اگر حداقل یک بار هم درگیر مسائل حقوقی و دادگاه و دادسرا شده باشید، با موجی از کلمات و اصطلاحات حقوقی خاص و گیج کننده روبه‌رو گشته اید که شاید در گفتگو های روزمره خود هرگز آن ها را نشنیده اید.
غریب بودن این کلمات و ندانستن معنا و مفهوم این اصطلاحات، به خصوص در مواقعی که در مسائل و گرفتاری های حقوقی و دادگاه ها مطرح شود، موجب هراس و اضطراب در افراد می گردد.
حال آن که بسیاری از این اصطلاحات معانی و مفاهیم روانی دارند و بی شک دانستن آن ها به بهتر فهمیدن مسائل حقوقی کمک می کند. در ادامه برخی از کلمات و اصطلاحات پرکاربرد حقوقی همراه با معنی و مفهومشان ذکر شده اند.
پرسیدن سوال در این خصوص با تماس به وکیل تلفنی ممکن است و می توانید فورا به پاسخ خود برسید.
اصطلاحات حقوقی کاربردی
ترکه
دارایی متوفی که بدهی و واجبات مالی وثلث از آن خارج شده است.
تسبیت
ضرر زدن به مال غیر که منشاء ضرر بوسیله خود مرتکب به هدف هدایت نشده ولی بر اثر تقصیر یا بی مبادلاتی و غفلت و عدم احتیاط او ضرری متوجه دیگری می شود مانند آن که گوسفندان به واسطه عدم مراقبت به مزرعه گندم دیگری رفته و چرای آن‌ها موجب ضرر به کشاورز گردد. یا زنجیر سگ را محکم نبندند و سگ به عابرین حمله کند.
تسلیط
برابر این اصل هر کس حق هر گونه تصرف که مخالف شرع نباشد، دارد از این رو هر مالکی نسبت به مایملک خود حق هر گونه تصرف وانتفاعی دارد مگر آنکه قانون استثنا کرده باشد.
برای هر کس حق ساخت و ساز در ملک شخصی اش دارد ولی برابر مقررات شهرداری نمی تواند بیش از چند طبقه معین شده درضوابط وآ یین نامه های مربوط اقدام به ساخت آپارتمان نماید.
تسلیم
تسلیم در عقد بیع عبارت است ازاینکه فروشنده مال مورد معامله را به خریدار و خریدار بهای معامله را به فروشنده که منتقل کرده است به استیلا و تصرف او در آورد و در اختیارش قرار دهد.
تصدیق انحصار وراثت
گواهی است که به موجب آن ورثه متوفی از دادگاه در خواست صدور آن را می کنند تا وراث متوفی به عدد و اشخاص معین و معلوم شود به این گواهی، گواهی حصر وراثت نیز گفته می شود.
تصرف
عبارت است از اینکه مالی در اختیار کسی باشد و او بتواند نسبت به آن مال تصمیم گیری کند.
تصرف عدوانی
تصرفی است که بدون رضایت مالک مال غیر منقول از طرف کسی صورت گرفته باشد. در معنی عام کلمه تصرف عدوانی عبارت است از خارج شدن مال از استیلا و تصرف مالک آن مال بدون رضایت اش.
تصرف مالکانه
اگر کسی متصرف مالی باشد فرض قانونی آن است که تصرف او مالکانه است مگر آن که خلافش ثابت شود برای مثال ساعتی که در دست الف است یا فرشی که در خانه اوست فرض آن است که او مالک آن اشیاء است این فرض تا زمانی اعتبار دارد که با دلیل دیگر خلافش به اثبات نرسیده باشد.
توجه داشته باشید که صرف دانستن معنی و مفهوم کلمات و اصطلاحات حقوقی باعث نمی شود که فردی حقوقدان باشد و پیگیری و حل مسائل حقوقی حتما باید تحت نظر وکیل و کارشناس حقوقی متخصص انجام شود.
تضمین
دادن وثیقه چه وجه نقد باشد یا غیر آن مانند خانه و چه سپردن ضامن مانند دادن یک فقره چک برای تضمین حسن انجام کار یا تخلیه.
تعزیر
مجازاتی است که نوع (شلاق، حبس،جزای نقدی و غیره) و میزان آن (یک سال حبس، ده ضربه شلاق، ده میلیون ریال) در شرع نیامده و توسط قاضی تعیین می شود.
در حال حاضر در کشور ما در قانون مجازات اسلامی انواع مجازات های تعزیری برای جرایم ارتکابی تعیین شده است؛ برای مثال مجازات خیانت در امانت ۶ ماه تا سه سال حبس تعزیری است.
حد
مجازاتی است که نوع، میزان و نحوه انجام آن (کیفیت و کمیت آن) توسط شرع الهی مشخص شده است و مراجع قضائی و قضات از این اختیار برخوردار نمی‌باشند که در مورد نوع، کیفیت، میزان و حدود شرعی تصمیم گیری نمایند و یا آن را تغییر دهند.
تعدی
تجاوز از حدود اجازه یا متعارف نسبت به مال یا حق دیگری.
تعرفه
صورت قیمت ارقام کالا.
تعلیق مجازات
تحت شرایطی محکوم به مجازات می تواند از امتیازات این تاسیس حقوقی استفاده کند و مجازات مقرر در حکم در مورد او به اجرا در نیاید.چنانچه در مدت ایام تعلیق که از دو تا ۵ سال است، مرتکب جرم شود علاوه بر مجازات جرم ارتکابی مجازات جرم قبلی که به اجرا در نیامده نیز در مورد اجرا خواهد شد(به ماده ۲۵ قانون مجازات اسلامی رجوع شود).
تقصیر
از نظر حقوق به ترک عملی که شخص ملزم به انجام آن است یا ارتکاب عملی که شخص از انجام دادن آن منع شده گویند؛ برای مثال برابر قانون اشخاصی که دارای تخصص هستند و علم و مهارت شان در کمک به مصدومین حادثه موثر است تکلیف دارند که به مصدومین کمک کنند ترک این عمل نوعی تفصیر است. (تعدی) و یا اینکه مستاجر نباید از ساختمان مسکونی برای راه اندازی کارگاه استفاده کند (تفرط).
تلف
ازبین رفتن مال بدون دخالت مستقیم یا غیر مستقیم مالک یا شخص دیگر.
تلف مبیع قبل از قبض
اگر مال مورد معامله قبل از تسلیم وبدون تقصیر و اهمال از سوی فروشنده، تلف شود معامله خود به خود فسخ می شود و بهای معامله باید به مشتری پس داده شود.
توقیف اجرای حکم
قطع موقت اجرای حکم یا قرار به دستور مقام صلاحیتدار پس از شروع به اجراء.
توقیف اجرایی
توقیف مال مدیون یا محکوم علیه از طریق اجرا ثبت یا اجرای احکام دادگستری این توقیف مانع از تصرف مالک در مال خود می باشد.
توقیف دادرسی
در دعاوی مدنی پس از شروع به محاکمه در مواردی که قانون تصریح می کند مرجع رسیدگی می تواند برای مدتی دادرسی را متوقف سازد مانند هنگامی که یکی از اصحاب دعوی فوت می کند.
تهاتر
یکی از اسباب سقوط تعهدات است به موجب تهاتر دو طرف که دارای تعهدی متقابل هستند و موضوع تعهدشان (اعم از اینکه وجه نقد یا اشیا باشد مثل برنج، گندم و غیره) به تعداد مساوی با یکدیگر ساقط می شوند. این تهاتر می تواند با اراده طرفین یا به حکم قانون یا حکم دادگاه باشد.
همیشه به یاد داشته باشید که در پیگیری یک پرونده حقوقی علاوه بر داشتن دانش حقوقی، نیاز است که بر آیین دادرسی و رویه قضایی تسلط کافی داشت و در فن دفاع متخصص بود. لذا همیشه در مسائل حقوقی خود با وکیل و مشاوره حقوقی مشورت و همفکری داشته باشید.
