در روابطی که زن و مرد، علقه زوجیت بین آنها وجود ندارد و اقدام به انجام دادن رفتارهایی مانند در آغوش گرفتن و غیره میکنند، از لحاظ شرعی این روابط پسندیده نیست و در قانون برای آنها مجازات تعیین شده است.
در رابطه نامشروع، طرفین زن و شوهر محسوب نمیشوند و اقدام به انجام اعمالی میکنند که در شرع نهی شده است. اعمال منافی عفت نیز در مقابل کارهایی که سبب از بین رفتن ارزشهای جامعه و عفت عمومی میگردد، قرار دارند.
مصادیق رابطه نامشروع در قانون بیان شده است و از این رو میتوان گفت که چه اعمالی را میتوان در این دسته بندی قرار داد. اما اعمال منافی عفت، طیف گستردهای دارند و محدود به رفتارهای خاص نمیشوند.
هرگونه رفتاری که با عفت عمومی جامعه منافات داشته باشد، امکان تعیین آن در این دسته بندی است. رابطه نامشروع با اعمال منافی عفت تفاوت دارند و در قانون نیز برای هر کدام شرایط و مجازات مجزایی در نظر گرفته شده است.
البته گاها برخی از جرائم مرتبط با رابطه نامشروع نیز با اعمال منافی عفت، مفهوم یکسانی دارند که در هر صورت همان مجازات رابطه نامشروع اعمال میشود. قانونا، زن و مردی که با هم عقد ازدواج نکرده باشند، در صورتی که رابطه نامشروع کنند، مجرم شناخته شده و به مجازات مندرج در قانون محکوم میشوند. تفاوت اصلی در رابطه نامشروع و اعمال منافی عفت جدای از مفهوم حقوقی، بیشتر در رابطه با میزان و نوع مجازات است.
گفتنی است که همانطور که اعمال منافی عفت میتواند با روابط نامشروع، تفاوت داشته باشد، عمل زنا نیز متفاوت از این روابط است. علی رغم این که زنا، یک رابطه نامشروع است اما نمیتوان گفت که هر عمل نامشروعی، زنا محسوب میشود.
زن و مردی که بدون داشتن رابطه زوجیت، اقدام به برقراری رابطه جنسی با یکدیگر میکنند، مرتکب جرم حدی زنا شده و بر اساس شرایط و نوع رابطه، مجازات خواهند شد.
از آن جهت که همواره سوالاتی در رابطه با رابطه نامشروع و اعمال منافی عفت مطرح میشود و برای افراد تفاوت این دو مورد، جز پرسشهای اصلی حقوقی به شمار میرود، در این مقاله قصد داریم که به بررسی تفاوت اعمال منافی عفت و رابطه نامشروع بپردازیم که به همین جهت در ادامه مطلب با ما همراه باشید. البته که امکان مشاوره حقوقی فوری با وکیل تلفنی وجود دارد.
درباره اعمال منافی عفت و رابطه نامشروع
قوانین کشور ما خصوصا قانون مجازات اسلامی، برگرفته از شریعت اسلام است و از این رو مقررات اعمال شده در این زمینه باید با شرع مطابقت داشته باشد.
بسیاری از مجازاتهای اعمال شده برای جرائم، منطبق با مجازاتهای مندرج در قرآن بوده و از این رو مراجع قضایی نیز حد ین جرائم را اجرا میکنند. از جمله جرائمی که با شرع مخالف بوده و انجام آنها به نوعی حرام است، روابط نامشروع و اعمال منافی عفت هستند.
روابط نامشروع مرتبط با زنا و رابطه غیر از زنا و همچنین اعمال منافی عفت نیز در قانون جرم انگاری شدهاند و بسته به نوع ارتکاب جرم، مجازات خاصی دارند. بعضی از جرائم مرتبط با رابطه نامشروع، مفهوم یکسانی با اعمال منافی عفت دارند و برخی دیگر کاملا مجزا از این اعمال به شمار میروند.
یک سری رفتارها ممکن است به نحوی انجام شوند که ارزشها و قواعد جامعه را زیر پا بگذارند و از این رو قانونگذار برای حفظ نظم و امنیت جامعه، آنها را جرم انگاری نموده و در دسته جرائمی که با عفت عمومی جامعه منافات دارند، قرار داده است.
رابطه نامشروع به جهت آن بین زن و مردی رخ میدهد که علقه زوجیت بین آنها نیست، جرم است و از این رو افرادی که اقدام به انجام چنین کارهایی میکنند، باید مجازات شوند.
در قانون مجازات اسلامی، تنها برای آمیزش جنسی بین زن و مرد نامحرم مجازات تعیین نکرده است بلکه مرد و زنی که عقد نکاح بین آنها جاری نشده و رفتارهایی مانند بوسیدن و بغل کردن را نیز انجام میدهند نیز شامل مجازات میباشند.
بیشتر اعمالی که در مورد روابط نامشروع هستند، میتواند به عنوان عمل منافی عفت نیز به شمار رود و مثلا زن و مردی که با هم زنا میکنند، عمل آنها میتواند هم مصداق رابطه نامشروع و هم اعمال منافی عفت داشته باشد.
گفتنی است که اعمال منافی عفت نیز میتواند در رابطه با یک نفر باشد و هیچ اجباری برای این که این روابط بین زن و مرد فاقد علقه زوجیت وجود داشته باشد، نیست. کشف حجاب زنان از مصداق بارز اعمال منافی عفت به شمار میرود که این رفتار نمیتواند به عنوان یک رابطه نامشروع به شمار رود.
از آن جهت که رابطه نامشروع و اعمال منافی عفت میتوانند با هم تفاوت داشته باشند، لازم است که تفاوت این دو عمل بیان گردد که در ادامه برای آگاه سازی مخاطبین به بررسی تفاوت آنها پرداخته خواهد شد.
رابطه نامشروع چیست؟
برای مطلع شدن از تفاوت بین رابطه نامشروع و اعمال منافی عفت، لازم است که ابتدا با مفهوم روابط نامشروع آشنا شویم. در واقع بررسی جداگانه مفاهیم رابطه نامشروع و اعمال منافی عفت منجر به دستیابی به تفاوت این دو موضوع میشود و در نهایت فرق آنها را از یکدیگر بیان مینماییم.
در پاسخ به این سوال که رابطه نامشروع چیست، باید گفت که عنوان این عمل، بیانگر تعریف آن میباشد و روابطی که خلاف شرع میباشند، به عنوان رابطه نامشروع شناخته میشود. گفتنی است که اعمال و رفتارهای زیادی وجود دارند که خلاف شرع بوده اما نمیتوان همه آنها را در جرائم روابط نامشروع قرار دارد.
روابط نامشروع شامل دو کلمه رابطه و نامشروع است و از این رو میتوان گفت که وجود رابطه در وقوع جرم، تاثیر مستقیم دارد. به بیان دیگر، رابطه باید بین حداقل دو نفر بوده و این دو نفر با هم زن و شوهر نیستند و به به طور کلی علقه زوجیت بینشان وجود ندارد.
روابط نامشروع به طور کلی به دو موضوع رابطه زنا و روابط دون زنا تقسیم بندی میشود. قانونگذار زنا و روابطی که ارتباطی با زنا ندارد را در دو دسته مجزا قرار داده و مجازات هر کدام نیز با هم متفاوت است. در ماده ۶۳۷ قانون مجازات اسلامی، تعریف کلی از روابط نامشروع دون زنا بیان شده و در ماده ۲۲۱ همین قانون نیز به بررسی جرم زنا پرداخته شده است.
گفتنی است که زنا، نوعی رابطه نامشروع محسوب میشود که به جهت اهمیتی که این جرم دارد و همچنین تفاوت آن با سایر جرائم روابط نامشروع، نیازمند بررسی تخصصی به صورت جداگانه است. به همین جهت است که قانونگذار، در روابط نامشروع دون زنا صراحتا اعلام میکند که رفتارهای به غیر از زنا متحمل مجازاتهای خاصی است.
برخی افراد اینگونه تصور میکنند که روابط نامشروع فقط شامل زنا است و تنها به روابط جنسی که بین مرد و زن فاقد علقه زوجیت رخ میدهد، گفته میشود. اما اعمال دیگری مانند بغل کردن و بوسیدن زن و مزدی که عقد ازدواج با هم نکردهاند نیز شامل رابطه نامشروع میشود.
در ادامه ابتدا رابطه نامشروع دون زنا و سپس عمل زنا به عنوان یکی از شناخته شدهترین روابط بر خلاف مسائل شرعی را بررسی خواهیم کرد.
رابطه نامشروع دون زنا
همانطور که در بخش قبل، عنوان گردید، رابطه نامشروع شامل رابطه دون زنا و زنا است. رابطه نامشروعی دون زنا رابطهای است که ارتباطی با عمل زنا ندارد و شامل رفتارهای دیگری است که در قانون جرم انگاری شده است.
در ماده ۶۳۷ قانون مجازات اسلامی بخش تعزیرات، تعریفی از اینگونه روابط ذکر شده است:
طبق این ماده، هرگاه زن و مردی که بین آنها علقه زوجیت نباشد، مرتکب روابط نامشروع یا عمل منافی عفت غیر از زنا از قبیل تقبیل و مضاجعه شوند، مجرم شناخته شده و حبس مورد مجازات میشوند.
از ماده فوق میتوان نکات حقوقی زیادی را برداشت نمود. در ابتدای ماده فوق الذکر از عبارت زن و مردی که علقه زوجیت ندارند، استفاده شده است و این موضوع بیانگر آن است که رابطه نامشروع باید بین زن و مردی که رابطه زوجیت ندارند، صورت گیرد.
مرد و زن که عقد ازدواج با یکدیگر ننموده و به نحوی رابطه زوجیت بینشان برقرار نیست، اگر اقدام به بوسیدن، بغل کردن و یا لمس کردن هم کنند، مرتکب جرم رابطه نامشروع دون زنا شدهاند. در روابط نامشروع دون زنا، هیچگونه تماس جنسی و یا دخول بین طرفین انجام نمیشود و تنها رفتارهای مزبور رخ میدهد.
در واقع اگر اثبات شود که آلت تناسلی زن و مرد با هم تماس و ارتباط مستقیم داشته است، رابطه به وقوع پیوسته از نوع زنا است و احکام و مقررات جرم زنا لحاظ میشود.
در ماده ۶۳۷، علاوه بر رابطه نامشروع از اعمال منافی عفت نیز نامبرده شده است که از این رو میتوان گفت که اعمال منافی عفت نیز میتوانند در برگیرنده روابط خلاف شرع نیز باشند. رابطه نامشروع یک رفتار مجرمانه است و در قانون برای افرادی که چنین رفتارهایی را انجام میدهند، مجازات شلاق تعیین کرده است.
بدین صورت که مجازات جرم رابطه نامشروع دون زنا، شلاق تا ۹۹ ضربه است. در واقع دادگاه میتواند متهم پرونده را از ۱ تا ۹۹ ضربه شلاق محکوم کند و با توجه به این که مجازات این جرم از نوع تعزیری است، امکان اعمال تغییراتی در آن مانند تبدیل به جزای نقدی در مواردی خاص وجود دارد.
لازم به ذکر است که مشاوره حقوقی آنلاین تاکید دارد در قانون، مصادیق کلی از رابطه نامشروع دون زنا بیان نشده و به نحوی حصری نیستند. از این رو برخی از قضات نیز اگر زن و مرد فاقد علقه زوجیت بین آنها در خلوت نیز باشند و یا این که با یکدیگر پیامهای غیر اخلاقی را رد و بدل کنند را به عنوان رابطه نامشروع در نظر گرفته میگیرند.
مراجع قضایی گاها در مورد این که رفتار ارتکاب یافته میتواند مصداق جرم رابطه نامشروع داشته باشد یا خیر، اختلاف نظر دارند و همین موضوع سبب شده است که احکام مختلفی نیز در این زمینه صادر شود.
برخی از روابط نامشروع به حدی واضح هستند که صراحتا میتوان آنها را در دسته جرائم روابط نامشروع در نظر گرفت اما سایر رفتارها از نظر یک قاضی میتواند جرم رابطه نامشروع دون زنا محسوب شود و از نظر قاضی دیگر، جرم نباشد.
رابطه نامشروع زنا
رابطه نامشروع میتواند در قالب زنا شکل گیرد. زنا یکی از جرائم حدی است که شرایط و مجازات آن در مواد دیگری از قانون مجازات اسلامی بیان شده است. زنا مصداق بارز رابطه نامشروع است اما به جهت آن که یک سری از رفتارها وجود دارند که خلاف شرع بوده و مرتبط با زنا نیستند، قانونگذار آنها را در دسته رابطه نامشروع دون زنا قرار داده است.
زنا عملی است که طی آن زن و مرد بدون داشتن علقه زوجیت اقدام به برقراری رابطه جنسی با هم میکنند. البته تعریف جامع و کلی از عمل نامشروع زنا در ماده ۲۲۱ قانون مجازات اسلامی بیان شده است که طبق این ماده، زنا عبارت است از جماع زن و مردی که علقه زوجیت بین آنها نبوده است.
در صورتی که آلت تناسلی مرد وارد آلت تناسلی زن شود و یا اعمال دیگری که نشان دهنده زنا و رابطه مستقیم جنسی باشد، حد زنا اجرا میشود. با توجه به این که زنا انواع مختلفی دارد، مجازات هر کدام از آنها با یکدیگر متفاوت است و حسب مورد حتی میتواند حکم اعدام را برای مرتکبین به همراه داشته باشد.
زنا در عین حال که یک رابطه نامشروع است، اما با اعمال منافی عفت تفاوت بارزی دارد و تفاوت این جرائم نشات گرفته از نوع و میزان مجازاتی است که قانونگذار تعیین نموده است. آن دسته از افرادی که اقدام به زنا میکنند، جدای از این که از لحاظ شرعی عمل حرامی را انجام دادهاند، از نظر قانونی نیز امکان صدور حکم شلاق، اعدام و سنگسار وجود دارد.
در ادامه لازم است که با اعمال منافی عفت آشنا شویم تا در نهایت بتوانیم تفاوت این اعمال با روابط نامشروع را بیان کنیم. ضمن آن که وکیل کیفری نیز در این راستا به شما کمک خواهد نمود.
اعمال منافی عفت چیست؟
بعد از آشنایی با روابط نامشروع، حال لازم است که مفهوم اعمال منافی عفت مورد بررسی قرار گیرد. در ابتدا باید گفت که اعمال منافی عفت، طیف وسیع و گسترده دارند و محدودیتی برای این قبیل رفتارها وجود ندارد. همین موضوع باعث شده است که قضات برای آن که اعمال و رفتارهای مختلف را بر خلاف عفت عمومی در نظر بگیرند، وجود دارد.
قانونگذار به صورت حصری، اعمال منافی عفت را تعیین نکرده است و در این صورت میتوان گفت که سبب اختلاف نظرهایی بین مراجع قضایی میشود. تنها در برخی از مواد قانون مجازات اسلامی، به مصادیق اعمال منافی عفت اشاره شده است که از این موارد میتوان تا حدودی پی برد که یک رفتار، شامل اعمال منافی عفت میباشد یا خیر.
اعمال منافی عفت همانطور که از نام آن پیدا است، یک سری اعمال و رفتارهایی هستند که با عفت جامعه مطابقت نداشته باشد. عفت در واقع ارزشها و هنجارهایی هستند که در قوانین کشور و شرع ریشه دارند و در صورتی که یک عملی انجام شود که با اعتقادات دینی، مطابقت نداشته باشد، بر خلاف عفت عمومی جامعه و اخلاق حسنه است.
عمل منافی عفت زمانی رخ میدهد که موجب بر هم زدن امنیت جامعه شده و همچنین سبب خلل وارد شدن به ارزشهای دینی شود. عمل منافی عفت میتواند در ارتباط با روابط نامشروع و هم مفهوم با آنها باشد و در این صورت مجازاتشان یکسان است.
اما در حالتهای دیگر، عمل منافی عفت، هیچ ارتباطی با روابط نامشروع ندارد و مصداق جرم صورت گرفته تنها عمل منافی عفت و یا رابطه نامشروع است.
رفتاری مانند این که زن و مرد در یک مکان خلوت و در حالی که نسبت به هم حرام هستند و علقه زوجیت ندارند، اقدام به بوسیدن و یا بغل کردن یکدیگر کنند که در این شرایط میتوان گفت که رفتار مزبور هم در حکم عمل منافی عفت و هم رابطه نامشروع است و مجازات آنها تا ۹۹ ضربه شلاق تعزیری است.
مصداق دیگری از جرم منافی عفت میتواند در رابطه با تخلف بیحجابی باشد که این موضوع تنها یک عمل منافی عفت به شمار میرود و ارتباطی با روابط نامشروع ندارد. جرم بدحجابی به جهت آن که نظم و عفت و اخلاقی جامعه را مختل میکند، در دسته جرائم منافی عفت قرار دارد.
رابطه نامشروع و اعمال منافی عفت چه تفاوتی با هم دارند؟
از آن جهت که تعاریف روابط نامشروع و اعمال منافی عفت در بخشهای قبل بررسی شدند، به راحتی میتوان پی به تفاوت این دو عمل برد. از بارزترین تفاوت این اعمال میتوان گفت که هر نوع رابطه نامشروعی میتواند به عنوان عمل منافی عفت شناخته شود اما هر عمل منافی عفت شامل روابط نامشروع نیست.
رابطه نامشروع اعم از زنا و دون زنا، زمانی شکل میگیرد که بین دو نفر مرد و زن که علقه زوجیت بین آنها نیست، ارتکاب یابد. اما در عمل منافی عفت، لزوما ارتکاب جرم بین زن و مرد نامحرم انجام نمیشود، بلکه میتواند در رابطه با یک نفر باشد.
جرم بیحجابی که جز جرائم بر خلاف اخلاق حسنه و عفت عمومی جامعه محسوب میشود، ارتکاب آن بین زن و مرد صورت نمیگیرد و تنها مرتبط با آن دسته از خانمهایی است که به دلیل رعایت نکردن مقررات، مجازات میشوند.
مجازات جرم رابطه نامشروع دون زنا، شلاق تعزیری و رابطه زنا، حسب مورد اعدام و یا شلاق حدی است ولی مجازات جرم منافی عفت، بسته به مصادق جرم، متفاوت است.
مشاوره حقوقی تخصصی بنیاد وکلا
در مورد تفاوتهای جرائم روابط نامشروع و اعمال منافی عفت، توضیحاتی در متن مقاله داده شد اما چنانچه در این زمینه به کسب اطلاعات حقوقی بیشتری نیاز دارید، میتوانید از خدمات سامانه بنیاد وکلا استفاده نمایید.
وکلای دادگستری کاربلد و ماهر در امور کیفری، در هر ساعت از شبانه روز آماده پاسخگویی به پرسشهای حقوقی شما هستند و از این رو برای ثبت سفارش مشاوره حقوقی از طریق راههای ارتباطی درج شده در سامانه اقدام کنید.