ازدواج اجباری عبارت است از: مجبور کردن یا تحت فشار گذاشتن فردی برای ازدواج. در ازدواج اجباری دختر یا پسر توسط فردی دیگر چون والدین، سرپرست، خواهر یا برادر و غیره با خشونت یا تهدید، ارعاب، مشوق های چشمگیر، قطع امکانات قبلی، مجبور به ازدواج با شخصی که هیچ علاقه ای به زندگی با وی ندارند، می شوند.
ازدواج اجباری با ازدواج سنتی که در آن آشنایی دختر و پسر به وسیله دوست یا اعضای خانواده است ولی ازدواج با رضایت زوج صورت می‌گیرد تفاوت دارد.
امروزه یکی از معضلات اجتماعی، ازدواج های اجباری و ناخواسته است که حق مشروع و گزینش همسر را بویژه از دختران سلب می نماید.
این آسیب کم و بیش در مناطق گوناگون جهان وجود دارد. مقصود از ازدواج اجباری پیوند زناشویی رسمی است که در آن رضایت و اراده زوجین یا یکی از آنان نادیده انگاشته شود و برای برقراری این پیوند، از انواع فشارهای روانی اطرافیان استفاده گردد.
ازدواجی که باید بر پایه عشق، اخلاق، محبت و درک متقابل شکل گیرد تا بتواند جوانه های خوش بختی را به همراه آورد، اکراه و اجبار در همسرگزینی این پیوند مقدس را به صورت یک کابوس وحشتناک در می آورد و زندگی فردی، خانوادگی و اجتماعی را با آسیب های جدی مواجه می سازد.
آسیب و عوارض منفی این گونه ازدواج ها بر سلامت جسمی و روحی پسر و دختر تاثیر منفی بر جای می گذارد.
از دست دادن امید به زندگی، فقدان تصویری موفقیت آمیز برای زندگی خود و فرزندان یکی دیگر از اختلالات عاطفی و روانی ازدواج های تحمیلی به شمار می رود.
مجموعه این فشارهای روانی ایجاد هرگونه ابتکار، طراوت و نشاط را در محیط خانه از بین می برد و افسردگی، پرخاشگری و دل سردی از زندگی را به همراه می آورد.
آسیب دیگر مربوط به روابط خانوادگی است که در نتیجه آن می توان به سست شدن بنیان خانواده، طلاق، فرار از خانه، سوء ظن، فقدان تفاهم بین زوجین، و غیره اشاره نمود.
ازدواج اجباری مصداق تضییع حقوق انسان‌هاست و نمونه‌ای از خشونت جنسی محسوب می‌شود.
در ازدواج اجباری ممکن است فرد از سوی خانواده برای قبول ازدواج مورد خشونت، حتی ضرب شتم قرار گیرد و یا منظور فشار وارد کردن بر وی امکانات رفاهی اش قطع و آزادی هایش محدود گردد، همچنین ممکن است فرد در معرض انواع و اقسام خشونت های کلامی قرار گیرد.
انواع ازدواج تحمیلی
- اول: ازدواج تحمیلی به شیوه مستقیم که در این فرآیند یکی از اعضای خانواده به طور معمول برادر یا پدر دختر، وی را وادار به پذیرش ازدواج با مردی می کنند که دختر به زندگی مشترک با او راضی نیست.
در این شکل از ازدواج اجباری غالبا انگیزه های اقتصادی یا سیاسی مطرح می باشد.
- دوم: ازدواج اجباری که به شیوه غیرمستقیم بر فرد تحمیل می شود.
این گونه ازدواج ها زیرفشار ساخت اجتماعی بر دختران جوان تحمیل می شود. در عصر حاضر، ازدواج های تحمیلی به شیوه غیرمستقیم شیوع زیادی یافته است.
علل ازدواج های تحمیلی (شیوه مستقیم)
در پیدایی ازدواج اجباری به شیوه مستقیم بسیاری از عوامل فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی تاثیر گذارند که هر یک از عوامل به اجمال بررسی می شوند.
عوامل فرهنگی
امروزه با وجود فرصت هایی که در اغلب جوامع برای زنان ایجاد شده است و آنان از شرایط و جایگاه خود در نظام اجتماعی آگاهی یافته اند و علاقمند هستند تا در سرنوشت خود دخالت نموده و در این خصوص استقلال نظر داشته باشند، لیکن عده ای آنها را از این حق خدا دادی و طبیعی محروم می سازند.
بی تردید نگاه نادرست به زنان در جامعه، در شکل گیری ازدواج های اجباری موثر می باشند. تفکر کالا پنداری و استفاده ابزاری از او موجب می شود تا اراده، تصمیم و تمایل زن در فرایند همسر گزینی ساده انگاشته شود و مقاومت دختران برای ایفای نقش در سرنوشت خود، نوعی گردن کشی و بی حرمتی به والدین تلقی گردد.
عوامل اقتصادی
بسیاری از مردم چنین می پندارند که رمز رفاه و سعادت آنان در دستیابی به ثروت و پول بیشتر است و چنانچه معیشت آنان تامین گردد، دیگر در زندگی هیچ مشکلی نخواهند داشت.
با چنین طرز تفکر و نگرشی، برخی از خانواده ها معیار و ملاک پول و ثروت را در درجه و اولویت اول قرار می دهند و به محض اینکه با خواستگاری مواجه می شوند که به لحاظ اقتصادی وضعیت مطلوبی دارد؛ چه بسا که دختران خود را مجبور به ازدواج با وی نمایند، بدون اینکه کمترین اهمیتی به خواسته و رغبت دخترشان بدهند.
عوامل روان شناختی
بسیاری از مردم به ویژه آنان که تحت تاثیر ساختارهای اجتمای سنتی قرار دارند، میان شخصیت زن و مرد تفاوت عمده ای قائلند و معتقدند که زنان در ابعاد روحی و شخصیتی خودشان معمولا به سرعت تحت تاثیر واکنش‌ها و سائقه های عاطفی قرار گرفته و نمی توانند بر اساس منطق و واقع بینی برای آینده خود تصمیمی اتخاذ نمایند و معمولا زن را «ضعیفه» خطاب می کنند.
این پندار ضعیف انگاری زن، دستاویزی برای تحمل رای و نظر خود، در مورد ازدواج دختران شده و برخی زنان را در جوامع سنتی، با نوعی تنگ نظری مواجه کرده است. از این موارد در جلسات گفتگو با وکیل تلفنی به وفور به چشم می‌خورد.
ساخت های پدر سالارانه
پدر سالاری ، سلطه و تسلط مردان بر زنان در همه شئون اجتماعی است. بسیاری از مردان به اقتضای این ساخت اجتماعی، تحمیل و اراده خود را در انتخاب همسر دختر یا خواهر خود، حق مسلم خودشان میدانند و مخالفت با آن را «گستاخی دختران» تلقی می کنند.
منزلت اجتماعی
پاره ای از ازدواج های تحمیلی در فرایندی شکل می گیرد که افرادی با داشتن طبقه اجتماعی بالا از دختری خواستگاری می نماید و والدین دختر به خاطر انتساب فرد به طبقه اجتماعی بالا علیرغم مخالفتهای دختر، وی را مجبور به ازدواج می کنند.
علل ازدواج های تحمیلی (شیوه غیر مستقیم)
وجود شرایط سخت فردی، خانوادگی و اجتماعی موجب می شود تا برخی از دختران ناخواسته تن به ازدواجی ناخواسته با فردی بدهند که موقعیت و شرایط مناسبی برای ازدواج ندارد.
علل این انتخاب های ناخواسته را در سطوح فردی، خانوادگی و اجتماعی به اجمال با کمک مشاوره حقوقی بررسی می کنیم.
علل فردی
ترس از فقدان خواستگار در آینده – ترس از افزایش سن و کاهش فرصت ازدواج- رهایی از تنهایی و اضطراب- اصرار خواستگار و ترحم نسبت به خواستگار- لجبازی با خواستگار قبلی- فرار از تحصیل.
علل خانوادگی
رهایی از شرایط نامناسب خانه پدری- رهایی از امر و نهی های خانواده و کسب استقلال- رهایی ساختن والدین از اضطراب- رفع کدورت فامیل- نفوذ و فشارهای والدین.
علل اجتماعی
رهایی از تحقیرهای اجتماعی- ورود به دنیای بزرگسالی و کسب احترام- رهایی از قضاوت های نادرست اجتماعی- رهایی از برچسب های اطرافیان- کسب جاه و مقام و تغییر موقعیت اجتماعی.
نظریات همه مراجع عظام
رضایت زن و مرد به ازدواج شرط است و بدون آن عقد باطل است و برای جدا شدن نیازی به خواندن صیغه طلاق ندارد. مطابق بررسی مشاوره حقوقی آنلاین ما این نظرات فقهی پشتوانه قوی دارند.
- آیت‌الله سیستانی: “عقد باطل است و نزدیکی حرام است و فرزندش وطی شبهه است.”
- آیت‌الله مکارم شیرازی: “عقد حاصل نیست و آمیزش حکم زنا دارد و فرزند او نیز فرزند حلال‌زاده نیست و اگر پدر چنین اجباری کند مرتکب گناه بزرگی شده است.
- البته اگر زن مجبور به ادامه باشد، فرزند به وجود آمده نامشروع نیست.”
- آیت‌الله هادوی تهرانی: “رضایت دختر شرط عقد صحیح است و اگر این شرط حاصل نباشد، عقد باطل است و نزدیکی کردن حرام است و اگر دختر وادار به نزدیکی شود و حتی لحظه‌ای قبل از عقد هم راضی به آن نشود و بچه‌ای متولد شود حرام‌زاده است.”
آسیب های ازدواج اجباری
- جدا شدن عاطفی و حتی رسمی زوج ها از یکدیگر و دست و پنجه نرم کردن با مشکلات پس از طلاق،
- همسرکشی
- اعتیاد، رو آوردن به انواع بزه
- انواع ناراحتی‌ها و بیماری‌های روحی و روانی
- خودکشی
- عدم لذت از زندگی
- احساس پوچی
- احساس افسردگی ونا امیدی
- بی هدفی وبی انگیزگی برای برنامه هایی که فرد قبل از ازدواج در حال انجام دادن بوده است یا در نظر داشته در آینده انجام دهد مثل تحصیلات برای مدارج علمی، هنری، ورزشی، و موارد دیگر
- سست شدن اعتقادات و باورهای دینی
- قطع ارتباط فرد با اطرافیان ونزدیکان واجتماع
- حس تنفر از مسبب ازدواج اجباری (معرف) و والدین
- نداشتن تمایل جنسی در ازدواج اجباری
- تمایل به برقراری روابط خارج از ازدواج
- فرار از خانه
راه های مقابله با ازدواج اجباری
- برگزاری کارگاه های آموزش حقوق در زمینه ازدواج و مشاوره خانواده برای دختران و پسران.
- ارتقاء آگاهی های خانواده در خصوص حقوق فرزندان و نیز تبعات ناگوار ناشی از ازدواج اجباری.
- تدوین قوانین مناسب جهت حمایت از کسانی که قربانی ازدواج تحمیلی شده اند.
- برخورد قانونی با سردفترانی که ازدواج های اجباری را ثبت می کنند.
- بهبود ساختار اقتصادی جامعه و کاهش هزینه های زندگی به منظور کاهش فشار بر دختران برای ازدواج با افراد متمول.
چون این قضیه از امور تخصصی خانواده است، توصیه می شود از وکیل خانواده جهت احقاق حق خود کمک بگیرید.
من در جایی زندگی می کنم که مردم پست بد ذات دو مین با پسر بدجنس حرف میزنی گه زاده کونی هرچی لیچار از دهنش درمیاد می پرونه نه احترام نکه میداره نه ادب داره نه می خواد داشته هرگهی دلش بخواد می خوره هرجور سگ هار رفتار میکنه فک میکنه دختره هم ابله همه اینا رو چشم پوشی کنه بیاد زن این عنتر نمک به حروم گوزی بشه هیچ جوره نه در شان اوناست نه مناسب درست مثل سایرین هیز ای خدا پس کجایی چرا این کثافت های نمک به حروم دست از سر ما ور نمیدارن نه اینهمه تفاوت میبینن نه بدتر از همه جواب نه دختره می شنون فقط زر بزنن دهاتی گری کنن شایعه بسازن گوز بازی عین جوراب چسبیده عر نزن دهاتی لوس حرف دهن گهت بفهم کثافت با اون جنده لوس کونی گهت پرسفون نقاب ونوس زده عر نزن الاغ مثبت من سننه نکبت ها بد دهن دهاتی ظالم گه زاده کونی برو گمشو‌تنه لش حروم زاده کثافت چرک کثیف فضول دهاتی هرزه عنتر بد ذات 🖕🖕 ،مثل پسر گیمر خنگ کودن بد ذات دهاتی خودخواه هیچ گهی برات نخورده پر رو خنگ زر نزن بابا
واقعا قصه ی خیلی پر دردیه الان یه پسره اس هم هیزه، هم فحاش، هم ازم متنفره بی شرف گیر داده تو باید زن من شی ای خدا یه لش بازی بود تو شبکه مجازی چه کنه ایه ول نمی کنه بی شرف دهاتی قارچ عوضی هرزه
سلام من ر ۱۷ سال دارم خانواده ام میخوان با یکی از اقوام که موقعیت و خانواده خوبی داره نامزد کنم ولی من هیچ علاقه ای به اون شخص ندارم و سعی کردم خودم ردش کنم اما فایده نداشت با خانواده ام در باره درس و دانشگاه و آروز هام صحبت کردم ولی اونا میگن وقتی نامزد کنی و یا ازدواج بکنی بازم میتونی ولی من واقعا اینو نمیخوام تمام مخالفت های من بی فایده بود به شدت خانوداه ان بهم توهین میکنن تلفن ام رو ازم میگیرن و واقعا توی بد شرایطی هستم هیچ کردم از اعضای خانواده هم نمیتون کمک ام کنن خود شون با خانواده ام موافقن به صورت تلفنی هم با مشاوره صحبت کردم فقط بهم گفت مخالفت کن خانواده ام حرف هیچ کس رد قبول ندارن از خاستگار ام بخاطر اینکه باعث شده خانوادم این طوري باهام رفتار کنن متنفرم دوست دارم خود کشی کنم ولی میدونم اون دنیا هم برای من جای نیست میخوام از خانواده ام دور بشم ازشون خسته شدم ولی جایی ندارم که برم رشته عکاسي تو هنرستان میخونم و گفتن چه ازدواج بکنی چه نکنی برات دوربین نمی خریم اما قبلا این توری نگفتین خونه آروز هام خراب شده بهم میگن همه این کارا برا اینه که این روزا پسر خوبی نیست که عصبی نباشه معتاد نباشه و مشروب نخوره ولی من اصلا دوست ندارم الان نامزد کنم حتی دوست پسرم نداشتم میدونم تا حدودي حرف هاشون درسته ولی آخه این مگه زندگی من نیست خسته شدم
نمیدونم چرا ولی فک می کنم کذب میگی آخه این روزا کسی دخترش تو این سن شوهر نمیده همه میگن درس بخون برو کالج لطفا ولی اگه درستم باشه چه قصه تلخی آدم حالش بد میشه نه تو اونو لاو نه اون تو بعد می خوان جفت شین