با انجام دادن فرآیند قانونی طلاق و صدور حکم طلاق، طبق قانون باید ثبت طلاق صورت گیرد.
با فرض این که زوجین کلیه روال عادی طلاق را انجام داده و دادگاه نیز مجوز لازم طی گواهی عدم امکان سازش را صادر کرده باشد، حال در مرحله آخر لازم است که زن و مرد برای جاری کردن خطبه طلاق به محضر مراجعه داشته باشند. ثبت طلاق در محضر یک سری آداب خاصی دارد که باید به درستی اجرا شود.
شرعا و قانونا تا زمانی که صیغه طلاق بین زن و مرد خوانده نشود، رابطه محرمیت بین آن‌ها از بین نرفته و زوجین هنوز نسیت به هم محرم هستند.
در طلاق حتی اگر مراحل آن توسط زوجین انجام شده باشد، تا زمانی که صیغه طلاق جاری نشود، طلاق شرعا و قانونا صحیح نیست. صیغه طلاق به الفاظ عربی از طرف مرد و زن خوانده شده و سپس محرمیت بین زن و مرد از بین می‌رود.
ابتدا شوهر الفاظی را به زبان عربی بیان می‌کند و در مقابل نیز زوجه الفاظ دیگری را می‌خواند و صیغه طلاق جاری می‌شود. البته که الفاظ صیغه طلاق باید حتما در حضور تعدادی شاهد خوانده شود.
ذکر خطبه طلاق بدون حضور شهود از لحاظ قانونی و شرعی صحیح نیست و بایستی حداقل دو نفر شاهد، در زمانی که صیغه طلاق جاری می‌شود، حضور داشته و نظاره‌گر طلاق گرفتن زوجین باشند.
همانطور که عقد نکاح دارای الفاظ خاص عربی است، صیغه طلاق نیز الفاظ مخصوص به خود را دارد و برای قانونی بودن طلاق و جدا شدن زوجین لازم است که جملات خاص عربی از سوی زن و مرد تکرار شود.
مرد یک جمله خاص عربی را بیان نموده و زوجه نیز با تکرار جمله دیگر، صیغه طلاق را جاری می‌کنند. با این اوصاف می‌توان گفت که طلاق پروسه نسبتا طولانی دارد و زن و شوهر در زمان کوتاهی امکان طلاق گرفتن از یکدیگر را ندارند.
اجرای صیغه طلاق در همان مکان محضرخانه انجام شده و سایر مراحل ثبت آن نیز صورت می‌گیرد. بدون حضور شاهد، اگر صیغه طلاق خوانده شود، طلاق صورت گرفته اعتبار قانونی ندارد و برخلاف موازین شرعی است.
در این مقاله قصد داریم که الفاظ صیغه طلاق را بیان کنیم و با جملات عربی آن آشنا شوید. در برخی از طلاق‌ها نظیر طلاق خلع، یک جمله خاص عربی در زمان ثبت طلاق خوانده می‌شود که همه این موارد را در ادامه مطلب به صورت مفصل مورد بررسی قرار می‌دهیم.
درباره الفاظ صیغه طلاق
برای آن که طلاق به صورت قانونی و شرعی اجرا شود، لازم است که تشریفات و آیین خاص طلاق اجرا گردد. زمانی که زوجین تمام مراحل تعیین شده طلاق نظیر شرکت در جلسات مشاوره، حضور در دادگاه و مرحله داوری و سایر فرآیند مربوطه را طی می‌کنند، در صورت تایید این موضوع از طرف دادگاه که امکان ادامه زندگی مشترک بین زوجین وجود ندارد، حکم طلاق صادر می‌شود.
بعد از صادر شدن مجوز قانونی طلاق از طرف دادگاه، لازم است که ثبت محضری طلاق انجام شود. ثبت نکردن طلاق در محضر برای آن در قانون مجازات تعیین شده است و امکان طلاق گرفتن زوجین بدون ثبت محضری آن وجود ندارد.
حال که زوجین به دفترخانه مراجعه می‌کنند، ابتدا صیغه طلاق بین آن‌ها خوانده شده و سپس مراحل بعدی ثبت طلاق انجام می‌شود.
طلاق و ازدواج آداب خاصی دارند که برای صحت آن‌ها حتما لازم است که تشریفات و شرایط قانونی مربوطه اجرا شود. به لحاظ شرعی همانطور که زن و مرد با خواندن یک سری جملات عربی نسبت به هم محرم می‌شوند، با بیان جملات دیگر که خاص طلاق است، رابطه محرمیت و زوجیت بین آن‌ها قطع شده و مانند وضعیت قبل از عقد نکاح محسوب می‌شوند.
زمانی که زوجین به محضر برای ثبت طلاق مراجعه می‌کنند، بدین معناست که کلیه مراحل قبلی طلاق را انجام داده و در حال گذراندن مرحله پایانی طلاق هستند. گفتنی است که بدون حکم طلاق امکان به ثبت رسیدن طلاق وجود ندارد و لازمه آن صدور مجوز از طرف مرجع فضایی است.
در هر صورت با مراجعه زن و مرد به دفترخانه، سردفتر خطبه طلاق را می‌خواند و بعد از اجرای آداب شرعی طلاق، با ارائه مدارک لازم، طلاق به ثبت رسیده و از این بعد زن و مرد می‌توانند به صورت جدا از هم زندگی کنند.
همانطور که می‌دانید وکیل طلاق نیز به شما می‌گوید الفاظ صیغه طلاق به زبان عربی هستند که در هر صورت شوهر برای خواندن این جملات بایستی میل و قصد باطنی جهت طلاق داشته باشد. در صورتی که اجرای صیغه طلاق بدون اراده از سوی مرد خوانده شود، چنین الفاظی به لحاظ حقوقی فاقد اعتبار است.
شرایط صحت صیغه طلاق
با توجه به این که یکی از مراحل اصلی ثبت طلاق در محضر، خواندن خطبه و یا صیغه خاص طلاق که به زبان عربی بوده، می‌باشد اما برای آن که صیغه طلاق صحیح و معتبر باشد، لازمه آن وجود یک سری شرایط مشخصی است که در این بخش شرایط صحت صیغه طلاق را بررسی خواهیم کرد.
برای بیان شرایط صحیح بودن صیغه طلاق، لازم است که به بررسی ماده ۱۱۳۴ قانون مدنی بپردازیم. طبق این ماده، طلاق باید به صیغه طلاق و در حضور لااقل دو نفر مرد عادل که طلاق را بشنوند واقع گردد.
در واقع می‌توان گفت که دو شرط اساسی در صحت طلاق شامل موارد زیر است:
- طلاق حتما باید طبق خطبه طلاق و الفاظ خاص طلاق که به زبان عربی است، جاری شود.
- جاری شدن خطبه طلاق بایستی در حضور شاهد صورت گیرد.
طلاقی که بدون خواندن الفاظ خاص عربی طلاق و حضور شاهد انجام می‌شود، قانونا و شرعا اعتبار خاصی ندارد. در واقع لازمه صحیح بودن طلاق، این است که خطبه طلاق از طرف زوجین خوانده شود.
خواندن الفاظ صیغه طلاق می‌تواند شخصا توسط زوجین و یا از طرف سردفتر که وکالت نامه از طرف زن و مرد دارد، انجام گیرد.
جدای از این که طلاق باید به صیغه طلاق ادا شود، اجرا صیغه طلاق بایستی در حضور حداقل دو نفر شاهد صورت گیرد. شاهدانی که باید حتما مرد باشند و تعداد آن‌ها حداقل دو نفر باشد. امکان این که خانم برای شهود طلاق به دفترخانه معرفی شود، وجود ندارد.
صفت عادل بودن باید در بین شهود وجود داشته باشد تا طلاق واقع شده به لحاظ حقوقی، صحیح باشد. در واقع خواندن صیغه طلاق باید در حضور شاهد که شنونده جاری شدن خطبه طلاق باشد، صورت گیرد. در واقع شنوا بودن نیز از دیگر صفات شهود طلاق به شمار می‌رود.
خواندن خطبه طلاق در حضور حداقل دو نفر شاهد از لحاظ شرعی و قانونی اعتبار دارد در غیر این صورت اگر حتی صیغه طلاق به درستی خوانده شود اما شاهدانی در زمان محضر حضور نداشته باشند، طلاق ثبت شده، قانونا و شرعا، صحیح نیست.
لازم به ذکر است که صیغه طلاقی که بدون حکم دادگاه، خوانده شود، از لحاظ قانونی معتبر نیست و باطل بوده اما شرع این نوع طلاق را در صورت رعایت دو شرط مزبور، صحیح می‌داند.
در هر صورت زن و مردی که بدون گرفتن گواهی عدم امکان سازش از دادگاه، به صورت مستقیم برای جاری شدن صیغه طلاق به محضر مراجعه می‌کنند، طلاق آن‌ها قانونا باطل است و برای شوهر مجازات در نظر گرفته خواهد شد.
مراحل خواندن الفاظ صیغه طلاق
همانطور که گفته شد، با خواندن خطبه طلاق، رابطه زوجیت یا محرمیت بین زوجین خاتمه پیدا می‌کند و زن و شوهر دیگر هیچگونه رابطه سببی با یکدیگر ندارند.
در واقع همین خواندن صیغه طلاق است که به رابطه زوجیت بین طرفین پایان می‌دهد و شرعا برای آن که زن و مرد از هم طلاق بگیرند، لازمه آن جاری کردن خطبه طلاق می‌باشد.
اجرای صیغه طلاق با استفاده از الفاظ خاص عربی صورت می‌گیرد، این امکان وجود دارد که شخصا زن و مرد آن را بخوانند و یا این که طبق رویه معمول طلاق‌های امروزی با دادن وکالت نامه به سردفتر، اجرا گردد. مرد طبق قانون که ارای حق طلاق است، با در نظر گرفتن شرایط طلاق می‌تواند با خواندن صیغه طلاق در حضور شاهد از همسر خود طلاق بگیرد.
برخی افراد اینگونه تصور می‌کنند که به صرف این که دادگاه، حکم طلاق را صادر کند، دیگر محرمیتی بین آن‌ها با همسر خود وجود نداشته و به نحوی از هم طلاق گرفته‌اند.
در واقع مراحلی که برای طلاق در دادگاه انجام می‌شود، با این هدف است که مرجع قضایی مجوز لازم طلاق طی گواهی عدم امکان سازش را صادر نموده و زوجین برای ثبت طلاق به محضر مراجعه کنند.
با توجه به این الفاظ صیغه طلاق به زبان عربی است و در این بین نیز ممکن است افرادی با زبان عربی آشنایی نداشته باشند، به طور معمول زوجین برای ثبت طلاق به محضردار وکالت نامه می‌دهند که او به جای زن و مرد خطبه طلاق را جاری کند.
علاوه بر این که در قانون، ثبت محضری طلاق برای مردان اجباری شده است و برای تسریع در روند اجرای صیغه طلاق، با ارائه وکالت به سردفتر، خطبه طلاق در حضور شهود خوانده شده و زوجین امکان طلاق گرفتن از یکدیگر را دارند.
مراحل خوانده خطبه طلاق به این صورت است که زوجین ابتدا باید وقت و نوبت حضور در دفترخانه را از قبل تعیین کنند و در زمان مقرر حاضر شوند. زن و شوهر به همراه شاهدان معرفی شده در دفترخانه حاضر می‌شوند و سردفتر طی وکالت نامه‌ای که از زوجین دارد، اقدام به خواندن خطبه طلاق نموده و ثبت طلاق در نهایت انجام می‌شود.
بر اساس قانون مدنی ایران، صیغه طلاق زمانی صحیح است که الفاظ خاص طلاق توسط زن و مرد یا از طریق سردفتر که وکالت نامه رسمی از زوجین دارد، خوانده شود. مضاف بر این که جاری شدن صیغه طلاق باید در حضور شهود انجام شود.
با توجه به این که شبوه صحیح خواندن الفاظ صیغه طلاق، اهمیت دارد، در صورتی که برای بیان این جملات با مشکل مواجه می‌شوید، توصیه می‌شود که برای سهولت در انجام کار، با دادن وکالت به سردفتر، اجرای خطبه طلاق را بر عهده وی قرار دهید.
الفاظ خاص صیغه طلاق
از دیدگاه قانونی و شرعی، صیغه طلاق باید به الفاظ خاصی که تنها برای طلاق تعیین شده، ادا شود. صحت صیغه طلاق در گرو خواندن صیغه طلاق در حضور شاهد است.
زوجین این امکان را دارند که خودشان خطبه طلاق را بخوانند و تکرار کنند اما لازمه آن این است که پیش از اجرای الفاظ خاص عربی طلاق، مراحلی که در قانون برای طلاق تعیین شده است، به درستی اجرا شود.
کما این که برای سهولت کار زن و شوهر شرایطی برای آن‌ها فراهم شده است که می‌توانند به سردفتر وکالت نامه محضری بدهند که سردفتر به جای زوجین الفاظ عربی را تکرار نموده و به نحوی خطبه طلاق را جاری کند.
اما آن دسته از زن و شوهرهایی که قصد طلاق گرفتن را دارند، همواره با این سوال مواجه می‌شوند که خطبه طلاق و یا صیغه طلاق دارای چه الفاظی است؟ در واقع مرد و زن بایستی در محضر چه جملاتی را برای جاری کردن خطبه طلاق بخوانند؟
این دسته از سوالات از طرف زوجینی مطرح می‌شود که خودشان می‌خواهند جملات الفاظ خاص طلاق را بخوانند البته که اجباری برای تکرار این جملات از طرف زن و شوهر نیست و سردفتر امکان جاری کردن خطبه طلاق را خواهد داشت.
با این اوصاف در این بخش قصد داریم که الفاظ خاص صیغه طلاق که در واقع در بردارنده متن خاص عربی هستند را بررسی کنیم.
مرد و زن هر کدام به صورت جداگانه جملاتی را بیان می‌کنند که ذکر همین جملات نشان دهنده قصد واقعی آن‌ها برای طلاق گرفتن است و می‌خواهند که از یکدیگر جدا شوند. مرد ابتدا جمله عربی را بیان می‌کند و زوجه در مقابل نیز جمله دیگری را تکرار نموده و در نهایت جاری شدن صیغه طلاق، خاتمه می‌یابد.
در هر صورت در طلاق از جانب شوهر، متن خاص عربی که در ارتباط با طلاق بوده و از طرف مرد در زمان جاری شدن صیغه طلاق خوانده می‌شود شامل عبارت: « زَوْجَتِی …… طالِقٌ». قسمت نقطه چنین مربوط به نام زوجه است که در این بخش نوشته می‌شود.
در صورت ارائه وکالت از طرف مرد به سردفتر برای خواندن خطبه طلاق، لفظ خاص عربی طلاق به این شکل خوانده می‌شود: « زَوْجَةُ مُوکِّلی ….. طالِقٌ». این جمله از طرف سردفتر به نیابت از زوجین در زمان ثبت طلاق خوانده می‌شود.
اگر طلاق ثبت شده از نوع طلاق خلع بوده و زوجه به دلیل تنفر از شوهر و همچنین بذل مهریه و یا مال مشخصی، قصد طلاق گرفتن را داشته باشد، جمله عربی که زن باید آن را تکرار کند، شامل عبارت « زَوْجَتِی ……خَلَعْتُها عَلی ما بَذَلَتْ» است. همچنین برابر اصطلاح فقهی که از آن به عنوان احتیاط بر مستحب یاد می‌شود، در ادامه عبارت مزبور، جمله « فَهِی طالِقٌ» بیان می‌شود.
در طلاق بائن از نوع مبارات که در این نوع طلاق، تنها زوجه نیست که از همسر کراهت دارد، بلکه زوج نیز از زوجه تنفر داشته و به صورت توافقی، درخواست طلاق می‌دهند. در هر صورت عبارتی که باید در طلاق مبارات بیان شود، شامل عبارت « بارَأْتُ زَوْجَتِی فاطِمَةَ عَلی ما بَذَلَتْ» است.
نحوه خواندن صیغه طلاق
در بخش قبل، جملات عربی رایج در زمان جاری شدن صیغه طلاق را بیان کردیم. مشاوره حقوقی طلاق تاکید می‌کند که طرز صحیح خواندن الفاظ صیغه طلاق بسیار حائز اهمیت است و باید متن عربی مربوطه به درستی از سوی زن و مرد خوانده شود.
به همین دلیل است که برای برخی از زوجین، خواندن جملات خطبه طلاق مکن است که کمی سخت باشد، در این صورت به سردفتر وکالت می‌دهند تا شخص سردفتر به دلیل آشنایی با این جملات، صیغه طلاق را جاری سازد.
در ابتد باید گفت فردی که در محضر در حضور شهود اقدام به خواندن صیغه طلاق می‌کند، باید دارای شرایط قانونی اجرای صیغه طلاق را داشته باشد. بدین معنا که عاقل و بالغ بوده و همچنین برای خواندن خطبه طلاق، مجبور نشده باشد.
در واقع اگر ثابت شود که شوهر قصد و میل باطنی برای طلاق دادن همسر خود نداشته و خواندن خطبه طلاق نیز به صورت غیر ارادی در حال انجام است، اجرای چنین خطبه‌ای از لحاظ قانونی اعتبار ندارد.
گاها زوج هیچ قصدی برای طلاق دادن همسر خود نداشته و از روی مزاح و شوخی اقدام به خواندن صیغه طلاق می‌کند که خطبه طلاق در این شرایط، فاقد اعتبار قانونی است.
البته در مواردی که طلاق غیابی از طرف زن مطرح می‌شود، دادگاه مجوز مربوطه را برای جاری شدن خطبه طلاق صادر نموده و خواندن خطبه طلاق طی حکم دادگاه انجام می‌شود.
در مورد این که صیغه طلاق چگونه خوانده می‌شود، باید گفت که جملات و الفاظ مندرج در قسمت قبلی باید از طرف شوهر و به زبان عربی خوانده شود. البته که با تمرین و تکرار قبل از ثبت طلاق می‌توان در روز محضر به راحتی خطبه طلاق را جاری ساخت.
از این لحاظ بین فقها اختلاف نظر وجود دارد که خواندن خطبه طلاق باید حتما به زبان عربی باشد و یا این که می‌توان صیغه طلاق را به هر زبان دیگری که همان مفهوم جملات عربی خطبه طلاق را داشته باشد، جاری ساخت. اما بیشتر نظر فقها بر این است که متن عربی مربوطه باید در زمان جاری کردن خطبه طلاق خوانده شود.
در صورتی که تکرار جملات عربی الفاظ صیغه طلاق برای زن و مرد سخت باشد، می‌توانند با دادن وکالت به سر دفتر از او تقاضا کنند که به جای زن و شوهر اقدام به تکرار جملات خاص عربی مخصوص صیغه طلاق کنند. بنابراین کافی است که در زمان طلاق، جملات ذکر شده در بخش قبلی توسط شوهر تکرار شود.
ناگفته نماند که ذکر الفظ صیغه طلاق باید در حضور شهود انجام شود و حداقل دو نفر شاهد الزامی است که در زمان اجرا خطبه طلاق در محضر حضور داشته باشند.
مشاوره حقوقی پیرامون الفاظ صیغه طلاق
طلاق واقعه‌ای است که برای صحت آن لازم است که صیغه طلاق خوانده شود. خوانده صیغه طلاق حتما باید در حضور شاهد صورت گیرد و همچمین الفاظ خاص طلاق به درستی خوانده شود. بدون خواندن الفاظ صیغه طلاق، طلاق ثبت شده باطل است و باید تشریفات شرعی و قانونی طلاق مجددا اجرا شود.
در زمان حضور در محضر می‌توانید خودتان الفاظ خطبه طلاق را تکرار کنید و با این که از طریق تنظیم وکالت نامه، اجرای صیغه طلاق را بر عهده سردفتر قرار دهید. در هر صورت اگر در رابطه با الفاظ صیغه طلاق و ثبت محضری طلاق، نیاز به مشاوره حقوقی دارید، استفاده از خدمات سامانه بنیاد وکلا پیشنهاد می‌شود.
شاید با جملاتی که برای جاری شدن صیغه طلاق لازم است که در زمان حضور در محضر خوانده شود، آشنا نباشید که در این صورت می‌توانید در مورد جزئیات ثبت طلاق در محضر و سایر آداب شرعی جاری شدن صیغه طلاق با کارشناسان حقوقی ما در تماس باشید.
نحوه مشاوره دادن در این سامانه به صورت آنلاین و تلفنی و همچنین حضوری صورت می‌گیرد. مشاوره با مشاوره حقوقی آنلاین پیرامون طلاق در خود سامانه انجام می‌شود و گفتگوی حفوقی خود با وکیل را به صورت آنلاین در بستر فراهم شده، انجام می‌دهید.
شیوه ارائه مشاوره حقوقی تلفنی طلاق نیز کاملا مشخص است که با وکیل تلفنی به گفتگوی حقوقی پیرامون شرایط و مقررات ثبت طلاق در محضر می‌پردازید.
امکان برقراری مشاوره حقوقی حضوری با وکیل خود در سامانه بنیاد وکلا فراهم است که گفتگوی حقوقی خود را به صورت حضوری انجام خواهید داد. بنابراین برای ثبت نوبت مشاوره حقوقی در هر ساعت از شبانه روز با وکلا و کارشناسان ما در ارتباط باشید.
