طلاق از مهمترین موضوعات حقوق خانواده است. در قانون مدنی برای آن که طلاق به طور صحیح واقع شود، شرایطی برای صحت طلاق مطرح شده است که در این مطلب به این موضوع خواهیم پرداخت.
شما میتوانید برای صفر تا صد پروسه طلاق خود از وکیل آنلاین طلاق در بنیاد وکلا یاری جویید.
شرایط مطلق صحت طلاق
رکن طلاق دو نفر هستند یکی آن که طلاق داده میشود و یکی آن که طلاق میدهد.
شرایط مطلق عبارتند از:
- بالغ باشد.
- عاقل باشد.
- قاصد باشد.
- مختار باشد.
اکراه مانع تنفیذ و نفوذ عقد است ولی در طلاق نباید اکراه وجود داشته باشد. اگر شخصی را به اکراه وادار به طلاق کنند و بعد از رفع اکراه بگوید که من به طلاق رضایت میدهم، طلاق محقق نمیشود. طلاق شخص مضطر صحیح است و با اکراه تفاوت دارد.
شرایط اختصاصی صحت طلاق
در حالتی که مرد به اجبار زن خود را طلاق دهد، جز موارد اکراه نیست. اجباری که از ناحیه قانون صورت گیرد، مانع از مکره شدن فعل و یا عقد میشود. طلاق ایقاع است و در ایقاع، قبول شرط نیست. بر عکس عقد که قبول شرط است، در طلاق اراده مرد است که موجب بوجود آمدن طلاق میشود.
اراده زن در این مورد دخالتی ندارد میخواهد راضی باشد و میخواهد راضی نباشد توجه داشته باشند که پس چرا میگویند که مرد باید برای طلاق دادن زنش به دادگاه مراجعه بکند و یا با تراضی او باشد که آن مسئله مربوط به نظامات و ثبت طلاق هست.
در حالتی که مرد همسر خود را طلاق دهد ولی به دادگاه مراجعه ننماید و مدت عده زن هم تمام شود، در این صورت زن بر او حرام و طلاق واقع شده است ولی مرتکب فعلی شده است که قانون گذار آن را ممنوع کرده است در نتیجه او را مجازات میکند.
صیغه طلاق
یکی دیگر از شرایطی که با تاکید وکیل طلاق برای طلاق هست این است که طلاق باید به صیغه طلاق باشد.
صیغه طلاق باید از ناحیه مرد واقع شود؛ بدین معنا که مرد به زن خود بگوید من تو را مطلقه ساختم. فقها به دلیل اهمیتی که طلاق و نکاح دارند مقید هستند که باید صیغه آن به زبان عربی باشد.
صیغه طلاق عبارت است: مرد به زنش میگوید انت طالق یا –فلانه مطلقه این صیغه هایی هست که باید از ماده طلاق باشد.
در صورتی مرد عاجز باشد و بتواند این صیغه عربی را به زبان آورد و اجرا کند، میتواند به لفظ دیگری آن را اجرا کرد، چنانچه در باب نکاح هم این هست اما اینکه حالا لازم باشد آن مرد یاد بگیرد یا پولی بده وکیلی بگیرد، این تکلیفی بر مرد از این لحاظ نیست؛ بنابراین هرگاه که مرد این جملات را به کار برد به شرط آن که قصد و اراده داشت و به لفظ ماضی هم بود یا جملات خبری هم بود که حاکی از اتفاق در گذشته میکرد این طلاق محقق خواهد شد.
بنا بر نظر متخصصین و مشاوره حقوقی طلاق در جایی که امکان نطق وجود نداشته باشد، مثل انسان لال میتوان از اشاره استفاده کرد (یعنی بتواند چیزی حاکی از قصد باشد).
سه طلاقه
اگر طلاقی را بخواهیم به صورت ۳ طلاقه انجام دهیم در نظر فقیهان شیعه باید در ۳ مجلس متفاوت آن را اجرا کنیم. اهل سنت بر این باورند که با یک بار گفتن جمله (من تو را ۳ طلاقه کردم) برای تحقق طلاق بائن کافی است و برای ازدواج مجدد نیاز به محلل است.
اگر یک فرد پیرو فقه اما میه (شیعه) جمله من تو را ۳ طلاقه کردم را ادا کرده باشد، طلاق فقط برای یک مورد صورت میگیرد.
منجز بودن طلاق
یکی از شرایط محقق شدن طلاق منجز بودن آن است. معلق بودن طلاق نتیجهای نخواهد داشت. مطلق باید زنی را که میخواهد طلاق دهد را مشخص کند و بایستی معین باشد.
طلاق زن مجنون توسط ولی یا وکیل
ماده ۱۱۳۷ قانون مدنی: ولی مجنون دائمی میتواند در صورت مصلحت مولی علیه زن او را طلاق دهد، اما وصی چنین حقی را ندارد ولی مجنون در جنون ادواری نمیتواند برای او تصمیم گیری کند.
ماده ۱۱۳۸ قانون مدنی: (ممکن است صیغه طلاق را به توسط وکیل اجرا نمود) که الان میخواهند صیغه طلاق را اجرا بکنند، در دفاتر بوسیله آن سر دفتر از طرف مرد اجرا میشود یعنی وکالت میدهند زن هم دخالتی در این مسئله ندارد.
نکته: در عقد نکاح وکالت در اجرای نکاح و تصمیم در آن مورد به زن واگذار میشود.
در ماده ۱۱۳۹ قانون مدنی: (طلاق مخصوص عقد دائم است و زن منقطعه به انقضا مدت یا بذل آن از طرف شوهر از زوجیت خارج میشود)، پس طلاق مال نکاح دائم است که انجام میشود اما اگر زنی به صورت متعه بوده که اصطلاحا در عرف صیغه گفته میشود، اگر خواست از قید زوجیت رهایی پیدا بکند یا مرد خواست از قید او رها بشود، میبایست که بوسیله بذل مدت باشد که در نکاح منقطع به بذل مدت ما اشاره کردیم به مناسبت هایی که پیش آمده و الان هم میگوییم که بذل مدت یعنی مدت باقیمانده از آن زمان استمتاع را به زن ببخشد.
حضور دو شاهد در طلاق
در هنگام اجرای صیغه طلاق حضور دو شاهد (دو مرد عادل) برای شنیدن صیغه لازم است.
اگر زن باشند ولو عادل هم باشند، کافی نیست اصولا شاهدها در مسائل مربوط به امور دینی باید مرد باشند، استثنائا شهادت زن پذیرفته شده است، یا به استقلال یا به انضمام مرد، حضور دو مرد عادل به عنوان شاهد در امر طلاق جزء مسائل تشریفاتی است.
عادل به کسی گویند که دارای نیرویی باشد که مانع از انجام او به گناه کبیره باشد، اصرار و تکرار بر گناه صغیره نداشته باشد و خلاف مروت هم انجام ندهد.
گناهان کبیره به گناهانی گویند که در قرآن برای آنها وعده عذاب قرار داده شده است.
بعضی از گناه هستند که وعده عذاب ندارند گفتند این کار را نکن ولی خداوند نگفته که اگر این کار را کردی تو به جهنم خواهی رفت، این گناه صغیره است. خلاف مروت به کارهایی گویند که انجام آنها در شان عدهای نیست.
به کارهایی میگویند که انجام آن در شان بعضیها نیست اگر کسی انجام داد بر خلاف شئون میباشد؛ مثل پوشیدن لباس آستین کوتاه توسط قاضی– خوردن تخمه با لباس نظامی در خیابان – تردد امام جمعه در داخل شهر با دوچرخه.
شاهدان باید مرد و زن را بشناسند. شاهدان باید صیغه طلاق را بشنوند، در صورتی که در حضور هر دو شاهد عادل طلاق را اجرا کردیم و صیغه را خواندیم ولی آنها شنونده نبودند طلاق محقق نمیشود.
برای دعاوی طلاق پیشنهاد ما همیشه برای اولین قدم مشاوره با وکیل تلفنی متخصص در امور طلاق است. این جلسه چشم اندازی از آینده پرونده شما را ترسیم خواهد کرد.