دعوای کیفری بخش مهمی از دعاوی مطرح شده در جامعه است.
روند رسیدگی به دعاوی کیفری با دعاوی حقوقی متفاوت بوده و مسیری مجزا دارد. اولین نهاد کیفری که بلافاصله پس از طرح شکواییه جهت رسیدگی به انجام تحقیقات مقدماتی وارد عمل میشود دادسرا است.
در این مقاله قصد داریم با نهاد دادسرا و مقامات آن به عنوان یک مرجع مهم رسیدگی آشنا شویم.
دادسرا چیست؟
برای آشنایی با نهاد دادسرا و مقامات آن ابتدا باید به تعریف نهاد دادسرا و تاریخچه شکلگیری آن بپردازیم؛ در این بخش قصد داریم علاوه بر این موضوعات، اهمیت شکلگیری دادسرا به عنوان یک مرجع رسیدگی و نحوه رسیدگی توسط آن را مطالعه کنیم.
همچنین با انواع دادسراهای تخصصی و اختصاصی و تفاوت این دو به کمک مشاوره حقوقی دادسرا آشنا میشویم.
تعریف نهاد دادسرا
دادسرا یک مرجع قضایی جهت رسیدگی به پروندههای کیفری است که وظیفه اصلی آن رسیدگی و تحقیقات اولیه در خصوص شکایتهای کیفری تقدیم شده، است.
دادسرای عمومی و انقلاب دادسرایی واحد برای انجام تحقیقات مقدماتی در مورد جرائمی است که رسیدگی به آنها در صلاحیت دادگاههای عمومی و دادگاههای انقلاب قرار دارد.
به بیان دیگر پرونده قبل از ارسال به دادگاه در دادسرا بررسی شده و تحقیقات کافی و اولیه در خصوص آن انجام میشود و در صورتی که در نتیجه تحقیقات، اتهامات ثابت شد پرونده جهت رسیدگی و صدور رای به دادگاه ارجاع میشود.
تاریخچه دادسرا
دادسرا در اولین دوران شکلگیری با عنوان اداره مدعی العموم شناخته میشد که یکی از نهادهای کیفری مهم در زمان پس از انقلاب مشروطه بود.
مدعی العموم یا وکیل جماعت به عنوان یک مقام قضایی اداره دادسرا را بر عهده داشت.
تحولات مختلفی در محاکم و صلاحیتهای آنها در سازمان قضایی کشور روی داد که اولین تغییر آن به سال ۱۳۵۸ برمیگردد، با تصویب قانون تشکیل دادگاههای عمومی مصوب شورای انقلاب دادسرای استان و دادسرای دیوان کیفری از سیستم قضایی کشور حذف شده و دادگاههای عمومی و دادسراهای شهرستان ابقا شدند.
در ادامه روند تغییرات در سال ۱۳۷۳ نهاد دادسرا به طور کلی از سازمان قضایی کیفری عمومی و انقلاب حذف شد و وظایف و اختیارات دادستان به روسای محاکم و رئیس حوزه قضایی مربوطه واگذار شد.
با حذف دادسرا چالشهای جدیدی از جمله عدم تخصصی بودن دادگاهها و مشخص نبودن متولی و روند دفاع از حقوق عمومی در مسیر قضایی کشور شکل گرفت.
پس از ۹ سال در سال ۱۳۸۱ دادسرا مجدداً احیا شد چرا که ایجاد نهاد دادسرا برای رفع مشکلات قضایی ضروری بود.
امروزه جرائم عمومی و انقلاب در یک دادسرا رسیدگی میشود به استثنای برخی جرائم کم اهمیت یا جرائمی خاص که به طور مستقیم در دادگاهها رسیدگی میشوند.
اهمیت دادسرا
دادسرا نقش بسیار مهمی در روند رسیدگی به یک پرونده و نتیجه نهایی آن دارد چرا که تحقیقات انجام گرفته توسط این نهاد میتواند اثرگذاری بالایی در زمینه شناسایی مجرم و مجازات آن داشته باشد.
اهمیت نهاد دادسرا و شکلگیری آن در آن است که، در خصوص پروندههای کیفری نکته قابل توجه آن است که نهادی غیر از دادگاه رسیدگی کننده تحقیقات مقدماتی را انجام دهد تا این تحقیقات کامل و بدون غرض ورزی و به صورت بیطرفانه انجام شود و اجرای عدالت به طور کامل تحقق یابد.
نحوه رسیدگی در دادسرا
دادسرا به عنوان یک نهاد کیفری بعد از ارتکاب جرم وارد عمل شده و تحقیقات مقدماتی را انجام میدهد. بنابراین برای شروع رسیدگی در دادسرا نیازی به ارائه دادخواست نیست و فرد شاکی میتواند با تکمیل شکواییه و ارائه آن دعوا را اقامه نماید.
پس از تکمیل تنظیم شکواییه از طریق دفاتر خدمات قضایی، دادستان یا دادیار به جانشینی او، دستور تعقیب متهم را صادر کرده و تحقیقات مقدماتی را با همکاری نیروهای انتظامی به عنوان ضابطان دادگستری آغاز میکنند.
در صورتی که در نتیجه تحقیقات فرد معرفی شده به عنوان متهم مجرم شناخته شود و مستحق مجازات دانسته شود مقامات دادسرا از جمله دادستان با صدور کیفرخواست پرونده را به دادگاه میفرستند.
انواع دادسراهای تخصصی
دادسرای تخصصی زیر نظر دادسرای عمومی و انقلاب تشکیل میشود تا به جرائم حوزههای مختلف به صورت تخصصی رسیدگی نماید. در واقع رسیدگی تخصصی در دادسراهای تخصصی با هدف انجام تحقیقات مقدماتی و با بهرهمندی از نیروهای متخصص است.
تشکیل دادسراهای تخصصی در ماده ۲۵ قانون آیین دادرسی کیفری مورد اشاره قرار گرفته است؛ این ماده بیان میدارد «به تشخیص رییس قوه قضاییه، دادسراهای تخصصی از قبیل دادسرای جرایم کارکنان دولت، جرایم امنیتی، جرایم مربوط به امور پزشکی و دارویی، رایانهای، اقتصادی و حقوق شهروندی زیر نظر دادسرای شهرستان تشکیل میشود.»
دادسرای جرائم کارکنان دولت
از انواع دادسراهای تخصصی است که به جرائم کارکنان دولت در موقعیت و جایگاه شغلیشان رسیدگی میکند. به جرائم کارکنان دولت، مجمع تشخیص مصلحت نظام، شورای نگهبان و… در این دادسرا رسیدگی میشود.
دادسرای ویژه جرائم امنیتی
به جرائمی که وصف امنیتی دارند در این دادسرا رسیدگی میشود؛ منظور از جرائم امنیتی جرائم مذکور در مواد ۴۹۸ تا ۵۱۲ قانون مجازات اسلامی است.
دادسرای ویژه جرایم پزشکی
این دادسرا به عنوان یکی دیگر از دادسراهای تخصصی به جرائم پزشکان در حیطهی فعالیت حرفهای آنها میپردازد. جرائمی مانند قصور پزشکی در روند درمان، کلاهبرداری و… در این دادسرا بررسی میشود.
دادسرای جرایم رایانهای
با افزایش روزافزون استفاده از اینترنت و فضای مجازی، امکان ارتکاب جرایم نیز بالاتر میرود. قانونگذار در قانون جرایم رایانهای رسیدگی به جرایمی همچون سرقت رایانهای، شنود غیرمجاز، کلاهبرداری رایانهای و… را در حیطه اختیارات دادسرای تخصصی این حوزه قرار داده است.
انواع دادسراهای اختصاصی
دادسرای اختصاصی تنها در حوزه تعیین شده صلاحیت دارد؛ این دادسراها در معیت دادگاههای اختصاصی تشکیل میشوند.
دادسرای ویژه روحانیت
رسیدگی به جرایم عمومی روحانیون و اعمال خلاف شان آنها در این دادسرا انجام میشود.
دادسرای انتظامی قضات
دادسرای انتظامی قضات جهت نظارت بر رفتار و عملکرد خلاف قانون قضات تشکیل میشود و صلاحیت رسیدگی به شکایات طرح شده علیه قضات را بر عهده دارد.
دادسرای ارشاد
دادسرای ارشاد به عنوان یکی از دادسراهای اختصاصی شناخته میشود. این دادسرا جهت رسیدگی به جرائم مرتبط با اعمال منافی عفت تشکیل میشود مانند شرب خمر و غیره این دادسرا پس از تکمیل تحقیقات و رسیدگیهای مقدماتی آنها را به دادگاه ارجاع میدهد.
سلسله مراتب مقامات قضایی در دادسرا
دادسرا متشکل است از مقامات مختلفی از جمله دادستان، معاون دادستان، دادیار و بازپرس که هر کدام دارای وظایف، تکالیف و اختیاراتی هستند.
در این بخش از مقاله قصد داریم به بررسی هر یک از این جایگاهها بپردازیم.
جایگاه دادستان
ریاست دادسرا بر عهده دادستان است که تحت عنوان مدعی العموم نیز شناخته میشود؛ دادستان جهت حفظ حقوق عمومی و نظارت بر اجرای قوانین انجام وظیفه میکند.
بر اساس قانون در مواردی که جرم دارای شاکی خصوصی نباشد و منجر به ورود خسارت به عموم افراد جامعه شود دادستان به نمایندگی از عموم افراد علیه مرتکب اقامه دعوا میکند.
وظایف دادستان در ماده ۶۹ قانون آیین دادرسی کیفری اینگونه مطرح شده است« دادستان مکلف است شکایت کتبی و شفاهی را همه وقت قبول کند شکایت شفاهی در صورت مجلس قید و به امضا یا اثر انگشت شاکی میرسد هرگاه شاکی سواد نداشته باشد مراتب در صورت مجلس قید و انطباق شکایت با مندرجات صورت مجلس تصدیق میشود»
به طور کلی وظیفه مهم دادستان حفظ حقوق عموم جامعه در برابر مرتکبان جرم است و در این راستا اختیاراتی دارد.
عموما دادستان ممکن است از طریق مراجعه فرد شاکی یا اعلام جرم توسط یک شهروند از وقوع جرم مطلع شود؛ از دیگر راههای اطلاع دادستان از وقوع جرم، وقوع جرائم مشهود در برابر خود دادستان یا بازپرس یا کشف جرم توسط ضابطان دادگستری و یا اقرار متهم به جرم است.
جایگاه معاون دادستان
معاون دادستان کسی است که به عنوان کمک کار دادستان یاری کننده اوست و در زمان غیاب دادستان اختیارات او را خواهد داشت.
در زمانی که دادستان حاضر باشد او میتواند در محدودهای که دادستان به او اجازه میدهد و تفویض اختیار میکند اقدام نماید.
از جمله اقدامات معاون دادستان میتواند دستور اخذ وجه الکفاله یا ضبط وثیقه باشد.
مطابق ماده ۸۸ قانون آیین دادرسی کیفری در اموری که از طرف دادستان به معاون دادستان ارجاع میشود در امور محوله تمام وظایف و اختیارات دادستان را دارا است و تحت تعلیمات و نظارت او انجام وظیفه میکند.
جایگاه بازپرس
بازپرس که با عنوان قاضی تحقیق نیز شناخته میشود از جمله مقامات دادسرا میباشد؛ بازپرس با اجازه مقام بالاترین مقام دادسرا یعنی دادستان شروع به تحقیق میکند.
زمانی که دادستان پروندهای را به بازپرس ارجاع میدهد او موظف به رسیدگی و کشف حقیقت در خصوص وقوع جرم یا عدم وقوع آن میباشد.
بر اساس ماده ۸۹ قانون آیین دادرسی کیفری شروع به تحقیقات مقدماتی از سوی بازپرس منوط به ارجاع دادستان است.
همچنین از جمله وظایف بازپرس در دادسرا علاوه بر انجام تحقیقات، رسیدگی به چگونگی وقوع یک جرم و پیدا کردن متهم و بازجویی از او و صدور قرار نهایی میباشد.
جایگاه دادیار
از دیگر افراد دارای سمت در دادسرا دادیار است که از جمله مقامات قضایی دادسرا است.
دادیار با دستور دادستان میتواند برخی تحقیقات مقدماتی را انجام دهد یعنی زمانی که دادستان تحقیقات مقدماتی را به او ارجاع دهد با تبعیت از نظر مقامات بالاتر یعنی دادستان میتواند وظایف خود را انجام دهد.
همچنین اگر دادیار از جانب دادستان دارای اجازه باشد میتواند به نیابت از او از کیفرخواست صادره دفاع نماید.
وظایف دادسرا
در این قسمت از مقاله با وظایف و تکالیف دادسرا آشنا میشویم؛ مهمترین عناوینی که آنها را مطالعه میکنیم کشف جرم، تعقیب متهم و اجرای احکام کیفری و امور حسبی است.
کشف جرم
مهمترین وظیفه دادسرا به عنوان یکی از نهادهای کیفری کشف جرم میباشد؛ عموما افراد بر این باورند که کشف جرم بر عهده نهاد دادگستری و یا ضابطان قضایی مانند نیروی انتظامی است اما باید دانست که نهاد اصلی که عهدهدار این امر است دادسرا میباشد که با همکاری ضابطان قضایی و نیروهای انتظامی وظیفه کشف جرم را بر عهده دارد.
بر اساس ماده ۲۸ قانون آیین دادرسی کیفری ضابطان دادگستری تحت نظارت و تعلیمات دادستان در کشف جرم و موارد دیگر اقدام میکنند.
تعقیب متهم
دیگر وظیفه دادسرا در خصوص روند رسیدگی کیفری و انجام تحقیقات مقدماتی تعقیب متهمان است.
نکته قابل توجه آن است که جرائم به دو دسته کلی جرائم قابل گذشت و جرائم غیر قابل گذشت تقسیم بندی میشوند.
جرائم قابل گذشت آن دسته جرائمی هستند که روند پیگیری آنها زمانی صورت میگیرد و تعقیب شروع میشود که شکایتی در خصوص آنها در دادسراها ایجاد و تقدیم شود.
به عنوان مثال یکی از موارد مهم جرائم قابل گذشت جرم توهین است که تا زمانی که شخص شاکی به دادسرا مراجعه نکرده و شکایتی تقدیم نکند دادستان نمیتواند اقدام به تعقیب متهم کند حتی اگر خود شاهد وقوع جرم باشد.
اما در خصوص دسته دوم از جرائم یعنی جرائم غیر قابل گذشت حتی در صورتی که شکایتی به دادسرا توسط فرد بزه دیده تقدیم نشود دادستان میتواند راسا اقدام کرده و البته موظف است تعقیب متهم را آغاز کند.
یکی از جرائم غیر قابل گذشت جرم جعل و یا کلاهبرداری است که نیاز به اعلام شکایت توسط شخص خاصی ندارد و دادستان به عنوان نماینده جامعه موظف به تعقیب متهمان است.
تحقیقات مقدماتی
دیگر وظیفه مهم دادسرا انجام تحقیقات مقدماتی است؛ در تحقیقات مقدماتی دادسرا پس از آنکه جرم را کشف کرد و متهم را تعقیب کرد وظیفه دارد تا تحقیقات خود را در خصوص وقوع جرم تکمیل کند.
تحقیقات مقدماتی به طور کلی در حیطه وظایف و اختیارات بازپرس است.
بر اساس ماده ۹۰ قانون آیین دادرسی کیفری تحقیقات مقدماتی، مجموعه اقدامات قانونی است که از سوی بازپرس یا دیگر مقامات قضایی برای حفظ آثار و علائم و جمع آوری ادله وقوع جرم، شناسایی، یافتن و جلوگیری از فرار یا مخفی شدن متهم انجام میشود.
یکی از مهمترین ویژگیهای تحقیقات مقدماتی محرمانه بودن تحقیقات است.
به گفته مشاوره حقوقی بر اساس ماده ۹۱ قانون آیین دادرسی کیفری اقداماتی که بازپرس یا دیگر مقامات قضایی برای حفظ آثار و علائم و جمع آوری ادله وقوع جرم شناسایی یافتند و جلوگیری از فرار یا مخفی شدن متهم انجام میدهند و مجموعا تحقیقات مقدماتی نامیده میشود اسرار پرونده تلقی شده و باید حفظ گردد پس محرمانه بودن تحقیقات یعنی ممنوعیت افشای این اقدامات.
البته با توجه به هدف اصلی و اولیه از محرمانه بودن تحقیقات مقدماتی که جلوگیری از لطمه به روند تحقیقات و ایجاد خلل در کشف حقیقت است، اعلام اخباری کلی و غیر مضر به روند تحقیقات که به طور عادی و بدون حضور در جریان تحقیقات نیز قابل تحصیل است افشای اسرار تحقیقات محسوب نمیشود.
اجرای احکام کیفری
مطابق مواد ۴۸۴ تا ۵۵۸ قانون آیین دادرسی کیفری یکی دیگر از وظایف و تکالیفی که در حیطه اختیارات دادسرا قرار میگیرد بحث اجرای احکام کیفری است.
چنانچه در ماده ۴۸۴ این طور مقرر شده است که«اجرای احکام کیفری بر عهده دادستان است و معاونت اجرای احکام کیفری تحت ریاست و نظارت وی در مناطقی که رئیس قوّة قضائیه تشخیص میدهد، در دادسرای عمومی عهدهدار این وظیفه است.»
البته اجرای احکام کیفری برعهده قاضی اجرای احکام است و دادستان بر اجرای آن در معاونت اجرای احکام نظارت دارد.
انجام امور حسبی
منظور از امور حسبی، امور غیر ترافعی است که رسیدگی آنها توسط دادگاه مستلزم طرح دعوا و ایجاد اختلاف نیست.
مثلا زمانی که کودک محجور ولی قهری نداشته باشد دادگاه برای او نصب قیم میکند. انجام امور حسبی در برخی موارد استثنایی در حیطهی وظایف دادسرا است.
این دسته از وظایف در قانون امور حسبی و برخی قوانین خاص احصا شده است. این موارد برای اجرا به دادستان واگذار شده است و البته جنبه حمایتی دارد مانند حمایت از حقوق افراد محجور و غایب مفقودالاثر و… بنابراین دادستان به عنوان نماینده عموم و وکیل عامه انجام وظیفه میکند.
مراحل رسیدگی در دادسرا
در این قسمت از مقاله قصد داریم روشهای رسیدگی در دادسرا را بررسی کرده و به قرارهای نهایی صادره توسط دادسرا بپردازیم.
اگر قصد دارید با رویهی عملی رسیدگی به شکایات در دادسرا آشنا شوید و اطلاعاتی در خصوص ساعات کاری فعالیت دادسرا کسب کنید مطالعه این بخش را به شما توصیه میکنم.
روش رسیدگی دادسرا
در کشور ما و بر اساس قانون آیین دادرسی کیفری نهادهای مختلف در دستگاه قضایی فعال هستند دادسرا نیز به عنوان یکی از این نهادها وظایف و اختیاراتی را دارد.
در خصوص شیوه رسیدگی به پرونده و جرم در دادسرا باید گفت؛ دادسرا به عنوان یک نهاد کیفری شناخته میشود که به پروندههای کیفری و جرائم رسیدگی میکند.
هنگامی که یک پرونده به دادسرا ارجاع داده میشود بازپرس و در صورت عدم حضور او دادیار وظیفه دارد که تحقیق بر روی پرونده را آغاز نماید.
با انجام تحقیقات و جمع آوری اطلاعات لازم طبیعتا روشن میشود که جرمی واقع شده است یا خیر و در این زمان یکی از قرارهایی از جمله قرار موقوفی تعقیب یا قرار جلب به دادرسی صادر میشود.
زمانی که یک جرم واقع نشده باشد یا قابلیت انتساب به متهم معرفی شده را نداشته باشد پرونده در دادسرا مختومه میشود.
اما در هنگامی که جرمی ثابت شود دادستان پرونده را برای رسیدگی به دادگاه صالح ارجاع میدهد.
توجه داشته باشید که حق استفاده از کمک وکیل دادسرا نیز مانند سایر نهادهای رسیدگی کننده برای افراد محفوظ است و این امر میتواند روند رسیدگی را بر اساس قانون و قواعد تعیین شده تسریع کند.
انواع قرار در دادسرا
پس از بررسیهای اولیه نسبت به شکواییه ارجاع شده به نهاد دادسرا؛ تحقیقات در دادسرا شروع میشود.
همانطور که پیش از این نیز بیان کردیم دادسرا اقدام به انجام تحقیقات کرده و در این خصوص از کمک نهادهایی همچون نیروی انتظامی و سایر ضابطان دادگستری استفاده میکند.
پس از اتمام تحقیقات دادسرا باید نتایج به دست آمده را در قالب یک قرار اعلام کند که ممکن است این قرار به انواع مختلفی باشد که در ادامه شرح میدهم.
این قرارهای صادره از نهاد دادسرا شامل قرار جلب به دادرسی، قرار منع تعقیب، قرار موقوفی تعقیب و قرار ترک تعقیب میشود.
قرار جلب به دادرسی که تحت عنوان قرار مجرمیت نیز شناخته میشود تصمیم دادسرا پس از انجام تحقیقات اولیه و با نظر به مجرمیت مرتکب است؛ با صدور قرار مجرمیت یا همان قرار جلب به دادرسی پرونده جهت اتخاذ تصمیم و تعیین میزان مجازات به دادگاه کیفری ارسال میشود.
از دیگر قرارهایی که دادسرا اقدام به صدور آن میکند قرار منع تعقیب است که به معنای آن است که از نظر دادسرا و بازپرس پرونده عمل ارتکابی انتسابی به متهم پرونده اساساً جرم نیست و یا شواهد و مدارک کافی جهت انتساب این عمل به فرد متهم وجود ندارد.
قرار موقوفی تعقیب به آن معناست که ادامه تعقیب کیفری متهم و رسیدگی به این موضوع که آیا عمل انتسابی به او جرم است وجود ندارد.
اساسا صدور قرار موقوفی تعقیب زمانی رخ میدهد که ماهیت پرونده بررسی نمیشود و به دلایل شکلی مانند عدم وجود مدارک کافی برای اثبات جرم، تعقیب متوقف میشود.
قرار ترک تعقیب به معنای آن است که پروسه تحقیقات باید متوقف شود و دیگر متهم پرونده در معرض پیگیری اتهام نخواهد بود.
ساعات کاری دادسرا
از متدوالترین سوالاتی که به ذهن شما متبادر میشود؛ ساعات کاری دادسراها است.
عمدتا ساعت کاری دادسراها از ۷:۳۰ الی ۱۵ میباشد که البته ممکن است از ناحیهای به ناحیه دیگر متغیر باشد و عواملی همچون تصمیمگیریهای دولت در کاهش یا افزایش یا تغییر ساعت کاری ادارات در آن موثر است مانند مواردی که در تابستان یا ماه رمضان در ساعات کاری تغییر ایجاد میشود.
نکته دیگر آن است که عموما روزهای فعالیت دادسراها از شنبه تا چهارشنبه است و عمدتا روزهای پنجشنبه دادسراها فعال نیستند.
تفاوت دادسرا و دادگاه
ممکن است برای شما نیز این پرسش مطرح شود که دادسرا و دادگاه چه تفاوتی با یکدیگر دارند؟
به طور کلی شناخت وظایف و اختیارات هر یک از نهادهای رسیدگی کننده به دعاوی حقوقی و یا کیفری به قدری حائز اهمیت است که میتواند در روند پرونده و تسریع رسیدگی اثرگذار باشد.
بهتر است بدانید که وظیفه دادسراها شناخت و کشف جرم است در حالی که دادگاهها با کشف جرم کاری نداشته و چنین وظیفهای را بر عهده ندارند.
به بیان بهتر دادسراها وظیفه دارند که جرم ایجاد شده را پیگیری کرده و تحقیقات لازم در این زمینه را انجام دهند و نهایتاً اقدام به صدور قرار کنند.
در صورتی که در نتیجه تحقیقات انجام شده اتهام وارده را صحیح بدانند با صدور قرار کیفرخواست پرونده را جهت رسیدگی به دادگاه ارسال میکنند.
دادگاه نیز با دریافت کیفرخواست اقدام به رسیدگی مینماید تا حکم نهایی را صادر کند. بنابراین مهمترین تفاوت دادسرا و دادگاه در حیطهی وظایف آنهاست چرا که دادسرا وظیفه انجام تحقیقات مقدماتی، تعقیب متهم و اجرای حکم را برعهده دارد در حالی که دادگاه وظیفهی رسیدگی به پرونده را برعهده دارد.
البته در مواردی استثنایی دادگاه وظیفه انجام تحقیقات را بر عهده دارد از جمله جرائم علیه عفت عمومی و….
نتیجهگیری
تلاش کردیم در این مقاله دادسرا را به عنوان یک نهاد و مرجع مهم در روند رسیدگی به دعاوی کیفری مطالعه کنیم و با جزئیات مربوط به تکالیف و مقامات آن آشنا شویم. در ادامه متداولترین سوالات شما در این حوزه را بررسی کردهایم.