مطابق با ماده ۱۱۹۹ قانون مدنی نفقه فرزند چه دختر چه پسر بر عهده پدر است و بعد از فوت پدر یا عدم توانایی مالی او بر عهده جد پدری است اما اگر نه پدر و نه جد پدری تمکن مالی نداشته باشند، نفقه بر عهده مادر خواهد بود.
پدر مکلف به پرداخت نفقه فرزندش است، چه این فرزند حاصل از رابطه مشروع باشد یا نا مشروع. این نکته‌ایست که باید پیش از تعدیل نفقه فرزند بدانید.
اگر مردی به دلیل شکایت فرزند یا همسرش به دلیل عدم پرداخت نفقه چه در ایام زندگی مشترک یا بعد از طلاق محکوم به پرداخت مبلغ معینی به فرزند تحت عنوان نفقه شود، بایستی آن را بپردازد والا مترکب جرم ترک انفاق شده است.
حال با توجه به مطالب گفته شده در مورد تکلیف پدر به پرداخت نفقه فرزند و این که با عدم پرداخت نفقه تعیین شده مرتکب جرم می شود.
این سوال در ذهن بسیاری از مردانی که محکوم به پرداخت نفقه فرزندانشان هستند و به مشاوره حقوقی مراجعه می‌کنند، شکل می گیرد که اگر مشکلاتی ناخواسته برایشان بوجود بیاید و نتوانند آن مبلغ را بپرداند، راهی برای تغییر حکم دادگاه در مورد مبلغ نفقه برایشان وجود دارد یا خیر؟
در این مقاله ضمن تعریف تعدیل نفقه فرزند و چگونگی طرح این درخواست از جانب پدر به بیان مدارک مورد نیاز برای طرح دادخواست تعدیل نفقه فرزند توسط پدر و همچنین طرح دادخواست تعدیل نفقه از جانب فرزند هم خواهیم پرداخت.
تعدیل نفقه فرزند
در مقدمه مقاله بیان شد که پدر در پرداخت نفقه به فرزندش خواه دختر باشد یا پسر الزام قانونی دارد و مکلف است اگر توانایی مالی دارد نفقه او را بپردازد.
پدر با حکم قطعی دادگاه ملزم به پرداخت مبلغ معینی تحت عنوان نفقه به فرزندش می شود. بعد سپری شدن مدتی از صدور این حکم، پدر محکوم به پراخت نفقه دچار مشکلاتی می شود که دیگر توانایی پرداخت این مبلغ تعیین شده توسط دادگاه را ندارد.
از آن جایی که قانون گذار ما به تمامی جوانب موضوع پرداخت نفقه از جانب پدر فکر کرده است، راه حلی را برای چنین مواقعی با عنوان تعدیل نفقه فرزند برای افراد محکوم به پرداخت نفقه در نظر است. این راه حل در بسیاری از جلسات مشاوره حقوقی آنلاین به مراجعین ما پیشنهاد می‌شود.
تعدیل در لغت به معنای برقراری عدالت است که در اصطلاح حقوقی هم همین معنا از آن به ذهن متبادر می شود.
پس چنانچه پدری محکوم به پرداخت نفقه فرزندش شد اما به دلیل مسائلی که اتفاق افتادن آن خارج از اراده اش بود، نتوانست مبلغ تعیین شده نفقه توسط دادگاه را دیگر به فرزندش بپردازد می تواند از دادگاه درخواست کند که در حکمی که به محکومیت او به پرداخت مبلغ معین به عنوان نفقه فرزند صادر کرده است تجدید نظر کند و درخواست تعدیل در مبلغ تعیین شده را داشته باشد.
طرح دعوای تعدیل نفقه فرزند و مدارک مورد نیاز
گفته شد پدری که محکوم به پرداخت نفقه فرزند دختر یا پسر خود است، اگر به دلیل شرایطی که اتفاق افتادن آن خارج از اراده اش است نتواند مبلغ تعیین شده بابت نفقه را بپردازد می تواند از دادگاه درخواست تعدیل نفقه را داشته باشد.
طرح دعوای درخواست تعدیل نفقه فرزند از جانب پدر، از دادگاه صادر کننده حکم محکومیت به پرداخت نفقه به این صورت است که پدر با داشتن دلایل قانع کننده دادخواستی را با عنوان تعدیل نفقه فرزند به دادگاه صادر کننده حکم ارائه می کند.
در ضمیمه این دادخواست پدر ناتوان از پرداخت نفقه، می بایست دلایل خود مبنی بر ناتوانی از پرداخت مبلغ معین را به دادگاه خانواده صادر کننده حکم محکومیت به پرداخت نفقه ارائه دهد و در جلسه رسیدگی دادگاه بتواند اعسار و دلایلی که ضمیمه دادخواست تعدیل نفقه کرده است را به اثبات برساند.
در صورتی که مرد با معرفی کامل اموال و دارایی خود و درآمد ماهیانه بتواند عدم توانایی به پرداخت این میزان نفقه را در دادگاه اثبات کند.
همچنین اگر دلایل پدر که در ضمن دادخواست تعدیل نفقه بیان شده است، در دادگاه به اثبات رسید، دادگاه با تحقیقات و جلب نظرکارشناس و در نظر گرفتن شرایط افراد مستحق نفقه حکم به کاهش مبلغ تعیین شده می دهد.
برای طرح دادخواست تعدیل نفقه فرزند دختر یا پسر پدر ناتوان با وکیل یا بدون آن از پرداخت باید همراه با ارائه دادخواست تعدیل، مدارکی هم تقدیم دادگاه صادر کنند حکم کند.
این مدارک عبارت است از:
- تصویر مصدق سند ازدواج؛ ارائه این مدرک همراه دادخواست اجباری است.
- تصویر مصدق شناسنامه؛ ارائه این مدرک ضمیه دادخواست تعدیل اجباری است.
- تصویر مصدق دادنامه که در آن محکوم به پرداخت نفقه شده است؛ ارائه این مدرک هم ضمیمه دادخواست تعدیل نفقه اجباری است.
- به همراه داشتن کارت ملی جهت احراز هویت و کارت عابر بانک جهت پرداخت هزینه دادرسی الزامی است.
در صورت عدم وجود مدارک و دلایلی که مرد باید ضمیمه دادخواست تعدیل به دادگاه ارائه کند می تواند یکی از موارد ذیل را به دادگاه ارائه نماید:
- شهادت شهود و مطلعین
- تحقیقات محلی
- شماره پرونده استنادی
- درخواست استعلام
- درخواست جلب نظر کارشناس
- سایر دلایل و مستندات
درخواست تعدیل نفقه از جانب فرزند
زمانی که مادر به جانشینی از فرزند یا فرزندان دختر و پسر خود که هنور به سن قانونی برای ارائه دادخواست نرسیده اند، بابت عدم پرداخت نفقه از طرف پدر شکایت کند، دادگاه در این خصوص رسیدگی و حکم بر محکومیت پدر به پرداخت مبلغ معینی نفقه برای فرزند تعیین خواهد شد.
در مورد احکامی که دادگاه در خصوص نفقه فرزند صادر می‌کند با تغییر اوضاع و احوال مالی پدر و تغییرات اقتصادی، می‌توان از دادگاه تقاضای تعدیل حکم نفقه را درخواست کرد.
به این معنا که دادگاه به درخواست تعدیل نفقه از جانب فرزند یا فرزندان خواه دختر باشد یا پسر مجددا پرونده نفقه را بررسی می کند و به کارشناس مربوطه ارجاع می دهد؛ در صورتی که در اوضاع مالی پدر تغییرات بوجود آمده باشد، اقدام به صدورحکم جدید می کند.
برای مثال دادگاه مبلغ ۲۰۰ هزار تومان را در پنج سال پیش برای کودکی به عنوان نفقه ای که پدر او باید پرداخت کند مقرر کرده است.
مادر کودک می تواند به دلیل تورم و رسیدن کودک به سن تحصیل از دادگاه تقاضای تعدیل نفقه را کند. حال اگر به سن قانونی برای طرح شکایت رسیده باشد خودش می تواند اقدام کند و نیازی به طرح درخواست تعدیل از جانب مادر نخواهد بود.
درخواست نفقه فرزندان یا تعدیل آن شامل نفقه معوقه یا همان ایام گذشته نخواهد بود.
شما می‌توانید پیش از طرح چنین درخواستی با وکیل تلفنی مشورت نمایید.
