گاهی قرار تامین خواسته‌هایی که صادر می‌شود به دلایلی مرتفع شده و از بین می‌رود یا اینکه تحت شرایطی مال توقیف شده تبدیل به مال دیگری می‌شود؛ به همین دلیل در موضوع بحث ما دو مورد رفع اثر از تامین خواسته و تبدیل تامین خواسته را باید جداگانه مورد برسی قرار بدهیم.
هدف خواهان از گرفتن تامین خواسته بازداشت مال مورد ادعای وی تا زمان صدور رأی قطعی است. این بازداشت هم تا زمانی که رای قطعی صادر می‌شود پا برجاست و به حال خودش باقی است.
در ادامه اگر رای قطعی به نفع خواهان صادر شود بازداشت، بازداشت اجرایی خواهد بود؛ به این معنا که اگر مال بازداشت شده عینا موضوع حکم باشد همان مال تحویل خواهان می‌شود، اگر مال بازداشت شده وجه نقد بوده و عینا موضوع حکم نباشد همان وجه نقد تحویل خواهان می‌شود.
اگر مال بازداشت شده وجه نقد نبوده و موضوع حکم هم نباشد، بر اساس قانون اجرای احکام مدنی به فروش رسیده و از حاصل فروش آن محکوم له، به خواهان پرداخت می‌شود و مازاد آن به خوانده (محکوم علیه) مسترد می‌گردد.
شما می‌توانید برای درخواست تامین از وکیل دادگستری متخصص استفاده نمایید.
موارد رفع اثر از تأمین خواسته
در مواردی پیش می‌آید که قبل از اینکه تامین خواسته به این مرحله برسد یعنی به مرحله اجرا برسد بعد از صدور حکم با رای قطعی و در راستای اجرای رای قطعی بازداشت تامینی به بازداشت اجرایی تبدیل بشود قبل از آن هم ممکن هست در مواردی از مال توقیف شده رفع توقیف شود و یا از تامین خواسته رفع اثر شود یکی از مواردی که ممکن است از تامین خواسته رفع اثر بشود این است که:
خواهانی که از دادگاه تامین خواسته گرفته است به موجب حکم قطعی دادگاه محکوم به شکست شود.
بر اساس قسمت دوم ماده ۱۱۸ قانون آیین دادرسی مدنی: در صورتی كه موجب تامین مرتفع گردد دادگاه قرار رفع تامین را خواهد داد، درصورت صدور حكم قطعی علیه خواهان یا استرداد دعوا و یا دادخواست، تامین خود به خودمرتفع می‌شود.
ماده ۱۱۹: قرار قبول یا رد تامین قابل تجدید نظر نیست.
قانونگذار ۲ فرض را که حکم قطعی علیه خواهان صادر شده باشد و یا اینکه ۲ قرار رد دعوا و ابطال دادخواست در نتیجه استرداد دعوا و یا دادخواست صادر نشده باشد را از موارد رفع اثر خود به خودی از تأمین دانسته است.
نکاتی در این ماده قابل بحث است و آن هم اینکه؛ آن چیزی که مد نظر این ماده است.
- اولا: این است که حکم قطعی ورشکست خواهان و محکومیت خواهان در پرونده صادر شود.
- نکته دیگر این است که قرار رد دادخواست در نتیجه استرداد دعوا یا استرداد دادخواست صادر شود از آنجا که قرار رد دعوا در نتیجه استرداد دعوا یا استرداد دادخواست همان نتایجی را دارد که سایر قرار‌ها از قبیل قرار عدم استماع دعوا، قرار سقوط دعوا دارد در نتیجه؛
- نکته ۱: قرار رد دادخواست یا رد دعوایی که در نتیجه استرداد دادخواست یا دعوا صادر می‌شود، ویژگی خاصی ندارد که به موجب این ویژگی باعث رفع اثر از قرار تأمین خواسته شود اما این قرار رد دادخواست با سایر قرارهای قاطع دعوا ویژگی مشترک دارد و اگر سایر قرارهای قاطع دعوا هم صادر شود دادگاه آن‌ها را دلیل شکست خواهان تلقی کرده و از تأمین خواسته رفع اثر خواهد کرد.
- نکته ۲: قانونگذار صدور حکم قطعی بر علیه خواهان و قرار قاطع دعوا را موجب مرتفع شدن خود به خودی تامین خواسته قرار داده است اما رفع اثر از تامین باید به درخواست خوانده باشد و تا زمانی که وی درخواست نکرده باشد از تامین خواسته صادره رفع اثر نخواهد شد.
تا زمانی که خوانده علی رغم صدور نهایی قاطع دعوا و یا صدور حکم بر علیه خواهان دعوا تا زمانی که درخواست رفع اثر شدن از تامین خواسته را ننموده قرار خود به خود منتفی نخواهد شد.
از جمله خدمات حقوقی مجموعه بنیاد وکلا امکان تماس با وکیل تلفنی در کنار مراجعه حضوری می‌باشد.
پروسه قرار تامین
چنانچه در پی اعتراض خوانده، دادگاه تجدید نظر قرار تامین خواسته را فسخ یا نقض کند اموالی که در راستای اجرای قرار تامین خواسته بازداشت شده بود آزاد خواهد شد.
در نتیجه قرار و نقض قرار در دادگاه تجدید نظر نیز یا در همان دادگاه همانطوری که گفته شد ممکن است که تامین خواسته در دادگاه نخستین صادر شود و قبل از جلسه اول که در این صورت اعتراض به قرار تامین خواسته در جلسه اول دادرسی بعمل خواهد آمد و یا در دادگاه تجدید نظر صادر شود که در اعتراض به تامین خواسته در جلسه اول دادگاه تجدید نظر خواهد بود.
در هر صورت چه دادگاه نخستین و چه دادگاه تجدید نظر قراری را که خود صادر کرده است را فسخ بکند و نقض بکند، در این صورت از مالی که در راستای قرار تامین خواسته توقیف شده رفع اثر خواهد شد و رفع بازداشت می‌شود.
بر اساس ماده ۱۱۲ قانون آیین دادرسی مدنی چنانچه درخواست کننده تامین خواسته ظرف ۱۰ روز از صدور این قرار در اصل خواسته اقامه دعوا نکند، به درخواست خوانده قرار تامین خواسته لغو خواهد شد.
زمانی که متقاضی تأمین، خواسته خودش رفع اثر از تامین خواسته را تقاضا کند، در این صورت هنگامی که تامین خواسته با سپردن تامین خسارت احتمالی صادر شده باشد ابتدا باید خسار‌ت‌های ناشی از بازداشت مال تا مرحله رفع اثر از تامین به خوانده پرداخت گردد.
در صورتی زمان و تاون مالی مراجعه به دفتر وکیل یا مشاوره حقوقی تلفنی را ندارید، از وکیل آنلاین بنیاد وکلا کمک بگیرید.
سپس خواهان می‌تواند از دادگاه رفع اثر از تأمین را بخواهد که در این صورت باید خسارت‌هایی که ناشی از بازداشت مال تا مرحله رفع اثر به خوانده دعوا وارد شده را نقدا بپردازد و آمادگی پرداخت را خواهان اعلام بکند و بعد از اینکه آمادگی پرداخت اعلام کرد از دادگاه بخواهد که از تامین خواسته رفع اثر بکند.
اما هنگامی که تامین خواسته بدون سپردن تامین خسارت احتمالی صادر شده باشد خواهان می‌تواند بدون پرداخت خسارت رفع اثر از تامین خواسته را از دادگاه تقاضا کند؛ زیرا گرفتن تامین حق خواهان بوده و حتی پس از اجرای آن می‌تواند از حق خود صرف نظر نماید.
از طرفی ممکن است خواهان شکست خود در دعوا را پیش بینی کرده و احساس کند در صورت باقی ماندن تامین خواسته خسارت ناشی از اجرای آن به خودش تحمیل می‌شود، در نتیجه تصمیم بگیرد رفع اثر از تامین خواسته را از دادگاه بخواهد؛ یعنی با محاسبه زیان ناشی از داشتن و نگهداشتن تامین خواسته به این نتیجه برسد که عطای تامین خواسته را به لقای آن ببخشد و در نتیجه از تامین خواسته رفع اثر بکند.
به همین دلیل او می‌تواند از دادگاه درخواست رفع اثر کردن از تامین خواسته را دادگاه هم بر اساس این درخواست از قرار تامین خواسته رفع اثر خواهد کرد و یکی دیگر از موارد رفع اثر شدن از تامین خواسته این است که موجبات تامین مرتفع شود.
مثال: اگر خوانده ثابت کند خواسته در معرض تضییع و تفریط نیست می‌تواند تقاضای رفع اثر از تامین را از دادگاه داشته باشد. بر اساس ماده ۱۱۸ قانون آیین دادرسی مدنی: قراری که دادگاه در این خصوص صادر می‌کند، قرار رفع تامین خواهد بود.
در صورت نیاز به دریافت مشاوره حقوقی می‌توانید از متخصصین حقوقی بنیاد وکلا بهره‌مند شوید.
