جرم زنا زمانی اتفاق میافتد که زن و مردی که نامحرم هستند، با یکدیگر رابطه جنسی کامل برقرار کنند. زنا با محارم به معنای ارتکاب رابطه جنسی کامل، بین افرادی است که با هم قرابت خونی دارند، مانند پدر، مادر، برادر، خواهر و مواردی از این قبیل.
این عمل در بسیاری از کشورها و فرهنگها جرم شناخته شده است و با مجازاتهای سنگینی همراه است. از آن جایی که این عمل خلاف شئونات اخلاقی و فرهنگی است، باعث نارضایتی و تحقیر اعضای خانواده، فامیل و جامعه میشود، از این رو در بسیاری از جوامع برای آن مجازاتهای سنگینی مانند حبس، شلاق، سنگسار و حتی اعدام در نظر گرفته شده است. در دین اسلام زنا گناه بزرگی محسوب میشود و در قرآن هم جز گناهان کبیره است.
در کشور ما نیز در قانون مجازات اسلامی زنا با محارم جرم محسوب میشود و برای آن مجازاتهایی تعیین شده است. برای دریافت مشاوره حقوقی در مورد زنا با محارم با کارشناسان حقوقی ما در بنیاد وکلا در ارتباط باشید.
جرم زنا و انواع آن
کسانی که بدون داشتن رابطه زوجیت با هم رابطهای خلاف شرع و قانون برقرار میکنند، مرتکب جرم رابطه نامشروع میشوند، در صورتی که این ارتباط شامل رابطه جنسی کامل باشد، کار آنها زنا محسوب میشود.
رابطه نامشروع و مجازات آن در ماده ۶۳۷ قانون مجازات اسلامی آمده است و مطابق آن اگر زن و مرد نامحرم اعمال نامشروعی به جز زنا انجام دهند، مثلا هم دیگر را بغل کنند یا ببوسند، مرتکب رابطه نامشروع شدهاند و مجازات خواهند شد.
مجازات رابطه نامشروع هم بین یک تا نود و نه ضربه شلاق میباشد. بنابراین مطابق این ماده قانونی جرم زنا با رابطه نامشروع متفاوت است و مجازات آن هم فرق دارد.
جرم زنا در ماده ۲۲۱ قانون مجازات اسلامی تعریف شده و مطابق آن به جماع زن و مردی که رابطه زوجیت بین آنها نباشد زنا گفته میشود، البته نباید از موارد وطی به شبه هم باشد.
در تبصره این ماده قانونی جماع اینگونه تعریف شده است: با دخول اندام تناسلی مرد به اندازه ختنه گاه در قبل یا دبر زن، جماع محقق میشود. بنابراین در صورتی که زن و مردی که ازدواج نکردهاند، مرتکب رابطه جنسی با دخول شوند زنا اتفاق میافتد.
شرایط دخول هم مطابق ماده ۲۲۱ قانون مجازات اسلام اینگونه است که باید دخول در دبر یا قبل تا ختنه گاه صورت بگیرد و در صورتی که دخول صورت بگیرد اما میزان آن از ختنه گاه کمتر باشد، فقط رابطه نامشروع اتفاق میافتد و مشمول زنا نمیشود.
به طور کلی میتوان گفت که برای تحقق جرم زنا باید شرایط زیر وجود داشته باشد:
- اولین شرط تحقق جرم زنا این است که رابطه جنسی کامل بین خانم و آقایی که زن و شوهر نیستند، انجام شود. در صورتی که طرفین رابطه زنا با یکدیگر محرم باشند، جرم زنا با محارم تحقق مییابد.
- شرط دوم برای تحقق زنا آن است که دخول آلت تناسلی مرد تا ختنه گاه یا همان جماع میباشد.
- شرط آخر برای تحقق جرم زنا آن است که طرفین رابطه عاقل و بالغ باشند. بنابراین اگر رابطه جنسی بین خانم و آقایی صورت بگیرد که یکی از آنها نا بالغ باشد، فرد نابالغ مجازات نخواهد شد.
جرم زنا در قانون انواع مختلفی دارد که شامل موارد زیر است:
زنای محصنه
یکی از انواع زنا، زنای محصنه یا محصن میباشد و به حالتی گفته میشود که زنا توسط فرد یا افراد متاهل انجام میشود. شرط محصنه در قانون به این شکل بیان شده است که فرد همسر داشته باشد و شرایط برقراری رابطه جنسی با او را نیز داشته باشد، به عبارت دیگر همسر فرد، غیبت طولانی یا بیماری نداشته باشد. در صورتی که مرد متاهل مرتکب زنا شود زنای محصن رخ میدهد و به مرد زنا کار زانی میگویند.
اگر زن متاهل مرتکب زنا شود، زنای محصنه میباشد و به زن زنا کار زانیه گفته میشود. مجازات زنای محصن یا محصنه در ماده ۲۲۵ قانون مجازات اسلامی بیان شده است و مطابق آن حد زنا برای زانی محصن و زانیه محصنه رجم است.
درصورتی که امکان اجرای رجم وجود نداشته باشد با پیشنهاد دادگاه و موافقت رئیس قوه قضائیه و در حالتی که جرم با بینه ثابت شده باشد، باعث اعدام زانی محصن و زانیه محصنه است. در غیر این صورت مجازات صد ضربه شلاق برای هر یک انجام میشود.
زنای غیر محصنه
در بخش قبل گفتیم که اگر طرفین زنا متاهل باشند زنای محصن یا محصنه اتفاق میافتد. زنای غیر محصنه در مقابل زنا محصنه است و زمانی اتفاق میافتد یا فرد متاهل باشد ولی غیر محصنه باشد یا این که فرد مجرد باشد.
زنای غیر محصنه فرد متاهل زمانی اتفاق میافتد که فردی متاهل باشد اما شرایط برقراری رابطه جنسی با همسرش را نداشته باشد، مثلا همسرش برای مدت طولانی غیبت داشته باشد یا این که بیماریای داشته باشد و در نتیجه آن بیماری امکان برقراری رابطه جنسی وجود نداشته باشد.
زنای غیر محصنه برای فرد مجرد هم زمانی اتفاق میافتد که فردی که متاهل نیست مرتکب زنا شود. مجازات زنای غیرمحصنه در ماده ۲۳۰ قانون مجازات اسلامی آورده شده است و به موجب آن حد زنا در چنین مواردی، صد ضربه شلاق است.
زنای به عنف
یکی دیگر از انواع زنا، زنای به عنف است و مربوط به زمانی است که رابطه جنسی با اجبار یکی از طرفین صورت گرفته باشد و طرف دیگر رضایتی برای انجام رابطه نداشته باشد. برای مثال زمانی که تجاوز اتفاق میافتد زنای به عنف است.
همچنین اگر فردی، دیگری را با تهدید وادار به برقراری رابطه جنسی بکند، باز هم زنای به عنف میباشد. در ماده ۲۲۴ قانون مجازات اسلامی، در بند ت اینگونه آمده است که زنای به عنف یا اکراه از سوی زانی، موجب اعدام زانی میشود.
همچنین مطابق ماده ۲۳۱ قانون مجازات اسلامی، در صورتی که در زنای به عنف، زن باکره باشد، مرتکب علاوه بر مجازات مقرر به پرداخت ارش البکاره و مهرالمثل نیز محکوم خواهد شد و درصورتی که باکره نباشد، فقط به مجازات و پرداخت مهرالمثل محکوم میشود.
زنا با محارم
زنا با محارم به معنای برقرای رابطه جنسی فرد هم خون یا محارم نسبی، سببی یا رضاعی باشد. این مورد را در ادامه مفصل شرح خواهیم داد.
توجه داشته باشید که در همه انواع زنا باید عمل جماع انجام شود تا زنا محقق شود. تنها تفاوت این موارد در شرایط زنا کار و تفاوت مجازاتهای آن است. در صورتی که در مورد انواع زنا نیازمند مشاوره حقوقی تلفنی هستید میتوانید از مشاورین حقوقی در بنیاد وکلا کمک بگیرید.
به چه کسانی محارم گفته میشود؟
همانطور که در بخش قبل گفتیم، یکی از انواع زنا، زنا با محارم میباشد. در این بخش میخواهیم توضیح دهیم که منظور از محارم چیست و شامل چه کسانی میشود. به طور کلی محارم به معنای خویشاوندان و نزدیکانی است که از نظر قانونی و شرعی امکان ازدواج بین آنها وجود ندارد در قوانین فقهی و شرعی نیز رعایت حجاب پیش آنان لازم نیست.
برای مثال پدر و دختر محرم یکدیگر هستند و ازدواج بین پدر و دختر ممنوع میباشد، از این رو اگر پدر و دختری با هم رابطه جنسی برقرار کنند مرتکب جرم زنای با محارم شدهاند. همین امر برای خواهر و برادر، مادر و پسر هم برقرار است.
تعریف محارم در آیه ۲۳ سوره نسا در قرآن اینگونه آمده که محارم شامل مادر، پدر، خواهر، برادر، دختر، پسر، عمه، عمو، خاله، دایی، خواهر زاده، برادر زاده، مادرانی که از طریق شیر دادن به بچه محرم میشوند (مادر رضاعی)، خواهر رضاعی، مادر زن، عروس و دختر همسر دیگر مرد، که پدرش فرد دیگری است (البته این مورد به شرطی صادق است که مرد با آن زن رابطه جنسی برقرار کرده باشد) میباشد.
بنابراین مطابق این آیه قرآنی میتوان محارم را به سه دسته محارم نسبی، محارم سببی و محارم رضاعی تقسیم کرد. که در ادامه هر یک را توضیح میدهیم.
محارم نسبی
محارم نسبی به حالتی اشاره دارد که نسبت محرمیت به دلیل وجود رابطه خونی بین دو نفر ایجاد شده است، بنابراین محارم نسبی عبارتند از: پدر، مادر، خواهر، برادر، فرزندان، پدر بزرگ، مادر بزرگ، عمه، عمو، خاله، دایی، برادرزاده و خواهر زاده.
محارم سببی
یکی دیگر از انواع محارم، محارم سببی میباشد. منظور از محارم سببی، نسبتی است که با ازدواج و رابطه زوجیت بین افراد ایجاد میشود. بنابراین از مثالهای محارم سببی میتوان به رابطه مرد با مادر زن، رابطه مرد با دختران همسرش که پدرشان فرد دیگری میباشد، ارتباط بین عروس و پدر شوهر یا ارتباط پسر با زن پدر اشاره کرد.
محارم رضاعی
محرم رضاعی به حالتی گفته میشود که افراد به دلیل شیر خوردن کودک از زنی غیر از مادر اصلی وی به وجود میآید. برای مثال ارتباط بین مرد با مادر یا خواهر رضاعی.
جرم زنا با محارم
در بخش قبل توضیح دادیم که محارم چه کسانی هستند و انواع مختلف محارم را بررسی کردیم. یکی از اعمالی که در مجازات اسلامی جرم انگاری شده است، زنا با محارم میباشد.
بنابراین در صورتی که ارتباط نامشروع یا زنا بین محارمی که در بخش قبل توضیح دادیم، اتفاق بیافتد، علاوه بر این که از نظر عرف و جامعه کار ناپسندی میباشد، مطابق قوانین کشور ما جرم هم محسوب میشود.
از این رو افرادی که به هم محرم هستند (به جز زن و شوهر) نمیتوانند هوگونه ارتباطی با هم داشته باشند و باید مطابق چارچوبهایی که در قوانین شرعی و عرفی تعیین شده رفتار کنند، در غیر این صورت مرتکب جرم رابطه نامشروع یا زنای با محارم میشوند.
همانطور که پیشتر هم گفتیم جرم زنا در ماده ۲۲۱ قانون مجازات اسلامی به طور کامل تعریف شده و باید شرایط این ماده وجود داشته باشد که جرم زنا محقق شود. شرایط تحقق جرم زنا مطابق این ماده اینگونه است که باید زن و مرد با یکدیگر رابطه جنسی کامل برقرار کنند، یعنی باید آلت تناسلی تا ختنه گاه وارد اندام جنسی خانم شود.
بنابراین در مورد جرم زنا با محارم هم باید همین شرایط برقرار باشد، فقط طرفین رابطه باید محرم یکدیگر باشند. پس در صورتی که دو نفر که محرم یکدیگر هستند، با هم رابطه جنسی برقرار کنند، به طوری که دخول تا ختنهگاه صورت بگیرد، جرم زنا با محارم محقق میشود.
توجه داشته باشید که اگر شرایط موجود در ماده ۲۲۱ اتفاق نیافتد، یعنی در مواردی که فقط هم آغوشی، بوسیدن یا از این قبیل موارد اتفاق بیافتد و دخول صورت نگیرد یا این که دخول کمتر از ختنه گاه صورت بگیرد، صرفا جرم رابطه نامشروع با محارم اتفاق میافتد نه زنای با محارم. کارشناسان حقوقی ما در بنیاد وکلا آمادهاند تا شما را در پروندههای مربوط به زنا با محارم کمک و راهنمایی کنند.
مجازات زنا با محارم
در بخشهای قبل گفتیبم که محارم په کسانی هستند و شرایط تحقق جرم زنا با محارم را توضیح دادیم. از آنجایی که زنا با محارم جرم محسوب میشود پس مجازاتهایی هم در پی خواهد داشت. مجازاتهای مربوط به جرم زنا با محارم در ماده ۲۲۴ قانون مجازات اسلامی آورده شده است. مطابق این ماده قانونی، مجازات زنا با محارم نسبی اعدام است.
همانطور که قبلا گفتیم محارم نسبی به حالتی اشاره دارد که نسبت محرمیت به دلیل وجود رابطه خونی بین دو نفر ایجاد شده است. بنابراین اگر برای مثال پدری با دخترش رابطه جنسی برقرار کند، مرتکب زنای با محارم نسبی شده و مجازاتش اعدام خواهد بود، همچنین در مورد برقراری رابطه جنسی بین خواهر و برادر و این قبیل موارد هم این چنین خواهد بود. علاوه بر این در ماده ۲۲۴ آورده شده که زنا با زن پدر هم مجازاتش اعدام خواهد بود.
نکته قابل توجه در مورد جرم زنا با محارم آن است که اگر یکی از طرفین رابطه به اجبار و بدون رضایت وارد رابطه جنسی شده باشد، مجازات نخواهد شد و فقط فردی که این عمل را به زور انجام داده مجازات خواهد شد. اما در صورتی که هر دو طرف با رضایت این کار را انجام دهند، هر دو نفر آنها بعد از اثبات این جرم، مجازات خواهند شد.
همانگونه که دیدیم در ماه ۲۲۴ فقط در مورد زنا با محارم نسبی و زن پدر که یکی از خویشاوندان سببی است گفته شده که مجازاتش اعدام است و در مورد زنا با محارم رضاعی و بقیه خویشاوندان چیزی گفته نشده است.
بنابراین مجازات زنا با محارم رضاعی و خویشاوندانی که در ماده ۲۲۴ قانون مجازات اسلامی ذکر نشدهاند، اعدام نیست و با توجه به این که زنای محصن باشد یا غیر محصن برای آنها مجازات تعیین میشود.
از این رو اگر مرتکب زنا، دارای همسر دائمی باشد (محصن باشد) مجازاتش سنگسار یا رجم است و در صورتی که مرتکب یا مرتکبین زنا مرتکب یا مرتکبین زنا دارای همسر دائمی نباشند (غیر محصن) مجازاتشان صد ضربه شلاق خواهد بود.
نکته قابل توجه در مجازاتهای مربوط به زنا آن است که در زنای با عنف، در هر حالت مجازات زناکار اعدام است و فرقی ندارد که زنا با محارم باشد یا غیر محارم و این که با کدام دسته از محارم باشد.
منظور از زنای به عنف آن است که زن به زور و اجبار و بدون رضایت با مرد رابطه جنسی نامشروع برقرار کند. به عبارت دیگر منظور از زنای به عنف همان تجاوز در زبان عامیانه است.
روشهای اثبات جرم زنای با محارم
همانطور که پیشتر هم گفته شد جرم زنا زمانی تحقق مییابد که شرایطی که در قانون آورده شده انجام شود و در صورتی که این شرایط برای رابطه جنسی با محارم برقرار باشد زنا با محارم اتفاق میافتد که این عمل هم جرم محسوب شده و مجازاتهایی برای آن تعیین شده که شامل رجم، شلاق و حتی اعدام میباشد.
این مجازاتها زمانی عملی میشود که جزم زنای با محارم نزد مقامات قضایی با ادله قانونی اثبات شود. اگر کسی مدعی شود که دو نفر مرتکب جرم زنای با محارم شدهاند و نتواند این موضوع را اثبات کند، ممکن است برای از بین بردن آبروی طرفین با اعاده حیثیت مجازات شود.
از آن جایی که جرم زنا، جز جرایم سنگین میباشد و مجازاتهای سختی را در پی دارد، روشهای اثبات آن نیز سخت است. به طور کلی روشهای اثبات جرم زنا با جزم زنای با محارم یکی میباشد.
مطابق آن چه در قانون آمده است، اولین روش اثبات این جرم اقرار است، به این معنا که مرتکب زنا، به کار خودش نزد مراجع قانونی اعتراف کند و جرمش را بپذیرد. روش دیگر آن است که چهار نفر مرد عادل، عاقل و بالغ یا سه مرد و دو زن، شهادت دهند که عمل زنا را با چشمان خود دیدهاند. راه آخر هم آن است که قاضی با توجه شواهد و مدارک اطمینان حاصل کند این جرم تحقق یافته است.
بهترین و مطمئنترین راه در پروندههای مربوط به زنا و زنا با محارم آن است که از یک وکیل با تجربه در این زمینه کمک بگیرید. چرا که این پروندهها دارای پیچیدگیهای زیادی است و برای حل آنها باید دانش حقوقی کافی داشته باشید.
در صورتی که شما هم برای حل چنین پروندههایی نیازمند وکیل با تجربه هستید میتوانید از وکلای مجرب و متخصص ما در بنیاد وکلا کمک بگیرید.
در بنیاد وکلا این امکان وجود دارد که به صورت وکیل آنلاین یا تلفنی به صورت ۲۴ ساعته با وکلا و مشاورین حقوقی مورد نظر خود ارتباط برقرار کنید و در پروندههای حقوقی و کیفری خود با آنها مشورت کنید.