برگ تشخیص مالیات همان برگ ارزیابی مالیات است که از سوی اداره امور مالیاتی به مؤدّی مالیاتی ابلاغ می‌شود. بر اساس ماده ۱۱۰ قانون مالیات‌های مستقیم، افراد مشمول این قانون تا چهار ماه پس از پایان سال مالی، برای ارسال اظهارنامه مالیاتی به اداره امور مالیاتی محل فرصت دارند.
پس از آن، اداره امور مالیاتی تا یک سال فرصت دارد اظهارنامه‌های رسیده را رسیدگی کند و تا سه ماه پس از آن، برگ تشخیص مالیات را به مؤدیان ابلاغ کند.
پس از ابلاغ برگ ارزیابی مالیات، مؤدیان مالیاتی می‌توانند به آن اعتراض کنند. البته مهم‌تر از اعتراض و مشاهده جزئیات و مشخصات تراکنش‌های مالی، تنظیم محتوای آن است.
سامانه اعتراض به برگ تشخیص مالیات
با توسعه خدمات الکترونیکی دولت و عمل به ماده ۲۵ ارتقاء نظام سلامت نظام اداری، مؤدیان حقیقی و حقوقی مالیاتی با استفاده از سامانه سنیم (سامانه نرم‌افزاری یکپارچه مالیاتی) می‌توانند در قسمت ثبت الکترونیکی اعتراضات و شکایات، با اعلام شماره برگ ارزیابی مالیات و کامل کردن اطلاعات، درخواست خود را با جزئیات اعلام و برای پیگیری بعدی کد رهگیری دریافت کنند.
همچنین به گفته مشاوره حقوقی ما از همین سامانه می‌توانند نماینده یا وکیل خود را مشخص و به سازمان امور مالیاتی کشور معرفی کنند.
مهلت قانونی اعتراض به مالیات
طبق قانون مالیات‌های مستقیم، برگ تشخیص مالیات باید بر اساس دلایل و اطلاعات کافی تنظیم گردد و حاوی همه فعالیت‌ها و درآمدهای حاصل از آن باشد و برای مؤدی نیز روشن و قابل تشخیص باشد.
امکان ثبت اعتراض برای انواع برگ تشخیص مالیات وجود دارد؛ مانند برگ ارزیابی عمومی، ارث، درآمد اجاره مستغلات، و ارزش افزوده اشخاص حقیقی و حقوقی.
پس از ابلاغ هر کدام از برگ‌های ارزیابی مالیات، مؤدی ظرف ۳۰ روز از تاریخ ابلاغ، فرصت اعتراض الکترونیکی یا کتبی دارد و در هر دو صورت می‌تواند وکیل تام‌الاختیارمعرفی کند.
مرجع حل اختلاف مالیاتی
مرجع رسیدگی به اختلاف‌های مالیاتی جز در موارد خاص که در قانون مرجع دیگری مشخص شده، هیات حل اختلاف مالیاتی است که سه عضو دارد:
- نماینده سازمان امور مالیاتی کشور که از میان کارمندان سازمان انتخاب می‌شود که حداقل ده سال سابقه خدمت داشته و شش سال آن را در امور مالیاتی بوده است.
- قاضی اعم از شاغل یا بازنشسته طبق مقررات قانونی.
- نماینده‌ای از اتاق بازرگانی و صنایع و معادن یا اتاق تعاون یا جامعه حسابداران رسمی یا مجامع حرفه‌ای یا تشکل‌های صنفی یا شورای‌اسلامی شهر به انتخاب مؤدی.
در صورتی که مؤدی مالیاتی همزمان با تسلیم اعتراض، نماینده خود را انتخاب و اعلام نکند سازمان امور مالیاتی با توجه به نوع فعالیت یا موضوع مالیاتی از میان نمایندگان مزبور یک نفر را انتخاب خواهد کرد.
نکته مهم: حضور نیافتن مؤدی یا نماینده و وکیل او و نیز مأمور رسیدگی به پرونده مالیاتی، مانع از رسیدگی هیأت و صدور رأی نخواهد بود. بنابراین برای ثبت اعتراض مالیاتی، معرفی نماینده تام‌الاختیار و پیگیری روند رسیدگی به اعتراض، با وکیل متخصص مالیاتی بنیاد وکلا مشورت کنید و از پشتیبانی او بهره‌مند شوید.
ترتیب رسیدگی به اعتراض مالیاتی
طبق قانون مالیات‌های مستقیم مراحل رسیدگی به اعتراض به برگ ارزیابی مالیات این چنین است:
- پس از ثبت اعتراض به برگ تشخیص مالیاتی، مسئول مربوطه باید تا ۳۰ روز پس از ثبت آن و با استناد به قانون، به اعتراض ثبت‌شده رسیدگی کند که دو حالت دارد: الف. مدارک و مستندات کتبی و موثق مؤدی را کافی نداند و درخواست و شکایت او را رد کند. ب. اسناد را برای تعدیل درآمدی و میزان مالیات مؤثر بداند. در حالت دوم، مراحل بعدی برای صدور برگ تشخیص جدید مالیاتی ادامه پیدا می‌کند اما در صورت نخست، اگر مؤدی مالیاتی با نظر مسئول رسیدگی موافق نباشد، آن مسئول باید برگ‌های مربوطه را امضا کند و با ذکر جزئیات به هیأت حل اختلاف ارجاع دهد.
- در هیأت حل اختلاف مالیاتی، مأمور رسیدگی به پرونده باید حضور یابد و توضیحات لازم را دهد. اگر این هیأت، مدارک ارائه شده را برای تعدیل مالیات کافی نداند، با اکثریت آرا حکم صادر می‌کند.
- رأی هیأت حل اختلاف بدوی قطعی و لازم‌الاجراء است مگر اینکه از طرف مأمور مالیاتی یا خود مؤدی ظرف ۲۰ روز از تاریخ ابلاغ این رأی، اعتراض کتبی صورت بگیرد.
- با اعتراض به حکم هیأت حل اختلاف بدوی، پرونده به هیأت تجدید نظر ارجاع داده می‌شود تا رسیدگی شود. اعضای هیأت حل اختلاف مالیاتی تجدیدنظر از میان کسانی انتخاب می‌شوند که قبلا نسبت به موضوع مطروحه اظهارنظر یا رأی نداشته‌اند.
- رأی هیأت حل اختلاف مالیاتی تجدید نظر قطعی و لازم‌الاجراء است اما در مواردی قابل شکایت است که این بار در شورای عالی مالیاتی رسیدگی خواهد شد که ۲۵ عضو دارد و از میان اشخاص صاحب نظر، مطلع و مجرب در امور حقوقی، اقتصادی، مالی، حسابداری و حسابرسی طبق مقررات و تشریفات قانونی انتخاب شده‌اند.
- در صورتی که شعبه شورای عالی مالیاتی مربوط، اعتراض و شکایت را طبق موارد قانونی بپذیرد، پرونده مالیاتی به هیأت حل اختلاف جدیدی ارجاع داده می‌شود.
دو نکته مهم در جلسات مشاوره حقوقی آنلاین:
- در صورت اعتراض مؤدی به رأی هیأت تجدیدنظر و درخواست بررسی شکایت در شورای عالی مالیاتی، لازم است وثیقه یا مبلغی معادل میزان مالیات قطعی شده ارائه کند.
- در صورتی که شعبه شورای عالی مالیاتی، اعتراض به رای هیأت حل اختلاف تجدیدنظر را مردود اعلام کند، مؤدی ملزم به پرداخت هزینه رسیدگی می‌گردد که برای هر مرحله معادل یک درصد تفاوت مالیات اعلامی هیأت حل اختلاف و مؤدی در اظهارنامه است.
مختومه شدن پرونده مالیاتی
بنا بر آنچه گذشت در موارد زیر پرونده مالیاتی مختومه می‌شود:
- مؤدی ظرف سی روز از تاریخ ابلاغ برگ تشخیص مالیات، آن را بپذیرد و به اداره امور مالیاتی کتبا اعلام کند. در اینجا مؤدی می‌تواند مالیات ابلاغی را بپردازد یا نحوه آن را اعلام کند. در ماده ۲۳۹ قانون مالیات‌های مستقیم به اعلام کتبی قبولی مالیات اشاره شده است. به همین دلیل توصیه می‌شود که در صورت نداشتن اعتراض، پذیرش برگ تشخیص مالیات و نحوه تسویه آن کتباً به امور دارایی مربوطه اعلام گردد و ابلاغیه مالیاتی بدون پاسخ مکتوب گذاشته نشود.
- مؤدی اختلاف بین خود و اداره امور مالیاتی را به روش قانونی برطرف کند.
- مؤدی ظرف سی روز پس از ابلاغ برگ ارزیابی مالیات، اعتراض کتبی ندهد یا به اداره امور مالیاتی مربوط مراجعه نکند. در این صورت، درآمد و مالیات تعیین شده در برگ تشخیص مالیات قطعی می‌گردد.
ابن نکته مهم را هم در نظر داشته باشید که سازمان امور مالیاتی تا پنج سال پس از صدور برگ تشخیص قطعی مالیات، می‌تواند نسبت به درآمدها یا فعالیت‌های اظهار نشده ادعای مالیاتی داشته باشد. بنابراین از ابتدا، با مشاوره و پشتیبانی وکیل تلفنی و حضوری متخصص و ماهر مالیاتی کار را پیش ببرید.
