به استناد ماده ۳۰۷ قانون تجارت مصوب ۱۳۱۱/۰۲/۱۳ سفته بانکی سندی است که به موجب آن امضاء کننده متعهد می‌شود تا مبلغی را در موعد معین یا عندالمطالبه در وجه حامل یا شخص معین یا به حواله کرد او بپردازند. در هنگام تنظیم سفته علاوه بر امضاء یا مهر متعهد باید مشخص کننده مبلغ تعهد شده، گیرنده وجه و تاریخ نیز باشد.
ممکن است اسم سفته را در بسیاری از معاملات تجاری یا کاری شنیده باشید و استفاده از آن نیز با گذر زمان در کشور بیشتر می‌شود.
عدم آگاهی از نحوه تنظیم یا وصول، تعهدات و قانون‌های ارائه سفته یا حتی دریافت آن باعث و سبب بسیاری از مشکلات در معاملات و مراودات کاری مردم شده است که نتیجه آن ورود پرونده‌های بسیار زیاد به مراجع قضایی می‌باشد.
باید بدانید مشاوره حقوقی از جهات مختلفی می‌تواند مزیت‌های بسیار زیادی برایتان داشته باشد که در کمترین حالت، اطلاعات حقوقی شما را در خصوص مورد مربوطه، افزایش خواهد داد.
سفته چیست و چه اوصافی دارد؟
به استناد ماده ۳۰۸ قانون تجارت سفته باید شامل اوصاف و شرایطی باشد از جمله نام و نام خانوادگی صادرکننده، نام و نام خانوادگی گیرنده، مبلغ قابل پرداخت، زمان و محل پرداخت وجه آدرس فرد صادر کننده.
در صورتی که سفته به جهت شخص معینی صادر شود، می‌بایست نام وی را در قسمت گیرنده قید نمود و در غیر این صورت و معین نبودن شخص و یا حالات دیگر، می‌بایست قید در وجه حامل در قسمت گیرنده قید گردد.
قید در وجه حامل بدین معنی است که هر شخصی که دارنده سفته می‌باشد و سفته در ید وی است، می‌تواند نسبت به وصول آن از طرق قانونی اقدام نماید.
در صورتی که نام خانوادگی یک شخص معین در سفته بانکی نوشته شود، این شخص طلبکار می‌شود و در غیر این صورت هر کسی که آن را در اختیار داشته باشد، طلبکار محسوب می‌شود و می‌تواند در سررسید، مبلغ آن را طلب کند و اگر سررسید درج نشود، سفته عندالمطالبه محسوب می‌شود و در عندالمطالبه، صادرکننده باید به محض مطالبه، مبلغ آن را پرداخت کند.
در مقابل سفته کاغذی که اوصاف آن در بالا ذکر گردید، نوع دیگری از سفته به تازگی پا به عرصه ظهور نهاده و توسط برخی از بانک‌های کشور صادر می‌شود و به نظر می‌رسد که دارای امنیت بالاتر و مشکلات کمتری نسبت به سفته‌های کاغذی است.
اما باید دید که این سفته‌های الکترونیکی در عمل چه چالش‌های جدید حقوقی و بانکی را به وجود خواهند آورد؟ و ضرایب امنیتی آن چقدر قابل اطمینان برای جایگزینی سفته‌های کاغذی می‌باشد؟
سفته الکترونیکی چیست؟
سفته الکترونیکی یکی از نوآوری‌های دنیای آنلاین است که به تازگی وارد بازار بانکی ایران شده است. این سفته بسیار معتبرتر از نوع کاغذی آن است و مشخصات صادرکننده، دریافت کننده، مبلغ ضمانت و امضای الکترونیکی متقاضی در آن درج می‌شود.
این نوع سفته در برخی از پلتفرم‌های بانک‌ها قابل ارائه می‌باشد. لازم به ذکر است که دریافت این نوع سفته نیازمند آشنایی حداقلی با نحوه کار با رایانه یا انواع تلفن‌های همراه هوشمند می‌باشد.
برای دریافت این نوع سفته می‌بایست:
- وارد پلتفرم یا سایت و یا اپلیکیشن بانک مربوطه شوید.
- امضای دیجیتال متقاضی در پلتفرم مربوطه تعریف شود.
- حساب و شماره تلفن به نام متقاضی باشد.
لازم به ذکر است که هر خط تلفن همراه تنها می‌تواند یک امضای دیجیتال را تعریف نماید به معنای دیگر یعنی تنها یک شخص و یک خط تلفن می‌تواند نسبت به خریداری به نام خود اقدام و در صورت اقدام به خریداری سفته الکترونیکی به نام دیگری می‌بایست شرایط فوق توسط خود متقاضی رعایت گردد.
نکته قابل توجه و تامل در مورد سفته‌های الکترونیکی از نظر مشاوره حقوقی آنلاین بنیاد وکلا این است که ما سابقا در سفته‌های کاغذی، قابلیت ظهرنویسی را داشتیم. ظهرنویسی به معنای پشت نویسی و انتقال مالکیت و منافع سفته به دیگری می‌باشد.
همانطور که می‌دانید مسئولیت سفته به صورت تضامنی می‌باشد یعنی کلیه ظهر‌نویسان و دارندگان سابق سفته در مقابل وجه سفته در مقابل آخرین دارند یا واخواست کننده نهایی سفته مسئول می‌باشد.
نوآوری جدیدی که سفته الکترونیکی بدان روی آورده است، ظهرنویسی سفته الکترونیکی به صورت الکترونیکی می‌باشد. بدین معنی که دارنده سفته می‌تواند سفته الکترونیکی به از طریق پلتفرم مربوطه ظهرنویسی و به دیگری انتفال دهد.
در صورت انتقال از طریق پلتفرم به شخص دیگر، پنجره ظهرنویسی برای دارنده قبل بسته و پنجره ظهرنویسی برای دارنده جدید جهت انتقال به دیگری باز و فعال می‌گردد.
گمان می‌رود که با آمدن سفته الکترونیکی و ورود آن به بازار می‌توان تاحدودی مشکلاتی را که سفته های کاغذی با آن روبه‌رو هستند را کاهش داد اعم از کمبود سفته کاغذی و یا فروش آن توسط تعدادی از بانک‌های عامل.
شایان ذکر است که باید دید این سفته‌های الکترونیکی تا چه حد می‌تواند در عمل، مشکلات قبلی را کاهش و یا چقد ضرایب امنیتی این سفته‌های جدید قابل اطمینان برای مردم و ورود گسترده به بازار باشد.
نحوه صحیح تنظیم سفته
در صورتی که می‌خواهید سفته‌ای خریداری و تنظیم و به دیگری بدهید و یا اینکه می‌خواهید سفته‌ای را بابت طلب و یا هر عنوان دیگری از شخصی دریافت کنید، می‌بایست بدوا با تاکید وکیل تلفنی به نکات ذیل توجه نمائید:
- در حد امکان می‌بایست تاریخ سر رسید سفته قید گردد تا شخص بداند و بتواند از مزایای تجاری بودن سفته بهره‌مند شود.
- حدالامکان می‌بایست مکان پرداخت سفته به جهت تعیین محل دقیق جهت طرح دعوی قید گردد.
- با عنایت به اینکه سفته‌های موجود مبالغ رندی دارند می‌بایست میزان تعهداتی که به موجب آن سفته متحمل می‌شوید یا دریافت می‌کنید را دقیق ذکر نمایید.
- ذکر تاریخ به حروف.
- ذکر مبلغ به حروف.
- در صورتی که نمی‌خواهید سفته جز شخصی که در حواله کرد آن صادر می‌شود به دست شخص دیگری برسد، می‌بایست به حواله کرد/دروجه خط بخورد تا دارنده نتواند سفته را به شخص دیگری انتقال دهد.
- ذکر شخصی که سفته در وجه وی صادر می‌گردد.
- شماره ملی، شماره تماس، امضا و حدالامکان اثر انگشت صادر کننده سفته.
نحوه وصول سفته
- جهت وصول سفته شخص می‌بایست با مراجعه به بانک عامل، نسبت به تنظیم واخواست‌نامه سفته اقدام نماید.
- واخواست سفته توسط بانک انجام و یک نسخه از آن به بدهکار سفته جهت اطلاع از مطالبه وجه توسط دارنده ابلاغ می‌گردد.
- پس از گذشت مواعد ابلاغ، شخص دارنده تنها ۳۰ روز مهلت جهت اقامه دعوی مطالبه با وصف تجاری بودن سفته و استفاده از مزایای اسناد تجاری را داراست.
در حال حاضر با وجود شرایط و قوانین حاکم بر جامعه و معضلات و مشکلات عدیده، سفته با عنایت به وصف تضامنی بودن آن و همچینین قرار گرفتن در زمره اسناد تجاری و استفاده از مزایای این اسناد، می‌تواند گزینه خوبی برای مبادلات و همچنین تضامین دریافتی از دیگران قرار بگیرد.
در پایان با عنایت به اینکه سفته قابلیت و مزایای اسناد تجاری را داراست و شخص واخواست کننده می‌تواند از این باب مطالبه مبلغ آن را به راحتی انجام دهد، می‌بایست اشخاص در تنظیم و صدور آن توجه کافی و وافی را لحاظ نمایند.
در صورت نیاز به وصول سفته به کمک وکیل سفته یا دریافت مشاوره حقوقی می‌توانید از خدمات بنیاد وکلا در حوزه وصول مطالبات بهره‌مند شوید.
