شکایت از کارفرما بابت دیه بند انگشت یکی از مسائل حقوقی است که در حوزه حقوق کار و تامین اجتماعی قرار می‌گیرد. این نوع شکایت معمولا زمانی مطرح می‌شود که یک کارگر در حین انجام وظایف شغلی خود دچار حادثه شده و بند انگشت خود را از دست می‌دهد.
در این موارد، کارفرما به دلیل مسئولیت‌های قانونی خود موظف است شرایط ایمن و مناسبی را برای کارکنان فراهم آورد. در صورتی که این شرایط رعایت نشده باشد و حادثه‌ای رخ دهد، کارگر می‌تواند با استناد به قوانین کار و بیمه‌های اجتماعی، از کارفرما شکایت کرده و مطالبه دیه کند.
برای موفقیت در این نوع شکایت، کارگر باید مدارکی نظیر گزارش حادثه، گواهی پزشکی و مستندات مرتبط را ارائه دهد تا بتواند ثابت کند که حادثه در حین کار رخ داده است و کارفرما در این خصوص قصور داشته است.
در این راستا، همکاری با وکیل متخصص در حوزه حقوق کار می‌تواند به کارگر کمک کند تا حقوق خود را به طور کامل دریافت نماید. در ادامه به تمام نکات مربوط به شکایت از کارفرما بابت دیه بند انگشت پرداخته می‌شود.
نرخ دیه انگشت، در سال ۱۴۰۳
قبل از هر چیز بیایید انواع آسیب‌های انگشت و میزان دیه آنان را با هم ببینیم.
یکی از اعضای بدن انسان، انگشت دست و پا است که ممکن است در اثر جنایت وارده دچار انواع مختلفی از آسیب‌ها نظیر جراحت، کبودی، تورم، فلج و یا قطع کامل شود.
قانونگذار در قانون مجازات اسلامی، تمامی این فرض‌ها را از یکدیگر تفکیک کرده و برای برخی دیه مقدر و برای بعضی دیگر ارش (دیه نامقدر) را تعیین نموده است.
در سال ۱۴۰۳، نرخ دیه انگشت با توجه به نوع جنایت وارده و میزان آسیب، متفاوت است. به عنوان نمونه، میزان دیه حارصه انگشت، کبودی، شکستگی استخوان و قطع انگشت، به ترتیب، ۱ میلیون و ۲۰۰ هزار تومان، ۱ میلیون و ۸۰۰ هزار تومان، ۲۴ میلیون و ۱۲۰ میلیون تومان است.
در برخی موارد، همچون تورم، به جای دیه، حکم بر پرداخت ارش صادر می‌گردد.
قانونگذار در قانون مجازات اسلامی، برای جنایت‌ها و آسیب‌های وارده بر اعضای بدن انسان، دو مجازات قصاص و دیه را تعیین نموده است. قصاص ویژه جنایت‌های عمدی است، در حالی که دیه مخصوص آسیب‌های غیرعمدی و جنایات عمدی است که در آن‌ها قصاص امکان ندارد یا مجنی علیه به جای قصاص به دریافت دیه رضایت می‌دهد.
در برخی موارد که نوع آسیب به شکل تورم باشد، به جای دیه، حکم به پرداخت ارش صادر می‌شود که میزان آن با توجه به نظر کارشناس و شدت آسیب تعیین می‌گردد.
دیه جراحات انگشت ۱۴۰۳
همان طور که اشاره شد، آسیب‌های وارده بر انگشت دارای انواع متفاوتی بوده و در قانون مجازات اسلامی، برای هر یک از این آسیب‌ها، در صورتی که به طور غیرعمد وارد شده یا در حالت آسیب عمدی، امکان قصاص نبوده یا مجنی علیه به دریافت دیه رضایت دهد، دیه یا ارش تعیین شده و میزان آن مشخص گردیده است.
در این بخش قصد داریم تا به بررسی میزان دیه انگشت در سال ۱۴۰۳، در رابطه با جراحات وارده بر این عضو بپردازیم و دیه و ارش سایر آسیب‌های انگشت را نیز در بخش‌های بعدی بررسی خواهیم کرد.
برای تعیین دیه جراحات انگشت در سال ۱۴۰۳، لازم است تا به دو نکته مقدماتی توجه شود:
- اولا، دیه جراحات در مواد ۷۰۹ و ۷۱۰ قانون مجازات اسلامی مصوب سال ۱۳۹۲ مشخص شده است. با این توضیح که ماده ۷۰۹ این قانون، دیه جراحات سر و صورت را مشخص کرده و مطابق ماده ۷۱۰، اگر این جراحات در غیر سر و صورت، مانند انگشت واقع شود، دیه جراحات بر اساس نسبت‌های مقرر در ماده ۷۰۹ از دیه آن عضو نظیر انگشت تعیین می‌شود.
- ثانیا، جراحات وارده بر انگشت شامل انواع مختلفی از جمله حارصه (خراشیدگی سطحی)، دامیه (جراحت عمیق‌تر)، متلاحمه (جراحتی که موجب هم‌آمدگی لبه‌های زخم می‌شود)، سمحاق (جراحتی که به سطح استخوان می‌رسد) و موضحه (جراحتی که استخوان را نمایان می‌سازد) است. هر یک از این جراحات دارای دیه مشخصی است که به صورت درصدی از دیه کامل عضو تعیین می‌شود.
به عنوان مثال، برای حارصه انگشت، دیه‌ای معادل ۱ میلیون و ۲۰۰ هزار تومان تعیین شده است. در مورد دامیه، دیه آن بر اساس عمق و شدت جراحت ممکن است بیشتر باشد. اگر جراحت به حد سمحاق برسد، دیه آن بیشتر بوده و در صورتی که جراحت به موضحه برسد، دیه باز هم افزایش می‌یابد.
در برخی موارد که نوع آسیب به شکل تورم باشد، به جای دیه، حکم به پرداخت ارش صادر می‌شود. ارش نوعی دیه نامقدر است که میزان آن با توجه به نظر کارشناس و شدت آسیب تعیین می‌گردد.
با توجه به این نکات، می‌توان گفت که تعیین دیه جراحات انگشت در سال ۱۴۰۳ بر اساس مواد قانونی مشخص و با توجه به نوع و شدت جراحت انجام می‌شود.
در مواردی که جراحت خاصی در قانون پیش‌بینی نشده باشد یا نوع آسیب به شکلی باشد که دیه خاصی برای آن مشخص نشده باشد، پرداخت ارش تعیین می‌شود که میزان آن توسط کارشناسان دادگستری تعیین می‌گردد.
در بخش‌های بعدی، به تفصیل به بررسی دیه و ارش سایر آسیب‌های انگشت نظیر کبودی، شکستگی استخوان و قطع انگشت خواهیم پرداخت تا تصویر کامل‌تری از میزان دیه در سال ۱۴۰۳ ارائه شود.
با توجه به نرخ دیه کامل انسان که در سال ۱۴۰۳ مبلغ ۱ میلیارد و ۲۰۰ میلیون تومان تعیین شده است، و همچنین نظر به اینکه دیه هر انگشت برابر با یک دهم دیه کامل است، دیه انگشت دست یا پا معادل ۱۲۰ میلیون تومان است.
با توجه به این دو مقدمه، می‌توان میزان دیه انگشت در سال ۱۴۰۳ را در رابطه با جراحات وارد شده بر آن به شرح زیر بیان کرد:
- دیه حارصه انگشت: حارصه به معنای خراشیدگی پوست انگشت است که بدون جاری شدن خون باشد. دیه این نوع جراحت معادل یک صدم دیه یک انگشت، یعنی ۱ میلیون و ۲۰۰ هزار تومان است.
- دیه دامیه انگشت: دامیه به جراحتی اطلاق می‌شود که کمی وارد گوشت انگشت شده و سبب خونریزی کم یا زیاد شود. دیه این نوع جراحت معادل دو صدم دیه یک انگشت، یعنی ۲ میلیون و ۴۰۰ هزار تومان است.
- دیه متلاحمه انگشت: متلاحمه به جراحتی گفته می‌شود که در آن بریدگی عمیق گوشت انگشت صورت گرفته، اما به پوست نازک استخوان نرسیده باشد. دیه این نوع جراحت معادل سه صدم دیه یک انگشت، یعنی ۳ میلیون و ۶۰۰ هزار تومان است.
- دیه سمحاق انگشت: سمحاق به جراحتی گفته می‌شود که به پوست نازک استخوان انگشت برسد. دیه این نوع جراحت معادل چهار صدم دیه یک انگشت، یعنی ۴ میلیون و ۸۰۰ هزار تومان است.
- دیه موضحه انگشت: موضحه به جراحتی اطلاق می‌شود که در اثر آن، پوست نازک روی استخوان انگشت کنار رفته و استخوان دیده شود. دیه این نوع جراحت معادل پنج صدم دیه یک انگشت، یعنی ۶ میلیون تومان خواهد بود.
این مقادیر دیه به صورت مشخص و بر اساس درصدی از دیه کامل انگشت تعیین شده‌اند تا جبران خسارت به صورت عادلانه و متناسب با نوع و شدت جراحت انجام گیرد.
این مبلغ با توجه به نرخ دیه کامل انسان در سال ۱۴۰۳ محاسبه شده و به تصویب مراجع قانونی رسیده است. برای آسیب‌هایی که نوع آن‌ها به طور دقیق در قانون مشخص نشده یا برای تعیین میزان دقیق آن‌ها نیاز به نظر کارشناسی باشد، از ارش استفاده می‌شود که میزان آن توسط کارشناسان دادگستری تعیین می‌گردد.
این تقسیم‌بندی‌ها و تعیین مقادیر دیه به منظور ایجاد یک نظام حقوقی منصفانه و پاسخگو به نیازهای جامعه، به ویژه در موارد آسیب‌های جسمی، صورت گرفته است و نشان‌دهنده دقت و توجه قانونگذار به جبران خسارت و حمایت از حقوق مجنی علیه است.
دیه کبودی انگشت ۱۴۰۳
علاوه بر جراحات وارده بر انگشت، یکی دیگر از آسیب‌های وارد شده بر این عضو، کبود شدن آن است.
بنابراین، لازم است بررسی شود که آیا در قانون مجازات اسلامی، دیه‌ای تحت عنوان “دیه کبودی انگشت” برای سال ۱۴۰۳ با میزان مشخص تعیین گردیده یا قانونگذار برای این آسیب، حکم بر پرداخت ارش داده است.
مطابق با قانون مجازات اسلامی، دیه به عنوان جبران خسارت بدنی وارد شده به مجنی علیه در نظر گرفته می‌شود.
این دیه می‌تواند شامل جراحات سطحی، عمیق، قطع عضو و همچنین آسیب‌های دیگری نظیر کبودی باشد. در بسیاری از موارد، دیه جراحات و آسیب‌های بدنی به طور دقیق و با میزان مشخص در قانون تعیین شده است.
با این حال، برای برخی از آسیب‌ها نظیر کبودی، قانونگذار ممکن است به جای تعیین مبلغ دیه مشخص، پرداخت ارش را مقرر نماید.
تعریف و تعیین ارش
منظور از ارش، دیه‌ای است که مقدار آن را قانون مشخص نکرده است. در مواردی که نوع آسیب در قانون به طور دقیق پیش‌بینی نشده یا برای آن مبلغ مشخصی تعیین نشده باشد، قاضی پرونده با اخذ نظر پزشکی قانونی، میزان ارش را تعیین می‌کند.
این تعیین بر اساس شدت و نوع آسیب، مدت زمان بهبودی، تاثیرات بلند مدت بر سلامت فرد و سایر عوامل مرتبط انجام می‌شود.
دیه کبودی انگشت
در مورد کبودی انگشت، لازم است توجه داشته باشیم که این نوع آسیب به طور معمول به عنوان یک جراحت سطحی و غیرعمیق تلقی می‌شود.
کبودی می‌تواند ناشی از ضربه یا فشار باشد که منجر به تجمع خون در زیر پوست و تغییر رنگ آن به آبی، بنفش یا سیاه می‌شود.
در قانون مجازات اسلامی، دیه برخی از کبودی‌ها به طور دقیق مشخص نشده است و بنابراین، این نوع آسیب‌ها معمولاً تحت پوشش ارش قرار می‌گیرند.
با توجه به این موارد، می‌توان گفت که در قانون مجازات اسلامی، برای کبودی انگشت در سال ۱۴۰۳ دیه مشخصی تعیین نشده است و بنابراین، حکم بر پرداخت ارش صادر می‌گردد.
تعیین میزان ارش در این موارد بر عهده قاضی پرونده است که با مشورت و اخذ نظر از پزشکی قانونی و کارشناسان مربوطه، مبلغی را به عنوان ارش کبودی انگشت تعیین می‌کند.
این فرآیند به قاضی امکان می‌دهد تا با توجه به شرایط خاص هر پرونده و ویژگی‌های آسیب وارد شده، تصمیمی عادلانه و منصفانه اتخاذ نماید.
تعیین ارش برای کبودی انگشت شامل بررسی عواملی همچون شدت کبودی، میزان درد و ناراحتی، مدت زمان لازم برای بهبودی و تاثیرات احتمالی بلند مدت بر عملکرد انگشت است.
در نتیجه، برای کبودی انگشت در سال ۱۴۰۳، قانونگذار دیه مشخصی تعیین نکرده و برای این نوع آسیب، حکم بر پرداخت ارش صادر می‌گردد.
قاضی پرونده با توجه به نظر کارشناسان پزشکی قانونی و با در نظر گرفتن شرایط و جزئیات هر مورد خاص، میزان ارش را تعیین کرده و بدین ترتیب، خسارت وارده به مجنی علیه جبران می‌شود. این رویکرد منعطف و متناسب با وضعیت خاص هر پرونده، تضمین کننده عدالت و حمایت از حقوق آسیب‌دیدگان است.
با نگاهی به قانون مجازات اسلامی، مشخص می‌شود که ماده ۷۱۴ این قانون، برای کبودی انگشت دیه مقدری را تعیین کرده است. متن ماده ۷۱۴ بدین شرح است:
«دیه صدماتی که موجب تغییر رنگ پوست می‌شود، به شرح ذیل است:
- الف) سیاه شدن پوست صورت، شش هزارم، کبود شدن آن، سه هزارم و سرخ شدن آن، یک و نیم هزارم دیه کامل.
- ب) تغییر رنگ پوست سایر اعضاء، حسب مورد، نصف مقادیر مذکور در بند (الف).»
با توجه به محاسبات انجام شده و بر اساس ماده ۷۱۴ قانون مجازات اسلامی، میزان دیه کبودی انگشت در سال ۱۴۰۳ معادل ۱ میلیون و ۸۰۰ هزار تومان است. این محاسبه به شرح زیر انجام شد:
- ابتدا سه هزارم دیه کامل در سال ۱۴۰۳ محاسبه شد که معادل ۳ میلیون و ۶۰۰ هزار تومان است.
- سپس با توجه به بند (ب) ماده ۷۱۴، این مبلغ نصف شد تا میزان دیه کبودی انگشت مشخص گردد که معادل ۱ میلیون و ۸۰۰ هزار تومان است.
این تعیین میزان دیه بر اساس قوانین مصوب و با توجه به نرخ دیه کامل در سال ۱۴۰۳ صورت گرفته است. در نتیجه، در مواردی که انگشت فرد در اثر صدمه دچار کبودی شود، مبلغ ۱ میلیون و ۸۰۰ هزار تومان به عنوان دیه کبودی آن تعیین می‌گردد.
این رویکرد قانونی به وضوح و با شفافیت، میزان خسارت را مشخص کرده و به تأمین عدالت در جبران خسارت‌های وارده بر افراد کمک می‌کند.
دیه تورم انگشت ۱۴۰۳
یکی از آسیب‌هایی که ممکن است در انگشت ایجاد شود، تورم این عضو در اثر ضربات وارده است. بنابراین، این سوال قابل طرح است که دیه یا ارش انگشت در رابطه با تورم آن در سال ۱۴۰۳ به چه میزان است؟
مبنای قانونی دیه تورم انگشت
برای پاسخ به این سوال، باید به ماده ۷۱۵ قانون مجازات اسلامی مراجعه نمود که چنین مقرر کرده است:
«صدمه‌ای که موجب تورم بدن، سر یا صورت گردد، ارش دارد و چنانچه علاوه بر تورم، موجب تغییر رنگ پوست نیز گردد، حسب مورد دیه و ارش تغییر رنگ به آن افزوده می‌شود.»
بر اساس ماده ۷۱۵ قانون مجازات اسلامی، در صورتی که صدمه‌ای منجر به تورم انگشت گردد، ارش تعیین می‌شود. منظور از ارش، دیه‌ای است که مقدار آن در قانون مشخص نشده و قاضی پرونده با اخذ نظر پزشکی قانونی، میزان آن را تعیین می‌کند.
این امر به این دلیل است که تورم انگشت به طور دقیق و مشخص در قانون تعریف نشده و نیاز به ارزیابی کارشناسانه دارد.
فرآیند تعیین ارش تورم انگشت
فرآیند تعیین ارش تورم انگشت شامل مراحل زیر است:
- تشخیص پزشکی قانونی: اولین مرحله برای تعیین ارش تورم انگشت، مراجعه به پزشکی قانونی است. کارشناسان پزشکی قانونی با بررسی شدت تورم، مدت زمان بهبودی و تاثیرات احتمالی بلند مدت آن بر عملکرد انگشت، گزارشی تهیه می‌کنند.
- ارزیابی قاضی: پس از دریافت گزارش پزشکی قانونی، قاضی پرونده با توجه به این گزارش و شرایط خاص هر مورد، میزان ارش را تعیین می‌کند. در این مرحله، قاضی می‌تواند از مشورت با کارشناسان دیگر نیز بهره‌مند شود تا تصمیمی منصفانه و عادلانه اتخاذ نماید.
- صدور حکم: در نهایت، قاضی با در نظر گرفتن تمامی عوامل مرتبط، مبلغی را به عنوان ارش تورم انگشت تعیین کرده و حکم خود را صادر می‌کند.
تأثیر تغییر رنگ پوست بر دیه
ماده ۷۱۵ همچنین اشاره می‌کند که اگر تورم علاوه بر خود تورم موجب تغییر رنگ پوست نیز گردد، دیه و ارش تغییر رنگ به آن افزوده می‌شود.
این بدان معناست که اگر تورم منجر به کبودی، سرخی یا سیاهی پوست شود، علاوه بر ارش تورم، دیه مربوط به تغییر رنگ پوست نیز به میزان ارش اضافه می‌شود.
با توجه به ماده ۷۱۵ قانون مجازات اسلامی، در صورتی که انگشت در اثر ضربه دچار تورم شود، دیه مشخصی برای آن تعیین نشده و ارش برای جبران این نوع آسیب در نظر گرفته می‌شود.
قاضی پرونده با استفاده از نظرات کارشناسی پزشکی قانونی و با در نظر گرفتن شرایط خاص هر پرونده، میزان ارش را تعیین می‌کند. همچنین، در صورتی که تورم با تغییر رنگ پوست همراه باشد، دیه مربوط به تغییر رنگ پوست نیز به ارش تورم اضافه می‌شود.
بررسی دیه تورم و تغییر رنگ پوست انگشت در سال ۱۴۰۳
در حالتی که در اثر آسیب وارده، علاوه بر تورم انگشت، رنگ پوست آن نیز تغییر کند، علاوه بر ارش تورم، دیه تغییر رنگ پوست نیز تعیین می‌شود. برای تعیین دیه تغییر رنگ پوست انگشت، باید به ماده ۷۱۴ قانون مجازات اسلامی مراجعه نمود.
ماده ۷۱۴ قانون مجازات اسلامی به شرح زیر است:
«دیه صدماتی که موجب تغییر رنگ پوست می‌شود، به شرح ذیل است:
- الف) سیاه شدن پوست صورت، شش هزارم، کبود شدن آن، سه هزارم و سرخ شدن آن، یک و نیم هزارم دیه کامل.
- ب) تغییر رنگ پوست سایر اعضا، حسب مورد، نصف مقادیر مذکور در بند (الف).»
محاسبه دیه تغییر رنگ پوست انگشت
نرخ دیه تغییر رنگ پوست انگشت در سال ۱۴۰۳ به شرح زیر است:
- دیه سیاه شدن پوست انگشت: ۳ میلیون و ۶۰۰ هزار تومان.
- دیه کبود شدن پوست انگشت: ۱ میلیون و ۸۰۰ هزار تومان.
- دیه سرخ شدن پوست انگشت: ۹۰۰ هزار تومان.
این مقادیر به مبلغ ارش تعیین شده توسط قاضی بابت تورم اضافه می‌گردد. به عبارت دیگر، در صورتی که علاوه بر تورم، تغییر رنگ پوست نیز رخ داده باشد، قاضی ابتدا میزان ارش تورم را تعیین کرده و سپس دیه تغییر رنگ پوست را به آن اضافه می‌کند.
محاسبات انجام شده بر اساس نرخ دیه کامل در سال ۱۴۰۳ نشان می‌دهد که دیه تغییر رنگ پوست انگشت در حالت سیاه شدن ۳ میلیون و ۶۰۰ هزار تومان، در حالت کبود شدن ۱ میلیون و ۸۰۰ هزار تومان و در حالت سرخ شدن ۹۰۰ هزار تومان است.
این مقادیر به مبلغ ارش تورم که توسط قاضی تعیین می‌شود، اضافه می‌گردد تا خسارت وارده به مجنی علیه به طور کامل جبران شود.
دیه در رفتگی استخوان انگشت
در قانون مجازات اسلامی، مسئله دیه در رفتگی استخوان انگشت در ماده ۵۷۱ به‌طور مشخص مورد بررسی قرار گرفته است.
این ماده قانونی در خصوص تعیین میزان دیه برای در رفتگی استخوان از مفصل، بر اساس وضعیت و عوارض به وجود آمده، سه فرض مختلف را در نظر گرفته است.
در این توضیحات، به تفصیل هر یک از این حالات پرداخته خواهد شد تا میزان دیه در رفتگی استخوان انگشت در سال ۱۴۰۳ روشن گردد.
در رفتگی بدون ایجاد از کارافتادگی کامل انگشت
در صورتی که در رفتگی استخوان از مفصل منجر به شل (فلج) یا از کارافتادگی کامل عضو نشود، به مصدوم ارش تعلق می‌گیرد. ارش مبلغی است که توسط قاضی پرونده و با مشورت نظر پزشکی قانونی تعیین می‌شود.
این مبلغ بستگی به شرایط و میزان آسیب‌دیدگی دارد و به‌طور دقیق در قانون مشخص نشده است، بلکه به تشخیص دادگاه و براساس شواهد پزشکی تعیین می‌شود.
در رفتگی همراه با از کارافتادگی کامل انگشت و درمان نشدن یا درمان با عیب
در صورتی که در رفتگی منجر به از کارافتادگی کامل انگشت شود و این از کارافتادگی درمان نشود یا با عیب درمان گردد، میزان دیه معادل دو سوم دیه کامل انگشت خواهد بود.
با توجه به نرخ دیه در سال ۱۴۰۳ که برای هر انگشت ۱۲۰ میلیون تومان تعیین شده است، دو سوم دیه یک انگشت برابر با ۸۰ میلیون تومان خواهد بود.
در رفتگی همراه با از کارافتادگی کامل انگشت و درمان بدون عیب
اگر در رفتگی باعث از کارافتادگی کامل انگشت شود اما این از کارافتادگی به‌طور کامل و بدون عیب درمان گردد، میزان دیه معادل چهار پنجم از دو سوم دیه یک انگشت خواهد بود.
با در نظر گرفتن نرخ دیه برای یک انگشت در سال ۱۴۰۳ که ۱۲۰ میلیون تومان است، چهار پنجم از دو سوم دیه برابر با ۶۴ میلیون تومان خواهد بود.
دیه ترک برداشتن، خرد شدن و شکستگی استخوان انگشت
دیه در مورد ترک برداشتن، خرد شدن و شکستگی استخوان انگشت، بر اساس ماده ۵۶۹ قانون مجازات اسلامی، به شیوه‌ای خاص تعیین شده است که باید با دقت و صرافی قانونی پیش برود.
- دیه شکستن استخوان: در صورت شکستگی استخوان هر عضو، اگر این شکستگی منجر به از کارافتادگی کامل عضو نشود، دیه آن استخوان برابر با یک پنجم دیه کامل آن عضو است. اگر استخوان بدون عیب درمان شود، میزان دیه به چهار پنجم دیه شکستگی آن تغییر می‌کند.
- دیه خرد شدن استخوان: در صورت خرد شدن استخوان هر عضو، اگر این خردگی منجر به از کار افتادگی کامل عضو نشود، دیه آن استخوان برابر با یک سوم دیه کامل آن عضو است. اگر استخوان بدون عیب درمان شود، میزان دیه به چهار پنجم دیه خرد شدن آن تغییر می‌یابد.
- دیه ترک برداشتن استخوان: اگر استخوان یک عضو ترک برداشته شود، دیه آن به صورت چهار پنجم دیه شکستگی آن عضوتعیین می‌شود.
این تعریفات دقیق برای تعیین دیه در موارد مختلف آسیب‌های استخوانی انگشت اعمال می‌شود و نیازمند بررسی دقیق و مستندات پزشکی است تا میزان دیه بر اساس شرایط واقعی حادثه، به درستی تعیین گردد.
به طور کلی، قاضی پس از دریافت گزارش نظر پزشکی قانونی و بررسی مستندات، به تعیین میزان دیه برای هر مورد خواهد پرداخت، که این مبلغ باید به صورت صرف وجه نقد به خانواده یا وارث مجروح پرداخت گردد.
دیه در مورد شکستگی و خرد شدن استخوان انگشت، بر اساس قوانین مربوطه به شیوه‌ای خاص محاسبه می‌شود که نیازمند به دقت و صرافی قانونی است.
برای درک دقیق ترین توضیحات درباره دیه‌های مذکور، ابتدا به متن قانونی ارجاع داده و سپس به شرح زیر به تفصیل آن‌ها را شرح می‌دهیم:
دیه شکستگی استخوان انگشت
طبق ماده قانونی، دیه شکستگی استخوان انگشت برابر با یک پنجم دیه یک انگشت است. با در نظر گرفتن نرخ دیه یک انگشت در سال ۱۴۰۳ که ۱۲۰ میلیون تومان است، دیه شکستگی استخوان انگشت به مبلغ ۲۴ میلیون تومان تعیین می‌شود.
اگر استخوان بدون عیب درمان شود، این میزان دیه به چهار پنجم دیه شکستن استخوان کاهش می‌یابد و به مبلغ ۱۹ میلیون و ۲۰۰ هزار تومان می‌رسد.
دیه خرد شدن استخوان انگشت
طبق ماده مذکور، دیه خرد شدن استخوان انگشت برابر با یک سوم دیه یک انگشت است. با توجه به نرخ دیه یک انگشت در سال ۱۴۰۳ که ۱۲۰ میلیون تومان است، دیه خرد شدن استخوان انگشت به مبلغ ۴۰ میلیون تومان تعیین می‌شود.
در صورتی که خردشدگی بدون عیب درمان شود، دیه به مبلغ ۳۲ میلیون تومان (یعنی چهار پنجم دیه خرد شدن استخوان) کاهش می‌یابد.
این مبالغ دیه بر اساس شرایط حادثه و نتیجه درمان به مجروح یا وارثان او پرداخت می‌شود و قاضی پس از بررسی گزارش نظر پزشکی قانونی و مستندات مربوطه، تعیین نموده و باید به صورت نقدی پرداخت گردد.
این اطلاعات از اهمیت بسیاری برخوردار بوده و به منظور اجتناب از هرگونه ناهنجاری در تعیین میزان دیه، به دقت و صرافی لازم نیاز دارد.
دیه قطع نیم بند انگشت
دیه در مورد قطع نیم بند انگشت، طبق قوانین قانون مجازات اسلامی، بر اساس شرایط خاص و با دقت تعیین می‌شود.
برای درک دقیق ترین جزئیات مربوط به دیه در این حوزه، ابتدا به مفاد ماده ۶۴۲ از قانون مجازات اسلامی اشاره می‌کنیم، سپس به توضیحات مفصل آن پرداخته و نهایتا به محاسبه دیه برای قطع نیم بند انگشت در سال ۱۴۰۳ می‌پردازم.
ماده ۶۴۲ از قانون مجازات اسلامی به شرح زیر است: “بریدن یا از بین بردن هر بند انگشت غیر شست، موجب یک سوم دیه آن انگشت و هر بند انگشت شست، موجب نصف دیه شست است.” این تعریف نشان می‌دهد که براساس شرایط خاص، میزان دیه برای قطع هر بند انگشت معین می‌شود.
میزان دیه برای قطع بند انگشت شست
با توجه به نرخ دیه انگشت در سال ۱۴۰۳ که معادل ۱۲۰ میلیون تومان است، دیه برای قطع هر بند انگشت شست به مبلغ ۶۰ میلیون تومان تعیین می‌شود.
میزان دیه برای قطع بند انگشت‌های دیگر
انگشتان انسان از سه بند تشکیل شده‌اند. بنابراین، بر اساس ماده ۶۴۲، دیه برای قطع هر بند از سایر انگشتان (که دارای سه بند هستند) معادل ۴۰ میلیون تومان تعیین می‌شود.
قطع نیم بند انگشت و میزان دیه آن
اگر جنایت وارده، منجر به قطع نیم بند انگشت شود، میزان دیه معین به شرح زیر است:
- اگر نیم بند انگشت شست باشد، دیه آن برابر با ۳۰ میلیون تومان تعیین می‌شود.
- اگر نیم بند قطع شده، متعلق به انگشت سه بندی باشد، دیه آن به مبلغ ۲۰ میلیون تومان تعیین خواهد شد.
این میزان‌ها براساس قوانین رسمی و مفاد قانون مجازات اسلامی، پس از بررسی نظر پزشکی و طبق اسناد مربوطه، برای خانواده یا وارثان مجروح پرداخت می‌شود.
این اطلاعات نیازمند به دقت و صرافی قانونی است تا هرگونه اشکال در تعیین دیه از بین برود و حقوق طرفین محافظت گردد.
دیه قطع انگشت
به منظور تعیین دقیق دیه مربوط به قطع کردن انگشت در سال ۱۴۰۳، بایستی به مفاد ماده ۶۳۶ از قانون مجازات اسلامی مراجعه نمود. این ماده به شرح زیر تعریف می‌شود: “قطع تمام انگشتان یک دست، از انتهای انگشتان یا تا مچ، موجب نصف دیه کامل است.”
بنابراین، بر اساس این ماده، اگر کسی انگشت یا انگشتان خود را به طور کامل از انتهای آن‌ها یا تا مچ قطع کند، دیه قابل پرداخت برابر با نصف دیه کامل برای هر دست تعیین می‌شود. در سال ۱۴۰۳، نرخ دیه کامل معادل ۱ میلیارد و ۲۰۰ میلیون تومان بوده است، بنابراین:
دیه قطع تمام انگشتان یک دست: به مبلغ ۶۰۰ میلیون تومان تعیین می‌شود.
علاوه بر این، بر اساس ماده ۶۴۶ قانون مجازات اسلامی، حکم مشابه برای قطع انگشت‌ها و دست‌ها در پا نیز اعمال می‌شود. از این رو، دیه قطع هر انگشت از پا نیز به همان میزان ۱۲۰ میلیون تومان محاسبه می‌شود.
این تعیینات، با توجه به شرایط واقعی حادثه، پس از بررسی نظر پزشکی قانونی و در پرونده دادگاه، به عنوان تعیین پرداختنی برای خانواده یا وارثان مجروح اعلام و به صورت نقدی و به شکل قانونی پرداخت می‌گردد.
دیه فلجی انگشت
در قانون مجازات اسلامی، مسئله دیه فلج کردن انگشت به‌طور واضح مورد بررسی قرار گرفته و در ماده ۶۴۴ این قانون، مفاد دیه برای فلج کردن انگشت به شرح زیر ذکر شده است: “دیه فلج کردن هر انگشت، دو سوم دیه همان انگشت است.”
این تعریف نشان می‌دهد که در صورتی که انگشت به‌طور کامل فلج شود و توانایی استفاده از آن انگشت به طور کامل از بین برود، دیه معادل دو سوم دیه کامل آن انگشت باید پرداخت شود. این مبلغ دیه براساس تعیینات قانونی و به ازای هر انگشت به صرفه می‌آید.
بنابراین، با توجه به نرخ دیه یک انگشت در سال ۱۴۰۳ که معادل ۱۲۰ میلیون تومان است، می‌توان تعیین کرد که دیه فلج کردن انگشت در این سال برابر با ۸۰ میلیون تومان می‌باشد.
این مبلغ به صورت مقرر و مشخص تعیین شده است و قاضی در پرداخت این دیه به ارش نمی‌پردازد، بلکه باید به شکل دقیق و بر اساس مفاد ماده ۶۴۴ قانون مجازات اسلامی به وجه نقدی به خانواده یا وارثان مجروح پرداخت گردد.
در نتیجه، ماده ۶۴۴ این قانون به واضحیت معین دیه فلج کردن انگشت را تعیین کرده است و تعیین مبلغ دیه به ارش نیازی به انجام دادگاهی ندارد و از قاضی تنها درخواست پرداخت دیه به شکل تعیین شده در قانون می‌شود.
دیه شکستگی یک بند انگشت چقدر است؟
برای تعیین میزان دیه برای شکستگی یک بند انگشت، ما به مفاد ماده ۵۶۹ قانون مجازات اسلامی می‌پردازیم که به شرح زیر است: “دیه شکستن، ترک برداشتن و خرد شدن استخوان هر عضو دارای دیه مقدر، به شرح زیر است: دیه شکستن استخوان هر عضو، یک پنجم دیه آن عضو و اگر بدون عیب درمان شود، چهار پنجم دیه شکستن آن استخوان است.”
بنابراین، بر اساس این ماده:
- میزان دیه برای شکستگی یک بند انگشت: دیه شکستگی یک بند انگشت، برابر با یک پنجم دیه آن انگشت می‌باشد.
- محاسبه دیه بر اساس نرخ دیه انگشت در سال ۱۴۰۳: با توجه به اینکه نرخ دیه یک انگشت در سال ۱۴۰۳ معادل ۱۲۰ میلیون تومان بوده است، بنابراین: میزان دیه برای شکستگی یک بند انگشت = (۱/۵) × ۱۲۰ میلیون تومان = ۲۴ میلیون تومان.
به این ترتیب، برای قطع و شکستگی یک بند انگشت، مبلغ دیه معین شده است که پس از بررسی و تایید توسط مراجع قضایی و پزشکی قانونی، به عنوان تعیین پرداختنی به خانواده یا وارثان مجروح اعلام و تسویه می‌گردد.
اصول تنظیم شکواییه طرح شکایت از کارفرما بابت دیه بند انگشت
ثبت شکایت از کارفرما به دلیل بروز حوادث ناشی از کار، فرآیندی است که نیازمند رعایت نکات و اصول خاصی است تا از طریق آن بتوان به نتیجه مطلوب دست یافت. در این زمینه، توجه به موارد زیر حائز اهمیت است.
- محتوای شکواییه
- اختصار و ادب در بیان مطالب: هنگام نگارش شکواییه، باید توجه داشته باشید که اظهارات خود را به شکلی کوتاه، مختصر و در عین حال مودبانه مطرح کنید. هدف از این اختصار، انتقال مؤثر و واضح منظور نهایی شما بدون ایجاد ابهام یا طولانی کردن بی‌مورد مطالب است.
- بیان دقیق حادثه و دلایل شکایت: در شکواییه باید جزئیات دقیق حادثه، زمان و مکان وقوع آن و نحوه بروز آن را توضیح دهید. این توضیحات باید به گونه‌ای باشد که تصویر روشنی از حادثه و عوامل مؤثر بر آن به دست دهد.
- اطلاعات تماس شاکی: شماره تماس معتبر: درج شماره تماس معتبر و قابل دسترس از طرف شاکی در شکواییه الزامی است. این امر به مسئولین رسیدگی‌کننده امکان می‌دهد در صورت نیاز به اطلاعات بیشتر یا انجام هماهنگی‌های لازم، به راحتی با شما تماس بگیرند.
- پیوست کردن مدارک لازم
- مدارک پزشکی قانونی: یکی از مهم‌ترین مدارکی که باید به پرونده شکواییه پیوست گردد، مدارک پزشکی قانونی است. این مدارک نشان‌دهنده نوع و شدت آسیب‌های وارد شده به شما به دلیل حادثه کاری است و نقش مهمی در اثبات ادعای شما دارد.
- سایر مدارک مستند: علاوه بر مدارک پزشکی، هر نوع سند و مدرکی که بتواند وقوع حادثه و تقصیر کارفرما را تایید کند، باید به شکواییه پیوست شود. این مدارک می‌توانند شامل گزارش‌های ایمنی، شهادت همکاران، عکس‌ها و فیلم‌های مرتبط با حادثه باشند.
- مراحل ثبت و پیگیری شکایت
- ثبت شکوائیه در مراجع قانونی: پس از تنظیم شکوائیه و پیوست کردن مدارک لازم، باید آن را به مراجع قانونی ذی‌صلاح (مانند اداره کار یا مراجع قضایی) ارائه دهید. اطمینان حاصل کنید که شکایت شما به درستی ثبت و شماره پیگیری برای آن صادر شده است.
- پیگیری مراحل قانونی: پس از ثبت شکایت، مراحل پیگیری پرونده خود را از طریق مراجع قانونی دنبال کنید. حضور به موقع در جلسات دادرسی و ارائه توضیحات لازم به مسئولین قضایی، نقش مهمی در پیشبرد پرونده شما دارد.
رعایت این اصول و نکات هنگام تنظیم و ثبت شکواییه، نقش بسیار مهمی در موفقیت شما در فرآیند شکایت از کارفرما و دستیابی به حقوق قانونیتان دارد.
بنابراین، توصیه می‌شود با دقت و حوصله کافی به نگارش و تکمیل شکواییه خود بپردازید و در صورت نیاز، از مشاوره حقوقی متخصصان این حوزه بهره‌مند شوید.
نقش بیمه مدنی و تامین اجتماعی هنگام طرح شکایت دیه بند انگشت
در روند رسیدگی به شکایات ناشی از حوادث کاری، دو نوع بیمه اصلی نقش مهمی ایفا می‌کنند: بیمه تامین اجتماعی و بیمه مسئولیت مدنی. هر یک از این بیمه‌ها وظایف و تعهدات خاص خود را دارند که در ادامه به تفصیل شرح داده می‌شوند:
بیمه تامین اجتماعی
- پوشش هزینه‌های پزشکی: تمامی افرادی که تحت پوشش بیمه تامین اجتماعی هستند، در صورت وقوع حادثه ناشی از کار، برای دریافت خدمات پزشکی و درمانی، نیازی به پرداخت هزینه ندارند. سازمان تامین اجتماعی موظف است تمام هزینه‌های پزشکی مربوط به درمان آسیب‌های ناشی از کار را بپردازد. این شامل هزینه‌های بستری، جراحی، دارو و تمامی خدمات درمانی مرتبط می‌شود.
- حمایت‌های مالی و حقوقی: علاوه بر هزینه‌های پزشکی، سازمان تامین اجتماعی ممکن است در صورت نیاز، حمایت‌های مالی موقت به صورت مستمری به آسیب‌دیدگان پرداخت کند تا آنان بتوانند دوران درمان و نقاهت خود را بدون دغدغه مالی سپری کنند. همچنین، در صورت بروز ناتوانی دائم، مستمری از کار افتادگی به این افراد تعلق می‌گیرد.
بیمه مسئولیت مدنی
- جبران خسارات ناشی از قصور کارفرما: بیمه مسئولیت مدنی تعهد دارد تا در صورت اثبات کوتاهی و قصور کارفرما در ایجاد و حفظ شرایط ایمنی لازم برای کارکنان، تمامی خسارات و هزینه‌های ناشی از این کوتاهی را جبران کند. این شامل پرداخت جریمه‌ها، هزینه‌های درمانی و حتی خسارات ناشی از تعطیلی کارگاه می‌شود.
- بررسی‌های فنی و تعیین مقصر: بیمه مسئولیت مدنی پس از وقوع حادثه، با انجام بررسی‌های فنی و کارشناسی دقیق، میزان قصور و تقصیر کارفرما را تعیین می‌کند. در صورتی که کارفرما در تامین وسایل ایمنی و اجرای مقررات ایمنی کوتاهی کرده باشد، بیمه مسئولیت مدنی موظف است تمام هزینه‌های مرتبط با حادثه را پرداخت نماید. این بیمه همچنین ممکن است در صورت لزوم، اقدامات قانونی لازم را برای پیگیری مسئولیت کارفرما به عمل آورد.
- هماهنگی بین بیمه‌ها: در بسیاری از موارد، همکاری و هماهنگی بین بیمه تامین اجتماعی و بیمه مسئولیت مدنی ضروری است تا تمامی جوانب حادثه به دقت بررسی شود و حقوق آسیب‌دیدگان به طور کامل رعایت گردد. این هماهنگی شامل تبادل اطلاعات، مدارک پزشکی و گزارش‌های کارشناسی بین دو بیمه است.
مدارک مورد نیاز برای طرح شکایت دیه بند انگشت
هنگام طرح شکایت از کارفرما به دلیل وقوع حادثه در محیط کار، ارائه مدارک و مستندات کافی و دقیق، یکی از مهم‌ترین مراحل این فرآیند است.
این مدارک نه تنها برای اثبات وقوع حادثه ضروری هستند، بلکه نقش اساسی در پیشبرد پرونده و احقاق حقوق شاکی دارند. در زیر به تفصیل مدارک و اسنادی که باید به پرونده شکایت ضمیمه شوند، اشاره شده است:
گزارش پزشکی قانونی
- شرح وضعیت جسمانی: این گزارش شامل توضیحات دقیق درباره نوع و شدت آسیب‌های وارد شده به شاکی است. پزشکان قانونی پس از معاینه فرد آسیب‌دیده، جزئیات لازم را ثبت و گزارش می‌کنند که به عنوان یکی از مهم‌ترین مستندات در پرونده شکایت محسوب می‌شود.
- تعیین میزان ناتوانی یا از کارافتادگی: در صورت بروز آسیب‌های جدی، گزارش پزشکی قانونی می‌تواند میزان ناتوانی یا از کارافتادگی فرد را نیز مشخص کند که در تعیین میزان خسارت و جبران آن تأثیرگذار است.
گزارش فوریت‌های پلیسی ۱۱۰
در صورتی که حادثه به پلیس گزارش شده باشد، گزارش ماموران پلیس ۱۱۰ که در محل حاضر شده و وقوع حادثه را تأیید کرده‌اند، باید ضمیمه پرونده شود. این گزارش شامل جزئیات حادثه، تاریخ و زمان وقوع، و شهادت‌های اولیه است.
گزارش بازرس اداره کار
- ارزیابی ایمنی و بهداشت کارگاه: بازرس اداره کار پس از بررسی محیط کار و شرایط ایمنی، گزارشی تهیه می‌کند که نشان‌دهنده میزان رعایت مقررات ایمنی توسط کارفرما است. این گزارش می‌تواند نقص‌های احتمالی در تجهیزات یا رویه‌های ایمنی کارگاه را مشخص کند.
- تایید قصور کارفرما: در صورتی که بازرس اداره کار کوتاهی یا قصور کارفرما در تامین شرایط ایمنی را تایید کند، این گزارش به عنوان مدرکی قوی در اثبات ادعای شاکی به کار می‌آید.
سایر مدارک و شواهد
- عکس‌ها و فیلم‌های مربوط به حادثه: در صورت وجود، تصاویر و ویدیوهای مربوط به لحظه وقوع حادثه یا شرایط کاری قبل از وقوع حادثه می‌تواند به عنوان مستندات مهم به کار رود.
- شهادت همکاران و شاهدان عینی: شهادت افرادی که در زمان وقوع حادثه حضور داشته‌اند و می‌توانند اطلاعات مفیدی در خصوص نحوه وقوع حادثه و شرایط کارگاه ارائه دهند، از دیگر ادله مهم به شمار می‌آید.
- سایر اسناد مرتبط: هر نوع سند دیگری که بتواند به اثبات وقوع حادثه و مسئولیت کارفرما کمک کند، باید به پرونده ضمیمه شود.
مدت زمان مورد نیاز برای رسیدگی به شکایت دیه بند انگشت
مدت زمان رسیدگی به شکایات مرتبط با حوادث ناشی از کار و ادعاهای مربوط به روابط کارگر و کارفرما، معمولاً فرآیندی پیچیده و زمان‌بر است. در صورتی که کارگری علیه کارفرما به دلیل حوادث ناشی از کار شکایت کند و موفق به اثبات ادعای خود شود،
باید در نظر داشت که طرح دعوا در مسائل مربوط به روابط کارگر و کارفرما و مطالبه دیه یا خسارت نیازمند طی مراحل مختلف و زمان‌بری در دادسراها و دادگاه‌ها می‌باشد.
مراحل رسیدگی به این گونه شکایات شامل تحقیقات اولیه، ارائه مستندات و دلایل، جلسات دادرسی و بررسی‌های کارشناسی است که هر یک از این مراحل می‌تواند زمان قابل توجهی را به خود اختصاص دهد.
از آن جا که هر شکایت و پرونده‌ای دارای شرایط و جزئیات خاص خود است، تعیین زمان دقیق برای آغاز و پایان رسیدگی به شکایت به‌صورت مشخص و قطعی غیرممکن است.
علاوه بر این، بررسی دلایل و مستندات ارائه‌شده توسط کارگران، کارفرمایان و ادارات بیمه می‌تواند موجب افزایش زمان مورد نیاز برای رسیدگی به شکایت شود. به همین دلیل، پیش‌بینی زمان مشخص برای حل و فصل نهایی اینگونه دعاوی چالش‌برانگیز است.
با این حال، بهره‌گیری از تجربه و تخصص وکلای ماهر و آشنا به مسائل حقوقی و قانونی مرتبط با روابط کارگر و کارفرما می‌تواند به تسریع در فرآیند رسیدگی کمک کند.
متخصصین حوزه حقوق کار، با تکیه بر دانش و تجربه خود در پیگیری و انجام پرونده‌های مشابه، می‌توانند بهترین و سریع‌ترین مسیر را برای دستیابی به نتیجه مطلوب انتخاب کرده و پیگیری کنند.
این امر به نوبه خود می‌تواند به کاهش زمان مورد نیاز برای رسیدگی به شکایت کمک شایانی نماید.
هزینه طرح این شکایت
اقدامات مرتبط با رسیدگی به حوادث ناشی از کار، از جمله بررسی و بازرسی شکایات، به صورت رایگان انجام می‌شود و هیچ سازمانی حق ندارد بابت این خدمات از شما هزینه‌ای دریافت کند.
در صورتی که یکی از طرفین شکایت به نتیجه بررسی‌ها اعتراض داشته باشد، هزینه کارشناسی برای بررسی مجدد حادثه توسط کارشناس قضایی باید پرداخت شود.
تعریف حادثه ناشی از کار در قانون تامین اجتماعی
در این بخش انواع حوادث ناشی از کار و آثار قانونی پس از آن را با استناد به قانون تامین اجتماعی برای شما مرور می‌کنم.
حادثه ناشی از کار به وقوع پیوستن رویدادهایی اشاره دارد که به دلیل انجام وظایف شغلی یک فرد بیمه شده، باعث صدمات جسمی یا فیزیکی به او می‌شود. این مفهوم به طور کلی در قانون تامین اجتماعی تعریف شده و برای تعیین حقوق و مزایای بیمه شده در صورت وقوع اینگونه حوادث، اطلاق می‌شود.
قانون تامین اجتماعی، به طور خاص در ماده ۶۰، تعریفی دقیق از حادثه ناشی از کار ارائه می‌دهد. بر اساس این ماده، حادثه ناشی از کار شامل شرایط زیر می‌شود:
- حادثه در کارگاه، موسسات و ساختمان‌های وابسته
- حادثه در زمان انجام وظایف خارج از کارگاه
- حادثه در زمان رفت‌وبرگشت از منزل به محل کار و برعکس
- حادثه در اوقات مراجعه به درمانگاه یا بیمارستان
- حادثه هنگام تلاش برای نجات جان دیگران
با توجه به تعریف دقیق ارائه شده در قانون تامین اجتماعی، هرگونه صدمه جسمانی که در این شرایط وقوع یابد، مستلزم پرداخت دیه و دیگر مزایای مربوط به حادثه ناشی از کار به بیمه شده می‌باشد.
این اقدامات وضع شده برای تأمین حقوق و امنیت اجتماعی کارگران و افراد بیمه شده در ایران است و تأمین مالی و پزشکی را برای آن‌ها فراهم می‌سازد.
مهم‌ترین دلایل وقوع حادثه ناشی از کار
حوادث ناشی از کار، به وقوع پیوستن رویدادهای ناخواسته و صدمات جسمی یا فیزیکی به کارگران در محیط‌های کاری اطلاق می‌شود که می‌تواند به دلایل مختلفی اتفاق بیفتد.
این دلایل می‌توانند شامل مسائل فنی، عدم رعایت ایمنی، خطاهای انسانی، شرایط کاری نامناسب و موارد دیگر باشند. در ادامه، به بررسی و توضیح مهم‌ترین دلایل وقوع حوادث ناشی از کار پرداخته می‌شود:
رعایت نکردن اصول ایمنی
یکی از مهم‌ترین عواملی که می‌تواند به وقوع حوادث کاری منجر شود، عدم رعایت اصول ایمنی در محیط کار است.
این شامل عدم استفاده از ابزارها و تجهیزات ایمنی مناسب، نادیده گرفتن دستورالعمل‌های ایمنی و عدم آموزش کافی به کارگران برای ایجاد و حفظ محیط کار ایمن می‌باشد.
کار با دستگاه‌های تخصصی بدون آموزش
استفاده از دستگاه‌ها و تجهیزات تخصصی بدون آموزش کافی، می‌تواند به حوادث جدی منجر شود. کارگرانی که ندارند که چگونه این دستگاه‌ها را به طور صحیح استفاده کنند، ممکن است با مشکلات فنی، عملکرد نامناسب دستگاه یا حتی آسیب به خود و دیگران مواجه شوند.
سقوط کارگر از ارتفاع
حوادث ناشی از سقوط افراد از ارتفاع، یکی از خطرات شایع در بسیاری از صنایع است. عدم استفاده از وسایل ایمنی مانند کسی طناب‌های نجات، نیل یا پلتفرم‌های ایمنی، می‌تواند باعث سقوط و جراحات جدی شود.
برق‌گرفتگی
حوادث برق‌گرفتگی به دلیل نقض اصول ایمنی مرتبط با برق، شامل عدم عایق‌بندی مناسب، استفاده نادرست از تجهیزات برقی و نظارت نامناسب بر ایمنی برقی می‌باشد.
سقوط ابزار و مصالح از ارتفاع
استفاده نادرست از وسایل نقلیه، نظم ناکارآمد در محل کار و عدم پایبندی به دستورالعمل‌های ایمنی، می‌تواند باعث سقوط ابزارها و مصالح از ارتفاع شود که با خود تهدیدات جدی برای کارگران را به همراه دارد.
در نتیجه، برای کاهش حوادث ناشی از کار، ضروری است که کارفرمایان و کارگران از اصول ایمنی، آموزش‌های لازم، استفاده صحیح از تجهیزات و وسایل ایمنی و نظارت مستمر بر محیط کار اطمینان حاصل نمایند.
این اقدامات به موجب بهبود شرایط ایمنی و حفظ سلامت کارگران می‌شود و در نهایت هزینه‌ها و زمان از دست رفته ناشی از حوادث کاهش می‌یابد.
برای کاهش حادثه در هنگام کار چه می‌توانیم کنیم؟
در محیط‌های کاری، برای کاهش وقوع حوادث و ایمن‌تر کردن شرایط کار، اجرای نکات ایمنی زیر از اهمیت بالایی برخوردار است:
رعایت اصول ایمنی
اولین و مهم‌ترین گام برای کاهش حوادث، رعایت اصول و دستورالعمل‌های ایمنی است. کارگران باید با دقت دستورالعمل‌ها را مطالعه کرده و به‌طور کامل آن‌ها را رعایت کنند.
این شامل استفاده از وسایل ایمنی مناسب مانند کلاه، لباس‌های مخصوص، دستکش و سایر تجهیزات ایمنی می‌شود.
آموزش و آگاهی
کارگران باید قبل از شروع به کار، آموزش‌های لازم را دریافت کنند. این آموزش‌ها باید شامل استفاده صحیح از ابزار و تجهیزات، رفتارهای ایمن، روش‌های پیشگیری از حوادث و راه‌های ارتباطی با افراد مسئول برای اطلاع‌رسانی در مواقع ضروری باشد.
استفاده از ابزارهای مخصوص ایمنی
در هر نوع کاری که خطرات خاصی وجود دارد، استفاده از ابزارهای مخصوص ایمنی ضروری است. مثلا استفاده از کلاه، عینک، گوشواره‌های صنعتی، وسایل تنفسی و سایر تجهیزات مشابه که به کارگر کمک می‌کند تا از خطرات محافظت کند.
مدیریت خستگی و استراحت مناسب
خستگی و وضعیت جسمی نامناسب می‌تواند باعث کاهش تمرکز و افزایش خطرات حادثه شود. بنابراین، کارگران باید به استراحت کافی و مدیریت خستگی خود توجه داشته باشند. در صورت نیاز، باید استراحت کنند و از کارفرما خود را مطلع سازند.
پیگیری و گزارش حوادث
هرگونه حادثه یا خطر احتمالی باید فورا به کارفرما گزارش داده شود. این اقدام به کارفرما این امکان را می‌دهد تا اقدامات لازم را برای پیشگیری از وقوع حوادث مشابه در آینده انجام دهد.
مرور و بهبود مداوم
مرور دوره‌ای شرایط کار و بررسی عملکرد ایمنی، اجازه می‌دهد تا نقاط ضعف شناسایی شده و اقدامات اصلاحی برای بهبود شرایط ایمنی انجام شود.
این فرآیند باید به طور مداوم انجام شود تا اطمینان حاصل شود که تمامی کارگران و محیط کار در بالاترین حد ایمنی قرار دارند.
به این ترتیب، با رعایت این نکات و اجرای اصول ایمنی، می‌توان بهبود قابل ملاحظه‌ای در ایمنی کارگران و کاهش وقوع حوادث ناشی از کار را مشاهده کرد.
این اقدامات نه تنها به سلامت کارگران کمک می‌کند بلکه به بهره‌وری و بهبود کلی اوضاع کاری نیز کمک می‌کند.
کارفرما چه وظیفه‌ای برای کنترل حوادث ناشی از کار دارد؟
بر اساس قوانین مربوطه، کارفرما مسئولیت‌های مهمی برای کنترل حوادث ناشی از کار دارد که در ادامه به توضیح آن‌ها می‌پردازم.
حوادث ناشی از کار، به دلیل اهمیت بالای ایمنی و بهداشت در محیط کار، می‌تواند عواقب جدی برای کارگران، کسانی که به کارگاه سر می‌زنند و حتی خود کسب و کار داشته باشد.
- تامین امنیت و بهداشت در محیط کار
- آموزش کارگران
- نصب تابلوهای ایمنی و نشانگرها
- محدود کردن دسترسی به محیط کار
- نظارت و بازرسی مداوم
- پیگیری و اصلاحات
به طور خلاصه، کارفرما با تامین شرایط ایمنی و بهداشتی مناسب، آموزش و آگاهی کارگران، نصب تابلوهای ایمنی، محدود کردن دسترسی به محیط کار، نظارت دائمی و انجام اصلاحات لازم، می‌تواند بهبود چشمگیری در کاهش حوادث ناشی از کار داشته باشد و به ارتقای سطح ایمنی و بهداشت محیط کار کمک کند.
مسئولیت کیفری در حوادث ناشی از کار یعنی چه؟
حوادث ناشی از کار، به عنوان یکی از مسائل حیاتی در حوزه بهداشت و ایمنی در محیط کار، می‌تواند عواقب جدی برای افراد، کسب و کارها و جامعه داشته باشد.
از این رو، قوانین و مقررات متعددی برای تامین ایمنی در محیط کار وجود دارند که در صورت نقض، مسئولیت کیفری به عهده افراد یا موسسات مرتبط قرار می‌گیرد. در اینجا به تفصیل به مسئولیت کیفری در حوادث ناشی از کار پرداخته می‌شود.
مسئولیت کیفری به معنای قانونی، به عهده مقصر یا مقصرین حادثه است. به عبارت دیگر، هرگاه کارفرما یا مسئولین واحدهای کاری از رعایت مقررات ایمنی و بهداشتی در محیط کار خود در تامین ایمنی کارگران ناکام باشند و این نقض منجر به وقوع حادثه شود، آن‌ها مسئولیت کیفری حادثه را متصدی خواهند بود.
مبنای قانونی مسئولیت کیفری در ایران
قانون کار جمهوری اسلامی ایران، به ویژه در مواد ۹۵ و ۹۶، مسئولیت کیفری کارفرما یا مسئولین واحدهای کاری را در مورد حوادث ناشی از نقض مقررات ایمنی و بهداشتی به وضوح بیان کرده است.
طبق ماده ۹۵ این قانون، که اصلی‌ترین مبنای حقوقی است: مسئولیت اجرای مقررات و ضوابط فنی: کارفرما و مسئولین واحدهای کاری موظفند قبل از شروع به کار، شرایط ایمنی و بهداشت را فراهم کنند و مقررات فنی مرتبط را رعایت نمایند.
در صورت نقض این مقررات، هر حادثه‌ای که رخ دهد مسئولیت کیفری آن به آنان تعلق می‌گیرد.
تدابیر و وظایف کارفرما در جلوگیری از حوادث ناشی از کار
برای جلوگیری از حوادث ناشی از کار و کاهش مسئولیت کیفری، کارفرما می‌تواند اقداماتی انجام دهد از جمله:
- فراهم آوردن تجهیزات وسایل کاری ایمن و مطابق با استانداردهای ملی و بین‌المللی.
- آموزش منظم و به‌روز کارگران در زمینه ایمنی و بهداشت.
- نصب تابلوهای هشداردهنده و خطرات مختلف در نقاط استراتژیک کارگاه.
- انجام بازرسی‌های دوره‌ای و پیگیری جدی از رعایت مقررات ایمنی.
- ارائه و اجرای راهنماهایی برای برخوردهای ایمن در مواجهه با حوادث.
پیامدهای نقض مسئولیت کیفری
هر گونه نقض مسئولیت کیفری می‌تواند منجر به عواقبی جدی شود شامل:
- جریمه‌های مالی قابل توجه برای کارفرما یا مسئولین واحدهای کاری.
- تعلیق یا لغو مجوزها و پروانه‌های فعالیت.
- جبران خسارت‌های مالی به افراد متضرر و خانواده‌های آن‌ها.
- تاثیرات منفی بر شهرت و اعتبار سازمانی.
به طور کلی، ایجاد و حفظ یک محیط کاری ایمن و بهداشتی واجب است و کارفرما باید با رعایت مقررات و انجام اقدامات لازم، از وقوع حوادث ناشی از کار جلوگیری نماید تا از مسئولیت‌های کیفری و پیامدهای آن جلوگیری شود.
مسئولیت کیفری کارفرما در حادثه های ناشی از کار
حوادث ناشی از کار به عنوان یکی از مسائل جدی در حوزه حقوق کار و بهداشت و ایمنی در محیط کار، تأثیرات جدی بر سلامت و ایمنی کارگران و همچنین بر مسئولیت‌های قانونی کارفرما دارد.
در اینجا به بررسی مسئولیت کیفری کارفرما در حوادث ناشی از کار، طبق قانون کار جمهوری اسلامی ایران، پرداخته می‌شود.
اعلام حادثه به اداره کار و امور اجتماعی
در صورت وقوع حادثه، کارفرما موظف است حداکثر تا سه روز کاری اولیه‌ای همچون اطلاع‌رسانی به اداره کار و امور اجتماعی محلی انجام دهد.
این اقدام اولیه شامل اطلاع‌رسانی در مورد حادثه و تکمیل فرم‌های مربوط به آن است. این اقدام به منظور فراهم ساختن شرایط برای بررسی دقیق حادثه و تعیین مسئولیت‌های قانونی مرتبط است.
انجام اقدامات اولیه
کارفرما باید اقدامات اولیه لازم را جهت کنترل و کاهش خطرات بلافاصله بعد از وقوع حادثه انجام دهد. این اقدامات شامل ارائه امکانات و تجهیزات لازم برای اطمینان از سلامت و ایمنی کارگران، از جمله اقدامات پزشکی و درمانی فوری می‌باشد.
هزینه‌های این اقدامات اولیه به طور کامل توسط صندوق تامین اجتماعی پرداخت می‌شود.
مسئولیت مالی کیفری کارفرما
مسئولیت کیفری کارفرما در قبال حوادث ناشی از کار شامل جبران خسارت‌های مالی و غیرمالی به بیمه‌شدگان و خانواده‌های آن‌ها می‌شود.
این شامل هزینه‌های درمانی، خسارت ناشی از از دست دادن قابلیت کاری، خسارت مالی به عنوان جبران برای خسارت ناشی از مرگ یا آسیب‌های دائمی به بیمه‌شدگان است.
چگونه درخواست بررسی حوادث ناشی از کار بدهیم؟
برای تعیین مسئولیت کیفری در حوادث ناشی از کار، اولیای دم حادثه می‌توانند به مراجع قضایی انتظامی (کلانتری) مراجعه کرده و دادخواست یا شکایت خود را ثبت کنند.
این شکایت توسط مقامات قضایی و انتظامی بررسی می‌شود و پرونده حادثه برای ادامه تحقیقات به واحد بازرسی کار اداره کل کار و امور اجتماعی استان یا اداره شهرستان ارجاع داده می‌شود.
پس از بررسی و تحقیقات لازم، نظریه نهایی درباره تعیین مسئولیت و تعیین میزان دیه و ارش به حادثه‌دیده و کارفرما اعلام می‌شود.
آشنایی با سیستم جبران خسارت حوادث کارگری
اگر شما نیز جز قربانیان حوادث کاری هستید، جهت آشنایی با سیستم جبران خسارت، این بخش را از دست ندهید.
حوادث ناشی از کار که به آسیب‌های جسمی یا حتی فوت کارگران منجر می‌شود، یکی از مسائل جدی در حقوق کار و بهداشت و ایمنی در محیط کار محسوب می‌شود.
برای حفظ حقوق کارگران و جلوگیری از تضییع حقوق جانی آن‌ها، قانونگذار اقداماتی را اجباری کرده است، از جمله بیمه‌گذاری کارگر توسط کارفرما.
قانون تامین اجتماعی در رابطه با بیمه کارگر
حفظ حقوق و بهبود شرایط کارگران از جمله اولویت‌های قانون تامین اجتماعی می‌باشد که به منظور این اهداف بیمه کارگران تحت پوشش کارفرما الزامی است.
بر اساس ماده ۶۵ این قانون، کارفرما در صورت وقوع حادثه ناشی از کار، مکلف به انجام اقدامات لازم جهت کاهش تشدید وضعیت حادثه دیده می‌باشد.
این اقدامات شامل ارائه اقدامات اولیه و گزارش دقیق حادثه به سازمان تامین اجتماعی است که باید ظرف مدت سه روز اداری از تاریخ وقوع، به صورت کتبی به آن ارائه شود.
وظایف مرتبط با ارائه حق بیمه و اسامی بیمه شدگان
همچنین طبق ماده ۳۹ این قانون، کارفرما موظف است تا پایان آخرین روز ماه بعد از تاریخ شروع فعالیت کارگران خود، حق بیمه و اسامی بیمه شدگان را به سازمان تامین اجتماعی ارائه دهد.
این اطلاعات باید به صورت کامل و دقیق ارائه شده تا سازمان توانایی پردازش درخواست‌های بیمه‌ای را داشته باشد و بیمه کارگران به‌موقع و به‌طور کامل فعال شوند.
پرداخت جریمه در صورت عدم ارائه اطلاعات بیمه‌ای
عدم ارائه به موقع و دقیق اطلاعات بیمه شامل مواردی از جمله مخالفت با قوانین قانون تامین اجتماعی محسوب می‌شود.
بر اساس این قانون، کارفرما می‌تواند مشمول پرداخت جریمه گردد که این جریمه بر اساس ماده مربوطه از قانون تعیین می‌شود و به منظور تشویق کارفرما به ارائه به‌موقع اطلاعات بیمه‌ای است.
قانون اداره کار در رابطه با بیمه کارگر
طبق ماده ۱۴۸ قانون کار، کارفرمایان کارگاه‌ها موظف به انجام بیمه کارگری برای کارگران خود هستند. این اقدام جهت حفظ حقوق اجتماعی و بهداشتی کارگران از سوی قانونگذار اجباری شده است.
به این ترتیب، کارفرما باید به صورت دوره‌ای و مستمر بیمه کارگران خود را انجام دهد تا حقوق و مزایای ایشان تحت پوشش قوانین مربوطه باقی بماند.
حق شکایت کارگران در صورت عدم رعایت قوانین بیمه کارگری
در صورتی که کارفرما در رابطه با بیمه کارگری و قوانین آن قصور نماید، کارگران می‌توانند از حق شکایت خود برای دریافت دیه استفاده کنند.
برای این منظور، کارگران می‌توانند با تماس به شماره ۱۴۲۰ از سازمان تامین اجتماعی، درخواست اعزام بازرس به محل کار جهت بررسی وضعیت بیمه کارگری را داشته باشند.
پس از بازرسی و تهیه صورت وضعیت کامل، کارگران می‌توانند اقدام به شکایت از کارفرما نمایند تا حقوق و مزایای خود را به دست آورند.
حفظ حقوق بیمه‌ای کارگران از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است و همه افراد مشغول به کار در کشور می‌بایستی به دقت به این موضوع توجه کنند. تضمین اجرای قوانین بیمه کارگری توسط کارفرماها، از مسئولیت‌های اساسی و حقوقی آنان به شمار می‌رود.
به طور کلی، از تمام افراد مشغول به کار در کشور می‌تواند انتظار داشت که قانون کار محیط زندگی اجتماعی آن‌ها را حفظ می‌کند.
چه حوادثی شامل بیمه کارگری می‌شود؟
بیمه کارگری در قانون تامین اجتماعی شامل حوادثی است که در شرایط خاص اتفاق می‌افتد و حقوق کارگران را تحت پوشش قرار می‌دهد. بر اساس ماده ۶۰ این قانون، حوادث زیر مشمول بیمه کارگری می‌باشند:
- حوادث در محیط کار: هرگونه حادثه‌ای که در حین انجام کار در محیط کار برای کارگر اتفاق بیافتد، از جمله تصادفات، زخمی شدن، صدمه دیدن و سایر حوادث جسمانی که به کارگر وارد شود.
- حوادث در خارج از محیط کار به دستور کارفرما: اگر کارگر به دستور کارفرما برای انجام وظایف خاص خارج از محدوده کارگاه (مثلا در حین ماموریت کاری یا در سفرهای کاری) حادثه‌ای را تجربه کند که باعث صدمه جسمانی یا زندگی او شود، این نوع حوادث نیز مورد پوشش بیمه قرار می‌گیرد.
- مساعدت در حوادث: اگر بیمه شده به واسطه مساعدت در یک حادثه، خسارت یا زیانی به دیگران وارد کند، این حادثه نیز در قوانین بیمه حوادث ناشی از کار محاسبه می‌شود.
آیا کارگر بدون بیمه نیز می‌تواند دیه بند انگشت دریافت کند؟
در صورتی که کارگر بدون بیمه به دلایلی مانند عدم رعایت توسط کارفرما بیمه کارگری، دچار حادثه شود، او می‌تواند حق دیه را از کارفرما دریافت کند.
به عبارت دیگر، اگر کارگر موظف به بیمه کارگری نبوده و حادثه به دلیل تقصیر کارفرما اتفاق افتاده باشد، کارفرما موظف است هزینه‌های درمان و همچنین دیه را به کارگر پرداخت کند.
این امر جدا از بحث بیمه و مسئولیت کارفرما در قبال کارگران است و بر اساس قوانین مربوطه قابل پیگیری است.
به طور کلی، قانون تامین اجتماعی به منظور حفظ و حراست از حقوق اجتماعی و بهداشتی کارگران تدابیر لازم را فراهم کرده است تا از پرداخت حقوق و مزایای آن‌ها به درستی اطمینان حاصل شود.
نتیجه‌گیری
بیمه کارگر توسط کارفرما یکی از اقدامات ضروری برای حفظ حقوق کارگران در مواجهه با حوادث ناشی از کار است.
در صورت عدم بیمه‌گذاری کارفرما، کارگران دارای حق شکایت به منظور دریافت دیه و جبران خسارت‌های وارده به آن‌ها هستند و می‌توانند به راه‌های قانونی برای دستیابی به حقوق خود اقدام کنند.
همچنین با توجه به قوانین مربوطه، مسئولیت کیفری کارفرما در حوادث ناشی از کار بسیار جدی است و اقدامات لازم برای جلوگیری از این حوادث و همچنین رفع عواقب آن باید به دقت انجام شود.
تمامی این اقدامات به منظور حفظ ایمنی و سلامت کارگران و جلوگیری از وقوع حوادث ناشی از کار صورت می‌پذیرد و همگان باید به آن‌ها پایبند باشند.
احتمال وقوع حوادث در محیط‌های کاری، حتی با رعایت بهترین و بالاترین استانداردهای ایمنی، همواره وجود دارد و غیر قابل پیش‌بینی است. بروز چنین حوادثی به کارگران این امکان را می‌دهد که در صورت وقوع حادثه ناشی از کار، از کارفرما شکایت کنند.
به طور کلی، کارگران همیشه در معرض خطرات و حوادث کاری قرار دارند که می‌توانند از آسیب‌های جزئی و کلی تا مرگ را شامل شوند.
اگرچه پیشگیری کامل از وقوع این حوادث امکان‌پذیر نیست، اما با اتخاذ برخی اقدامات مهم و اولیه، می‌توان میزان وقوع آن‌ها را به طور قابل توجهی کاهش داد.
برای پیشگیری از بروز حوادث، همواره توصیه می‌شود که محیط کار را ایمن‌سازی کرده و تمام تجهیزات لازم برای افزایش ایمنی را در اختیار نیروی انسانی خود قرار دهید.
این اقدامات نه تنها به حفظ سلامت و ایمنی کارگران کمک می‌کند، بلکه می‌تواند از بروز حوادث و مشکلات حقوقی مرتبط نیز جلوگیری کند.
