در این مقاله به بررسی عواقب شکایت از کارفرما و عواملی که می‌تواند از پیامدهای منفی شکایت جلوگیری کند، می‌پردازم
دلایل شکایت از کارفرما
دلایل زیادی برای شکایت از کارفرما وجود دارد. اصولا هر چیزی که باعث نقض حق و حقوق کارگران شود، می‌تواند دلیلی محکم برای شکایت محسوب شود.
دلایلی مانند:
- عدم رعایت قانون کار درباره قرارداد
- عدم ایمنی و بهداشت در محیط کار
- عدم بیمه کارگر
- پرداخت نکردن حقوق و مزایا
- عدم رعایت قوانین کار
- تبعیض و اذیت کردن کارگر
- اخراج غیرقانونی
- اخراج بدون پرداخت کردن حقوق
در ادامه می‌خواهم شما را با عواقب منفی و مثبت شکایت از کارفرما آشنا کنم.
عواقب منفی شکایت از کارفرما
شکایت از کارفرما معمولا تبعات و عواقب منفی متعددی دارد. آنچه در این بخش قرار است درباره آن صحبت کنیم، عواقب منفی شکایت از کارفرما است که به گفته مشاوره حقوقی اداره کار شامل این موارد خواهد شد:
اخراج
اخراج را می‌توان اولین پیامد منفی شکایت از کارفرما دانست. معمولا کارفرمایان، شکایت از خود را برنمی‌تابند، به همین جهت هم ممکن است در هنگام بررسی پرونده یا بعد از صدور رای، کارگر را اخراج کند. در این صورت قانون او را ملزم می‌کند تا تمامی حقوق و مزایا را پرداخت نماید.
البته نمی‌توان این قاعده را به همه کارفرماها تعمیم داد و همین دلیل سبب شود تا کارگران از احقاق حقوق خود خودداری کنند.
ایجاد تنش در محیط کار
تنش در محیط کار بعد از طرح شکایت از کارفرما، چیزی است که معمولا نمی‌توان از آن دوری کرد. این تنش می‌تواند میان کارگر و کارفرما یا کارگر با همکاران خود شود.
گاهی حتی ممکن است سبب شود تا کارفرما در حین رسیدگی به شکایت، کارگر را تعلیق یا اخراج کند. باید توجه داشت که در این شرایط آرامش خود را حفظ کرده و از درگیری و تنش اجتناب کنید. زیرا در آینده شغلی‌تان، تاثیر منفی خواهد داشت.
شکست در شکایت
گاهی ممکن است کارگر با صرف هزینه و وقت زیاد، نتواند شکایت خود را به سرانجام برساند و شکست بخورد. در این صورت رای اداره کار به ضرر او خواهد بود و ممکن است منجر به اخراجش شود. البته شکایت از کارفرما در سه مرحله پیگیری می‌شود و می‌توان به آن اعتراض کرد.
عامل اصلی شکست در جلسات اداره کار، عدم استناد به مدارک و ادله محکمه پسند است. بنابراین برای جلوگیری از این اتفاق، باید قبل از هر اقدامی، مدارک خود را تهیه کرده و همراه با دادخواست شکایت، ارائه دهید.
افشای اطلاعات شخصی
گاهی شکایت باعث افشای اطلاعات شخصی می‌شود. مثلا در مواردی که شکایت به دلیل آزار و اذیت در محیط کار یا توسط کارفرما است، باید ماوقع را برای کارشناسان اداره کار بیان کنید تا بتوانید رای را صادر کنند. شاید این اتفاق برایتان ناخوشایند باشد.
درگیر شدن در پروسه شکایت و پرداخت هزینه زیاد
طولانی شدن روند رسیدگی به شکایت، نیز می‌تواند جز عواقب منفی شکایت از کارفرما باشد حتی اگر وکیل اداره کار داشته باشید. مخصوص زمانی که کارگر از کار هم اخراج شده یا اصولا دلیل شکایت، اخراج باشد. در این شرایط طولانی شدن این پروسه می‌تواند، تبعات منفی مالی و حتی معنوی برای فرد داشته باشد.
ضمن اینکه هزینه‌های زیادی نیز متحمل خواهد شد. شاید مجبور به گرفتن وکیل شود یا برای بازرسی از محل درخواست کارشناس دهد. معمولا زمانی که فرد بدون داشتن قرارداد یا بدون مدارک و اسناد، اقدام به شکایت می‌کند، با این مشکل روبه‌رو خواهد شد.
از بین رفتن اعتبار و شهرت
شکایت از کارفرما می‌تواند باعث از بین رفتن اعتبار و شهرت فرد نیز شود. معمولا در اصناف، افراد همدیگر را شناخته و از مشکلات درون کارگاهی هم باخبر هستند.
مثلا ممکن است کارفرمای شما بعد از شکایت، این موضوع را نزد مابقی هم صنفان خود مطرح نماید. بنابراین در رزومه و اعتبارتان تاثیر منفی گذاشته و حتی ممکن است نتوانید در آینده، در همان شغل باقی بمانید.
بدرفتاری کارفرما و احتمال گرفتن انتقام
بدرفتاری کارفرما بعد از طرح شکایت از او و گرفتن انتقام هم جزو عواقب منفی شکایت از کارفرما است. مثلا ممکن است محدودیت‌ها و مشکلاتی را سد راه شما قرار دهد که نتوانید به راحتی کار کرده یا در آنجا بمانید. این مشکلات می‌تواند کارایی و عملکردتان را تحت تاثیر قرار دهد و نتوانید مانند سابق کار کنید.
البته این مورد درباره همه کارفرماها صدق نمیکند و چه بسا کارفرما بعد از شکایت، متوجه مشکلات کار شده و آنها را حل و فصل نماید.
مشکل در پیدا کردن شغل جدید
گاهی نیز بعد از شکایت، ممکن است کارفرما، کارگر را اخراج کند یا رای به ضرر کارگر باشد و کارفرما عذرش را بخواهد. در این صورت، اخراج و به تبع آن سابقه شکایت از کارفرما، می‌تواند مشکلاتی را در پیدا کردن شغل جدید برای کارگر به وجود بیاورد.
ایجاد مشکلات روحی مثل استرس و اضطراب
تنش‌ها، روند رسیدگی به شکایت و مشکلاتی که ناشی از این کار هستند، می‌توانند به صورت جدی بر سلامت روح و روان فرد، تاثیرات مخربی داشته باشند.
معمولا کارگرانی که اقدام به شکایت می‌کنند، در این بازه زمانِی، استرس و اضطراب‌های شدیدی را تجربه خواهند کرد تا رای نهایی صادر شود.
عواقب مثبت شکایت از کارفرما
شکایت از کارفرما می‌تواند عواقب و پیامدهای مثبتی هم داشته باشید. آنچه در این فصل به آن می‌پردازم، این نتایج مثبت و خوشایند است که شامل موارد زیر می‌شود:
دریافت حق و حقوق
شکایت از کارفرما همیشه هم بد تمام نمی‌شود، بلکه می‌تواند تاثیرات بسیار مثبتی نیز مانند دریافت حق و حقوق داشته باشد.
فرقی نمیکند موضوع شکایت از کارفرما چه باشد، به هر حال زمانی که اداره کار رای را به نفع کارگر صادر کند، کارفرما ملزم خواهد شد تا تمامی حق و حقوقی که کارگر به خاطر آن شکایت کرده را پرداخت نماید.
این حق و حقوق می‌تواند شامل پرداخت دستمزد معوقه، پرداخت مزایا، عیدی و پاداش، بیمه کردن کارگر، بستن قرارداد، برگشتن سر کار و هرچیز دیگری باشد.
جبران خسارت‌های وارد شده
جبران خسارت‌هایی که به دلیل نقض قوانین و حقوق کارگر پیش آمده نیز از ثمرات مثبت شکایت از کارفرما است. ممکن است کارگری به خاطر عدم ایمنی و بهداشت در محیط کار، بیمار شده باشد.
یا اینکه کارفرما حق بیمه او را پرداخت نکرده و خسارت‌هایی را متحمل شده است. در این صورت، علاوه بر اینکه کارفرما جریمه خواهد شد، می‌بایست این خسارت‌ها را جبران کند.
همچنین اگر کارفرما، کارگر را بدون دلیل قانونی اخراج کرده باشد، باید خسارت مدتی که کارگر بیکار بوده را نیز جبران کند. بنابراین اگر در محیط کار، دچار مشکل شدید، حتما نسب به شکایت در اداره کار، اقدام کنید. زیرا نتایج مثبت شکایت از کارفرما، بسیار مهم‌تر و تاثیرگذار از عواقب منفی آن است.
جریمه کارفرما و جلوگیری از تخلفات دیگر
گاهی شما با شکایت کردن از کارفرما، نه تنها به خودتان لطف کرده‌اید، بلکه باعث می‌شوید تا قانون برای همه کارگرها اجرا شود.
مثلا وقتی کارفرما با کارگران خود قرارداد نمی‌بندد تا مجبور به پرداخت حقوق و مزایای مقرر در قانون نشود، یا زمانی که محیط کارگاه فاقد استانداردهای ایمنی و بهداشتی است و بسیاری از موارد دیگر، می‌بایست حتما از کارفرما در اداره کار شکایت کنید.
بدین ترتیب نه تنها کارفرمای متخلف جریمه خواهد شد و خسارت کارگران را می‌پردازد، بلکه قانون از تخلفات دیگر او جلوگیری کرده و اجازه نمی‌دهد حقوق کارگرانش را زیر پا بگذارد.
راه‌های جلوگیری از عواقب منفی شکایت از کارفرما
با رعایت نکاتی می‌توان از عواقب منفی شکایت از کارفرما جلوگیری کرد که در این بخش درباره آن صحبت خواهم کرد.
جمع‌آوری مدارک و اسناد
همانطور که گفته شد، یکی از عواقب منفی شکایت از کارفرما، شکایت در طرح شکایت و نرسیدن به حق و حقوق قانونی است. برای جلوگیری از این پیامد ناخوشایند، باید قبل از هر اقدامی، مدارک و اسناد خود را آماده کنید.
زمانی که دادخواست خود را طرح می‌کنید، باید حتما مدارک مربوط به شکایت‌تان را نیز ضمیمه دادخواست نمایید. در نتیجه جلسات اداره کار با توجه به این مدارک برگزار خواهد شد و رای آنها نیز بر اساس آنها خواهد بود.
دریافت مشاوره حقوقی بیش از اقدام
قوانین معمولا بسیار پیچیده هستند و ممکن است هر کسی نتواند، مفهوم واقعی آن را درک کند. بنابراین لازم است که قبل از هر اقدامی با یک وکیل یا مشاور حقوقی صحبت کرده و از او مشاوره دریافت کنید. مشاوره حقوقی به شما می‌گوید که شکایت خود را به چه صورتی مطرح کنید که احتمالا موفقیت آن بیشتر باشد.
همچنین به شما خواهد گفت که آیا شکایت‌تان وجهه قانونی دارد یا خیر. برای دریافت، راه حل، راهکار و تفسیر قانون، می‌توانید از وکیل و مشاور حقوقی کمک بگیرید. بدین ترتیب عواقب منفی شکایت از کارفرما، تا حد زیادی کاهش خواهد یافت.
حل و فصل مسائل به صورت دوستانه
فرهنگ ما ایرانیان همواره روی دوستی و صلح و سازش تکیه می‌کند. حتی در اولین مرحله رسیدگی به شکایت در اداره کار، طرفین را دعوت به صلح و سازش می‌کنند. بدین ترتیب عواقب احتمالی بعدی، هرگز به وجود نخواهد آمد.
بنابراین توصیه می‌شود قبل از ثبت شکایت قانونی از کارفرما، حتما سعی کنید تا مشکل را در محیط کار و با کارفرما حل کنید. سپس اگر مشکل فراتر از چیزی بود که کارفرما بتواند با آن رسیدگی کند یا اصولا قصد حل و فصل آن را نداشته باشد، می‌توانید در اداره کار از او شکایت کنید.
حل و فصل مسائل از طریق روش‌های درون سازمانی
معمولا هر کارگاهی دارای قوانین داخلی است که برای چنین مواقعی، تدوین شده و می‌تواند به مشکلات درونی رسیدگی کند. مثلا مشکل را نزد مدیران رده بالا مطرح کنید. یا به سراغ کارفرما رفته و با توجه به اساسنامه و قوانین انضباطی، از او بخواهید که مشکل را حل کند.
در بیشتر مواقع می‌توان مشکلات را با کمک روش‌های درون سازمانی، حل کرد. اما گاهی کارفرما، تمایلی به این کار نشان نداده و تلاشی برای رفع مشکلات و صلح و سازش نمیکند. در این صورت، گزینه نهایی، را باید شکایت در اداره کار قرار داد.
تلاشی برای رفع مشکلات و صلح و سازش نمیکند. در این صورت، گزینه نهایی، را باید شکایت در اداره کار با مشورت مشاوره حقوقی قرار داد.
جمع‌بندی
قانون این حق را به کارگران داده که بابت مواردی که خلاف قوانین و مقررات مندرج در قانون کار است، از کارفرمای خود شکایت کنند. اما گاهی این شکایت می‌تواند عواقب و پیامدهای منفی برای آنها به دنبال داشته باشد که سبب انصرف‌شان از شکایت شود.
اما باید توجه داشت که شکایت از کارفرما همیشه هم منجر به اتفاقات ناخوشایند نمی‌شود، بلکه ممکن است باعث احقاق حق و حقوق، جبران خسارت و جریمه کارفرما نیز شود. بنابراین نباید به دلیل عواقب منفی، از شکایت صرف نظر کرد. بلکه می‌توانید با استفاده از راهکارهایی که ذکر شد، شکایت از کارفرما را به حداقل برسانید.
