پیش از ورود به بحث هزینه اعدام باید گفت در تمامی جوامع گرفتن جان دیگری امری ناپسند است، به دلیل آن که جان هر انسان موهبتی الهی محسوب می گردد و در قوانین اکثر کشورها دارای شدیدترین مجازات است.
البته اشد مجازات در صورتی است که جرم قتل به صورت عمدی محقق شود و در واقع جرم قتل عمد به معنای سلب حیات دیگری به صورت عمدی و بدون مجوز قانونی می باشد و در صورتی که فردی مرتکب قتل عمدی بشود، صاحبان حق قصاص می توانند قصاص مرتکب یا قاتل را از مراجع قضایی بخواهند.
مجازات قصاص مجازات کسی است که بر طبق قانون به دیگری جنایتی رابا عمد و آگاهی وارد کرده است که این جنایت می تواند بر اعضا وارد شود و یا بر نفس یا جان فرد دیگر وارد گردد که در صورتی که جنایت عمدی بر جان افراد وارد شود و موجب مرگ آنان شود مجازات قصاص یا اعدام بر شخص مرتکب یا قاتل اعمال می شود.
برای اعمال و اجرای قصاص لازم است شرایطی وجود داشته باشد که از جمله آن حسب مورد اگر دیه قاتل و مقتول برابر نباشد، باید پولی به مرتکب بابت تفاضل دیه پرداخت شود؛ در این مقاله از مشاوره حقوقی بنیاد وکلا به بررسی هزینه اعدام قاتل یا موارد پرداخت تفاضل دیه می پردازیم.
هزینه اعدام قاتل چیست؟
برای پاسخ به این سوال که هزینه اعدام قاتل چیست؟ باید گفت علی الاصول عبارت قانونی تحت این عنوان وجود ندارد، بلکه در قانون مجازات اسلامی از عبارت فاضل دیه یا تفاضل دیه استفاده می شود.
زمانی که فرد اقدام به کشتن دیگری کند و دیه فرد مقتول کمتر از قاتل باشد، خانواده مقتول یا اولیاء دم می توانند قصاص مرتکب را از مقام قضایی بخواهند، ولی گاها مواردی وجود دارد که ولی دم باید مقداری وجه تحت عنوان دیه به قاتل بپردازند تا امکان قصاص او فراهم گردد که این موارد در قانون استثنا است و علی الاصول قصاص نفس حق اولیای دم مقتول است بدون پرداخت وجه یا دیه ای.
به عنوان مثال: اگر مردی همسر خودش را بکشد؛ چون دیه مرد دو برابر زن است، خانواده مقتول باید نصف دیه قاتل را به او بپردازند تا بتوانند قاتل را قصاص نمایند.
لازم به ذکر است ولی دم همان ورثه مقتول هستند یعنی کسانی که از مقتول ارث می برند به جز زوج و زوجه.
نکته قابل توجه که مشاوره حقوقی آنلاین و حضوری ما نیز بدان تاکید دارد این است که مقدار دیه و تعیین نرخ دیه هر سال توسط رئیس قوه قضاییه اعلام می شود و مقدار دیه در ماه‌های حرام (رجب ذی القعده و ذی الحجه و محرم) به مقدار یک سوم ارزش کل دیه که هر سال مقرر می شود افزایش می‌یابد.
موارد پرداخت تفاضل دیه
مجازات قتل عمد بر طبق قانون قصاص می باشد، مگر در موارد سقوط قصاص که عبارتند از:
گذشت ولی دم و گذشت مقتول و یا فوت قاتل که مجازات قصاص ساقط می‌شود، اما گاهی ولی دم یا اولیای دم با مرتکب یا قاتل مصالحه می‌کنند که در برابر دریافت وجه یا مال و یا دیه از قصاص گذشت کنند ولی در شرایطی که اولیای دم راضی به مصالحه یا گذشت نمی‌شوند و می‌خواهند قاتل را قصاص کنند، ممکن است مجبور به پرداخت تفاضل دیه شوند.
فاضل دیه یا تفاضل دیه در واقع مابه‌التفاوت مبلغ دیه مقتول با قاتل است که از سوی ولی دم در مواردی که قصاص قاتل را می‌خواهند پرداخت می‌گردد که مواردی که فاضل دیه باید پرداخت شود در ذیل بیان شده است:
- اولین موردی که باید تفاضل دیه به اولیای دم پرداخت گردد، بر طبق ماده ۵۵۰ قانون مجازات اسلامی زمانی است که دیه قتل زن، نصف دیه مرد است به عبارت دیگر دیه زن نصف مرد می‌باشد، بر همین اساس می‌توان گفت زمانی که مردی زنی را به قتل برساند باید ولی دم مبلغی را تحت عنوان تفاضل دیه بپردازد تا قاتل مرد قصاص گردد.
- مصادق دوم که باید اولیای دم تفاضل دیه را بپردازند زمانی است که دو نفر اقدام به قتل یک نفر کنند و میزان تقصیر یکسان باشد و مجازات قاتلین قصاص باشد اولیای دم باید تفاضل دیه را بپردازند.
- مورد سوم در پرداخت فاضل دیه زمانی است که برخی اولیا دم یا صاحبان حق قصاص خواهان دیه باشند و یا از قصاص گذشت کرده باشند، بعضی از اولیای دم که خواهان قصاص هستند باید ابتدا سهم دیه دیگران را در صورتی گذشت آنان به مرتکب و در صورتی که درخواست دیه کرده باشند به خود آنان بپردازد.
شما می‌توانید برای دریافت اطلاعات بیشتر با وکیل تلفنی بنیاد وکلا تماس حاصل فرمایید.
مسائل مربوط به جنایت‌ها و روند رسیدگی آن بسیار حساس و پراهمیت است. نه تنها بحث هزینه زیادی در میان است بلکه ممکن است جان دیگری در خطر باشد پس حتما برای حضور در چنین محاکمی از وکیل متخصص کمک بگیرید.
