فقط ممکن است در میزان اجرت‌المثل اثر بگذارد (ماده ۳۲۰ ق.م.).
بنابراین اصل «ید» بر مالکیت شما غلبه ندارد و دعوای شما قابل قبول است.
۳) سناریوهای ممکن هنگام صدور رای
سناریو A) زمین دست‌نخورده است. ➜ دادگاه حکم به ابطال اسناد عادی و «خلع ید و تحویل زمین» می‌دهد.
سناریو B) قطعات تفکیک ولی هیچ بنا زده نشده. ➜ حکم به ابطال کل معاملات و اعاده ملک به حالت مشاع صادر می‌شود؛ خریداران باید وجوه خود را از فروشنده‌ی متقلب مطالبه کنند.
سناریو C) خریداران روی قطعات ساختمان احداث کرده‌اند. ➜ شما اختیار دارید:
• قلع و قمع بنا و تحویل زمین تخلیه‌شده را بخواهید (اصل بر جواز قلع است)
• یا بنای احداثی را تملک کنید و «ارش» آن (قیمت اعیانی) را به سازنده بپردازید (قاعده‌ی «لا ضرر» )
• یا اصلا زمین را تلف حکمی تلقی کنید و قیمت روز آن را از غاصب یا مسبب اصلی بگیرید
سناریو D) یکی از خریداران توانسته برای قطعه خود «سند رسمی» بگیرد. ➜ باید ابتدا دعوای «ابطال سند رسمی و معاملات» مطرح، سپس خلع ید درخواست شود؛ ممکن است کار طولانی شود ولی ممکن است موفق شوید (رای وحدت رویه ۶۷۲‑۱۳۹۴ )
۴) گام‌های عملی که پیشنهاد می‌شود
۱) گردآوری ادله
• مبایعه‌نامه معاوضه (زمین ⇆ آپارتمان)،
• مدارک اثبات استحقاق ثالث نسبت به آپارتمان (حکم دادگاه، سند رسمی شخص ثالث یا رای شورای حل اختلاف مبنی بر خلع ید شما)،
• هرگونه مکاتبه یا اظهارنامه‌ای که نشان دهد معامله را منحل کرده‌اید،
• استعلام ثبتی و نقشه‌ی UTM برای اثبات موقعیت زمین.
۲) ارسال «اظهارنامه‌ی فسخ و استرداد ملک» به فروشنده و خریداران بعدی – حفظ حق طرح خسارت.
۳) تقدیم دادخواست به دادگاه عمومی حقوقی محل وقوع ملک با خواسته‌های زیر:
• ۱) ابطال مبایعه‌نامه مورخ …،
• ۲) ابطال کلیه نقل و انتقالات و قولنامه‌های بعدی،
• ۳) صدور حکم خلع ید و تحویل زمین،
• ۴) قلع و قمع اعیانی (در صورت وجود)،
• ۵) مطالبه‌ی اجرت‌المثل ایام تصرف از تاریخ تحویل زمین تا روز اجرای حکم،
• ۶) مطالبه‌ی خسارات دادرسی
۴) اگر احتمال می‌دهید زمین بیش‌تر حیف و میل شود، هم‌زمان «دستور موقت منع نقل و انتقال و عملیات ساختمانی» طبق ماده ق.آ.د.م. بخواهید.
۵) تعقیب کیفری انتقال مال غیر علیه فروشنده‌ی اصلی (قانون سال ۱۳۰۸)؛ محکومیت کیفری معامله‌گر متقلب، اهرم فشار خوبی برای جبران خسارت است.
۵) اگر زمین را نتوانستید پس بگیرید …
• با صدور رای قطعی مبنی بر «تلف حکمی» یا «عدم امکان استرداد»، دادگاه طبق مواد ق.م. خریداران یا غاصب اول را به پرداخت «قیمت روز» (به نرخ کارشناس رسمی زمان حکم) محکوم می‌کند.
• می‌توانید هم‌زمان از فروشنده‌ی متقلب، ثمن آپارتمان از دست‌رفته و کلیه خسارات را هم مطالبه کنید (مسئولیت مدنی )
────────────────────────────
💡 نکات ریز ولی مهم
• در ستون «خوانده» حتما آخرین متصرفین واقعی را نیز بیاورید تا حکم خلع ید علیه آنان قابل اجرا باشد.
• اگر چند قطعه به افراد مختلف منتقل شده، تفکیک «محل وقوع ملک» در دادخواست ضروری است.
• در صورت طولانی‌شدن دادرسی، هر سال تقاضای «تجدید ارزیابی اجرت‌المثل» بدهید تا ارزش روز لحاظ شود.
• ممکن است یکی از خریداران در مقام «شریک مشاعی» ظاهر شود؛ در این صورت دادگاه ابتدا مالکیت شما را احراز، سپس با قواعد «شراکت و غصب مازاد» تصمیم می‌گیرد.
• گذشت زمان در دعوای مالکیت مانع نیست؛ مرور زمان نداریم، ولی در مسئولیت مدنی برای خسارت معنوی سه‌سالۀ عرفی را برخی دادگاه‌ها لحاظ می‌کنند.
────────────────────────────
نتیجه
۱. از منظر حقوقی راه «استرداد زمین» کاملا باز است؛ انتقالات بعدی مانع مالک اصلی نمی‌شود.
۲. اگر استرداد فیزیکی ممکن نباشد، قانون حق مطالبه «قیمت روز» را برای شما محفوظ دانسته است.
۳. برای تسریع کار حتما دادخواست جامع (ابطال معاملات + خلع ید + قلع و قمع + اجرت‌المثل) را به‌طرفیت همه متصرفان تنظیم و از اهرم شکایت کیفری هم استفاده کنید.
موفق باشید؛ هر زمان به متن دادخواست یا لایحه تکمیلی نیاز داشتید خبر دهید تا نمونه ورد یا فایل قابل ویرایش برایتان بفرستم.
با سلام به نظر می رسد می توانید قیمت زمین را به نرخ روز بگیرید
