دندان که جز یکی از اعضای مهم در دهان محسوب می‌شود، صدمه دیدن آن‌ها دارای دیه بوده و میزان دیه بشته به این که چه تعداد و کدام قسمت دندان از بین رفته است، متفاوت است.
شکسته شدن دندان جلو دیه متفاوت از شکستگی دندان عقب دارد و حسب این که تمام دندان‌های فردی به طور کامل از بین رفته باشد، دیه آن شرایط خاصی دارد. علاوه بر این که دیه از ریشه کنده شدن دندان شیر نیز دیه خاصی داشته که در هر صورت لازم است که مقادیر انواع دندان بررسی شود.
یقینا صدماتی که به دندان افراد وارد شود، امکان ترمیم دندان وجود داشته ولی حالت سابق دندان دیگر وجود نخواهد داشت و این موضوع می‌تواند مشکلات زیادی را به وجود آورد.
فردی که در اثر درگیری و یا ضرب و شتم، دندان او آسیب دیده است، در صورت غیر عمدی بودن آن، مستحق دریافت دیه است و اگر ضربه دیدن دندان مصدوم، عمدی رخ داده و امکان قصاص جنایت کار وجود نداشته باشد، دیه در نظر گرفته می‌شود.
در قانون مجازات اسلامی به حالت‌های مختلف دیه از بین رفتن دندان اشاره کرده است و دیه هر دندان با توجه به این که چگونه آسیب دیده شده و این که دندان از ریشه کاملا کنده شده و یا این که نصف دندان شکسته شده است، شرایط خاص خود را دارد.
دیه دندان‌های جلو در صورتی آسیب دیدن دندان پیش، برابر بر قانون، یک بیستم دیه کامل بوده و دندان عقب دیه آن یک چهلم دیه کامل است.
برای دندان‌های اضافی نیز در قانون ارش تعیین شده است و دادگاه باید مقدار دیه را مشخص کند. قانونگذار در صورت شکسته شدن و از بین رفتن کلیه دندان‌های دائم، دیه بیشتری را در مقایسه با حالت‌های دیگر دیه دندان در نظر گرفته و در این صورت جنایتکار موظف است که دیه کامل یک انسان که در ماه‌های غیر حرام محاسبه می‌گردد را پرداخت کند. برای محاسبه دیه دندان باید این موضوع بررسی شود که کدام دندان و به چه نحوی آسیب دیده است.
با توجه به اهمیت موضوع دیه دندان، در این صورت لازم است که شرایط انواع دیه دندان و شرایطی که قانونگذار برای تعیین دیه دندان در نظر گرفته است، مورد بررسی قرار گیرد.
البته این امکان برای افراد متقاضی وجود دارد که مشاوره حقوقی فوری در رابطه با دیه دندان با وکیل تلفنی داشته باشید و به صورت تخصصی پاسخ سوالات خود را در این زمینه دریافت کنید.
دیه دندان چیست؟
دیه به طور کلی شامل دیه نفس، دیه عضو و دیه منافع است. برای دیه اعضا، قانونگذار به صورت مجزا اقدام به تعیین دیه نموده و به نحوی اقسام مختلفی از بدن دیه مخصوص به خود داشته و دیه آن‌ها به شکل مستقل مورد محاسبه قرار می‌گیرد.
آسیب دیدن دندان‌ها می‌تواند در اثر وقوع جنایت بوده و یا این که در اثر یک حادثه و این که شخص یا اشخاص دیگری مسبب آن نبوده‌اند، انجام شود.
طبیعتا شرط اصلی تعلق گرفتن دیه به دندان این است که به دلیل وقوع جنایت، دندان فرد صدمه دیده و در این صورت مجنی علیه می‌تواند برای مطالبه دیه دندان اقدام کند. اثبات رخ دادن جنایت به صورت غیر عمدی و یا عمدی، می‌تواند سبب شود تا موضوع پرداخت دیه مطرح شود.
هر یک از اعضای بدن، کارایی خاصی داشته و در صورت آسیب دیدن آن‌ها به طور کلی سیستم کارکرد بدن با مختل مواجه می‌شود. در این صورت اگر دندان افراد دچار مشکل شود، جدای از این که زیبایی دهان آن‌ها از بین می‌رود، سبب می‌شود تا در انجام برخی امور مانند بلع و جویدن غذا نیز با مشکل مواجه شوند.
در محاسبه دیه دندان، در ابتدا باید مشخص شود که کدام بخش از دندان فرد آسیب دیده و این که تعداد دندان‌های صدمه دیده به چه میزان است.
البته در مواردی که برای دندان، دیه مقدر مشخص شده باشد، وضعیت محاسبه کردن دیه کاملا مشخص بوده و به همان مقدار تعیین شده در قانون صورت می‌گیرد اما در شرایطی که دیه دندان، ارش است، دادگاه لازم است که مشخص نماید چه میزان دیه باید تعیین گردد.
شرایط پرداخت دیه برای دندان
قانونگذار صراحتا بیان کرده است که دیه در مواردی پرداخت می‌شود که جنایتی اعم از غیر عمدی و عمدی رخ داده باشد. اصل بر این است که برای تعیین دیه، باید جنایت به صورت غیر عمدی صورت گرفته باشد و اگر عمدی در وقوع جنایت باشد، حکم اولیه قصاص است. در مواردی که شرایط اجرا کردن حکم قصاص وجود ندارد، تعیین دیه جایز بوده و می‌تواند جنایت کار را ملزم به پرداخت دیه نمود.
در این صورت اگر صدمه دیدن دندان فرد، غیر عمدی انجام شده باشد، طبق قانون فرد مصدوم استحقاق دیه را داشته و جنایت کار بر اساس حکم دادگاه مکلف به پرداخت دیه می‌شود اما اگر ثابت شود که عمدا به دندان فرد آسیب وارده شده است و در این شرایط نتوان جنایت کار را قصاص نمود، تعیین دیه انجام می‌شود.
گاها شخص جنایتکار با هدف صدمه رساندن به دندان دیگری، ضرباتی را به دندان فرد وارد می‌کند و با توجه به این که وقوع جنایت، عمدا شکل گرفته است، باید قصاص شود و در صورت عدم امکان اجرای حکم قصاص، ملزم به پرداخت دیه است. اما در مواردی نیز عمدی برای صدمه وارد کردن به دندان وجود نداشته و در یک درگیری و یا ضرب و جرح، دندان فرد شکسته شده و یا از بین می‌رود که قانونا جنایت کار باید دیه تعیین شده در قانون را به مجنی علیه پرداخت کند.
در واقع می‌توان گفت که پرداخت دیه در جرائم مختلف بسته به این دارد که عمدی در رخداد جنایت وجود داشته یا خیر. به طور کلی هم برای جنایت عمدی و هم غیر عمد، دیه در قانون در نظر گرفته شده اما به جهت آن که در بسیاری از موارد، مجنی علیه خواهان قصاص جنایت کار است، تعیین مجازات دیه صورت نمی‌گیرد.
در ادامه لازم است که انواع دیه دندان و همچنین شرایط و مقادیری که در قانون برای پرداخت دیه دندان افراد تعیین شده است، مورد بررسی قرار گیرد.
دیه دندان شامل چه مواردی می‌شود؟
در قانون، این که دندان فرد کلا از بین رفته و به نحوی از ریشه کنده است، دیه متفاوت از حالت های دیگر وضعیت دندان دارد. در واقع شدت آسیب به دندان در تعیین دیه تاثیرگذار بوده و بر حسب این که دندان تا چه آسیب دیده، مقادیر مختلفی از دیه تعیین می‌شود.
به طور کلی در دیه عضو هر چه صدمه دیدن اعضا بیشتر باشد به همان میزان دیه تعیین شده نیز بیشتر خواهد بود و این موضوع در رابطه با دیه دندان نیز صدق می‌کند. گاها فرد جنایتکار به نحوی به دندان دیگری ضربه وارد می‌کند که دندان از ریشه کنده شده و کلا از بین می‌رود.
دیه دندان اصولا شامل شکستگی دندان و یا از بین رفتن کامل آن می‌شود که البته برای دندان‌های جلو و دندان‌های عقب نیز دیه متفاوتی در قانون تعیین شده است. در هر حال می‌توان موارد رایج در دیه دندان را به شرح زیر خلاصه نمود:
- دین از بین رفتن دندان جلو
- دیه از بین رفتن دندان عقب
- دیه از بین رفتن کلیه دندان های دائمی
- دیه کنده شدن دندان شیری
- دیه شکستگی دندان شیری
مواردی که در قانون برای دیه دندان عنوان شده است تنها به این موارد محدود نمی‌شود بلکه حالت‌های مختلفی از بخش‌های گوناگون دیه دندان مورد توجه قانونگذار قرار گرفته که در این مقاله در صدد آن هستیم که مهم‌ترین موضوعات مرتبط با دیه دندان که دارای نکات حقوقی بیشتری هستند را بررسی کنیم.
از این حیث در ادامه ابتدا دیه مربوط به از بین رفتن کلیه دندان‌های دائمی، دیه از بین رفتن دندان های جلو و عقب را بررسی نموده و سپس شرایط دیه کنده شدن دندان شیری در صورت رویش مجدد و عدم رویش و سایر موضوعات مرتبط با دیه دندان به کمک وکیل کیفری مورد بررسی قرار خواهیم داد.
دیه از بین رفتن تمامی دندان‌ها
صدمه دیدن دندان‌ها می‌تواند در حوادثی مانند تصادف باشد و یا این که بر اثر وارد آمدن جنایت بر آن‌ها، دندان فرد مجنی علیه آسیب‌هایی را ببیند. یکی از حالت هایی که ممکن است برای دیه دندان مطرح می‌شود، این است که تمامی دندان‌ها آسیب ببینند و در این صورت دندان سالمی در دهان مجنی علیه وجود نداشته باشد.
در این شرایط که کلیه دندان‌های فرد، صدمه دیده است، به منزله آن است که شدت صدمه بسیار بالا بوده که منجر به از بین رفتن کلیه دندان‌های فرد می‌شود. با توجه به این موضوع، قانونگذار دیه سنگینی را برای این حالت از دندان‌ها در نظر گرفته است.
در واقع طبیعی است که قانون، بالاترین حالت ممکن را برای دیه از بین رفتن کلیه دندان‌ها در نظر بگیرد و مجنی علیه بخش مهمی از عضو بدن خود را از دست داده و در این صورت خسارات بسیار شدیدی را متحمل شده است. به موجب ماده ۶۱۶ قانون مجازات اسلامی، از بین بردن تمام دندان‌های دائمی شامل دیه کامل است.
نرخ دیه کامل بر اساس آخرین مقدار مصوب، به مبلغ ۶۰۰ هزار تومان است و در این صورت می‌توان نتیجه گرفت که برای دیه از بین رفتن تمامی دندان‌ها باید مبلغ مزبور پرداخت شود.
دیه از بین بردن دندان جلو
تا اینجا مشخص شد که مبلغ دیه از بین بردن کلیه دندان‌های دائمی مجنی علیه، مقدار آن با دیه کامل انسان برابری می‌کند. حال باید این موضوع بررسی شود اگر دندان‌های قسمت جلو آسیب ببینند، قانونگذار چه میزان دیه تعیین کرده است.
در تبصره الف ماده ۶۱۶ قانون مجازات اسلامی بیان شده است که دیه دندان‌های جلو شامل دندان پیش، چهارتایی و نیش که از هر کدام دو عدد بالا و دو عدد در پایین می‌روید و در مجموع ۱۲ عدد است.
مقداری که در قانون برای دیه دندان، تعیین شده است، شامل یک بیستم دیه کامل است. در این صورت اگر فردی غیر عمد یا عمد به دندان دیگری صدمه وارد کند که در صورت صدمه دیدن هر یک از دندان های جلو، به میزان یک بیستم دیه کامل برای فرد در نظر گرفته می‌شود.
در این صورت مقدار دیه از بین رفتن دندان‌های جلو با احتساب آخرین نرخ مصوب دیه در سال ۱۴۰۱، ۳۰ میلیون تومان می‌شود. در واقع یک بیستم از دیه کامل یعنی شش میلیون ریال برای دیه دندان‌های جلو محاسبه می‌شود.
دیه از بین رفتن دندان عقب
در بخش قبل در رابطه با این که جنایت وارده بر دندان به نحوی که دندان‌های جلو صدمه ببینند، میزان دیه آن مورد بررسی قرار گرفت که طبق قانون، مجنی علیه برای صدمه دیدن هر یک از دندان‌های بخش جلویی خود مستحق دریافت مبلغ ۳۰ میلیون تومان دیه است.
علاوه بر دندان بخش جلویی، دندان های عقب نیز در صورت صدمه دیدن، دیه خاص و مجزا داشته که در تبصره ب ماده ۶۱۶ قانون مجازات اسلامی مقادیر دیه دندان عقب اشاره شده است. دندان‌های عقب در چهار سمت پایانی از بالا و پایین در هر کدام یک ضاحک و سه ضرس قرار دارد و در مجموع ۱۶ عدد است.
منظور از دندان ضاحک در واقع دندانی است که در موقع خندیدن، مشاهده می‌شود و ما بین دندان آسیاب و نیش قرار دارد. در مجموع دندان‌های بخش عقب شامل ۱۶ عدد می‌باشد که در هر صورت دیه دندان عقب بنا بر آنچه که قانونگذار اعلام کرده، یک چهلم دیه کامل می‌باشد.
حال با در نظر گرفتن یک چهلم دیه کامل برای دندان‌های بخش عقب می‌توان گفت که دیه دندان عقب برابر است با ۱۵ میلیون تومان که دقیقا نصف دیه دندان جلو است. هر یک از دندان‌های عقب مجنی علیه که صدمه دیده باشند، برای او مبلغ ۱۵ میلیون در نظر گرفته می‌شود.
با توجه به این که دندان‌های بخش جلو در معرض دید بیشتری هستند، طبیعتا صدمه دیدن آن‌ها دارای دیه بیشتری نسبت به دندان عقب است و همین موضوع سبب شده تا قانونگذار، دیه دندان‌های جلو را به میزان دو برابر دیه دندان عقب در نظر بگیرد.
دیه کندن دندان شیری
دندان شیری نیز در قانون برای آن دیه خاصی تعیین شده و بر اساس این که دندان از ریشه کنده شده و امکان رویش مجدد دندان وجود دارد یا نه، میزان دیه آن‌ها با یکدیگر فرق دارد. قانونگذار در حالتی که دندان شیری کلا از ریشه جدا شده و با درمان امکان رویش آن وجود دارد، دیه مجزا از حالتی که رویش دندان وجود ندارد، در نظر گرفته است.
شرایط و مقدار دیه دندان شیری در حالتی که دندان کنده شده ولی رویش مجدد دندان دائمی وجود دارد در ماده ۶۲۳ قانون مجازات اسلامی بیان شده است. بر اساس این ماده، در کندن دندان شیری، یک صدم دیه کامل در نظر گرفته می‌شود. در واقع اگر دندان شیری کنده شود ولی باز هم امکان رویش دوباره دندان دائمی باشد، مبلغ دیه آن برابر است با میزان ۶ میلیون تومان است.
در مواقعی ممکن است که دندان شیری به سبب صدمه‌ای که به آن وارد شده است، رویش مجدد دندان دائمی میسر نباشد که برای تعیین میزان دیه دندان با این شرایط بایستی حکم ماده ۶۲۳ قانون مجازات اسلامی اجرا شود. طبق قانون دیه از بین رفتن دندان شیری به نحوی که امکان رویش دندان دائمی نباشد، برابر است با دیه کامل دندان دائمی.
در صورتی که دندان شیری به سبب از ریشه کنده شدن، باعث شود تا دندان دائمی امکان رویش مجدد را نداشته باشد، مقدار دیه پرداختی باید به اندازه دیه کامل دندان دائمی باشد. دیه هر دندان دائمی برای بخش‌های جلو، مبلغ ۳۰ میلیون تومان و برای دندان بخش عقب، ۱۵ میلیون تومان در نظر گرفته شده است.
بسته به وضعیت و شرایط آسیب دیدن دندان شیری ممکن است که دندان‌های دائمی عقب و جلو، صدمه ببینند که برای محاسبه آن‌ها باید در قانون مقدار دیه هر یک از بخش‌ها مورد بررسی قرار گیرد.
دیه شکستگی دندان شیری
بعد از بررسی دیه دندان شیری در حالت‌هایی که امکان رویش مجدد دندان وجود دارد و یا این که رویش دوباره دندان دائمی میسر نیست، وضعیت دیگری برای دیه دندان در قانون عنوان شده است و آن حالتی است که دندان شیری شکسته می‌شود. برای شکستگی دندان شیری نیز در قانون مقدار مجزا دیه تعیین شده است.
آسیب‌هایی که به دندان شیری وارد می‌شود، تنها باعث نمی‌شود که دندان از ریشه کنده شود، بلکه سبب شکستگی دندان شده که حسب مورد شرایط دیه آن در تبصره ماده ۶۲۳ قانون مجازات اسلامی اشاره شده است. طبق قانون، شکستن، معیوب کردن و شکافتن دندان شیری، موجب ارش است.
در واقع اگر دندان شیری شکسته شود، دیه آن شامل ارش بوده و بدین صورت که دادگاه باید مقدار دیه شکستگی دندان شیری را محاسبه کند. قانون مبلغ دقیق و ثابتی را برای دیه شکستگی دندان در نظر نگرفته است و تعیین دیه دندان در این وضعیت را بر عهده دادگاه قرار داده است.
در این صورت میزان دیه شکستگی دندان در همه پرونده‌های کیفری مطرح شده ممکن است یکسان نباشد و با توجه به این که در قانون مقدار دقیقی از دیه تعیین نشده است، صدور احکام دیه از طرف مراجع قضایی با هم متفاوت است.
ارائه نظریات پزشکی قانونی در تعیین دیه غیر مقدر یا ارش از طرف دادگاه حائز اهمیت بوده و قاضی با بهره مندی از نظرات کارشناسی و سایر معیارها برای تعیین دیه شکستگی دندان شیری اقدام می‌کند.
با بررسی شرایط مختلف دیه دندان در صورتی که در این زمینه به راهنمایی بیشتر احتیاج دارید، می‌توانید از مشاوره حقوقی سامانه بنیاد وکلا استفاده کنید.
پاسخ به سوالات شما پیرامون دعاوی دیه به صورت تخصصی و بر اساس جدیدترین مقررات وضع شده توسط وکلای دادگستری و کارشناسان حقوقی بنیاد وکلا داده می‌شود و دیگر ابهامی در این زمینه نخواهید داشت. برای ثبت سفارش مشاوره حقوقی آنلاین با کارشناسان ما در ارتباط باشید.
