یکی از دلایلی که می توان دعوا را با آن ثابت کرد، اسناد هستند.
مطابق قانون آیین دادرسی مدنی، سند بعنوان یکی از ادله اثبات دعوا را می توان به دو نوع تقسیم نمود؛ انواع اسناد را می توان شامل سند عادی و سند رسمی دانست که هر یک از آنها شرایط خاص خود را دارند و آثار متفاوتی را هم بر جای می گذارند.
لذا اطلاع از اینکه چه اسنادی رسمی هستند و چه اسنادی عادی محسوب می شوند، واجد اهمیت فراوانی است.
به همین مناسبت، در این مقاله ابتدا اینکه سند عادی چیست را مورد بررسی قرار داده و در ادامه، اسناد عادی در حکم سند رسمی را مطرح می نماییم.
در این زمینه اگر نیاز به مطالعه و بررسی سند خود دارید، از وکیل متخصص راهنمایی بگیرید.
سند عادی چیست؟
در قانون آیین دادرسی مدنی سند رسمی با ویژگی هایش تعریف شده است؛ لذا در صورتی که این ویژگی ها فراهم باشد، سند رسمی محسوب می شود و در غیر این صورت، سند را باید عادی محسوب کرد.
بر اساس ماده ۱۲۸۷ قانون مدنی، “اسنادی که در اداره ثبت اسناد و املاک و یا دفاتر اسناد رسمی یا در نزد سایر مامورین رسمی در حدود صلاحیت آنها و بر طبق مقررات قانونی تنظیم شده باشند ، رسمی است”، لذا سند رسمی سه ویژگی اصلی دارد:
- اولا اینکه با دخالت مامور رسمی تنظیم شده باشد،
- دوما اینکه مامور رسمی صلاحیت انجام این عمل را داشته باشد
- و سوم اینکه مقررات قانونی مربوط به تنظیم سند رسمی رعایت شده باشد.
بر اساس ماده ۱۲۸۹ قانون مدنی، “غیر از اسناد مذکوره در ماده ۱۲۸۷، سایر اسناد عادی است”.
همچنین، در ماده ۱۲۹۳ قانون مدنی آمده است که:
هرگاه سند بوسیله یکی از ماموران رسمی تنظیم اسناد تهیه شده لیکن مامور صلاحیت تنظیم آن سند را نداشته و یا رعایت ترتیبات مقرره قانونی را در تنظیم سند نکرده باشد، سند مزبور در صورتی که دارای امضاء یا مهر طرف باشد، عادی است.
علاوه بر این، در بسیاری از موارد مشاهده شده در جلسات مشاوره حقوقی، افراد برای انجام امور روزمره خود و حتی برخی از معاملات ساده خود سندی عادی تنظیم می کنند.
یعنی بر روی یک برگه و بدون دخالت مامور رسمی سندی تنظیم کرده و اقدام به امضا کردن آن می کنند؛ چنین اسنادی نیز جزء اسناد عادی محسوب می شوند.
به عنوان نتیجه، هر نوشته ای که یکی از ارکان مذکور در ماده ۱۲۸۷ قانون مدنی را نداشته باشد، اما مهر، امضا یا اثر انگشت داشته باشد، سند عادی محسوب می شود و اعتبار سند عادی را خواهند داشت.
کاربردی ترین سند عادی قولنامه ای است که معمولا قبل از تنظیم رسمی سند میان دو شخص بسته می شود.
گفتنی است که تنظیم سند رسمی، مزایای زیادی دارد که تنظیم عادی سند برخی از آن مزایا را ندارد، مانند اینکه نسبت به اسناد رسمی نمی توان ادعای انکار و تردید کرد. در این راستا می‌توانید مشاوره حقوقی آنلاین نیز داشته باشید.
اسناد عادی در حکم سند رسمی
در ماده ۱۲۹۱ قانون مدنی شرایطی پیش بینی شده است که یک سند عادی در حکم سند رسمی باشد و اعتبار سند رسمی را داشته باشد.
بر اساس این ماده: “اسناد عادی در دو مورد اعتبار سند رسمی را دارند:
- طرفی که سند علیه او اقامه شده است، صدور آن از منتسب الیه را تصدیق کند.
- در محکمه ثابت شود که طرفی که سند را تکذیب کرده، در واقع مهر یا امضا کرده است”.
لذا در صورتی که شخصی که سند بر علیه او است، صدور آن سند را پذیرفته باشد، یا اینکه به نحوی در دادگاه ثابت بشود که خود شخص آن سند را امضا یا مهر کرده است، آن سند دیگر سندی عادی نیست؛ بلکه جزء اسناد عادی در حکم سند رسمی محسوب می شود و دادگاه اعتبار سند رسمی را به آن خواهد داد.
شما می‌توانید با مراجعه به صفح اصلی وبسایت بنیاد وکلا نسبت به انتخاب متخصص مورد نظر و رزرو وقت با وکیل تلفنی اقدام نمایید.
