چگونه بفهمم سرقفلی به مستاجر فروخته شده است؟

با سلام
ابتدا باید قرارداد با مستاجرین بررسی گردد، در متن قرارداد در صورت اشاره واگذاری یا انتقال امتیاز سرقفلی باشد، وراث مستاجرین می توانند ادعای سرقفلی را داشته باشند، و جهت استعلام و دریافت اجاره نامه یا قرارداد بهتر است یا با اداره مالیات یا شهرداری، و یا اتحادیه کسب و پیشه ای که از آن مجوز کسب و کار گرفته اند مراجعه نمایید.

سلام و عرض ادب و احترام 🌷
سوال شما درباره موضوع بسیار مهم و پرتکراری در دعاوی املاک تجاری است، مخصوصا املاکی که **قبل از انقلاب** اسلامی اجاره داده شده‌اند و حالا **وراث مستاجرین، ادعای سرقفلی** می‌کنند.

من موضوع را به‌صورت دقیق، حقوقی و کاربردی برایتان تحلیل و پاسخ می‌دهم تا با خیال راحت و آگاهی کامل بتوانید مسیر قانونی را طی کنید.

---

## ✅ خلاصه‌ی وضعیت شما:

- ملکی **قبل از انقلاب (۱۳۵۷)** به مستاجر اولیه اجاره داده شده.
- در **قرارداد اجاره، هیچ اشاره‌ای به سرقفلی نشده** و فقط مدت اجاره (مثلا یک‌ساله) ذکر شده است.
- اکنون **وراث مستاجر ادعا می‌کنند که سرقفلی مغازه به مستاجر اولیه واگذار شده بوده.**
- این ادعا را در تامین دلیل گفته‌اند و **کارشناس شورای حل اختلاف** هم آن را ثبت و امضا کرده.

---

## ✅ پرسش‌های شما:

۱. **چگونه بفهمم که سرقفلی به مستاجر اولیه فروخته یا واگذار شده؟ و از کجا استعلام بگیرم؟**
۲. **آیا اصولا در قرارداد اجاره یک‌ساله، می‌توان سرقفلی را هم واگذار کرد؟**

---

## ✅ پاسخ دقیق به سؤال ۱:
### چگونه بفهمید که سرقفلی واگذار شده یا نه؟

🔹 در نظام حقوقی ایران، به‌ویژه درباره املاک تجاری قدیمی، **وجود یا عدم وجود سرقفلی** از سه طریق قابل بررسی است:

### ✅ روش‌های بررسی:

#### 🔸 ۱. **بررسی متن قرارداد اجاره اولیه (قبل از انقلاب):**
- اگر در متن قرارداد، عباراتی مثل **"سرقفلی داده شده"، "حق کسب و پیشه"، "حق تجارت"، "ملک با سرقفلی واگذار شد"** و... باشد، نشانه وجود سرقفلی است.
- در غیر این صورت، **اصل بر نبودن سرقفلی است.**

🔸 اگر قرارداد در دسترس نیست، می‌توانید از **وراث موجر یا مستاجر، دفاتر اسناد رسمی، یا حتی شهرداری** دنبال نسخه‌ای از آن بگردید.

---

#### 🔸 ۲. **استعلام از اداره ثبت اسناد و املاک یا مراجع قضایی (در صورت وجود سند رسمی):**

- اگر انتقال سرقفلی به صورت رسمی انجام شده باشد (مثلا در دفترخانه)، ممکن است **سند رسمی سرقفلی** وجود داشته باشد.
- بنابراین می‌توانید از اداره ثبت یا دفترخانه‌ای که احتمالا انتقال در آن انجام شده، **استعلام بگیرید**.

---

#### 🔸 ۳. **بررسی رویه و عرف محل در آن زمان:**

در املاک قبل از انقلاب، بسیار رایج بوده که **موجر، سرقفلی را به مستاجر واگذار کرده ولی در قرارداد اجاره چیزی ننوشته‌اند**.

در این موارد، **شهادت شهود محلی، عرف بازار، یا اظهارات افراد مطلع** می‌تواند مؤثر باشد، اما **ارزش آن در دادگاه محدود و قابل خدشه است**.

---

#### 📌 نکته مهم:
در **قانون روابط موجر و مستاجر سال ۱۳۵۶** (که بر املاک تجاری قبل از انقلاب حاکم است)، حتی اگر **هیچ سرقفلی داده نشده باشد، ولی مستاجر سال‌ها در ملک فعالیت تجاری کرده باشد، ممکن است حق کسب و پیشه برای او ایجاد شده باشد.**

یعنی حتی بدون پرداخت سرقفلی، **"حق کسب و پیشه" ایجاد می‌شود که قابل مطالبه است.**

---

## ✅ پاسخ دقیق به سؤال ۲:

### آیا می‌توان در قرارداد اجاره یک‌ساله، سرقفلی را هم واگذار کرد؟

🔹 از نظر قانونی، بله. اگر **در قرارداد یا خارج از آن، توافقی برای پرداخت سرقفلی شده باشد** (چه رسمی، چه عادی)، این واگذاری قابل قبول است.

🔹 حتی اگر مدت اجاره یک‌سال باشد، اگر مستاجر بابت سرقفلی پولی پرداخت کرده باشد و مالک **با دریافت آن، اجازه داده باشد که مستاجر کسب و کار راه‌اندازی کند**، این واگذاری سرقفلی **معتبر است**.

✅ اما اگر **هیچ اشاره‌ای به سرقفلی در قرارداد نشده** و **مدرکی هم برای پرداخت سرقفلی وجود ندارد، اصل بر این است که سرقفلی‌ای واگذار نشده است.**

---

## ✅ درباره «تامین دلیل» و نظر کارشناس شورای حل اختلاف:

🔸 تامین دلیل فقط **ثبت گفته‌ها و مشاهدات است، نه رای دادگاه.**
🔸 نظر کارشناس شورای حل اختلاف، **اثبات‌کننده قطعیت وجود سرقفلی نیست**؛ فقط یک اماره (نشانه) است و در دادگاه قابل رد شدن است.

---

## ✅ نتیجه‌گیری نهایی:

| سؤال | پاسخ |
|------|-------|
| چگونه بفهمم سرقفلی واگذار شده؟ | بررسی قرارداد، استعلام از ثبت، شهود، و رویه عرفی بازار. |
| آیا در قرارداد اجاره یک‌ساله می‌توان سرقفلی داد؟ | بله، اگر توافق جداگانه‌ای وجود داشته یا وجهی پرداخت شده باشد. |
| آیا تامین دلیل، اثبات سرقفلی است؟ | ❌ خیر، فقط ثبت ادعاست؛ اثبات با دادگاه است. |
| اگر مدرکی برای سرقفلی نباشد؟ | اصل بر نبودن سرقفلی است. اما ممکن است "حق کسب و پیشه" به استناد قانون ۵۶ ایجاد شده باشد. |

---

## ✅ توصیه مهم:

اگر شما مالک هستید و قصد تخلیه یا فروش ملک را دارید:

۱. حتما **متن قرارداد اولیه را بررسی کنید**.
۲. از **مشاور حقوقی یا وکیل متخصص در دعاوی سرقفلی و کسب و پیشه** مشاوره بگیرید.
۳. از طریق دادگاه، می‌توانید **دعوی تخلیه یا تعیین تکلیف سرقفلی** را مطرح کنید.

---

اگر مایل باشید، بفرمایید که:
- آیا قرارداد اجاره اولیه را دارید؟
- مستاجر چه مدت در مغازه فعالیت داشته؟
- آیا مبلغی بابت سرقفلی پرداخت شده یا نه؟
- ملک را می‌خواهید تخلیه کنید یا بفروشید؟

تا بر اساس پاسخ‌ها، **مسیر دقیق و کاملا قانونی** را برایتان ترسیم کنم.

با آرزوی موفقیت و احقاق حق شما
در خدمت شما هستم 🌷

سلام
مستاجر چنین قراردادی مستحق دریافت سرقفلی می باشد

با درود
مستاجر صرفا امکان مطالبه حق کسب و پیشه را دارد مگر ابتدای قرار داد مبلغ سرقفلی را به مالک پرداخته باشد

سلام با توجه به قاعده البینه علی المدعی مستاجرین که مدعی خرید سرقفلی از مالک اولیه هستند باید دلایل خودشون رو ارائه کنند و شما هم حق اعتراض به دلایل استنادی احتمالی رو دارین با یه همکار از سایت هماهنگ کنید تا نحوه طرح دعوی رو به شما توضیح بدن یا وکیل بگیرید

با سلام
در قرارداد اجاره ای که مشمول قانون ۱۳۵۶ باشد مستاجر می تواند نسبت به مطالبه حق کسب، پیشه و تجارت اقدام نماید.

مطابق قانون موجر و مستاجر مصوب ۱۳۵۶ مستاجر مشمول حق کسب و پیشه شده و شمول قانون مصوب ۱۳۵۶ بر ارکان اجاره نامه قطعی است .