مطالبه وجه: صفر تا صد روش‌های قانونی مطالبه وجه

در این مقاله تمامی نکات مربوط به دعوای مطالبه وجه را به شما آموزش خواهم داد.

با مطالعه این مقاله می‌توانید نکات مهم پیرامون روش‌های قانونی مطالبه وجه را آموخته و با قوانین موثر در دعوای مطالبه وجه و احکام مربوط به آن، به شکل اصولی آشنا شوید.

برای اینکه بتوانید با روش‌های اقدام به شکایت از بدهکار به شکل اصولی آشنا شوید و قواعد حقوقی مهم آن را بشناسید پیشنهاد می‌کنم تا انتهای مقاله همراه من باشید.

آشنایی با کلیات دعوای مطالبه وجه

در گام اول این مقاله قصد دارم شما را با مفهوم مطالبه وجه و طلب آشنا کرده و روش مطالبه وجه از طریق حقوقی و قانونی را برایتان شرح دهم؛ پس برای آشنایی با موضوع مطالبه وجه مطالعه ادامه مقاله را به شما توصیه می‌کنم.

مطالبه وجه چیست؟

منظور از مطالبه وجه آن است که زمانی که شخصی از فرد دیگری مبلغ معینی را طلب داشته باشد و شخص بدهکار از پرداخت بدهی خود ممانعت کند؛ طلبکار می‌تواند از روش‌های قانونی برای مطالبه طلب خود اقدام به طرح دعوا نماید.

بنابراین موضوع دعوای مطالبه وجه زمانی قابل طرح است که رابطه طلبکاری و بدهکاری بین دو فرد در خصوص مطالبه مبلغی وجه وجود داشته باشد.

ممانعت و خودداری از پرداخت وجه بدهکاری امری متداول در معاملات تجاری است؛ در صورت بروز چنین شرایطی قانونگذار برای حمایت از فرد طلبکار و ذی‌حق، برای مطالبه طلب او روش‌هایی را در نظر گرفته است.

طرح دعوای مطالبه وجه

با توسعه روابط تجاری و معاملات میان افراد یکی از متداول‌ترین دعاوی مطروحه در محاکم دعوای مطالبه وجه است چرا که ممکن است فردی وجهی را به استناد اسناد رسمی یا عادی و یا حتی شهادت شهود یا سایر ادله طلبکار باشد و با وجود رسیدن موعد پرداخت آن بدهکار از پرداخت آن ممانعت کند.

در  صورت بروز چنین شرایطی خواهان می‌تواند در دادگاه حقوقی دعوای مطالبه وجه را طرح نماید.

مطالبه وجه در قانون ایران در قوانینی از جمله قانون مدنی قانون تجارت قانون بانکداری بدون ربا و سایر قوانین خاص دارای مبانی و اصول از پیش تعیین شده است.

انواع مطالبه وجه

مطالبه وجه یا طلب با استناد به مدارک مختلفی انجام می‌شود؛ در گام دوم و ادامه مقاله با مطالبه وجه سفته، مطالبه وجه چک و همچنین مطالبه وجه به استناد اسناد عادی آشنا می‌شوید.

مطالبه وجه سفته

سفته یکی از اسناد تجاری مهم در خصوص مطالبه وجه است؛ اعتبار این سند تا به حدی است که دادگاه می‌تواند جهت اقدام به باز پس‌گیری مبلغ آن حکم توقیف اموال افراد را صادر نماید.

جهت اقدام به دریافت وجه درج شده در سفته فرد طلبکار باید اقدام به واخواست سفته کرده و اقامه دعوا نماید.

سفته از جمله اسنادی است که نیاز به اثبات دین در آن وجود ندارد، و خود آن مدرک و دلیلی بر بدهکار بودن فرد است.

مطالبه وجه چک

امروزه با شکل‌گیری چک‌های صیادی مطالبه وجه در خصوص چک‌های قدیمی و صیادی متفاوت است. برای اقدام به مطالبه وجه چک‌های عادی لازم است که دعوا در دادگاه‌های حقوقی طرح شود تا شما بتوانید در خصوص بازپس گیری وجه خود اقدام کنید.

اما در مقایسه با چک‌های قدیمی در چک‌های صیادی نیاز به رسیدگی حقوقی وجود ندارد و اجراییه در خصوص این چک‌ها بدون نیاز به طرح دعوا صادر می‌شود.

با صدور حکم در خصوص چک‌های صیادی و عدم پرداخت وجه از سوی محکوم علیه پرونده به بخش اجرای احکام ارسال می‌گردد.

مطالبه وجه در اسناد عادی

طرح دعوای مطالبه وجه با استناد به اسناد عادی یکی از امور متداول در دادگاه‌هاست؛ منظور از اسناد عادی اسناد و نوشته‌هایی است که میان طرفین تنظیم شده و به امضای آنها رسیده باشد و این اسناد نشان دهنده وجود طلب و بدهی میان طرفین است.

اسناد عادی نیز می‌توانند به عنوان یکی از مدارک دال بر وجود بدهی و در راستای تایید ادعای خواهان مورد استفاده قرار گیرند.

از جمله اسناد عادی که در خصوص دعوای مطالبه وجه موید طلب است و به امضای طرفین می‌رسد می‌توان به فاکتور خرید و فروش، رسید و سایر موارد اشاره کرد.

نقطه مقابل اسناد عادی اسناد تجاری است که دربرگیرنده چک سفته می‌باشد.

نکات مطالبه وجه در قوانین

برای طرح دعوای مطالبه وجه باید نکاتی را در این خصوص در نظر داشت از جمله این نکات آن است که طرح دعوای مطالبه وجه دعوایی مالی است و باید برای طرح آن هزینه دادرسی پرداخت شود.

همچنین دعوای مطالبه وجه به صورت کیفری طرح نمی‌شود و نمی‌توان علیه خوانده اعلام جرم کرد مگر در موارد بسیار نادر زیر را این دعوا ذاتا حقوقی است.

نکته مهم دیگری که وجود دارد آن است که طلبکار در دعوای مطالبه وجه می‌تواند قبل از تقدیم دادخواست و یا همزمان با تقدیم دادخواست اموال بدهکار را توقیف کند به این امر تامین خواسته نیز گفته می‌شود. دادگاه صالح از نظر صلاحیت نسبی برای رسیدگی به این دعوا دادگاه محل اقامت خوانده است.

نکته دیگر که با توجه به وجود تورم می‌تواند نکته مهمی تلقی شود آن است که در دعوای مطالبه وجه علاوه بر طرح دعوا برای مطالبه اصل خواسته، در خصوص وجه رایج می‌توان دعوای پرداخت خسارت تاخیر تادیه نیز طرح کرد.

با توجه به امکان وجود شرایط اعسار با راهنمایی مشاوره حقوقی برای بدهکار امکان پرداخت به صورت اقساطی نیز در نظر گرفته می‌شود.

مدارک لازم برای مطالبه وجه

جهت طرح دعوای مطالبه وجه از جانب فرد طلبکار ارائه مدارکی از جمله مدارک شناسایی طلبکار و بدهکار ضرورت دارد؛ همچنین لازم است اسناد و مدارکی که بیانگر طلب باشد مانند چک، سفته، مدارک مرتبط با خرید از جمله فاکتور یا رسید دریافتی، قرارداد منعقده فی مابین طرفین فیش بانکی یا پرینت حساب باید ارائه شود.

همچنین اگر طلبکار برای مطالبه وجه مورد نظر خود اظهارنامه‌ای ارسال کرده باشد ارائه اصل و رونوشت اظهارنامه نیز برای طرح دعوای مطالبه وجه ضرورت دارد.

اقدام به مطالبه وجه

به طور کلی اقدام به مطالبه وجه و طلب فرایند خاصی را دارد که در این بخش از مقاله بررسی می‌شود؛ در ادامه شما با راه‌های مختلف مطالبه وجه از جمله ارسال اظهارنامه و ثبت دادخواست و نمونه‌هایی از این موارد آشنا می‌شوید.

راه‌های مطالبه وجه

جهت اقدام به مطالبه وجه راه‌های قانونی بسیاری وجود دارد از جمله آنکه پیش از هرگونه اقدام قانونی در محاکم فرد می‌تواند برای مطالبه طلب خود برای طرف مقابل اظهارنامه ارسال کند؛ ارسال اظهارنامه از جانب طلبکار امری اختیاری است که پیش از تنظیم دادخواست و مراجعه به دادگاه صورت می‌گیرد.

در واقع اقدام به ارسال اظهارنامه به شرطی قابل انجام است که زمان مطالبه طلب فرا رسیده باشد.

در صورتی که با ارسال اظهارنامه پاسخی از جانب بدهکار دریافت نشود و یا او اقدام به پرداخت طلب نکند دادخواست مطالبه وجه تقدیم می‌شود. در واقع شخص طلبکار می‌تواند از طریق تنظیم دادخواست قانونی اقدام نماید.

ارسال اظهارنامه برای مطالبه وجه

ابتدایی‌ترین روش برای مطالبه وجه آن است که طلبکار برای بدهکار اظهارنامه ارسال کند. ارسال و تنظیم اظهارنامه جهت مطالبه وجه امری اجباری نیست اما اقدام به آن قبل از تقدیم دادخواست می‌تواند در طرح دعوای مطالبه وجه اثرگذار باشد.

ارسال اظهارنامه از طریق دفاتر خدمات قضایی الکترونیک امکان‌پذیر است.

نمونه متن یک اظهارنامه مطالبه طلب

مخاطب محترم جناب آقای……

با سلام؛

احتراما چنانکه استحضار- آگاهی دارید؛

جنابعالی به موجب یک فقره سفته به شماره……..؛ و به سر رسید…….؛ مبلغ……… ریال به اینجانب بدهکار می‌باشید.

با توجه به موعد سررسید مندرج در سفته استنادیه خواهشمند است  ظرف مدت ۱۰ روز از تاریخ رویت یا ابلاغ این اظهارنامه قانونی نسبت به تادیه بدهی خود اقدام فرمایید تا نیازی به اقامه دعوا در محاکم دادگستری نباشد.

بدیهی است در صورتی که از این فرصت قانونی که به نشانه حسن نیت به شما داده شده است به نحو شایسته و برای ادای دین خود استفاده نکنید ناگزیر از مراجعه به محاکم قضایی بوده و مسئولیت کلیه عواقب امر به عهده شما خواهد بود.

با تشکر

نام و نام خانوادگی امضا

ثبت دادخواست مطالبه وجه

چنانچه بعد از ارسال اظهارنامه از جانب بدهکار پاسخی دریافت نشود و همچنین اقدام به پرداخت وجه صورت نگیرد باید طلبکار اقدام به ثبت دادخواست مطالبه وجه نماید این کار با مراجعه به دفاتر خدمات قضایی و ثبت دادخواست انجام می‌گیرد.

نکته قابل توجه آن است که برای ثبت دادخواست ارائه کلیه مدارک و مستندات مانند فیش واریزی یا قرارداد ضروری است.

پس از ثبت دادخواست پرونده جهت رسیدگی به دادگاه صالح ارسال می‌شود البته نکته قابل ذکر آن است در صورتی که مبلغ دادخواست و وجه مورد مطالبه کمتر از ۱۰۰ میلیون تومان باشد رسیدگی به دادگاه‌های صلح ارجاع می‌شود اما اگر مبلغ بیشتر از این باشد رسیدگی به دادگاه  ارجاع می‌شود.

نمونه دادخواست مطالبه وجه با توجه به رسید عادی کتبی

خواهان: مشخصات طلبکار

خوانده: مشخصات بدهکار

وکیل یا نماینده قانونی: مشخصات وکیل پایه یک دادگستری یا نماینده قانونی در صورت وجود

تعیین خواسته و بهای آن: تقاضای مطالبه مبلغ….. ریال به انضمام کلیه خسارات دادرسی وارده.

دلایل و منضمات دادخواست: ۱- فتوکپی مصدق رسید عادی کتبی مورخ…. ۲-……

ریاست محترم دادگاه عمومی…..

سلام علیکم،

احتراما به استحضار عالی می‌رساند:

اینجانب خواهان….. مبلغ…… ریال از خوانده محترم آقای/خانم…. طلبکار می‌باشم.

از نام برده رسید کتبی نیز دارم که موید ادعای اینجانب می‌باشد که فتوکپی مصدق آن به پیوست این دادخواست تقدیم است.

نظر به مراتب یاد شده و امتناع نام برده از پرداخت بدهی خود تقاضای رسیدگی و صدور حکم مبنی بر محکومیت خوانده به پرداخت مبلغ طلب به انضمام کلی خسارات وارده ناشی از دادرسی را دارد.

با تشکر و تجدید احترام

توقیف اموال در مطالبه وجه

یکی از مهمترین نکات در خصوص توقیف اموال در دعوای مطالبه وجه آن است که در صورتی که مستند طرح دعوا توسط طلبکار اسناد عادی باشد طلبکار می‌تواند با سپردن تامین، تقاضای تامین خواسته کرده و قسمتی از اموال بدهکار را جهت مطالبه طلب خود توقیف نماید؛ در حالی که در قیاس با اسناد عادی در اسناد تجاری توقیف اموال بدهکار نیاز به پرداخت تامین ندارد.

مطالبه وجه سفته بدون واخواست

واخواست در سفته اقدام قانونی برای اقامه دعوا و بازپس‌گیری وجه سفته است؛ اقدام به مطالبه وجه سفته بدون واخواست در واقع منجر به آن می‌شود که سفته به عنوان یک سند تجاری شناخته نشود و به عنوان یک سند عادی تلقی شود.

در صورتی که هیچ واخواستی صورت نگیرد فرد دارنده سفته از برخی مزایای آن محروم می‌شود از جمله این موارد آن است که دیگر امکان صدور قرار تامین و توقیف اموال وجود نخواهد داشت.

همچنین اقدام به مطالبه وجه سفته بدون واخواست نتیجه دیگری که در بر دارد آن است که افرادی که به عنوان ضامن یا ظهرنویس در خصوص سفته مسئولیت داشته‌اند دیگر مسئولیتی بر عهده‌شان نخواهد بود.

دادگاه صالح در دعوای مطالبه وجه

برای طرح دعوای مطالبه وجه با در نظر داشتن صلاحیت ذاتی و نسبی دادگاه‌ها باید اقدام لازم را انجام دهید؛ به همین دلیل در ادامه صلاحیت دادگاه و هزینه‌های دادرسی در دعوای مطالبه وجه بررسی شده است.

هزینه دادرسی در مطال به وجه

همچنین مطابق ماده ۱۹ قانون جدید شوراهای حل اختلاف هزینه دادرسی در دادگاه‌های صلح حسب مورد مطابق هزینه دادرسی در محاکم دادگستری است و هزینه دادرسی شوراهای حل اختلاف در موارد موضوع ماده ۱۳ این قانون در دعاوی کیفری و حقوقی غیر مالی معادل هزینه دادرسی در محاکم دادگستری و در دعاوی مالی هزینه دادرسی معادل ۵۰ درصد هزینه دادرسی در محاکم دادگستری است.

مطابق قانون هزینه دادرسی در خصوص مطالبه وجه تا سقف ۲۰ میلیون تومان معادل دو و نیم درصد و مازاد آن معادل سه و نیم درصد خواسته محاسبه می‌شود.

مطالبه وجه در شورای حل اختلاف

مطابق قانون جدید شوراهای حل اختلاف رسیدگی به دعاوی مالی تا نصاب یک میلیارد ریال یعنی ۱۰۰ میلیون تومان در صلاحیت دادگاه‌های صلح است. بنابراین طرح دعوای مطالبه وجه تا مبلغ ۱۰۰ میلیون تومان در دادگاه‌های صلح رسیدگی می‌شود.

اما مبلغ بالاتر از این حد نصاب تعیین شده در صلاحیت دادگاه‌های عمومی خواهد بود.

شرایط اقامه دعوای مطالبه وجه

برای طرح دعوای مطالبه‌ی وجه وجود شرایطی الزامی است از جمله این شرایط می‌توان به این نکته اشاره کرد که باید موعد پرداخت وجه رسیده باشد و از آن مدت زمانی گذشته باشد و بدهکار با وجود مطالبه طلبکار از پرداخت آن خودداری نماید؛ در واقع باید توجه داشت که پیش از رسیدن موعد پرداخت طلبکار نمی‌تواند بر علیه بدهکار دعوا طرح کند.

نکته دیگر آن است که برای اثبات ادعای طلب باید اسناد و مدارکی به دادگاه ارائه شود از جمله این اسناد می‌توان رسید انتقال وجه اقرار خود بدهکار یا شهادت شهود را در نظر گرفت.

طلبی که مطالبه می‌شود باید منجز باشد منظور از منجز بودن طلب آن است که طلب نباید معلق به وجود امری یا مشروط به تحقق شرطی شده باشد که هنوز آن امر یا آن شرط محقق نشده باشد.

همچنین از جمله دیگر شرایط اقامه دعوای مطالبه وجه آن است که طلب یا بدهی به روش‌های مختلفی ساقط نشده باشد بنابراین موضوع دعوای مطالبه طلب وجود یک بدهی است و آن بدهی نباید از بین رفته باشد.

مطالبه وجه با تیم حقوقی بنیاد وکلا

آیا شما یا یکی از نزدیکان‌تان با مشکل دعوای مطالبه وجه مواجه هستید؟ گروه حقوقی بنیاد وکلا به عنوان معتبرترین مرکز حقوقی ایران در این زمینه تخصص و تجربه لازم را دارد تا شما را در هر مرحله از رسیدگی قانونی راهنمایی کند.

خدمات ما در حوزه دعوای مطالبه وجه شامل:

• تحلیل دقیق پرونده‌های مربوط به مطالبه وجه توسط وکیل مطالبه وجه
• نمایندگی قانونی در محاکم و فرآیندهای قضایی مربوط به مطالبه وجه یا دفاع در برابر آن
• راهنمایی در خصوص اقدامات پیشگیرانه و حقوقی  در ارائه شکواییه یا دادخواست در دعوای مطالبه وجه می‌شود.

اگر به دنبال وکیل متخصص دعوای مطالبه وجه هستید و می‌خواهید هر چه سریع‌تر با وکیل در موضوع مطالبه وجه مشورت کنید ، وارد صفحه مشاوره حقوقی مطالبه وجه شوید و از روش‌های تلفنی و آنلاین استفاده کنید.