اداره کار و دعاوی کارگر و کارفرما: صفر تا صد به زبان ساده

اداره کار مهم‌ترین نهاد در خصوص دعاوی میان کارگر و کارفرما است. در این محتوا با بررسی کامل نهاد اداره کار شما را برای طرح شکایت در این نهاد راهنمایی می‌کنیم.

آشنایی با اداره کار

در این گفتار قصد داریم شما را با فعالیت‌های مختلف اداره کار آشنا کنیم، همچنین شناخت وزارت تعاون کار و رفاه اجتماعی که اداره کار با آن مرتبط است از دیگر مطالب این بخش است.

تاریخچه شکل‌گیری اداره کار و نحوه شکل‌گیری آن تا به امروز نیز در این بخش مورد بررسی قرار گرفته است.

تعریف اداره کار

اداره کار که با توجه به پیش‌نیازهای مرتبط با اجرای قوانین کار فعالیت خود را آغاز کرد، با هدف ایجاد روابط سالم میان کارگران و کارفرمایان و با در نظر گرفتن قوانین این حیطه به دنبال ایجاد بستری مناسب در جهت تامین معیشت و رفاه حال کارگران و همچنین ایجاد تعادل در روابط مرتبط با کار می‌باشد.

یکی از مهم‌ترین اهداف شکل‌گیری اداره کار ارتقاء سطح عدالت اجتماعی در کشور و ایجاد امنیت شغلی در سطوح مختلف است.

به واسطه قوانین حاکم در این حوزه اداره کار تلاش می‌کند تا بستر مناسب در جهت تحقق امنیت اجتماعی و رشد و آبادانی در کشور را فراهم کرده و با نظارت بر روابط کاری میان کارگران و کارفرمایان شرایط را جهت افزایش بازدهی کار بهبود بخشد.

شناخت وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی

این وزارتخانه از ادغام سه وزارتخانه رفاه و تامین اجتماعی، وزارت کار و امور اجتماعی و وزارت تعاون در سال ۱۳۹۰ تشکیل شد.

موضوع فعالیت وزارت تعاون کار و رفاه اجتماعی سیاست‌گذاری، برنامه‌ریزی و نظارت در زمینه تنظیم روابط کار با تکیه بر رعایت اصل سه جانبه‌گرایی، صیانت از نیروی کار و ایجاد تعادل در بازار کار می‌باشد.

یکی از مهم‌ترین اهداف این وزارتخانه افزایش سهم بخش تعاون در اقتصاد ملی است که منجر به توسعه و ارتقای شاخص‌های رفاه اجتماعی می‌شود.

همچنین فعالیت‌های وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی در خصوص کاهش نرخ بروز آسیب‌های اجتماعی و گسترش و ارتقاء بیمه‌های اجتماعی به عنوان یکی از اهداف کلان این وزارتخانه شناخته می‌شود.

تاریخچه اداره کار

آغاز فعالیت وزارت کار و امور اجتماعی در سال ۱۳۲۵ با هدف ایجاد یک نهاد بی‌طرف در خصوص حل اختلافات کارگری و کارفرمایی و نظارت بر حسن اجرای قانون کار می‌باشد.

البته ریشه شکل‌گیری وزارت کار در شکل‌گیری اداره مستقلی تحت عنوان اداره کل کار در وزارت پیشه و هنر در سال ۱۳۲۳ می‌باشد.

با تصویب قانون کار در سال ۱۳۲۵ از ادغام اداره کل کار و اداره کل انتشارات و تبلیغات و اداره عمران و اصلاحات وزارت کشور، وزارتخانه جدیدی تحت عنوان وزارت کار و تبلیغات شکل گرفت که مامور اجرای قانون کار شد.

پس از پیروزی انقلاب اسلامی، قانون ساختار نظام جامع رفاه و تامین اجتماعی، در سال ۱۳۸۳ در مجلس تصویب شد و در همین راستا وزارت رفاه و تامین و اجتماعی در  تیر ماه سال ۱۳۸۳ تاسیس شد.

این وزارتخانه سرانجام با دو وزارتخانه کار و تعاون ادغام شده و مطابق قانون تشکیل وزارت تعاون کار و رفاه اجتماعی مصوب سال ۱۳۹۰ آغاز به فعالیت کرد.

شناخت اهداف اداره کار

اداره کار یا همان وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی در راستای سیاستگذاری‌های مختلف در خصوص اجرای قوانین کار و نظارت بر آن و تدوین برنامه‌ریزی‌های لازم در این رابطه فعالیت می‌کند.

بسیاری از مقررات و ضوابط مورد نیاز جهت گسترش نهادهای مدنی و تشکل‌ها در حوزه تعاون، کار و رفاه اجتماعی توسط اداره کار برنامه‌ریزی و تدوین می‌شود.

در این گفتار از مقاله قصد داریم به ابعاد مختلف مرتبط با اهداف اداره کار از جمله قرارداد کار و تعریف کارگر و کارفرما از منظر قانون کار بپردازیم.

قرارداد کار

یکی از متداول‌ترین قراردادهای حقوقی، قرارداد کار است که در خصوص اشتغال به یک شغل یا استخدام نیروی کاری به کار می‌رود.

در فصل دوم قانون کار به قرارداد کار پرداخته شده است و مطابق ماده ۷ این قانون قرارداد کار اینطور تعریف شده است؛ قرارداد کار عبارت است از قرارداد کتبی یا شفاهی که به موجب آن کارگر در قبال دریافت حق السعی کاری را برای مدت موقت یا مدت غیر موقت برای کارفرما انجام می‌دهد.

در قانون کار، برای قرارداد کار شرایطی تعیین شده است که بدون رعایت این شرایط انعقاد قرارداد کار صحیح نیست.

از جمله ویژگی‌های قرارداد کار در قانون کار آن است که مطابق ماده ۸ این قانون شروط مذکور در قرارداد کار یا تغییرات بعدی آن در صورتی نافذ خواهد بود که برای کارگر مزایایی کمتر از امتیازات مقرر در این قانون منظور نکند.

شرایط صحت قرارداد کار در ماده ۹ قانون کار اینطور تعیین شده است، مشروعیت مورد قرارداد، معین بودن موضوع قرارداد، عدم ممنوعیت قانونی و شرعی طرفین در تصرف اموال یا انجام کار مورد نظر.

قرارداد کار باید علاوه بر مشخصات دقیق طرفین مواردی را نیز ذکر کرده باشد که در ماده ۱۰ قانون کار به آن‌ها اشاره شده است، این موارد شامل نوع کار یا حرفه یا وظیفه‌ای که کارگر باید به آن اشتغال یابد می‌شود.

همچنین با توصیه مشاوره حقوقی اداره کار ذکر حقوق یا مزد مبنا و لواحق آن، ساعات کار تعطیلات و مرخصی‌ها، محل انجام کار، تاریخ انعقاد قرارداد، مدت قرارداد چنانچه کار برای مدت معین باشد و همچنین موارد دیگری که عرف و عادت شغل یا محل ایجاب نماید، در قرارداد کار الزامی است.

تعریف کارگر در قانون کار

تعریف کارگر و شناخت مفهوم آن در قوانین به قدری حائز اهمیت است که قانون کار در ماده دوم به تعریف کارگر از نظر این قانون پرداخته است؛ ماده ۲ قانون کار در تعریف کارگر اینطور بیان می‌دارد که، کارگر از لحاظ این قانون کسی است که به هر عنوان در مقابل دریافت حق السعی اعم از مزد، حقوق، سهم سود و سایر مزایا به درخواست کارفرما کار می‌کند.

با در نظر داشتن ماده ۱ این قانون عنوان کارگر و دایره شمول قانون کار تمامی فعالان مشاغل انجام دهنده کار در موسسات تولیدی، صنعتی خدماتی و کشاورزی و کارگاه‌ها را در بر می‌گیرد. بنابر ماده ۵ قانون کار کلیه کارگران کارفرمایان نمایندگان آنان و کارآموزان و نیز کارگاه‌ها مشمول مقررات این قانون می‌باشند.

تعریف کارفرما در قانون کار

در ماده ۳ قانون کار کارفرما نیز تعریف شده است، مطابق این ماده کارفرما شخصی است حقیقی یا حقوقی که کارگر به درخواست و به حساب او در مقابل دریافت حق‌ السعی کار می‌کند.

مدیران و مسئولان و به طور عموم کلیه کسانی که عهده‌دار اداره کارگاه هستند نماینده کارفرما محسوب می‌شوند و کارفرما مسئول کلیه تعهداتی است که نمایندگان مذکور در قبال کارگر به عهده می‌گیرند.

در صورتی که نماینده کارفرما خارج از اختیارات خود تعهدی بنماید و کارفرما آن را نپذیرد، در مقابل کارفرما ضامن است.

تفاوتی که در تعریف کارگر و کارفرما مشهود است آن است که، کارفرما می‌تواند شخص حقیقی و حقوقی باشد بنابراین تصور حالتی که کارفرما یک موسسه یا شرکت باشد مانند دولت یا شهرداری امکان‌پذیر است.

اهمیت قرارداد کار

قرارداد کار مشخص کننده حقوق و تکالیف هر یک از طرفین آن یعنی کارگر و کارفرما می‌باشد بنابراین انعقاد قرارداد کار به شکل صحیح دارای اهمیت بسیاری است چرا که یک قرارداد کار با ویژگی‌های صحیح قانونی، در بروز مسائل و مشکلات احتمالی و اختلاف نظرها میان هر یک از طرفین، بسیار کمک کننده خواهد بود.

اهمیت قرارداد کار از نگاه قانونگذار به حدی است که فصل دوم قانون کار را به آن اختصاص داده است و نکات مهم و قابل توجه خود را در خصوص قراردادهای کتبی و همچنین مواردی مانند کار به عنوان دوره آزمایشی، تغییرات حقوقی در مالکیت کارگاه، تعلیق قرارداد کار و خاتمه آن بیان کرده است.

از دیگر مباحث مرتبط با قرارداد کار که در قانون کار به آن پرداخته شده است بحث جبران خسارت از هر قبیل و پرداخت مزایای پایان کار است که در مواد ۲۹ تا ۳۳ قانون کار مورد بحث قرار گرفته است.

قرارداد کار نقش مهمی در پیشگیری از هرگونه دعوا و مجادله داشته و همچنین در ایجاد یک رابطه عادلانه مبتنی بر اعتماد و اطمینان بسیار اثرگذار است.

در واقع نبود یک قرارداد کار هوشمندانه می‌تواند منجر به ضرر برای هر یک از طرفین یعنی کارگر و کارفرما شود.

مراجع حل اختلاف مربوط به اداره کار

حتما نام مراجعی همچون هیئت تشخیص و هیئت حل اختلاف برای شما آشناست؛ در این قسمت از مقاله قصد دارم به وظایف این مراجع و صلاحیت‌ آن‌ها در خصوص حل اختلافات کار بپردازیم.

آشنایی با هیئت تشخیص

یکی از مراجع ذی‌ربط اداره کار که در خصوص حل اختلافات میان کارگر و کارفرما فعالیت می‌کند هیئت تشخیص اداره کار است.

به طور کلی این هیئت صلاحیت رسیدگی به اختلافات میان کارگر و کارفرما را در مواردی از قبیل اختلاف در قرارداد کار، اختلاف میان کارفرما و کارگر در تعهدات دسته جمعی و غیره را دارد.

این نکته حائز اهمیت است که در ابتدا در خصوص اختلافات فردی میان کارگر و کارفرما، موافقت‌نامه‌های کارگاهی، قرارداد کارآموزی و… باید از طریق سازش مستقیم میان کارفرما و کارگر صورت گیرد، در صورت وجود نماینده آن‌ها در شورای اسلامی کار یا در صورت نبود آن‌ها از طریق انجمن صنفی کارگران یا نماینده قانونی کارگران و کارفرما حل اختلاف از طریق سازش انجام خواهد شد.

در صورت عدم سازش از طریق هیئت‌های تشخیص و حل اختلاف رسیدگی و حل و فصل صورت خواهد گرفت.

این اولویت انجام سازش در ماده ۱۵۷ قانون کار مورد اشاره قرار گرفته است.

هیئت تشخیص در ماده ۱۵۸ قانون کار بحث شده است که مطابق این ماده هیئت تشخیص متشکل است از یک نفر نماینده وزارت کار و امور اجتماعی، یک نفر نماینده کارگران به انتخاب کانون هماهنگی شوراهای اسلامی کار استان، و یک نفر نماینده مدیران صنایع به انتخاب کانون انجمن‌های صنفی کارفرمایان استان.

همچنین مطابق این ماده در صورت لزوم و با توجه به میزان کار هیئت‌ها وزارت کار و امور اجتماعی می‌تواند چند هیئت تشخیص در سطح هر استان تشکیل دهد.

اقدام به رسیدگی توسط هیئت‌های تشخیص زمانی صورت می‌گیرد که دادخواستی از سوی کارگران یا کارفرمایان دریافت کنند.

رای هیئت‌های تشخیص مطابق ماده ۱۵۹ این قانون پس از ۱۵ روز از تاریخ ابلاغ آن لازم الاجرا می‌شود و اگر در ظرف مدت مذکور یکی از طرفین نسبت به رای مزبور اعتراض داشته باشد می‌تواند اعتراض خود را کتبا به هیئت حل اختلاف تقدیم کند و رای هیئت حل اختلاف پس از صدور قطعی و لازم الاجرا خواهد بود.

آشنایی با هیئت حل اختلاف

هیئت حل اختلاف اداره کار یکی از نهادهای صالح به رسیدگی اختلافات میان کارگران و کارفرمایان یا نمایندگان آنان است که بر مبنای قانون کار و بر اساس ضوابط و مصوبه‌های آن جهت حل اختلاف اداره کار فعالیت می‌کند.

همانطور که پیشتر نیز اشاره کردیم مطابق ماده ۱۵۷ قانون کار اولویت در حل و فصل اختلافات میان کارگران و کارفرمایان برخورداری از شیوه مسالمت آمیز و ایجاد صلح میان طرفین است و در صورت عدم امکان ایجاد صلح هیئت‌های تشخیص اداره کار وارد عمل می‌شوند.

و اما هیئت‌های حل اختلاف استان مطابق ماده ۱۶۰ قانون کار متشکل است از سه نفر نماینده کارگران به انتخاب کانون هماهنگی شوراهای اسلامی کار استان یا  کانون انجمن‌های صنفی کارگران و یا مجمع نمایندگان کارگران واحدهای منطقه و سه نفر نماینده کارفرمایان به انتخاب مدیران واحدهای منطقه و سه نفر نماینده دولت یعنی مدیر کل کار و امور اجتماعی فرماندار و رئیس دادگستری محل و یا نمایندگان آن‌ها.

هیئت حل اختلاف برای مدت ۲ سال تشکیل می‌شود و وظیفه قانونی هیئت‌های حل اختلاف رسیدگی به اعتراضات اعلام شده در مهلت قانونی است یعنی حداکثر ۱۵ روز پس از ابلاغ رای اولیه از جانب هیئت‌های تشخیص.

در واقع درخواست تجدید نظرخواهی نسبت به رای صادره از طرف هیئت‌های تشخیص به هیئت‌های حل اختلاف ارائه می‌شود.

سامانه اداره کار

در این بخش از مقاله قصد داریم خدمات سامانه اداره کار و روش کار در این سامانه را بررسی کرده و راه‌های ارتباطی اینترنتی و همچنین حضوری با اداره کار و واحدهای مختلف آن را بشناسیم.

خدمات سامانه اداره کار

سامانه اداره کار از طریق پنجره واحد خدمات الکترونیکی زیر نظر وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی می‌باشد. این سامانه جهت ارائه خدمات الکترونیک به افراد مختلف و در خصوص موضوعات متفاوت راه‌اندازی شده است.

از جمله خدماتی که در میز خدمت الکترونیکی سامانه اداره کار ارائه می‌شود می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• تایید صلاحیت متقاضیان خدمات حمایتی
• ارائه معرفی نامه دریافت تسهیلات اشتغال
• برقراری مقرری بیمه بیکاری
• تایید صلاحیت مشاغل سخت و زیان آور
• ارائه پروانه‌های اشتغال اتباع خارجی
• ارائه خدمات کاریابی
• ساماندهی مشاغل خانگی
• بارگذاری لوایح و مدارک در سامانه جامع اداره کار

روش کار در سامانه اداره کار

دسترسی به تمام خدمات این سامانه با مراجعه به آدرس mcls.gov.ir به راحتی امکان‌پذیر است.

• برای دسترسی به این خدمات می‌توانید ابتدا عبارت سامانه وزارت تعاون کار و رفاه اجتماعی را در یک مرورگر جستجو کنید.
• پس از ورود به این سایت از طریق منوی بالای سایت بر روی گزینه میز خدمات الکترونیک کلیک کرده و سپس از میان خدمات نشان داده شده، سامانه مد نظر خود را انتخاب کنید. به عنوان مثال برای برقراری مقرری بیمه بیکاری بر روی این عنوان کلیک کنید، سپس صفحه سامانه جامع روابط کار برای شما باز می‌شود با ایجاد حساب کاربری می‌توانید به خدمات این سامانه دسترسی پیدا کنید.
• جهت ایجاد حساب کاربری در سامانه جامع روابط کار کشور انجام مراحل زیر الزامی است؛ ابتدا باید نقش خود را انتخاب کرده و اطلاعاتی مانند کد ملی تاریخ تولد و شماره تلفن همراه خود را وارد کنید و بر روی گزینه ارسال کلیک کنید. توجه داشته باشید شماره تلفن همراه وارد شده باید به نام متقاضی باشد.
• در مرحله بعد یک پیامک به شما از طرف سامانه ارسال خواهد شد که باید آن را در قسمت مربوطه وارد کنید.
• همچنین کارگران برای ورود به سامانه باید شماره شبای حساب خود را در قسمت مشخص شده وارد کنند توجه داشته باشید این شماره شبا باید متعلق به شماره ملی ثبت شده باشد.
• در مرحله بعد احراز هویت در سامانه تمام می‌شود و در نتیجه یک نام کاربری و رمز عبور به شماره تلفن همراه وارد شده ارسال می‌شود که با کمک آن می‌توانید به سامانه جامع روابط کار وارد شوید.

آدرس و تلفن اداره کار

اداره کل کار استان تهران در خیابان سهروردی خیابان هویزه نبش خیابان مرغاب شماره دو واقع شده است و شماره تلفن این واحد ۴۲۷۳۶۶۶۶ می‌باشد.

شما می‌توانید جهت دریافت اطلاعات در خصوص نشانی و شماره تماس اداره کار در استان‌های مختلف اداره کار را با محل زندگی خود در اینترنت جستجو کنید.

قوانین مرتبط با اداره کار

قوانین لوایح و مصوبه‌های مختلفی با اداره کار و ضوابط آن در ارتباط هستند به طور کلی، سیستم اداره کار و وزارت تعاون کار و رفاه اجتماعی جهت تامین و گسترش ساختار نظام جامع رفاه و تامین اجتماعی و اجرای مقررات مرتبط با قوانین کار ایجاد شده است.

در این قسمت از مقاله قصد داریم به قانون کار و همچنین لایحه تعیین وظایف و اختیارات وزارت تعاون کار و رفاه اجتماعی بپردازیم.

لایحه  تعیین وظایف و اختیارات وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی

لایحه تعیین وظایف و اختیارات وزارت تعاون کار و رفاه اجتماعی در سال ۱۳۹۱ به تصویب هیئت وزیران رسیده است.

مطابق این لایحه برنامه‌ریزی و نظارت بر اجرای قوانین کار تعاون و ساختار نظام جامع رفاه و تامین اجتماعی و سایر قوانین و مقررات ذی‌ربط بر عهده وزارت تعاون کار و رفاه اجتماعی قرار گرفته است.

البته ایراداتی بر لایحه حاضر وارد است از جمله این اشکالات ضعف نگاه حاکمیتی و غلبه وظایف اجرایی می‌باشد همچنین فقدان یکپارچگی در وظایف حوزه‌های سه گانه وزارتخانه از دیگر ایرادات این لایحه است.

قانون کار

به طور کلی و در تعریفی ساده قانون کار را می‌توان اینگونه تعریف کرد که قانونی است که در آن از روابط کارگر و کارفرما و حقوق و تعهدات هر یک از این طرفین صحبت می‌شود.

البته برخی از اشخاص همانند افرادی که مشمول قانون استخدام کشوری یا سایر قوانین استخدامی باشند از مقررات این قانون استثنا می‌شوند.

قانون کار از جمله قوانین آمره است چرا که توافق برخلاف قواعد تعیین شده از جانب آن به هیچ عنوان مجاز نبوده و به عبارت دیگر هرگونه توافقاتی بر خلاف قواعد قانون کار غیر نافذ و باطل تلقی می‌شود حتی اگر این توافق بر مبنای رضایت طرفین باشد.

به عنوان مثال یکی از نشانه‌های آمره بودن قواعد مربوط به قانون کار در ماده ۸ این قانون مورد اشاره قرار گرفته است که بیان می‌دارد شروط مذکور در قرارداد کار یا تغییرات بعدی آن در صورتی نافذ خواهد بود که برای کارگر مزایایی کمتر از امتیازات مقرر در این قانون منظور ننماید.

قانون کار همانطور که پیشتر نیز اشاره شد به موارد مرتبطی در خصوص کار و قرارداد کاری پرداخته است از جمله شرایط قرارداد کاری صحیح، تعلیق قرارداد کار، خاتمه قرارداد کار، شرایط کار، مسائل مرتبط با حفاظت فنی و بهداشت کار، مراجع حل اختلاف و…

آیین دادرسی اداره کار

در این قسمت از مقاله روش‌های تنظیم شکایت در سیستم اداره کار و همچنین روش‌های شکایت کارگر و کارفرما علیه یکدیگر را بررسی کرده و طرق اجرای  آرای صادره از مراجع اداره کار و نقش وکیل در دعاوی مرتبط را مطالعه می‌کنیم.

تنظیم شکایت

چنانچه قصد تنظیم شکایت در خصوص موضوعات مرتبط با اداره کار داشته باشید، اگر موضوع شکایت تحت شمول قانون کار و سایر قوانین مرتبط با آیین دادرسی اداره کار باشد می‌توانید از طریق اداره کار و یا سامانه جامع روابط کار اقدام به طرح شکایت کنید.

سامانه zrm.mcls.gov.ir جهت پاسخگویی به شکایات مردمی از نهادهای زیر نظر وزارت کار در دسترس است.

اما در خصوص موضوعاتی که تحت شمول قوانین کار قرار نمی‌گیرد اقدام به طرح شکایت از طریق محاکم قضایی و با استفاده از سامانه ثنا و دفاتر خدمات قضایی وجود دارد.

روش شکایت کارگر علیه کارفرما

امکان شکایت کارگر علیه کارفرما در قانون ما مورد توجه قرار گرفته است. بر اساس قانون کار مصوب ۶۹ چنانچه کارفرما تعهدات خود را در خصوص کارگر انجام ندهد کارگر می‌تواند در سامانه جامع اداره کار و دیگر مراجع قانونی شکایت کرده و حقوق قانونی خود را مطالبه کند.

در موارد مختلفی ممکن است کارگر اقدام به طرح شکایت از کارفرما کند به عنوان مثال در مواجهه با تخلفاتی از جمله عدم انعقاد قرارداد با کارگر، پرداخت مزایایی کمتر از قانون کار یا عدم پرداخت حقوق کارگر بعد از فوت کارفرما ممکن است کارگر اقدام به طرح شکایت علیه کارفرما کند.

در مواردی مثل بیمه نکردن کارگر یا پرداخت حقوق کمتر از قرارداد یا عدم پرداخت حق ماموریت یا نداشتن هیچگونه تعطیلات و مرخصی کارگر ممکن است اقدام به طرح شکایت علیه کارفرما نماید.

جهت طرح شکایت علیه کارفرما باید مدارکی ارائه شود از جمله مدارک کپی کامل مدارک شناسایی، فرم دادخواست کامل شده، پرینت مربوط به سوابق بیمه، پرینت واریز حقوق در صورت موجود بودن، کپی قرارداد کاری و فیش حقوقی و مدارک مبنی بر میزان سابقه کار می‌باشد.

جهت طرح شکایت کارگر علیه کارفرما ابتدا باید در سامانه وزارت کار و رفاه اجتماعی ثبت نام کرده و کد رهگیری دریافت نمایید، بعد از دریافت کد رهگیری با مراجعه به اداره کار می‌توانید از واحد دادخواست برگه دادخواست دریافت کرده و نسبت به تکمیل آن اقدام کنید.

پس از تکمیل دادخواست آن را به اداره کار تحویل داده و شکایت خود را رسما ثبت نمایید، مواردی که در دادخواست ذکر می‌شود شامل اطلاعات شخصی کارگر و کارفرما، محل انجام کار و موضوع شکایت است.

پس از ثبت شکایت برای کارفرما ابلاغیه ارسال شده و جلسه رسیدگی تعیین می‌شود.

سپس کارگر و کارفرما در جهت مصالحه و سازش حاضر می‌شوند.

در صورت عدم توافق در جلسه سازش، جلسه هیئت تشخیص به فاصله دو هفته برگزار می‌شود.

در جلسه هیئت تشخیص  طرفین باید تمامی مدارک و ادله خود را ارائه دهند.

کارشناسان هیئت تشخیص پس از بررسی مدارک اقدام به صدور رای می‌کنند.

در صورتی که طرفین رای جلسه را نپذیرند می‌توانند تا حداکثر ۱۵ روز پس از ابلاغ رای، از هیئت حل اختلاف تقاضای تجدید نظر کنند.

پس از رسیدگی هیئت حل اختلاف نیز اگر هر یک از طرفین با رای صادره مخالفت داشته باشند می‌توانند اقدام به شکایت در دادگاه ذی‌صلاح کنند.

روش شکایت کارفرما علیه کارگر

مواردی نیز وجود دارد که کارفرما اقدام به طرح شکایت از کارگر می‌کند که ممکن است موضوع شکایت در حیطه قانون کار قرار گیرد یا آنکه از موارد شکایت خارج از قانون کار باشد.

در خصوص شکایت از کارگر در قانون کار مطابق تبصره ماده ۲۱ این قانون، در صورتی که کارگر درخواست استعفا کرده اما شرایط تعیین شده در قانون را  رعایت نکند کارفرما حق شکایت از کارگر در اداره کار را خواهد داشت.

همچنین بر اساس ماده ۲۵ قانون کار جهت انجام کار برای مدت معین در قرارداد کار، هیچ یک از طرفین حق فسخ ندارند و در صورت فسخ قرارداد توسط کارگر کارفرما حق شکایت خواهد داشت.

همچنین حالت دیگری که حق شکایت برای کارفرما محفوظ است مطابق ماده ۱۱۴ قانون کار است که در خصوص استنکاف کارآموز از انجام کار به مدت دو ماه پس از دوران کارآموزی است که امکان طرح شکایت برای کارفرما را فراهم می‌کند.

برای شکایت کارفرما از کارگر در  شکایت مشمول قانون کار ابتدا کارفرما باید به سامانه جامع روابط کار به آدرس prkar.mcls.gov.ir مراجعه کرده و سپس اقدام به انجام مراحل احراز هویت الکترونیکی کند.

با انجام این مرحله می‌توانید برای ثبت نام و دریافت نام کاربری و رمز عبور اقدام کنید.

پس از ورود به حساب کاربری در سامانه جامع روابط کار با کلیک بر روی دکمه پنجره واحد خدمات، امکان دسترسی به پنجره خدمات وجود خواهد داشت.

سپس در باکس پنجره خدمات بر روی گزینه ثبت دادخواست بدوی کلیک کرده و در صورت تایید اطلاعات هویتی می‌توانید تیک کنار ثبت دادخواست را زده و دکمه ارسال را کلیک کنید.

در قسمت بعد اطلاعات شاکی را تکمیل کرده و در صفحه جدید اطلاعات خوانده یا همان کارگر طرف شکایت را وارد کنید.

با تکمیل مراحل بعد،  رسیدگی اولیه از طریق هیئت تشخیص انجام خواهد شد.

در خصوص موارد شکایت خارج از قانون کار اقدام به شکایت از طریق سامانه ثنا و با مراجعه به یکی از دفاتر خدمات الکترونیک قضایی و ارائه مدارک لازم امکان‌پذیر است.

اجرای رای

مطابق نظام حقوقی ایران و به موجب ماده ۱۶۶ قانون کار آرای قطعی صادره از طرف مراجع حل اختلاف کار لازم الاجرا بوده و به وسیله اجرای احکام دادگستری به مورد اجرا گذارده خواهد شد.

البته اجرای این آرا توسط  واحد اجرای احکام مدنی با ابهامات و چالش‌هایی همراه است.

به طور کلی آرای مراجع حل اختلاف کار به دو نوع محکومیت‌های مالی و غیر مالی تقسیم می‌شوند.

آرای با موضوع پرداخت حق بیمه و حقوق و مزایای کارگر بیشترین آرای با موضوع محکومیت‌های مالی هستند.

آرای مراجع حل اختلاف کار با موضوع بازگشت به کار کارگر مهم‌ترین آراء موضوع محکومیت‌های غیر مالی هستند.

نقش وکیل در شکایت اداره کار

زمانی که یک کارگر یا کارفرما بخواهند علیه یکدیگر طرح شکایت کنند لازم است که مراحل قانونی لازم را در اداره کار طی کنند.

انجام این وظایف از طرف وکیل و مشاوره می‌تواند راهگشا باشد چرا که وکیل با آگاهی از قوانین می‌تواند اقدامات دقیق را در طرح شکایت علیه کارگر یا کارفرما و یا دفاع از کارگر یا کارفرما در شکایت‌های طرح شده انجام دهد.

به طور کلی تنظیم دادخواست و دفاعی توسط وکیل اداره کار می‌تواند در سرعت رسیدگی و اجرای دقیق قوانین و احقاق حقوق هر یک از طرفین اثرگذار باشد.

نتیجه‌گیری

در این مقاله سعی کردیم با اداره کار به طور کامل آشنا شویم، وظایف وزارت تعاون کار و رفاه اجتماعی را بشناسیم و تاریخچه شکل‌گیری اداره کار را بررسی کنیم.

همچنین آنچه در این مقاله مورد اشاره قرار گرفت شناخت مراجع حل اختلاف مربوط به اداره کار و همچنین آشنایی با قوانین مرتبط با اداره کار بود.

پرسش‌های متداول

در ادامه به پرتکرارترین سوالات شما می‌پردازیم.