آزمایش پزشکی قانونی یکی از مراحل اصلی در دعاوی طلاق است و لازم است زوجین در مورد مسائل مرتبط با پرونده، یک سری آزمایشاتی را انجام دهند.
بیشتر آزمایشات پزشکی پیرامون طلاق از سوی خانم انجام می‌شود و در هر صورت چه در مرحله دادگاه و چه مرحله مراجعه به محضر باید مدارک مورد نیاز پزشکی ارائه شود. تا زمانی که گواهی و مدارک آزمایش پزشکی قانونی ارائه نشود، دادگاه اقدام به صدور حکم طلاق نمی‌کند.
مواردی مانند گواهی عدم بارداری و گواهی بکارت، جز موارد ضروری اخذ آزمایش پزشکی قانونی در روند طلاق است.
قانونا طلاق در زمان بارداری خانم انجام می‌شود اما در زمان ثبت طلاق باید وضعیت بارداری زوجه مشخص شود که اگر زن حامله باشد، قبل از آن که طلاق به ثبت برسد، تعیین کلیف حقوق فرزند باید صورت گیرد. قانون تنها ثبت طلاق در زمانی که زوجه در دوران عادت ماهیانه است، ممنوع کرده که آن هم موارد استثنایی دارد.
گواهی بکارت نیز برای آن دسته از خانم‌هایی که ادعا می‌کنند باکره هستند، باید تهیه شده و در زمان مناسب تقدیم دادگاه شود. باکره بودن زوجه سبب می‌شود تا او مستحق نصف مهریه شود و در دیگر موارد طلاق ارائه این گواهی کارآیی دارد.
همچنین در موارد دیگری که زوجه مدعی طلاق به دلیل ضرب و شتم از طرف همسر است، لازم است که زن به پزشکی قانونی مراجعه و با انجام آزمایش‌های مربوطه، اثبات ضرب و حرج نموده و با دریافت گواهی مربوطه، آن را ضمیمه پرونده کند.
در مواردی نیز آقایان باید آزمایش پزشکی قانونی را انجام دهند و در مواردی که زوجه مدعی مشکل جنسی شوهر بوده و به همین دلیل قصد طلاق گرفتن از او را دارد، لازم است که آزمایش پزشکی قانونی اخذ شود.
در هر صورت باید گفت که اخذ گواهی مربوط به پزشکی قانونی و انجام آزمایش‌های مربوطه در روند طلاق، ضروری است و در صورت عدم دریافت آن، امکان صدور حکم طلاق وجود ندارد.
در ارتباط با این موضوع که نحوه آزمایش پزشکی قانونی در طلاق چگونه است و این که علت مراجعه زنان به پزشکی قانونی در دعاوی طلاق چیست و آیا امکان طلاق بدون انجام چنین آزمایش‌هایی وجود دارد، در ادامه مطلب به طور مفصل به بررسی این مسائل می‌پردازیم.
البته شما می‌توانید همین حالا برای مشاوره با وکیل تلفنی متخصص در حوزه طلاق اقدام کنید.
آزمایش پزشکی قانونی برای طلاق چیست؟
طلاق مراحل مختلفی دارد و زمانی که پرونده طلاق در حال رسیدگی در دادگاه است و یا حکم طلاق صادر شده و زوجین قصد مراجعه به محضر جهت ثبت طلاق را دارند، یکی از مراحلی که باید انجام شود، آزمایش‌هایی است که در اغلب مواقع زنان باید در پزشکی قانونی انجام دهند.
پر واضح است که وظیفه اصلی پزشکی قانونی رسیدگی به پرونده‌های جنایی و علل اصلی فوت افراد است اما مواردی مانند آزمایش بکارت و عدم بارداری زوجه نیز در این مراکز صورت می‌گیرد.
انجام این آزمایش‌ها به جهت تعیین تکلیف حق و حقوق زوجین و یا فرزندان آن‌ها است که در هر صورت دادگاه باید قبل از آن که وافعه طلاق به ثبت برسد، تکلیف این موضوعات را مشخص کند.
انجام آزمایش پزشکی قانونی معمولا از طرف زنان صورت می‌گیرد و در کمتر حالتی شاهد آن هستیم که شوهر اقدام به آزمایش پزشکی قانونی می‌کند. البته که به غیر از وضعیت بارداری و باکره بودن زوجه، سایر عیوب فسخ نکاح نیز از طریق انجام آزمایش در پزشکی قانونی صورت می‌گیرد.
همچنین اگر زوجین قبل از آن که اقدام به طرح دعوا طلاق کنند، با وکیل طلاق در این مشورت گرفته باشند و از انجام آزمایشات پزشکی قانونی مورد نیاز در پرونده اطلاع داشته باشند، می‌توانند قبل از ارائه دادخواست طلاق و هر اقدام قانونی در این زمینه، ابتدا آزمایش‌های پزشکی قانونی را انجام دهند و سپس اقدام به ثبت درخواست طلاق نمایند.
تفاوت آزمایش پزشکی قانونی در طلاق و فسخ نکاح
طلاق و فسخ نکاح، دو روشی قانونی هستند که امکان جدا شدن زوجین و پایان یافتن رابطه زوجیت بین آن‌ها وجود دارد. آزمایش پزشکی قانونی در طلاق و فسخ نکاح، تفاوت چندانی ندارد و همان آزمایشی که در طلاق گرفته می‌شود، امکان استفاده از آن در فسخ نکاح وجود دارد.
به طور مثال، آزمایش گواهی عدم بارداری چه در خصوص طلاق و چه فسخ نکاح یکسان است و تفاوتی در این زمینه نمی‌کند. در فسخ نکاح به جهت آن که عیوب زوجین در این زمینه مطرح است، آزمایشات جنسی زن و شوهر انجام می‌شود.
در فسخ نکاح در مقایسه با طلاق، آقایان بیشتر آزمایش پزشکی قانونی انجام می‌دهند که در هر صورت اگر زوجه مدعی وجود عیوبی در شوهر است، باید برای اثبات این موضوع، آزمایش مربوطه انجام شود.
با توجه به این که طلاق و فسخ نکاح هر دو منجر به جدایی زن و شوهر شده و نحوه ارائه درخواست آن‌ها کاملا بایکدیگر متفاونت است اما در خصوص آزمایش پزشکی قانونی آن‌ها نمی‌توان تفاوتی را قائل شد.
در هر صورت هر فردی که مدعی وجود عیوب جنسی و یا موارد دیگری است، باید گواهی صادره از پزشکی قانونی یا مراکز معتبر دیگر داشته باشد تا بتواند اقدام به ثابت نمودن ادعای خود نماید.
موارد آزمایش پزشکی قانونی در طلاق توسط زنان
از آن جهت که انجام آزمایش‌های پزشکی قانونی، به عنوان روند اصلی و قانونی دعاوی طلاق به شمار می‌روند، در این صورت لازم است که چنین آزمیشاتی انجام شود.
اغلب آزمایش‌های پزشکی قانونی از طرف خانم‌ها انجام می‌شود و در این بخش قصد داریم که به بررسی موارد آزمایش پزشکی قانونی توسط زنان در دعاوی طلاق بپردازیم.
مواردی که زنان باید برای انجام آزمایش در روند طلاق به پزشکی قانونی مراجعه کنند، به شرح زیر است:
- معاینه مرتبط با سلامت پرده بکارت
- معاینه در نواحی معقد زوجه جهت اثبات برقراری رابطه جنسی
- معاینه مرتبط با بارداری زوجه
- آزمایش‌های مربوط به ناباروری زنان
- معاینه پزشکی در خصوص عیوب مختص زنان در مورد فسخ نکاح
- آثار ضرب و حرج و کبودی در بدن
خانمی که ادعای عدم برقراری رابطه جنسی را دارد، باید گواهی سلامت پرده بکارت را ارائه دهد. همچنین ارائه گواهی عدم بارداری از جمله دیگر مدارک ضروری در دعاوی طلاق به شمار می‌رود.
به جز این موارد، آزمایش مربوط به نازایی زوجه نیز در امور طلاق در اغلب موارد، انجام شود. در صورتی که شوهر به دلیل آن که همسرش نازایی و مشکل جنسی داشته و امکان بچه دار شدن او وجود ندارد، برای اثبات این موضوع باید گواهی عدم باروری زوجه از پزشکی قانونی داشته باشد.
گفتنی است که در مواردی که زوجه قصد طلاق به دلیل ضرب و شتم را دارد، برای اثبات ادعای خود ضروری است که گواهی پزشکی قانونی را صادر نماید.
در صورتی که آثار ضرب و جرح هنوز در بدن زوجه باقی مانده باشد، امکان رویت آن در آزمایش وجود دارد اما بعد از گذشت مدت طولانی از ضرب و شتم شوهر، امکان اثبات این موضوع در پزشکی قانونی بسیار سخت می‌شود و در این صورت خانم‌ها باید بلافاصله بعد از وقوع حادثه برای انجام آزمایش به پزشکی قانونی مراجعه کنند. این توصیه ای است که حتی در جلسات مشاوره حقوقی آنلاین نیز بر آن تاکید می شود.
از آن جهت که آزمایشات پزشکی قانونی بسیار دقیق انجام می‌شود و احتمال خطا در آن بسیار کم است، در این صورت گواهی صادره از این مراکز برای مرجع قضایی اعتبار دارد. به همین دلیل است که دادگاه تنها زوجین را به مراکز پزشکی قانونی برای انجام آزمایش ارجاع می‌دهد.
موارد آزمایش پزشکی قانونی در طلاق برای مردان
علاوه بر آن که آزمایش پزشکی قانونی توسط زنان انجام می‌شود و در مواردی نیز چنین آزمایش‌هایی از مردان گرفته می‌شود. از جمله آزمایش پزشکی قانونی در طلاق برای مردان می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:
- معاینه مربوط به اثبات بیماری جنسی
- بررسی عقیم بودن مرد
- آثار نزاع و درگیری
- آثار کبودی و و ورم در بدن مرد
- آزمایش اثبات عیوب جنسی در شوهر برای فسخ نکاح
- بررسی جنون شوهر
آزمایشاتی که شوهر باید برای طلاق انجام دهد، بیشتر در ارتباط با عیوب و یا بیماری‌های جنسی است. انجام این آزمایش‌ها زمانی کارایی دارد که زوجه به دلیل مشکلات جنسی در شوهر تقاضای طلاق داده است. در این صورت دادگاه شوهر را با ارائه معرفی نامه به پزشکی قانونی ارجاع می‌دهد که آزمایش مربوطه را انجام دهد.
طلاق به دلیل مشکلات جنسی شوهر می‌تواند در رابطه با اثبات عسر و حرج زوجه و با تحقق شروط مندرج در سند نکاحیه باشد. در صورتی که علت بیان شده در متن دادخواست طلاق از طرف زوجه، عسر و حرج باشد، با اثبات وجود بیماری جنسی در شوهر و همچنین اثبات عسر و حرج زوجه، دادگاه اقدم به صدور حکم طلاق می‌کند.
ناگفته نماند که در یکی از شروط ضمن عقد نکاح بیان شده است که اگر زوج به دلیل عقیم بودن امکان بچه دار شدن را برای حداقل پنج سال نداشته باشد، زوجه می‌تواند به این دلیل تقاضای طلاق کند.
مدت زمان ارسال جواب آزمایش پزشکی قانونی برای طلاق
از زمانی که زوجین اقدام به انجام آزمایش مورد نیاز پرونده طلاق می‌کنند تا زمانی که پزشکی قانونی جواب آن را صادر کند، ممکن است که چند روزی و حتی در مواردی نیز چند هفته به طول بکشد. در واقع مدت زمان ارسال جواب از طرف پزشکی قانونی بستگی یه نوع آزمایش و معاینه دارد.
برخی از معاینات پزشکی نیاز به بررسی بیشتری دارد و از این رو مدت زمان ارسال جواب پزشکی قانونی ممکن است که به طول بیانجامد. اما به طور معمول پزشکی قانونی در بازه زمانی بین ۱۰ الی ۱۴ روز جواب نهایی را در مورد آزمایش صورت گرفته به دادگاه ارسال می‌کند.
لزوم مراجعه به پزشکی قانونی برای انجام آزمایش طلاق
مراجعه به پزشکی قانونی و انجام آزمایش‌های مربوطه به عنوان یکی از فرآیند اصلی در دعاوی طلاق به شمار می‌رود. اثبات دلایل و ادعاهای مطروحه در پرونده طلاق بیشتر از طریق آزمایشات پزشکی انجام می‌شود. در این صورت زوجه و یا شوهر باید طبق دستور دادگاه به پزشکی قانونی مراجعه کنند.
در انواع دعاوی طلاق شاهد آن هستیم که زوجین آزمایش پزشکی قانونی را انجام می‌دهند و این موضوع اختصاص به دعاوی خاصی ندارد. زمانی که دادگاه دستور مراجعه به پزشکی قانونی برای هر یک از زوجین را می‌دهد، باید برای رسیدگی به پرونده و صدور حکم، آزمایش تعیین شده در برگه معرفی نامه انجام شود.
بیشتر آزمایش‌های مرتبط با طلاق از طرف زنان صورت گرفته و به منظور تعیین وضعیت بارداری و یا دوشیزگی آن‌ها انجام می‌شود. دلایل مختلفی برای انجام آزمایشات پزشکی قانونی وجود دارد و در مواردی نیز آزمایش پزشکی قانونی می‌تواند شامل حال مردان نیز بشود.
در مواردی که زوجه به دلیل آن که شوهر دچار جنون شده، اقدام به طرح دعوا طلاق می‌کند، برای اثبات جنون و بیماری روانی شوهر مراجعه به پزشکی قانونی الزامی است؛ زیرا از طریق آزمایشی که در پزشکی قانونی انجام می‌شود، می‌توان به جنون و یا سلامت روانی شوهر پی برد و این موضوع می‌تواند در روند رسیدگی به پرونده طلاق تاثیرگذار باشد.
اثبات موارد پزشکی و یا روان پزشکی از طریق مراکز پزشکی قانونی وجود دارد و در این صورت دادگاه با ارائه معرفی نامه به زوجین آن‌ها را به مراکز مزبور ارجاع می‌دهد.
در هر صورت بعد از دستور قاضی پرونده، زوجه یا شوهر باید مراجعه به پزشکی قانونی داشته و آزمایش مورد نظر را انجام دهد و در زمان مناسب جواب آزمایش را در اختیار دادگاه قرار دهد. دادگاه نیز با بررسی جواب نهایی آزمایش اقدام به صدور رای می‌کند.
بنابراین می‌توان گفت که لزوم مراجعه به پزشکی قانونی برای انجام آزمایش‌های مربوطه در تعیین تکلیف پرونده طلاق و تصمیم دادگاه می‌تواند تاثیر مستقیم داشته باشد. دادگاه طبق گواهی‌های صادره از پزشکی قانونی می‌تواند ادعای طرفین دعوا را تایید کند و در نهایت حکم مقتضی را صادر نماید.
موارد الزامی انجام آزمایش پزشکی قانون در طلاق
در قانون حمایت خانواده به لزوم ارائه گواهی پزشکی در امور طلاق اشاره کرده است. در رویه طلاق، تقریبا موارد اختیاری برای انجام آزمایش پزشکی نداریم و تقریبا تمام آزمایش‌ها در این زمینه جنبه الزام آور دارد.
در همین راستا ممکن است سوالاتی در رابطه با این که در چه مواردی باید برای آزمایش‌های مرتبط با طلاق به پزشکی قانونی مراجعه نمود، مطرح شود که در این بخش به بررسی این موضوعات خواهیم پرداخت.
دریافت گواهی عدم بارداری
یکی از مدارکی که در زمان مراجعه به دفترخانه برای ثبت طلاق یا رسیدگی به پرونده در دادگاه باید ارائه شود، گواهی عدم بارداری است. بدون ارائه این گواهی امکان آن که بتوان ثبت طلاق را در محضر انجام داد، وجود ندارد.
گواهی عدم بارداری در واقع نوعی تست آزمایش پزشکی است که ثابت می‌کند زوجه حامله است. این که ارائه گواهی بارداری در زمان طلاق الزامی است، به این معنا نمی‌باشد که امکان طلاق در دوران بارداری زن وجود ندارد.
در قانون انجام طلاق در زمان حاملگی زوجه، مانعی ندارد و تنها مانع ثبت طلاق در خصوص وضعیتی است که زنان در دوران عادت ماهیانه باشند.
علت این که زوجه باید در زمانی که برای ثبت طلق اقدام می‌کند، گواهی عدم بارداری را تحویل دفترخانه و یا دادگاه دهد، این است که در صورت مثبت بودن جواب آزمایش و باردار بودن، حق و حقوق فرزند باید تعیین تکلیف شود. حق و حقوقی مانند حضانت و نفقه فرزند از جمله مواردی است که با اثبات حامله بودن زن باید قبل از ثبت طلاق به آن توجه داشت.
برای تعیین وضعیت این موارد، دادگاه مستقیما حق حضانت بچه و نفقه او را مشخص نموده و آن را در حکم طلاق لحاظ می‌کند و یا این که تعیین تکلیف این موضوع را به دفترخانه ارجاع می‌دهد.
همچنین ارائه گواهی بارداری زوجه در تعیین عده طلاق نیز اثرگذار است و عده طلاق خانم باردار تا پایان وضع حمل او می‌باشد.
دریافت گواهی بکارت
از دیگر موارد ضروری مراجعه به پزشکی قانونی می‌توان به دریافت گواهی بکارت اشاره نمود. از طریق گواهی بکارت می‌توان به وضعیت دوشیزه بودن یا غیر دوشیزه بودن زن پی برد. اخذ این گواهی خصوصا در زمانی که طلاق در دوران عقد می‌باشد، بسیار کارایی دارد.
از طریق گواهی بکارت می‌توان وضعیت سلامت پرده بکارت زوجه را بررسی کرد. ارائه این گواهی تاثیر مستقیم در صدور حکم از طرف دادگاه دارد و مانند گواهی عدم بارداری می‌تواند سرنوشت دعوا طلاق را تغییر دهد.
در صورت اثبات باکره بودن زوجه، حکم طلاق می‌تواند در ارتباط با احکام طلاق بائن غیر مدخوله باشد و در این زن امکان حذف نام همسر را از شناسنامه خود دارد.
خانم‌هایی که باکره هستند و یا زنان یائسه نیز به ارائه گواهی عدم بارداری ندارند اما آن دسته از زنانی که مدعی باکره بودن هستند، باید برای دادگاه گواهی بکارت ارائه کنند که طبق آزمایش پزشکی قانونی ثابت شود که زن، باکره است.
دریافت گواهی بکارت از طریق آزمایش پزشکی قانونی تنها برای طلاق کاربرد ندارد و ارائه این گواهی می‌تواند در فسخ نکاح نیز کارایی داشته باشد.
در واقع شوهر اگر مدعی این است که دچار تدلیس و یا فریب در ازدواج شده و قبل از عقد زوجه مدعی باکره بودن را داشته است اما بعد از عقدعدم باکره بودن زن مشخص می‌شود، شوهر باید ادعای خود را از طریق گواهی بکارت اثبات نماید.
آیا می‌توان بدون آزمایش پزشکی قانونی برای طلاق اقدام کرد؟
دلایل و موارد رایج که لازم است برای طلاق آزمایش پزشکی قانونی انجام شود، در بخش‌های قبل مورد بررسی قرار گرفت. حال در این زمینه ممکن است این سوال مطرح شود که آیا بدون آزمایش پزشکی قانونی می‌توان اقدام به ثبت طلاق نمود؟
در پاسخ به این سوال باید گفت که در هر شرایطی از دعاوی طلاق، باید گواهی‌های مرتبط با انجام آزمایش پزشکی قانونی ارائه شود.
ارائه گواهی عدم بارداری و گواهی بکارت جز موارد ضرور در آزمایش پزشکی قانونی دعاوی طلاق است که باید در زمان ثبت طلاق حتما در اختیار سردفتر و یا دادگاه جهت صدور حکم طلاق قرار گیرد.
با توجه به این که دختر باکره نیازی به ارائه گواهی عدم بارداری ندارد، اما برای اثبات ادعای دوشیزگی او باید گواهی بکارت را ارائه نماید.
در مواردی که بین زوجین رابطه جنسی برقرار شده باشد، لازم است که گواهی عدم بارداری از طریق آزمایش پزشکی قانونی ارائه شود که حامله بودن یا عدم بارداری او برای مرجع قضایی ثابت شود. بنابراین به غیر از مراحلی که زوجین برای ارائه درخواست طلاق، انجام می‌دهند، باید حتما مرحله آزمایش پزشکی قانونی را نیز انجام دهند.
مشاوره حقوقی تلفنی با وکیل پیرامون آزمایش پزشکی قانونی در طلاق
در متن مقاله اطلاعات کلی در مورد آزمایش پزشکی قانونی در امور طلاق داده شد و پی به این موضوع بردیم که مراجعه به پزشکی قانونی برای گرفتن آزمایش جز مراحل اصلی در دعاوی طلاق است و بدون انجام چنین آزمایش‌هایی امکان صدور حکم طلاق وجود ندارد.
در هین راستا اگر سوالات مختلفی در مورد نحوه آزمایش پزشکی قانونی برای طلاق دارید، می‌توانید با وکلای متخصص در امور طلاق، مشورت کنید.
در این زمینه توصیه می‌شود که از مشاوره حقوقی طلاق سامانه بنیاد وکلا استفاده نمایید که می‌توانید پاسخ تمامی سوالات خود را در دعاوی طلاق دریافت کنید.
