تمکین در لغت به معنای مالک گردانیدن و ثابت نمودن آمده است که در مقابل نشوز معنا می‌شود و از نشوز به عدم اطاعت و بر پاخواستن تعبیر می‌شود دعوای الزام به تمکین یکی از دعاوی رایج خانوادگی است که عموما از سوی مردان زمانی که همسرانشان به خاطر اختلافات، زندگی مشترک را رها نموده مطرح می‌شود.
البته با مستفاد از مواد ۱۱۰۲ و ۱۱۰۳ قانون مدنی می‌توان گفت که اگر مرد نیز به تکالیف زناشویی خود عمل ننماید یا در انجام و ادای تکالیف شرعی و خانوادگی خود مرتکب قصور شود دعوای الزام به تمکین شوهر از سوی زوجه باید امکان داشته باشد.
اثبات عدم تمیکن
به دور از معنای لغوی تمکین، در اصطلاح حقوقی و فقهی تمیکن دو معنی عام و خاص دارد. وکیل آنلاین می‌گوید:
در معنای عام، به انجام کلیه وظایف از سوی زن نسبت به شوهر و اطاعت از وی اعم از رابطه زناشویی و مدیریت خانه، امرار معاش و غیره تعبیر می‌شود.
لیکن تمکین خاص در معنای انجام وظایف زناشویی از سوی زوجین و نشوز نبودن آن‌ها در روابط زناشویی آمده است، لذا برای طرح دعوای الزام به تمکین علاوه بر اثبات رابطه زوجیت، اثبات عدم تمکین خوانده دعوا لازم می‌باشد، اعم از اینکه خوانده دعوا مرد باشد یا زن.
ضمانت های اجرای عدم تمکین زن از مرد
این ضمانت اجراها در خصوص عدم تمکین زوجه مصرحا یا متفقا در مقررات مدنی و قانون حمایت خانواده پیشبینی شده که مشاوره حقوقی تلفنی ما در این نوشته این ضمانت‌ها را در چهار بند توضیح خواهیم داد.
- عدم استحقاق نفقه
- دعوای الزام به تمکین
- اجازه ازدواج دوم
- عدم استحقاق اجرت‌المثل و نحله از ناحیه زوجه
ضمانت اجرای عدم تمکین مرد از زن
همانطوری که قبلا نیز شرح دادیم ممکن است زوج نیز به تکالیف زناشویی خود عمل ننماید، در این حالت چه ضمانت اجرایی برای تمکین زوج وجود دارد در ادامه به بررسی این نوع ضمانت اجراها خواهیم پرداخت.
- طرح دعوای الزام به تمکین زوج
- درخواست طلاق از طرف زوجه
دفاعیات در پرونده تمکین
همانطوری که توضیح دادیم خوانده پرونده ممکن است زوج یا زوجه باشد به هر حال مشارالیه می‌تواند دلیل عدم تمکین را به وجود مانع شرع همچون بیماری، حج واجب، روزه داری عنوان نماید یا اگر زوجه طرف دعوا است می تواند علت عدم تمکین را وجود ترس و ضرر بدنی، مالی یا شرافتی یا استفاده ازحق حبس اعلام کند.
در این خصوص ماده ۱۰۸۵ قانون مدنی مقرر می‌دارد: «زن می‌تواند تا مَهر به او تسلیم نشده از ایفای وظایفی که در مقابل شوهر دارد امتناع کند مشروط بر اینکه مَهر او حال باشد و این امتناع مُسقِط حق نفقه نخواهد بود.» در این حالت عدم پرداخت نفقه از سوی زوج مطابق تبصره ماده ۵۳ قانون خانواده جدید جرم محسوب و قابل مجازات می‌باشد.
تمکین در دوران عقد چگونه است؟
از مقدمات تمکین، تهیه منزل مستقل در حد شئونات زوجه است. وکیل خانواده ما توجه شما را به این دو رای از دادگاه خانواده جلب می‌نماید.
- رأی شعبه ۲۸۲ دادگاه عمومی خانواده تهران
در خصوص دعوا آقای (س.ع.) فرزند (س.) به طرفیت خانم (ش.ح.) فرزند (ن.) به خواسته الزام خوانده به تمکین با احراز علقه زوجیت فی‌مابین طرفین، حسب دلالت مندرجات رونوشت سند نکاحیه پیوست، پرونده و اظهارات طرفین. نظر به اینکه از مقدمات تمکین، تهیه منزل مستقل در حد شئونات زوجه است.
زوج در جلسه دادرسی مورخ ۲۶/۰۷/۹۱ اقرار نموده که منزلی جهت زندگی مشترک مهیا ننموده و هنوز زندگی مشترک را شروع نکرده‌اند و در دوران عقد به سر می‌برند و دلیل و مدرکی که دال بر نشوز و عدم تمکین زوجه باشد، ارائه و ابراز ننموده، لذا دعوا خواهان را غیر وارد تشخیص و حکم به بطلان آن صادر و اعلام می‌گردد. رأی صادره ظرف بیست روز پس از ابلاغ قابل تجدیدنظر در مراجع محترم تجدیدنظر استان تهران است.
- رأی شعبه ۴۷ دادگاه تجدیدنظر استان تهران:
تجدیدنظرخواهی آقای (س.ع.) نسبت به رأی موضوع دادنامه شماره ۱۴۱۰- ۲۹/۷/۹۱ صادره از شعبه ۲۸۲ دادگاه عمومی خانواده که بر رد درخواست تمکین اشعار دارد، وارد نیست؛ زیرا رأی تجدیدنظر خواسته موافق موازین قانونی و با رعایت اصول و قواعد دادرسی صادر گردیده و ایراد اساسی متوجه آن نیست.
تجدیدنظرخواه نیز در این مرحله مطلب قابل توجهی عنوان نکرده، لذا به استناد ماده ۳۵۸ قانون آیین دادرسی مدنی رأی تجدیدنظر خواسته تأیید می‌گردد. این رأی قطعی است.
برای سوالات بیشتر از مشاوره حقوقی بنیاد وکلا استفاده نمایید.
ساله تو عقدم مدتی قبل برپایی عروسی که کاراش انجام شده بود خوانواده همسرم مراسم رو کنسل کردند و چندماهی ست از من سراغی نگرفته ند مجبور شدم دادخواست نفقه و فریب در ازدواج و ترک انفاق مطرح کنم چون ایشان ب بیماری شیدایی(دوقطبی)و بیماری جسمی دیگر مبتلا بودند و ب ما نگفته بودند و تابحال هیچ خرجی ب من نداده بودندو من ب ایشان پول میدادم و مدارکش موجود است الان ایشان دادخواست الزام ب تمکین داده اند و زیرزمین خانه پدربزرگشان که را مدنظر دارند با توجه به اینکه من از اول در خانه پدر بودم و ایشان مرا ترک کردند حکم قاضی چیست؟در ضمن دوشیزه نیستم و تمکین خاص و عام هم انجام داده ام.رای نفقه هم ب نفعم صادر شده وچون مبلغ بالای بیست ملیون تومان بود به دادکاه ارجاع شد و دادگاه ترک انفاق و فریب درازدواجم در جریان است.
پیشاپیش ممنون از راهنمایی شما بزرگواران