در این مقاله، به بررسی جامع و دقیقی از کلاهبرداری اینترنتی خواهم پرداخت.
با مطالعه این مقاله شما با انواع مجازات در جرم کلاهبرداری اینترنتی و نحوه شکایت از آن آشنا خواهید شد.
برای دریافت اطلاعات تکمیلی در این مقاله با من همراه باشید.
آشنایی با مفهوم کلاهبرداری اینترنتی
در این بخش به بررسی تعریف دقیق کلاهبرداری اینترنتی، انواع آن، مفهوم و موارد آن با توجه به قانون جرایم رایانه‌ای مصوب سال ۱۳۸۸، عناصر تشکیل‌دهنده این جرم و تفاوت‌های آن با کلاهبرداری سنتی خواهم پرداخت.
کلاهبرداری اینترنتی چیست؟
کلاهبرداری اینترنتی به عمل فریب‌دادن افراد از طریق ابزارهای اینترنتی مانند شبکه‌های اجتماعی، پیام‌رسان‌ها، ایمیل، وبسایتها یا هر وسیله‌ی الکترونیکی دیگر اشاره دارد، به طوری که کلاهبردار به‌واسطه‌ی این فریب‌ها اطلاعات، پول یا سایر دارایی‌های قربانی را به دست آورده و با نیت سودجویی خود از آن استفاده می‌کند.
کلاهبرداری اینترنتی به عنوان یکی از جرایم نوظهور در عصر دیجیتال، به تحصیل غیرقانونی مال، منفعت یا سایر مزایا از طریق بسترهای اینترنتی و سامانه‌های رایانه‌ای اطلاق می‌شود. این نوع کلاهبرداری شامل ارتکاب اعمالی نظیر تغییر، وارد کردن، محو، ایجاد، یا متوقف کردن داده‌ها و همچنین مختل کردن سامانه‌های رایانه‌ای یا مخابراتی است، که منجر به دستیابی غیرمجاز به منابع مالی یا مزایای دیگر می‌شود.
در واقع، کلاهبرداری رایانه‌ای یکی از جرایم اینترنتی است که قانونگذار به طور ویژه به آن پرداخته و در ماده ۷۴۱ قانون مجازات اسلامی (ماده ۱۳ قانون جرایم رایانه‌ای) برای مرتکبین آن مجازات‌هایی پیش‌بینی کرده است.
بر اساس این ماده، هر فردی که به طور غیرمجاز و با استفاده از سامانه‌های رایانه‌ای یا مخابراتی، اقدام به اعمالی مانند وارد کردن، تغییر، محو، ایجاد، یا متوقف کردن داده‌ها یا مختل کردن سامانه کند، و از این طریق وجه، مال، منفعت، خدمات یا امتیازات مالی به دست آورد، مرتکب جرم کلاهبرداری اینترنتی شده و مشمول مجازات قانونی خواهد بود.
بر اساس قانون مجازات اسلامی، فردی که مرتکب کلاهبرداری اینترنتی می‌شود، علاوه بر الزام به بازگرداندن مال به صاحب آن، به تحمل مجازات‌هایی شامل حبس از یک تا پنج سال یا پرداخت جزای نقدی از پنجاه میلیون ریال (۵۰/۰۰۰/۰۰۰) تا دویست و پنجاه میلیون ریال (۲۵۰/۰۰۰/۰۰۰) و یا هر دو مجازات مذکور محکوم خواهد شد.
این مجازات‌ها نشان‌دهنده‌ی جدیت قانونگذار در برخورد با این نوع جرم است که به‌واسطه‌ی افزایش استفاده از فناوری‌های رایانه‌ای و اینترنتی به سرعت در حال گسترش است.
شایان ذکر است که این نوع کلاهبرداری دارای شباهت‌ها و تفاوت‌هایی با جرم کلاهبرداری سنتی است. در واقع، کلاهبرداری به طور کلی به معنای تحصیل غیرقانونی مال یا منافع دیگران از طریق اعمال متقلبانه و فریبنده است.
در این نوع جرم، فرد با استفاده از روش‌های مختلف، دیگران را فریب می‌دهد تا اموال یا منافعشان را به دست آورد. اما تفاوت اساسی کلاهبرداری اینترنتی با کلاهبرداری سنتی، در نحوه ارتکاب جرم است.
در کلاهبرداری اینترنتی، مرتکب با استفاده از سامانه‌های رایانه‌ای و اینترنتی اقدام به فریب و کسب غیرقانونی مال یا منافع دیگران می‌کند. این استفاده از فناوری‌های نوین و سامانه‌های دیجیتالی، وجه تمایز اصلی این دو نوع کلاهبرداری محسوب می‌شود.
انواع کلاهبرداری اینترنتی
کلاهبرداری مثلثی
یکی از روش‌های رایج و پیچیده در فضای اینترنت است که به عنوان یک شیوه کلاهبرداری اینترنتی، به طور گسترده مورد استفاده قرار می‌گیرد.
در این روش، کلاهبردار با سوءاستفاده از اعتماد و ناآگاهی کاربران، ابتدا کالای یک فروشنده معتبر و واقعی در یک فروشگاه اینترنتی را شناسایی و تحت نظر قرار می‌دهد. سپس، با ایجاد و انتشار آگهی‌ای مشابه با آن کالا، خریداران ناآگاه را به سمت خود جلب می‌کند.
در این مرحله، یک خریدار واقعی که به دنبال خرید کالای آگهی‌شده توسط کلاهبردار است، با او ارتباط برقرار می‌کند. کلاهبردار با بهره‌گیری از ترفندهای متقلبانه، شماره کارت فروشنده واقعی را به جای شماره حساب خود به خریدار ارائه می‌دهد. به این ترتیب، خریدار ناآگاهانه مبلغ مورد نظر را به حساب فروشنده واقعی واریز می‌کند، در حالی که تصور می‌کند این وجه به حساب کلاهبردار واریز شده است.
پس از واریز وجه، فروشنده واقعی که هیچ اطلاعی از نقش کلاهبردار در این فرایند ندارد، اقدام به ارسال کالا به آدرسی می‌کند که کلاهبردار به عنوان خریدار ثبت کرده است. در نهایت، کلاهبردار بدون پرداخت هیچ وجهی به فروشنده، کالا را دریافت می‌کند، در حالی که خریدار نیز پول خود را از دست داده و امکان پیگیری قانونی پیچیده‌ای پیش رو دارد.
این شیوه کلاهبرداری به دلیل استفاده از چندین طرف درگیر، به نام “کلاهبرداری مثلثی” شناخته می‌شود. این روش علاوه بر خسارت مالی به خریدار و در برخی موارد فروشنده، می‌تواند به اعتبار فروشگاه‌های اینترنتی نیز آسیب بزند. بنابراین، آگاهی از این روش و اتخاذ تدابیر امنیتی مناسب، برای کاهش خطرات ناشی از کلاهبرداری‌های اینترنتی ضروری است.
فیشینگ
یکی از رایج‌ترین و در عین حال خطرناک‌ترین روش‌های کلاهبرداری اینترنتی است که توسط مجرمان سایبری به کار گرفته می‌شود.
در این روش، کلاهبرداران با استفاده از سامانه‌های رایانه‌ای و ارتباطات اینترنتی، به صورت غیرقانونی به اطلاعات حساس و محرمانه کاربران مانند شماره ۱۶ رقمی کارت بانکی، کلمه کاربری، رمز عبور، رمز دوم، و کد امنیتی CVV2 دسترسی پیدا کرده و سپس اقدام به سرقت وجوه و اموال قربانیان می‌کنند.
یکی از روش‌های معمول فیشینگ، طراحی و ایجاد سایت‌ها و درگاه‌های پرداخت جعلی توسط کلاهبرداران است. در این روش، کلاهبردار ابتدا یک سایت با ظاهر و محتوایی مشابه با سایت‌های معتبر طراحی می‌کند.
این سایت جعلی می‌تواند یک درگاه پرداخت تقلبی باشد که شبیه به درگاه‌های پرداخت آنلاین بانک‌ها یا فروشگاه‌های اینترنتی معتبر است. هدف از این جعل، فریب کاربران و دریافت اطلاعات مالی و شخصی آنان است.
کلاهبردار می‌تواند به دو شیوه متفاوت اقدام به فیشینگ کند:
- در شیوه اول، او سایتی را از پایه طراحی می‌کند که به طور کلی جعلی و فاقد هرگونه پشتوانه واقعی است. این سایت معمولاً از طریق لینک‌های ارسال شده در ایمیل‌ها، پیام‌های شبکه‌های اجتماعی یا پیامک‌ها به کاربران ارائه می‌شود و آنها را ترغیب می‌کند تا اطلاعات خود را وارد کنند.
- در شیوه دوم، کلاهبردار به جای طراحی یک سایت جدید، اقدام به جعل و کپی‌برداری از یک سایت معتبر و شناخته‌شده می‌کند. در این روش، کاربر با وارد کردن اطلاعات خود در سایتی که به نظرش معتبر است، در واقع اطلاعات حساس خود را مستقیما در اختیار کلاهبردار قرار می‌دهد. این نوع فیشینگ به دلیل شباهت زیاد به سایت اصلی، احتمال موفقیت بالایی دارد و اغلب کاربران را به دام می‌اندازد.
فیشینگ نه تنها موجب سرقت مالی می‌شود، بلکه می‌تواند باعث افشای اطلاعات شخصی و محرمانه کاربران شود که در آینده ممکن است برای ارتکاب جرایم دیگری نیز مورد استفاده قرار گیرد.
از این رو، افزایش آگاهی عمومی درباره فیشینگ و استفاده از روش‌های پیشگیرانه، مانند دقت در وارد کردن اطلاعات در سایت‌های اینترنتی و بررسی دقیق آدرس‌های اینترنتی (URL)، امری ضروری برای کاهش خطرات ناشی از این نوع کلاهبرداری است.
پس از طراحی و راه‌اندازی سایت و درگاه پرداخت جعلی توسط کلاهبرداران اینترنتی، تعداد زیادی از افراد ناآگاه به این سایت‌ها مراجعه کرده و بدون اطلاع از نیت‌های متقلبانه‌ی پشت این صفحات، اطلاعات حساس و محرمانه‌ی خود را وارد می‌کنند.
این اطلاعات شامل جزئیات کارت بانکی، رمز عبور و سایر داده‌های مالی است که به محض وارد شدن در سایت، در اختیار کلاهبرداران قرار می‌گیرد. این اطلاعات به کلاهبرداران امکان دسترسی مستقیم به حساب‌های بانکی قربانیان را می‌دهد و آنان می‌توانند از این طریق وجوه مالی قربانیان را به سرقت ببرند.
برای جلوگیری از وقوع چنین اتفاقات ناخوشایندی، ضروری است که کاربران در هنگام خرید اینترنتی، دقت و هوشیاری بالایی از خود نشان دهند. یکی از مهم‌ترین اقدامات پیشگیرانه، خرید از فروشگاه‌های اینترنتی معتبر و شناخته‌شده است. این فروشگاه‌ها اغلب دارای نماد اعتماد الکترونیکی و سایر مجوزهای رسمی هستند که اعتبار و امنیت آنها را تضمین می‌کند.
علاوه بر این، قبل از انجام هرگونه خرید اینترنتی، کاربران باید به دقت آدرس سایت (URL) و پروتکل‌های امنیتی مرتبط با آن را بررسی کنند.
یکی از شاخص‌های مهم در این زمینه، وجود پروتکل امنیتی HTTPS در ابتدای آدرس سایت است که نشان‌دهنده‌ی استفاده از ارتباط امن و رمزگذاری شده بین مرورگر کاربر و سرور سایت است. همچنین، بررسی صحت و درستی آدرس اینترنتی سایت و تطبیق آن با آدرس رسمی و شناخته‌شده‌ی فروشگاه از دیگر اقداماتی است که می‌تواند کاربران را از افتادن در دام کلاهبرداران اینترنتی محافظت کند.
در نهایت، کاربران باید همواره از به‌روزرسانی نرم‌افزارهای امنیتی و آنتی‌ویروس‌های خود اطمینان حاصل کنند و نسبت به اطلاعیه‌ها و هشدارهای امنیتی که از سوی مراجع معتبر صادر می‌شود، توجه کافی داشته باشند. با رعایت این نکات و افزایش آگاهی عمومی، می‌توان از بسیاری از مخاطرات ناشی از کلاهبرداری‌های اینترنتی جلوگیری کرد و تجربه‌ای امن‌تر از خریدهای آنلاین داشت.
کلاهبرداری اینترنتی در قانون جرایم رایانه‌ای مصوب سال ۱۳۸۸
در قانون جرایم رایانه‌ای مصوب سال ۱۳۸۸، برای برخورد با کلاهبرداری‌های اینترنتی که با استفاده از فناوری‌های نوین و سامانه‌های رایانه‌ای رخ می‌دهند، مجازات‌های ویژه‌ای پیش‌بینی شده است.
این قانون، به عنوان یک قانون پیشرو در زمینه مقابله با جرایم سایبری، به طور خاص به مسائلی همچون کلاهبرداری اینترنتی پرداخته و چارچوب قانونی لازم برای مقابله با این نوع جرایم را فراهم کرده است.
در ماده ۱۳ این قانون، که به عنوان ماده ۷۴۱ در قانون مجازات اسلامی مصوب سال ۱۳۹۲ نیز منعکس شده است، کلاهبرداری اینترنتی به عنوان یک جرم مستقل تعریف شده و مجازات مشخصی برای آن در نظر گرفته شده است.
این ماده قانونی بیان می‌کند که هر شخصی که به طور غیرمجاز از سامانه‌های رایانه‌ای یا مخابراتی استفاده کرده و با انجام اعمالی نظیر محو، ایجاد، یا متوقف کردن داده‌ها، یا مختل کردن سامانه‌ها، به کسب وجه، مال، منفعت، خدمات یا امتیازات مالی برای خود یا دیگری بپردازد، مرتکب جرم شده است.
مجازات این جرم شامل الزام به بازگرداندن مال یا منافع تحصیل‌شده به صاحب اصلی آن و همچنین تحمل حبس از یک تا پنج سال یا پرداخت جزای نقدی به میزان بیست میلیون ریال (۲۰/۰۰۰/۰۰۰ ریال) یا هر دو مجازات مذکور است.
این ماده قانونی، به وضوح نشان‌دهنده‌ی اهمیت و حساسیت قانونگذار نسبت به جرایم رایانه‌ای و به خصوص کلاهبرداری اینترنتی است، چرا که این نوع جرایم با توجه به گسترش استفاده از اینترنت و سامانه‌های دیجیتال، به سرعت در حال افزایش هستند و می‌توانند تهدید جدی برای امنیت اقتصادی و اجتماعی جامعه باشند.
این ماده قانونی نه تنها مجازات کیفری را برای مرتکبین این نوع کلاهبرداری‌ها پیش‌بینی کرده، بلکه بر الزام بازگرداندن مال به صاحب اصلی آن نیز تأکید دارد، که این موضوع اهمیت حفظ حقوق مالی افراد و مقابله با تضییع آنها را برجسته می‌کند.
قانونگذار با وضع چنین مقرراتی، تلاش کرده است تا ضمن پیشگیری از وقوع این جرایم، بازدارندگی مناسبی را نیز برای مرتکبین آنها ایجاد کند و از این طریق به تقویت امنیت سایبری و حفاظت از حقوق شهروندان در فضای مجازی بپردازد.
جرم کلاهبرداری اینترنتی، شکلی از کلاهبرداری است که اساساً همان اصول و اهداف کلاهبرداری سنتی را دنبال می‌کند؛ یعنی فریفتن افراد به منظور به دست آوردن اموال آنها، با این تفاوت که در این شیوه، ابزارها و وسایل انجام جرم به دنیای دیجیتال و اینترنت منتقل شده است.
کلاهبرداری اینترنتی به طور خاص به معنای استفاده از فناوری‌های ارتباطی مدرن مانند اینترنت برای فریب و گمراه کردن دیگران و دستیابی غیرقانونی به اموال و منافع آنها است.
قانونگذار برای مقابله با این نوع جرم، در چندین ماده قانونی، به ویژه در ماده ۶۷ قانون تجارت الکترونیکی، مقرراتی را تعیین کرده است.
بر اساس این ماده، هر فردی که در بستر مبادلات الکترونیکی با سوء استفاده یا استفاده غیرمجاز از داده‌ها، پیام‌ها، برنامه‌ها، و سیستم‌های رایانه‌ای و همچنین وسایل ارتباط از راه دور، اقدام به ارتکاب اعمال متقلبانه‌ای مانند ورود، محو، توقف داده پیام‌ها، یا مداخله در عملکرد برنامه یا سیستم‌های رایانه‌ای کند و از این طریق دیگران را فریب دهد، مجرم شناخته می‌شود.
این ماده قانونی به طور خاص به مواردی اشاره می‌کند که فرد با گمراهی سیستم‌های پردازش خودکار یا سایر اقدامات مشابه، اقدام به تحصیل وجوه، اموال، یا امتیازات مالی برای خود یا دیگران می‌کند.
چنین افرادی که از طریق فریب یا گمراهی دیگران و سیستم‌های دیجیتال، به اموال دیگران دسترسی پیدا می‌کنند، نه تنها از نظر قانونی مجرم محسوب می‌شوند، بلکه علاوه بر الزام به بازگرداندن اموال به صاحبان اصلی آنها، به مجازات‌هایی از جمله حبس از یک تا سه سال و پرداخت جزای نقدی معادل مبلغ به‌دست‌آمده نیز محکوم خواهند شد.
این ماده قانونی، ضمن تاکید بر اهمیت حفاظت از حقوق مالی افراد در بستر دیجیتال و جلوگیری از سوءاستفاده‌های رایانه‌ای، تلاش می‌کند تا با تعیین مجازات‌های مشخص و بازدارنده، فضای امن‌تری را برای مبادلات الکترونیکی و فعالیت‌های اینترنتی فراهم کند.
عناصر جرم کلاهبرداری اینترنتی و مصادیق آن
جرم کلاهبرداری اینترنتی شامل چندین عنصر است که برای اثبات وقوع آن باید بررسی شوند.
این عناصر شامل عنصر قانونی جرم، عنصر مادی جرم و مصادیق مختلفی مانند فیشینگ، اسکیمر و پیامک‌های تبلیغاتی قرعه‌کشی است. در ادامه، به تفصیل به بررسی این عناصر و مصادیق خواهم پرداخت.
تفاوت کلاهبرداری سنتی و یارانه‌ای
جرایم رایانه‌ای به‌طور کلی به جرایمی اطلاق می‌شود که به نوعی با تجارت الکترونیک مرتبط هستند و در آن ارتباط بین جرم و قربانی از طریق شبکه‌های اینترنتی صورت می‌گیرد.
در این جرائم، ارتکاب تخلف ممکن است از طریق هک کردن، سرقت داده‌های حساس، فیشینگ، و دیگر روش‌های مشابه انجام شود که همه این‌ها به دلیل وابستگی عمیق به فضای دیجیتال، نیازمند توجه ویژه و اقدامات حفاظتی هستند.
از سوی دیگر، کلاهبرداری سنتی یکی از جرائمی است که در قوانین داخلی کشور، به ویژه در قانون مجازات اسلامی و قانون تشدید مجازات مرتکبین ارتشا، اختلاس و کلاهبرداری، پیش‌بینی شده است.
به طور خلاصه، جرم کلاهبرداری به معنای بهره‌برداری ناعادلانه و غیرقانونی از طریق فریب و تقلب است که به موجب آن فردی مال یا منفعتی را به‌طور غیرمستقیم و با فریب دادن دیگران به دست می‌آورد. در کلاهبرداری، باید رابطه‌ای مستقیم میان استفاده از وسایل متقلبانه و فریب خوردن فرد وجود داشته باشد.
به عبارت دیگر، کلاهبردار باید قصد سوء استفاده و بهره‌برداری غیرمجاز از مال دیگری را داشته باشد و این عمل باید به نتیجه مشخصی منجر شود. لازم به ذکر است که کلاهبرداری از جرایم مقید به شمار می‌رود و برای تحقق آن باید نتیجه ملموس و مشخصی به دست آید.
در دنیای معاصر، به وضوح مشاهده می‌شود که کلاهبرداری تنها به فضای حقیقی محدود نمی‌شود و به‌ویژه با گسترش و نفوذ گسترده اینترنت و فضاهای مجازی در زندگی روزمره، این جرم به عرصه فضای دیجیتال نیز راه یافته است.
امروزه، با توجه به شیوع استفاده عمومی از اینترنت، کلاهبرداری به شکل‌های مختلفی در فضای مجازی رخ می‌دهد. در این فضا، مرتکبین جرائم می‌توانند به‌راحتی هویت خود را پنهان کنند و با استفاده از ابزارها و تکنیک‌های دیجیتال، از پیگرد قانونی و مجازات‌های مربوطه فرار کنند.
کلاهبرداری رایانه‌ای، در واقع همان کلاهبرداری سنتی است که با استفاده از ابزارها و روش‌های اینترنتی و دیجیتال انجام می‌شود.
به عبارت دیگر، این نوع کلاهبرداری شامل فریب دادن افراد از طریق بستر اینترنت به‌منظور دستیابی به اموال و منافع غیرقانونی است. مرتکبین کلاهبرداری اینترنتی، با بهره‌برداری از ویژگی‌های خاص فضای مجازی، نظیر ناشناسی نسبی و سهولت در دسترسی به اطلاعات و داده‌ها، به شیوه‌ای پیشرفته و بهینه‌تر از تکنیک‌های سنتی، اقدام به ارتکاب جرم می‌کنند.
این تغییر در شیوه ارتکاب جرم، نیازمند بازنگری و به‌روزرسانی قوانین و تدابیر امنیتی به‌منظور مقابله مؤثر با کلاهبرداری‌های رایانه‌ای است. بنابراین، در حالی که اصول اساسی کلاهبرداری، از جمله فریب و کسب مال به‌طور غیرقانونی، تغییر نکرده است، روش‌ها و ابزارهای مورد استفاده در این نوع کلاهبرداری به‌طور قابل‌توجهی پیچیده‌تر و متنوع‌تر شده‌اند.
عنصر قانونی جرم کلاهبرداری اینترنتی
برای تحلیل عنصر قانونی جرم در حوزه جرایم رایانه‌ای، لازم است به مجموعه‌ای از مقررات و قوانین که به‌طور ویژه به این نوع جرائم پرداخته‌اند، توجه کنیم. در این زمینه، سه منبع قانونی کلیدی وجود دارد که به شرح زیر است:
- ماده ۱۳ قانون جرایم رایانه‌ای مصوب سال ۱۳۸۸: این ماده از قانون جرایم رایانه‌ای به طور خاص به جرائم رایانه‌ای و اقدامات مجرمانه در فضای دیجیتال پرداخته و به تعیین و معرفی انواع مختلف این جرائم و مجازات‌های مربوط به آنها می‌پردازد. این قانون به‌منظور ایجاد چارچوب قانونی و حمایت از امنیت فضای مجازی تدوین شده است و در آن، به مواردی از قبیل دسترسی غیرمجاز به سیستم‌های رایانه‌ای، تغییر داده‌ها و سایر اقدامات مجرمانه در فضای دیجیتال اشاره شده است.
- ماده ۷۴۱ قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲: این ماده به‌طور خاص به جرم کلاهبرداری و مجازات‌های مربوط به آن پرداخته است و شامل تعاریف و توضیحات مربوط به کلاهبرداری سنتی و روش‌های ارتکاب آن می‌شود. این ماده، به‌ویژه در زمینه جرم کلاهبرداری، مواردی را مشخص کرده است که برای تحقق این جرم لازم است و نحوه مجازات مجرمان را تعیین می‌کند.
- ماده ۶۷ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲: این ماده به مباحث مربوط به تجارت الکترونیک و مسائل قانونی مرتبط با آن می‌پردازد. به‌ویژه، در این ماده به نحوه انجام معاملات الکترونیکی، نحوه اعتبارسنجی و امنیت اطلاعات در فضای دیجیتال، و راه‌های قانونی برای پیشگیری از تقلب و جرائم مرتبط با تجارت الکترونیک اشاره شده است. این قانون به‌منظور فراهم آوردن بستر قانونی برای انجام معاملات آنلاین و حفظ امنیت در این فضا، تدوین شده است.
این مواد قانونی به‌طور کلی چارچوب حقوقی لازم برای شناسایی و مقابله با جرائم رایانه‌ای و کلاهبرداری‌های مرتبط با فضای دیجیتال را فراهم می‌آورند و در کنار یکدیگر به ایجاد یک نظام قانونی منسجم در جهت مبارزه با این جرائم کمک می‌کنند.
عنصر مادی جرم کلاهبرداری اینترنتی
ماده ۱۳ قانون جرایم رایانه‌ای مصوب ۱۳۹۲ به‌طور مشخص بیان می‌کند که هر فردی که به‌طور غیرمجاز از سامانه‌های رایانه‌ای یا مخابراتی برای ارتکاب اعمالی از جمله محو، ایجاد یا توقف داده‌ها، یا مختل کردن سامانه‌های مختلف به‌منظور کسب وجه، مال، منفعت، خدمات یا امتیازات مالی برای خود یا دیگران استفاده کند، مجرم شناخته می‌شود.
این ماده، علاوه بر الزام به رد مال به صاحب آن، مجازات‌هایی از جمله حبس از یک تا پنج سال یا جزای نقدی تا مبلغ بیست میلیون ریال یا هر دو مجازات را برای مرتکب در نظر گرفته است.
ماده ۶۷ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲ نیز به مشابهت به جرایم رایانه‌ای در بستر مبادلات الکترونیکی پرداخته و به‌ویژه بر سوء استفاده از داده پیام‌ها، برنامه‌ها و سیستم‌های رایانه‌ای تأکید دارد.
طبق این ماده، هر کس با سوء استفاده یا استفاده غیرمجاز از داده پیام‌ها، برنامه‌ها، و وسایل ارتباط از راه دور و با ارتکاب افعالی نظیر ورود، محو، توقف داده پیام، مداخله در عملکرد برنامه یا سیستم رایانه‌ای، دیگران را فریب دهد یا سبب گمراهی سیستم‌های پردازش خودکار شود، مجرم محسوب می‌شود. مجازات این جرم، علاوه بر رد مال به صاحبان آن، حبس از یک تا سه سال و پرداخت جزای نقدی معادل مبلغ تحصیل‌شده است.
این قوانین به‌طور دقیق رفتارهایی که موجب تحقق جرم کلاهبرداری اینترنتی می‌شود را مثال زده و به تفکیک ارائه کرده‌اند. به عنوان نمونه:
ورود یا وارد کردن اطلاعات به سیستم‌های رایانه‌ای برای پردازش داده‌ها است. به عنوان مثال، وارد کردن اطلاعات به سیستم رایانه‌ای بانک‌ها و مؤسسات مالی به منظور واریز یا انتقال وجه به حساب خود یا دیگری.
این عمل می‌تواند به عنوان بخشی از کلاهبرداری اینترنتی محسوب شود، به‌ویژه زمانی که هدف از این ورود غیرمجاز، دستیابی به وجوه یا امتیازات مالی به‌طور غیرقانونی باشد.
در مجموع، این قوانین چارچوب حقوقی مشخصی را برای شناسایی و مجازات کلاهبرداری‌های اینترنتی و سایر جرائم رایانه‌ای فراهم می‌آورند و با تعریف دقیق و مشخص رفتارهای مجرمانه، تلاش می‌کنند تا امنیت فضای دیجیتال را حفظ کنند و حقوق مالی و غیرمالی افراد را در این عرصه تامین نمایند.
در تحلیل جرم کلاهبرداری اینترنتی و رفتارهای مجرمانه مرتبط با آن، مهم است که به تفصیل مفاهیم و رفتارهایی که ممکن است به‌عنوان بخش‌های اصلی جرم در نظر گرفته شوند، پرداخته شود.
در این راستا، چندین مفهوم کلیدی وجود دارد که به شرح زیر توضیح داده می‌شود:
- محو: محو به معنای از بین بردن و حذف کردن داده‌ها و اطلاعات است. این عمل شامل اقداماتی است که منجر به نابودی یا غیرقابل‌دسترس کردن داده‌ها می‌شود.
برای مثال، اگر فردی با دسترسی غیرمجاز به اطلاعات بانکی، اسناد بدهکاری خود را در سامانه بانکی از بین ببرد، در واقع اقدام به محو اطلاعات کرده است. این عمل می‌تواند به‌منظور پاک کردن شواهد مالی یا تغییر در وضعیت مالی به‌طور غیرقانونی صورت گیرد و به‌طور خاص در زمینه کلاهبرداری اینترنتی تهدیدی جدی محسوب می‌شود.
- ایجاد: ایجاد به معنای به وجود آوردن اطلاعاتی است که پیش از آن وجود نداشته‌اند. این عمل شامل درج یا افزودن داده‌هایی است که به‌طور غیرمجاز وارد سامانه‌ها یا سیستم‌ها می‌شود.
به عنوان مثال، اگر فردی اطلاعات نادرست یا جعلی را به‌طور غیرمجاز وارد سامانه طرح ترافیک کند، در واقع اقدام به ایجاد داده‌های غیرمجاز کرده است. این نوع عمل می‌تواند منجر به به‌دست آوردن امتیازات یا خدمات به طور غیرقانونی شود و به‌طور جدی به امنیت اطلاعات آسیب برساند.
- متوقف کردن: متوقف کردن به معنای ایجاد وقفه و قطع جریان دسترسی به اطلاعات است. این عمل شامل اقداماتی است که به طور موقت یا دائمی جریان دسترسی به داده‌ها یا سیستم‌ها را مختل می‌کند.
اگر فردی در زمان انتقال وجه با قطع جریان دسترسی به سامانه بانکی، ایجاد وقفه کند و در این مدت پول را به‌طور غیرقانونی به حساب خود واریز کند، در واقع اقدام به متوقف کردن جریان اطلاعات کرده است. این نوع رفتار می‌تواند به سوءاستفاده از فرآیندهای مالی و ارتکاب کلاهبرداری منجر شود.
- مختل کردن سامانه: مختل کردن سامانه به معنای ایجاد اختلال غیرمجاز در عملکرد سیستم‌های رایانه‌ای است. این عمل شامل اقداماتی است که موجب اختلال در عملکرد صحیح سامانه‌ها می‌شود و ممکن است به منظور کسب منفعت برای فرد مرتکب در طی زمانی که اختلال در حال وقوع است، صورت گیرد.
اگر فردی عمدا به سامانه رایانه‌ای حمله کند و اختلالاتی ایجاد کند که موجب اختلال در عملیات و فرآیندهای سامانه شود، در واقع اقدام به مختل کردن سامانه کرده است. این نوع اختلال می‌تواند موجب آسیب به عملکرد سامانه و به‌دست آوردن امتیازات غیرمجاز شود.
در مجموع، هر یک از این رفتارها—محو، ایجاد، متوقف کردن، و مختل کردن—بخشی از مجموعه اقداماتی هستند که می‌توانند به‌عنوان اجزای اصلی جرم کلاهبرداری اینترنتی شناخته شوند و نیازمند توجه ویژه به‌منظور پیشگیری و مقابله با چنین جرائمی هستند.
فیشینگ و درگاه پرداخت جعلی
در دنیای دیجیتال امروز، احتمالا با واژه «فیشینگ» آشنا هستید. فیشینگ نوعی حمله اینترنتی است که به‌طور ویژه برای سرقت اطلاعات کاربران طراحی شده است.
این روش به‌طور معمول شامل جعل هویت و فریب دادن قربانی به منظور دستیابی به اطلاعات حساس او می‌شود. در حملات فیشینگ، کلاهبردار خود را به‌عنوان یک فرد یا نهاد معتبر و قابل اعتماد معرفی کرده و سعی می‌کند قربانی را به اقداماتی نظیر باز کردن ایمیل، پیام یا پیامک‌های جعلی وادار کند.
به طور کلی، فیشینگ به فرآیند سرقت اطلاعات امنیتی کاربران—مانند رمز عبور، شماره کارت بانکی و رمز آن—از طریق طراحی صفحات وب جعلی که به‌طور دقیق مشابه نسخه اصلی به نظر می‌رسند، اطلاق می‌شود.
کلاهبرداران ممکن است صفحه‌ای مشابه با صفحه درگاه پرداخت اصلی ایجاد کنند. در این حالت، وقتی کاربران به‌منظور انجام تراکنش‌های مالی به این صفحات جعلی وارد می‌شوند و اطلاعات حساس خود را نظیر شماره کارت و رمزهای مربوطه را وارد می‌کنند، کلاهبرداران به طور غیرقانونی به این اطلاعات دسترسی پیدا می‌کنند.
پس از آن، کلاهبردار می‌تواند با استفاده از این اطلاعات، حساب‌های بانکی کاربران را خالی کند یا به‌طور دیگری از آن سوءاستفاده کند.
در این روش فریب، کلاهبرداران برای جلوگیری از ایجاد شک و تردید در ذهن کاربران، معمولا پیغام‌های خطا مانند خطا در اتصال به بانک یا عدم انجام تراکنش را نمایش می‌دهند.
این اقدام به‌منظور جلوگیری از پی بردن قربانی به فریب و حفظ اطلاعات دزدیده‌شده تا زمانی که عملیات سرقت به پایان برسد، انجام می‌شود. در نتیجه، کاربران به‌طور نادرست تصور می‌کنند که تراکنش ناتمام مانده است، در حالی که تمامی اطلاعات کارت آنها به‌طور کامل کپی شده و در اختیار کلاهبردار قرار گرفته است.
فیشینگ به‌ویژه در دنیای امروز که استفاده از خدمات آنلاین به‌طور گسترده‌ای افزایش یافته، به عنوان یکی از تهدیدات امنیتی اصلی شناخته می‌شود.
در نتیجه، آگاهی از این نوع حملات و اتخاذ تدابیر احتیاطی نظیر بررسی دقیق URL صفحات پرداخت و عدم ورود اطلاعات حساس به سایت‌های مشکوک، می‌تواند نقش مهمی در حفاظت از اطلاعات شخصی و مالی کاربران ایفا کند.
اسکیمر و کارت بانکی جعلی
در روش کلاهبرداری به نام «اسکیمر»، کلاهبرداران اینترنتی با استفاده از فناوری‌های خاص و ابزارهای فنی پیچیده، به طور غیرقانونی به اطلاعات کارت‌های بانکی مشتریان دسترسی پیدا می‌کنند.
این روش معمولا شامل نصب مدارهای مغناطیسی یا قطعات سخت‌افزاری غیرقانونی در دستگاه‌های کارتخوان و خودپردازهای بانکی است. این مدارها به‌گونه‌ای طراحی شده‌اند که اطلاعات مربوط به کارت‌های بانکی—مانند شماره کارت، تاریخ انقضا و کد امنیتی—را ذخیره و ضبط می‌کنند.
زمانی که یک مشتری از دستگاه خودپرداز یا کارتخوان استفاده می‌کند، اطلاعات کارت او به‌طور مخفیانه توسط این قطعات غیرمجاز ضبط می‌شود. سپس، کلاهبرداران می‌توانند از این اطلاعات برای ساخت کارت‌های جعلی استفاده کنند و در زمان مناسب، از حساب‌های بانکی افراد به طور غیرقانونی برداشت کنند.
این عملیات معمولا با اضافه کردن قطعه سخت‌افزاری جانبی به دستگاه‌های کارتخوان یا خودپرداز انجام می‌شود که از طریق بررسی فیزیکی دستگاه قابل تشخیص است. به‌طور کلی، این روش برای افراد معمولی دشوار است که بتوانند قطعات غیرمجاز را شناسایی کنند، مگر اینکه دستگاه‌های کارتخوان به‌طور منظم و دقیق بررسی و نظارت شوند.
پیامک تبلیغاتی قرعه‌کشی
در دنیای دیجیتال امروز، با پیامک‌های تبلیغاتی و پیامک‌هایی که به‌ظاهر از مسابقات و قرعه‌کشی‌های جذاب حکایت دارند، به طور گسترده‌ای روبه‌رو شده‌ایم. بسیاری از افراد روزانه چندین پیامک تحت عنوان «شما برنده شده‌اید» یا «برای دریافت جایزه خود اقدام کنید» دریافت می‌کنند.
این پیامک‌ها اغلب به نظر معتبر و واقعی می‌رسند، اما واقعیت این است که درصد بالایی از این پیامک‌ها—حدود ۹۰ درصد—جعلی هستند و توسط کلاهبرداران اینترنتی ارسال می‌شوند.
در این روش، کلاهبرداران با استفاده از تکنیک‌های مختلف، افراد را به پرداخت مبلغی تحت عنوان هزینه ارسال جایزه یا مالیات برنده‌ای که در قرعه‌کشی به دست آورده‌اند، فریب می‌دهند.
پس از واریز مبلغ، فرد کلاهبردار معمولا شماره تلفن یا اطلاعات تماس خود را از دسترس خارج می‌کند و فرد قربانی متوجه می‌شود که جایزه‌ای در کار نبوده و تمام مبلغ واریزی به‌طور غیرقانونی تصاحب شده است.
این روش کلاهبرداری می‌تواند تحت عناوین و موضوعات مختلف اجرا شود و کلاهبرداران ممکن است سناریوهای متنوعی را برای جذب و فریب قربانیان به کار برند.
این سناریوها ممکن است شامل ادعاهایی درباره برنده شدن در مسابقات، قرعه‌کشی‌های غیر واقعی، یا پیشنهادهای تبلیغاتی اغواکننده باشد.
برای جلوگیری از آسیب دیدن، ضروری است که افراد از صحت و اعتبار پیامک‌ها اطمینان حاصل کنند و از ارائه اطلاعات مالی یا پرداخت‌های غیرضروری خودداری کنند.
شکایت از کلاهبرداری اینترنتی
شکایت از کلاهبرداری اینترنتی یکی از اقدامات مهم و ضروری برای حفاظت از حقوق مالی و جلوگیری از تکرار این گونه جرایم است.
این فرآیند به ویژه به دلیل پیچیدگی‌های فضای مجازی و ویژگی‌های خاص کلاهبرداری‌های اینترنتی، نیازمند آگاهی از مراحل و روش‌های صحیح شکایت است.
در ادامه، به تفصیل به نحوه شکایت از کلاهبرداری اینترنتی، ثبت شکایت در دفاتر خدمات قضایی الکترونیک، گزارش به سایت پلیس فتا، مرجع شکایت، هزینه‌های مربوطه در سال ۱۴۰۳، نقش وکیل و مراحل پیگیری شکایت خواهم پرداخت.
نحوه شکایت از کلاهبرداری اینترنتی
برای پیگیری دعاوی حقوقی و کیفری، از جمله کلاهبرداری اینترنتی، ثبت‌نام در سامانه ثنا و دفاتر خدمات قضایی الکترونیک الزامی است.
سامانه ثنا، که مخفف “سامانه نوبت‌دهی الکترونیک قضایی” است، بستری را فراهم می‌آورد که از طریق آن می‌توان به امور مربوط به محاکم دادگستری و شوراهای حل اختلاف دسترسی یافت و به ثبت دعاوی پرداخت.
۱. ثبت شکایت کلاهبرداری رایانه‌ای در دفاتر خدمات قضایی الکترونیک
پس از انجام ثبت‌نام در سامانه ثنا، مرحله بعدی تنظیم شکایت کلاهبرداری اینترنتی است. این مرحله، یکی از مهم‌ترین و کلیدی‌ترین مراحل در فرآیند شکایت از کلاهبرداری اینترنتی به شمار می‌رود.
برای تنظیم شکایت، لازم است که شاکی با دقت تمام توضیحات مربوط به اقدامات کلاهبردار و نحوه وقوع جرم را ارائه دهد. این توضیحات باید به‌طور دقیق و جامع باشد و به همراه آن، اسناد و مدارک مرتبط به شکایت پیوست گردد.
این مدارک می‌تواند شامل پرینت صفحات وب‌سایت‌های جعلی، اطلاعات مربوط به درگاه‌های پرداخت تقلبی، نشانی دقیق سایت‌های کلاهبردار و روش‌هایی که منجر به آشنایی با این سایت‌ها شده است، باشد.
پس از تکمیل و ارائه تمامی مستندات و توضیحات مورد نیاز، شاکی باید شکایت تنظیم‌شده را تایید و ثبت کند.
با انجام این مراحل، پرونده به دادسرای صالح ارسال می‌شود، که در آن دادسرا، تحقیقات مقدماتی در خصوص شکایت صورت خواهد گرفت و پرونده به‌طور رسمی مورد بررسی قرار می‌گیرد.
۲. ثبت گزارش کلاهبرداری اینترنتی از طریق سایت پلیس فتا
بسیاری از افراد به اشتباه تصور می‌کنند که ثبت گزارش کلاهبرداری در سایت مرکز فوریت‌های سایبری پلیس فتا به معنای ثبت شکایت از کلاهبرداری اینترنتی است. این باور نادرست است.
در واقع، شکایت رسمی از کلاهبرداری اینترنتی باید از طریق دفاتر خدمات قضایی و دادسراهای مربوطه پیگیری گردد تا به‌طور قانونی و رسمی به این جرم رسیدگی شود.
به عبارت ساده‌تر، ثبت گزارش در سامانه پلیس فتا به معنی شکایت قانونی از کلاهبرداری اینترنتی نیست. مالباخته باید مطابق با قانون جرایم رایانه‌ای و سایر قوانین مرتبط، اقدام به تنظیم و ثبت شکایت رسمی کند تا حقوق خود را پیگیری نماید.
اگر مالباخته فقط گزارش کلاهبرداری را به سامانه پلیس فتا ارسال کند، تنها پیام و گزارش‌های دریافتی بر اساس فرآیند معمول پلیس مورد بررسی قرار خواهد گرفت و این اقدام به‌تنهایی نمی‌تواند جایگزین شکایت رسمی شود.
مرجع شکایت از کلاهبرداری اینترنتی
برای شکایت از کلاهبرداری اینترنتی در ایران، می‌توانید به روش‌های زیر اقدام کنید:
پلیس فتا (پلیس فضای تولید و تبادل اطلاعات)
- سایت پلیس فتا: می‌توانید به سایت پلیس فتا به نشانی [cyberpolice.ir](https://www.cyberpolice.ir) مراجعه کنید و در قسمت “ثبت گزارش” اقدام به ثبت شکایت خود کنید.
- مراجعه حضوری: می‌توانید به نزدیک‌ترین واحد پلیس فتا در شهرتان مراجعه کنید و به صورت حضوری شکایت خود را مطرح کنید.
دادسرای جرائم رایانه‌ای
اگر قصد دارید شکایت خود را به‌صورت حقوقی پیگیری کنید، می‌توانید به دادسرای ویژه جرائم رایانه‌ای در شهر خود مراجعه کنید و با ارائه مستندات، شکایت خود را ثبت کنید.
سامانه ۱۹۵
سامانه ۱۹۵ متعلق به وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات است و شما می‌توانید مشکلات مربوط به تخلفات اینترنتی و ارتباطات را از طریق این سامانه گزارش دهید.
سامانه سوت‌زنی سازمان بازرسی کل کشور
از طریق این سامانه می‌توانید تخلفات و کلاهبرداری‌های اینترنتی را گزارش دهید.
برای ثبت شکایت، حتما مدارک و مستندات کافی از جمله پیام‌ها، تراکنش‌های بانکی و هرگونه اطلاعات مرتبط با کلاهبرداری را همراه داشته باشید تا شکایت شما سریع‌تر و بهتر بررسی شود.
طبق رای وحدت رویه شماره ۷۲۹ صادر شده از سوی دیوان عالی کشور، در جرایم رایانه‌ای، از جمله کلاهبرداری اینترنتی، دادسرا و دادگاه محلی که افتتاح حساب توسط بزه‌دیده در آن محل صورت گرفته است، صلاحیت رسیدگی به جرم را دارا هستند.
این به این معناست که اگر شاکی حساب بانکی خود را در یک مکان خاص افتتاح کرده و جرم کلاهبرداری از طریق آن حساب صورت گرفته باشد، دادسرا و دادگاه مربوط به همان مکان، صلاحیت رسیدگی به پرونده را خواهند داشت.
از نظر صلاحیت ذاتی، شکایت‌های مربوط به جرایم رایانه‌ای، از جمله کلاهبرداری اینترنتی، ابتدا باید در دادسرای جرایم رایانه‌ای یا دادسرای ناحیه ۳۱ طرح شود.
این دادسرا، به عنوان یک شعبه تخصصی از دادسراهای عمومی، به طور ویژه به رسیدگی به جرایم رایانه‌ای اختصاص دارد و کارشناسان آن به‌طور ویژه با پیچیدگی‌های این نوع جرائم آشنا هستند. پس از طرح شکایت در این دادسرا و بررسی پرونده، در صورت اثبات وقوع جرم، پرونده به دادگاه صالح برای رسیدگی ارسال می‌شود.
دادگاه صالح برای رسیدگی به پرونده‌های مربوط به جرایم رایانه‌ای، بسته به نوع و میزان مجازات تعیین شده برای هر جرم، بر اساس قوانین آیین دادرسی کیفری مشخص می‌شود.
به طور معمول، این دادگاه‌ها می‌توانند دادگاه کیفری دو در حوزه قضایی مربوطه باشند. دادگاه کیفری دو برای رسیدگی به جرایم با مجازات‌های متوسط و کم‌تر اختصاص یافته است و در این دادگاه‌ها به مسائل مرتبط با جرایم رایانه‌ای به‌طور تخصصی رسیدگی می‌شود.
مراحل پیگیری شکایت از کلاهبرداری اینترنتی
پیگیری شکایت از کلاهبرداری اینترنتی شامل چندین مرحله کلیدی است که برای رسیدن به نتیجه مطلوب باید به ترتیب زیر انجام شود:
۱. جمع‌آوری مستندات و شواهد
- مدارک مربوط به کلاهبرداری: شامل پیام‌های ایمیل، پیامک‌ها، فاکتورها، رسیدها و هرگونه شواهد دیجیتال که نشان‌دهنده کلاهبرداری است.
- اطلاعات تماس: شامل جزئیات تماس با کلاهبردار و هر گونه ارتباطی که بین طرفین برقرار شده است.
۲. مشاوره با وکیل
- مشاوره قانونی: برای درک بهتر حقوق و راه‌های قانونی موجود و تعیین بهترین استراتژی برای پیگیری شکایت.
- تنظیم وکالت‌نامه: در صورت نیاز به استفاده از خدمات وکیل، وکیل باید وکالت‌نامه را تنظیم کند.
۳. ثبت شکایت در مراجع قضایی
- تکمیل شکوائیه: تهیه و تنظیم شکوائیه با جزئیات کامل در مورد کلاهبرداری و ارائه آن به دادسرا یا پلیس.
- ثبت شکایت کیفری: ثبت شکایت رسمی در مراجع قضائی از جمله دفاتر خدمات قضائی الکترونیک.
۴. پیگیری پرونده
- دریافت کد پیگیری: پس از ثبت شکایت، کدی دریافت می‌شود که برای پیگیری وضعیت پرونده مورد استفاده قرار می‌گیرد.
- مراجعه به مراجع قضائی: پیگیری وضعیت پرونده از طریق مراجعات دوره‌ای به دادسرا یا پلیس.
۵. تحقیقات و بررسی‌های پلیس
- تحقیقات پلیسی: پلیس یا سایر مراجع تحقیقاتی پرونده را بررسی کرده و اقدام به جمع‌آوری شواهد و اطلاعات اضافی می‌کند.
- گزارش پلیس: دریافت گزارش تحقیقاتی پلیس که به دادگاه ارائه می‌شود.
۶. دادگاه و رسیدگی قضایی
- حضور در دادگاه: شرکت در جلسات دادگاه و ارائه دفاعیات و شواهد مورد نیاز.
- دفاع حقوقی: وکیل یا خود شاکی باید در جلسات دادگاه از حقوق خود دفاع کرده و به ارائه مستندات و شواهد بپردازد.
۷. احکام و پیگیری‌های بعدی
- دریافت حکم دادگاه: دریافت و مطالعه حکم صادره از دادگاه و پیگیری اقدامات قانونی لازم.
- اجرا و پیگیری حکم: در صورت نیاز به اجرای حکم یا احکام قضائی، پیگیری مراحل اجرایی آن.
۸. بررسی امکان اعتراض
در صورت عدم رضایت از حکم صادره، بررسی امکان و نحوه اعتراض به حکم و اقدام قانونی در این زمینه.
پیگیری شکایت از کلاهبرداری اینترنتی نیاز به صبر و دقت دارد و هر مرحله باید با توجه به قوانین و مقررات موجود به درستی انجام شود. همکاری با وکیل متخصص و پیگیری مستمر پرونده می‌تواند به تسریع و بهبود نتایج رسیدگی کمک کند.
مجازات جرم کلاهبرداری اینترنتی
در نظام حقوقی ایران، رسیدگی به جرم کلاهبرداری اینترنتی و تعیین مجازات آن به صورت خاص و مشخص در قوانین پیش‌بینی شده است. در ادامه، به مجازات و دادگاه صالح برای رسیدگی به پرونده‌های کلاهبرداری اینترنتی اشاره می‌شود:
طبق قانون، مجازات اصلی برای کلاهبرداری، از جمله کلاهبرداری اینترنتی، معمولا حبس است. میزان حبس می‌تواند از یک تا ۷ سال به تناسب میزان جرم و شرایط پرونده تعیین شود.
در کنار حبس، ممکن است جزای نقدی نیز به متهم تعلق گیرد. این مبلغ می‌تواند به تناسب میزان کلاهبرداری و خسارات وارده تعیین شود. علاوه بر حبس، متهم ممکن است به جزای نقدی از بیست میلیون (۲۰.۰۰۰.۰۰۰) ریال تا یکصد میلیون (۱۰۰.۰۰۰.۰۰۰) ریال محکوم شود. این میزان جزای نقدی نیز متناسب با شدت جرم و میزان خسارات وارد شده تعیین می‌شود.
در برخی موارد، ممکن است دادگاه تصمیم به اعمال هر دو مجازات یعنی حبس و جزای نقدی بگیرد، که به تشخیص قاضی و شرایط خاص پرونده وابسته است.
دادگاه ممکن است متهم را از برخی حقوق اجتماعی محروم کند. این محرومیت می‌تواند شامل محرومیت از اشتغال در برخی مشاغل یا انجام برخی فعالیت‌های اجتماعی باشد.
علاوه بر این، مطابق با ماده ۱۳، فرد محکوم به کلاهبرداری اینترنتی ملزم است که مال به‌دست‌آمده از جرم را به صاحب آن برگرداند. این الزام به بازگرداندن مال به‌ویژه در مواردی که متهم به‌طور غیرقانونی اموال یا منافع مالی را به‌دست آورده باشد، یک اقدام اصلاحی و جبرانی محسوب می‌شود.
موارد خاص در کلاهبرداری اینترنتی
در ادامه موارد خاص در کلاهبرداری اینترنتی و نکات مربوط به آن را به طور کامل توضیح می‌دهم.
کلاهبرداری اینترنتی از قمار آنلاین
قمار و شرط‌بندی در اسلام به شدت ممنوع و حرام است. دلایل و احکام مربوط به قمار و شرط‌بندی در منابع دینی به شرح زیر است:
در قرآن کریم، قمار به عنوان یکی از گناهان بزرگ ذکر شده است. در آیه ۹۰ سوره مائده آمده است: «يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِنَّما الْخَمْرُ وَالْمَيْسِرُ وَالْأَنصَابُ وَالْأَزْلَامُ رِجْسٌ مِّنْ عَمَلِ الشَّيْطَانِ فَاجْتَنِبُوهُ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ» (ای کسانی که ایمان آورده‌اید! شراب و قمار و بت‌ها و تیراندازی به وسیله‌ی تیر‌های قرعه، پلیدی از عمل شیطان است، پس از آن اجتناب کنید تا رستگار شوید).
قمار آنلاین و شرط‌بندی‌های اینترنتی به واسطه‌ی وبسایتها و برنامه‌های موبایلی انجام می‌شود. این نوع از قمار می‌تواند به شکل‌های مختلفی از جمله سایت‌های شرط‌بندی، بازی‌های قمار آنلاین، و اپلیکیشن‌های موبایلی باشد.
بسیاری از سایت‌های قمار آنلاین می‌توانند به عنوان ابزارهای کلاهبرداری عمل کنند. به عنوان مثال، سایت‌های تقلبی ممکن است پول کاربران را بگیرند و خدماتی ارائه ندهند یا به طور ناعادلانه درآمدها و جوایز را کاهش دهند.
کلاهبرداری در فروشگاه‌های اینستاگرامی
کلاهبرداری در فروشگاه‌های اینستاگرامی یکی از مشکلات رایج در فضای مجازی است که می‌تواند به اشکال مختلفی انجام شود. در ادامه، انواع مختلف کلاهبرداری، مصادیق آن، و راه‌های جلوگیری از این نوع کلاهبرداری‌ها بررسی می‌شود.
کلاهبرداران ممکن است کالاهایی با کیفیت پایین یا تقلبی را به عنوان اصل و با قیمت‌های بالا به فروش برسانند. پس از دریافت وجه از مشتری، کالا به هیچ وجه ارسال نمی‌شود.
استفاده از تصاویر کالاهایی که به صورت واقعی در دسترس نیستند تا مشتریان را فریب دهند. همچنین با ارائه قیمت‌های غیرمعمول پایین برای جذب مشتری و سپس ندادن کالا یا ارائه کالاهای نامرغوب.
فروش حساب کاربری بازی‌های آنلاین
کلاهبرداری اینترنتی در زمینه فروش حساب‌های کاربری بازی‌های آنلاین یکی از انواع کلاهبرداری‌های دیجیتال است که به صورت گسترده در فضای مجازی اتفاق می‌افتد. این نوع کلاهبرداری شامل فعالیت‌هایی است که هدف آنها فریب کاربران برای خرید یا فروش حساب‌های کاربری بازی‌های آنلاین به روش‌های غیرقانونی و نادرست است. در ادامه به توضیح جامع و مفصل این نوع کلاهبرداری می‌پردازم.
کلاهبرداری در فروش حساب‌های کاربری بازی‌های آنلاین به مجموعه‌ای از فعالیت‌های فریبنده و نادرست اطلاق می‌شود که در آن کلاهبرداران به منظور به دست آوردن سود غیرقانونی، حساب‌های کاربری بازی‌های آنلاین را به روش‌های مختلف به کاربران می‌فروشند.
این نوع کلاهبرداری معمولا به یکی از روش‌های زیر صورت می‌گیرد:
حساب‌های نامعتبر: کلاهبرداران ممکن است حساب‌های کاربری جعلی یا تقلبی را به فروش برسانند که فاقد اعتبار یا سطح پیشرفت واقعی در بازی هستند.
- ادعاهای دروغین: ارائه ادعاهای دروغین درباره ویژگی‌های حساب، از جمله سطح بازی، تجهیزات و جوایز ویژه‌ای که در حقیقت وجود ندارد.
- دستبرد به حساب‌های واقعی: حساب‌های کاربری واقعی که به صورت غیرقانونی به دست آمده‌اند و سپس به دیگران فروخته می‌شوند.
- سوءاستفاده از اطلاعات شخصی: استفاده از اطلاعات شخصی و مالی افراد برای دسترسی به حساب‌های آنان و سپس فروش آنها به دیگران.
- دریافت وجه بدون ارائه حساب: کلاهبرداران مبلغی از خریدار دریافت کرده و پس از دریافت وجه، حساب کاربری را ارائه نمی‌دهند.
- پرداخت‌های غیرقانونی: درخواست پرداخت از طریق روش‌های غیرقانونی یا غیرامن که منجر به از دست دادن پول و عدم دریافت حساب می‌شود.
- پیشرفت غیرواقعی: فروش حساب‌هایی که ادعا می‌شود به سطح‌های بالای بازی رسیده‌اند، در حالی که واقعا چنین پیشرفتی وجود ندارد.
کلاهبرداری اینترنتی با رمز پویا
رمز پویا، که به عنوان یک لایه امنیتی اضافی در فرآیندهای پرداخت آنلاین به کار می‌رود، به دلیل تغییر مداوم و یک‌بار مصرف بودن آن، برای افزایش امنیت کاربران طراحی شده است.
با این حال، کلاهبرداران با استفاده از روش‌های خاصی تلاش می‌کنند تا این سیستم امنیتی را دور بزنند و به اطلاعات حساس دست یابند. در ادامه، به توضیح نحوه انجام کلاهبرداری با رمز پویا، راه‌های جلوگیری از آن و روش‌های متداول استفاده از این نوع کلاهبرداری پرداخته شده است.
کلاهبرداران ممکن است ایمیل‌ها، پیامک‌ها یا وب‌سایت‌های تقلبی ایجاد کنند که کاربران را فریب دهند تا اطلاعات بانکی، شامل رمز پویا، را وارد کنند.
همچنین ممکن است ساخت صفحات تقلبی مشابه صفحات بانکی برای جمع‌آوری اطلاعات ورود و رمز پویا صورت گیرد.
کلاهبرداران ممکن است با استفاده از تماس‌های تلفنی، پیام‌ها یا ایمیل‌های جعلی که به ظاهر از بانک یا شرکت‌های معتبر است، تلاش کنند تا اطلاعات ورود و رمز پویا کاربران را به دست آورند.
بدین منظور شما صورت‌حساب‌های بانکی خود را به طور منظم بررسی کنید و هر گونه تراکنش غیرمجاز را سریعا گزارش دهید. اگر مشکوک به سرقت اطلاعات خود هستید، رمز پویا را به سرعت غیرفعال کرده و با بانک خود تماس بگیرید.
برنامه‌های رژیم غذایی تقلبی
کلاهبرداری اینترنتی در زمینه برنامه‌های رژیم غذایی تقلبی به نوعی کلاهبرداری اشاره دارد که در آن کلاهبرداران از طریق ارائه برنامه‌های رژیم غذایی نادرست و غیر موثر، به فریب کاربران و کسب سود غیرقانونی می‌پردازند. این نوع کلاهبرداری به ویژه در عصر دیجیتال و با رشد اینترنت و رسانه‌های اجتماعی، به یکی از مشکلات شایع تبدیل شده است.
برنامه‌های رژیم غذایی تقلبی ممکن است ادعا کنند که نتایج فوق‌العاده و سریع در کاهش وزن یا بهبود سلامت دارند، بدون ارائه شواهد علمی معتبر.
استفاده از تصاویر و داستان‌های موفقیت جعلی که به نظر واقعی و قابل باور می‌آیند تا اعتماد کاربران جلب شود.
ارائه برنامه‌هایی که هیچ‌گونه تاثیر مثبت بر کاهش وزن یا بهبود سلامت ندارند و فقط هزینه‌های اضافی از کاربران دریافت می‌کنند.
فروش برنامه‌هایی که هیچ‌گونه پشتیبانی و مشاوره واقعی برای کاربران ارائه نمی‌دهند و تنها به دنبال کسب سود از فروش هستند.
کلاهبرداری با شماره تماس‌های مختلف
کلاهبرداری با استفاده از شماره تماس‌های مختلف به نوعی کلاهبرداری اینترنتی اشاره دارد که در آن کلاهبرداران با استفاده از شماره‌های تلفن مختلف و تقلبی، اقدام به فریب و کلاهبرداری از افراد می‌کنند. این نوع کلاهبرداری می‌تواند به اشکال متنوعی انجام شود و عواقب زیادی برای قربانیان به همراه داشته باشد.
کلاهبرداران با استفاده از شماره‌های تقلبی، تماس‌های تلفنی به افراد می‌زنند و خود را به عنوان نمایندگان شرکت‌های معتبر، بانک‌ها یا سازمان‌های دولتی معرفی می‌کنند تا اطلاعات شخصی یا مالی قربانیان را بدست آورند.
همچنین با درخواست از قربانیان برای ارائه اطلاعات حساس مانند شماره کارت اعتباری، شماره ملی یا رمزهای عبور تحت عناوین مختلف اقدام به فیشینگ می‌کنند.
تماس با قربانیان و ارائه پیشنهادات فریبنده مانند مشاوره‌های رایگان، خدمات ویژه یا فرصت‌های شغلی که به هدف جمع‌آوری اطلاعات شخصی یا مالی طراحی شده است. پیشنهاد خرید محصولات یا خدماتی که به نظر می‌رسد معتبر و قانونی هستند، ولی در واقع هیچ‌گونه محصول یا خدماتی ارائه نمی‌شود.
موارد دیگری از کلاهبرداری با شماره تماس‌های مختلف شامل موارد زیر است:
- درخواست‌های فوری و اضطراری: استفاده از تماس‌های اضطراری برای فریب قربانیان و درخواست انتقال وجه یا اطلاعات حساس با ادعای وقوع مشکلات فوری یا نیاز به کمک فوری.
- ارسال لینک‌های آلوده: ارسال لینک‌های آلوده از طریق تماس‌های تلفنی که کاربر را به وب‌سایت‌های تقلبی یا صفحه‌های دانلود بدافزار هدایت می‌کند.
دزدی اینترنتی از طریق فیلترشکن‌ها
فیلترشکن‌ها، که به عنوان ابزارهای تغییر IP و دسترسی به وب‌سایت‌های مسدود شده شناخته می‌شوند، می‌توانند به عنوان راهی برای دزدی اینترنتی مورد سوءاستفاده قرار گیرند. استفاده از فیلترشکن‌ها برای دسترسی به محتوای مسدود شده در بسیاری از کشورها قانونی است، اما برخی از کلاهبرداران از این ابزارها برای اهداف غیرقانونی استفاده می‌کنند.
استفاده از فیلترشکن‌ها برای پنهان‌سازی هویت واقعی و مکان جغرافیایی، که به کلاهبرداران این امکان را می‌دهد که از پیگیری قانونی جلوگیری کنند و فعالیت‌های غیرقانونی خود را انجام دهند.
ورود به وبسایتها و شبکه‌های ممنوعه یا غیرقانونی که در کشورها یا مناطق خاصی مسدود شده‌اند.
نکات مهم در طرح شکایت از کلاهبرداری اینترنتی
برای طرح شکایت از کلاهبرداری اینترنتی، نیاز به مدارکی مانند متن شکوائیه، مستندات و شواهد (تصاویر، اسکرین‌شات‌ها، اسناد مالی)، مدارک شناسایی، و گزارش‌های مربوط به تراکنش‌ها یا ارتباطات دارید.
در ادامه، به بررسی زمان و هزینه مورد نیاز برای طرح شکایت از کلاهبرداری اینترنتی و راهکارهایی برای شرایط طرح شکایت خواهم پرداخت.
مدارک مورد نیاز برای طرح شکایت از کلاهبرداری اینترنتی چیست؟
برای طرح شکایت از کلاهبرداری اینترنتی، تهیه و ارائه مدارک و شواهد مناسب بسیار مهم است. این مدارک به مقامات قضایی کمک می‌کند تا پرونده را بررسی کرده و تصمیم‌گیری کنند. مدارک مورد نیاز به شرح زیر است:
- شکوائیه: شامل شرح کامل و دقیق از واقعه کلاهبرداری، تاریخ‌ها، جزئیات مربوط به کلاهبرداری، و اطلاعات تماس کلاهبردار.
- تصاویر و اسکرین‌شات‌ها: شامل تصاویر یا اسکرین‌شات‌هایی از پیام‌ها، ایمیل‌ها، وبسایتها، یا هر نوع ارتباطی که به کلاهبرداری مربوط می‌شود.
- سندهای مالی: شامل رسیدها، تراکنش‌های بانکی، فاکتورها، و هرگونه سند مالی که نشان‌دهنده پرداخت‌ها یا نقل و انتقالات مرتبط با کلاهبرداری باشد.
- پیش‌نویس قراردادها: اگر قراردادی میان شما و کلاهبردار وجود داشته است، نسخه‌ای از آن باید ارائه شود.
- مدارک شناسایی: شامل کارت ملی، شناسنامه، یا پاسپورت برای تأیید هویت شاکی.
- مدارک تماس: شامل شماره تلفن، آدرس، و هرگونه اطلاعات تماس که می‌تواند به ارتباط و پیگیری پرونده کمک کند.
- آدرس وب‌سایت: URL وب‌سایت‌های تقلبی یا مشکوک که در کلاهبرداری استفاده شده‌اند.
- پیام‌های الکترونیکی: کپی پیام‌های ایمیل، پیامک، یا چت‌هایی که با کلاهبردار مبادله شده است.
- گزارش‌های بانکی: گزارش‌های حساب‌های بانکی برای نشان دادن تراکنش‌های مشکوک یا خسارت‌های مالی.
- گزارش‌های مربوط به خدمات آنلاین: اگر کلاهبرداری از طریق خدمات آنلاین خاصی انجام شده است، گزارش مربوط به آن خدمات.
- گواهی پزشکی: اگر کلاهبرداری منجر به آسیب‌های جسمی یا روانی شده است، ارائه گواهی پزشکی می‌تواند مفید باشد.
- کارشناس فنی: اگر کلاهبرداری شامل مشکلات فنی یا نرم‌افزاری بوده است، ارائه گزارش‌های کارشناسی فنی ممکن است لازم باشد.
- شکایات قبلی: اگر قبلا شکایتی مشابه ثبت شده یا پرونده‌ای در حال بررسی است، باید مدارک مربوط به آن ارائه شود.
معمولا لازم است که چندین نسخه از مدارک تهیه شود تا به مقامات مختلف ارائه شود. اگر مدارک به زبان غیر از زبان رسمی کشور باشد، ممکن است نیاز به ترجمه رسمی آنها باشد.
تهیه و ارائه این مدارک به طور کامل و دقیق می‌تواند به تسریع روند رسیدگی به پرونده و اثبات کلاهبرداری کمک کند.
زمان و هزینه مورد نیاز برای طرح شکایت از کلاهبرداری اینترنتی چقدر است؟
طرح شکایت از کلاهبرداری اینترنتی به دلیل پیچیدگی‌های قانونی و نیاز به دقت و شواهد کافی، هزینه‌ها و زمان‌بر بودن خاص خود را دارد. این فرآیند شامل مراحل متعددی است که هر یک به طور مستقل می‌تواند بر هزینه و زمان مورد نیاز تاثیر بگذارد.
هزینه‌های مربوط به شکایت از کلاهبرداری اینترنتی شامل چندین بخش مختلف است که به طور کلی به شرح زیر می‌باشد:
- هزینه دفاتر خدمات قضایی الکترونیک: این هزینه شامل خدماتی است که از سوی دفاتر خدمات قضایی الکترونیک برای ثبت و پیگیری شکایت‌های قضائی ارائه می‌شود.
- هزینه ثبت شکایت کیفری: این هزینه مربوط به ثبت رسمی شکایت در مراجع قضائی است و به منظور آغاز فرایند قانونی برای پیگیری جرم کلاهبرداری اینترنتی پرداخت می‌شود.
- هزینه تایپ شکوائیه: این هزینه مربوط به تایپ و تنظیم شکوائیه و مستندات مربوطه است که برای ارائه به مراجع قضایی مورد نیاز است.
مجموع این هزینه‌ها به طور متوسط بین ۳۰۰ هزار تومان تا ۵۰۰ هزار تومان متغیر است. این مقدار به صورت میانگین ارائه شده و ممکن است به دلایل مختلفی نظیر تغییرات در تعرفه‌ها و یا نیاز به خدمات اضافی تغییر کند.
باید توجه داشت که این مبلغ تنها هزینه‌های اولیه ثبت شکایت را شامل می‌شود و هزینه‌های دیگری نیز ممکن است به این مبلغ افزوده شود. از جمله این هزینه‌ها، هزینه‌های مربوط به وکیل است.
در صورتی که شخصی نیاز به استفاده از خدمات وکیل برای پیگیری شکایت کلاهبرداری اینترنتی داشته باشد، هزینه‌های وکیل می‌تواند به طور قابل توجهی بیشتر از هزینه‌های اولیه ثبت شکایت باشد.
به طور تقریبی، هزینه وکیل برای پرونده‌های کلاهبرداری اینترنتی می‌تواند در بازه ۱۵ میلیون تومان تا ۴۰ میلیون تومان متغیر باشد. این تفاوت به عوامل مختلفی از جمله پیچیدگی پرونده، تجربه وکیل و مدت زمان مورد نیاز برای پیگیری پرونده بستگی دارد.
مدت زمان مورد نیاز برای طرح و رسیدگی به شکایت از کلاهبرداری اینترنتی نیز به دلیل ویژگی‌های خاص هر پرونده، متغیر است:
- مدت زمان اولیه طرح شکایت: تنظیم شکوائیه و آماده‌سازی مستندات اولیه می‌تواند چندین روز تا چند هفته طول بکشد، بسته به پیچیدگی پرونده و میزان شواهد موجود.
- مدت زمان رسیدگی قضایی: پس از ارسال شکایت به مراجع قضائی، روند رسیدگی به پرونده می‌تواند از سه تا شش ماه به طول انجامد. با این حال، در برخی موارد پیچیده، این مدت زمان ممکن است طولانی‌تر شود. مدت زمان رسیدگی به پرونده به عوامل مختلفی نظیر بار پرونده‌ها در مراجع قضایی، پیچیدگی موضوع کلاهبرداری، و نیاز به بررسی‌های بیشتر بستگی دارد.
به دلیل این که پرونده‌های کلاهبرداری اینترنتی می‌توانند به شدت پیچیده و زمان‌بر باشند، در نظر گرفتن مدت زمان ثابت برای رسیدگی به تمامی پرونده‌ها غیرممکن است. هر پرونده به‌طور مستقل بررسی و تصمیم‌گیری می‌شود و این می‌تواند بر زمان نهایی مورد نیاز تاثیر بگذارد.
بررسی قابل گذشت بودن جرم کلاهبرداری رایانه‌ای
آیا با تصویب قانون کاهش مجازات حبس تعزیری، کلاهبرداری رایانه‌ای موضوع ماده ۷۴۱ قانون مجازات اسلامی (بخش تعزیرات) قابل گذشت است؟
جرم کلاهبرداری رایانه‌ای، که تحت ماده ۷۴۱ قانون مجازات اسلامی (بخش تعزیرات) تعریف شده است، مشمول احکام مقرر در ماده ۱۰۴ قانون مجازات اسلامی اصلاحی ۹۹ می‌باشد.
این ماده از قانون به صراحت جرایمی که تحت عنوان کلاهبرداری شناخته می‌شوند، شامل کلاهبرداری مرتبط با رایانه نیز می‌داند.
به این ترتیب، در صورتی که قانون کاهش مجازات حبس تعزیری به مواردی که در ماده ۷۴۱ قانون مجازات اسلامی گنجانده شده‌اند، توجه داشته باشد، این جرم نیز طبق این قانون قابل گذشت محسوب می‌شود.
طبق قسمت اخیر ماده ۱۱ قانون کاهش مجازات حبس تعزیری، علاوه بر کلاهبرداری‌های موضوع ماده ۱ قانون تشدید مجازات مرتکبین ارتشا، اختلاس و کلاهبرداری و جرایم در حکم کلاهبرداری و آن دسته از جرایمی که مجازات کلاهبرداری برای آنها تعیین شده است، قانونگذار از عبارت «یا طبق قانون کلاهبرداری محسوب می‌شوند» نیز استفاده کرده است.
این عبارت به وضوح نشان می‌دهد که تمامی جرایم کلاهبرداری، از جمله کلاهبرداری‌های مرتبط با رایانه که در فصل سوم قانون جرایم رایانه‌ای آمده، تحت پوشش این قانون قرار می‌گیرند. بنابراین، کلاهبرداری رایانه‌ای موضوع ماده ۷۴۱ قانون مجازات اسلامی نیز از این قاعده مستثنی نبوده و مشمول ماده ۱۱ قانون کاهش مجازات حبس تعزیری است و به تبع آن، قابل گذشت محسوب می‌شود.
نظر اقلیت بر این باور است که از سیاق ماده ۱۱ قانون کاهش مجازات حبس تعزیری به‌طور خاص به کلاهبرداری‌های مشمول ماده ۱ قانون تشدید مجازات مرتکبین ارتشا، اختلاس و کلاهبرداری، و جرایمی که مجازات کلاهبرداری برای آنها تعیین شده، اشاره شده است.
بر اساس این نظر، کلاهبرداری‌های مرتبط با رایانه که تحت ماده ۷۴۱ قانون مجازات اسلامی (بخش تعزیرات) تعریف شده‌اند، مشمول این قانون قرار نمی‌گیرند و به‌عنوان جرم غیرقابل گذشت تلقی می‌شوند.
این اختلاف نظرها بر اهمیت بررسی دقیق احکام قانونی و شمول آنها در مورد انواع مختلف جرایم تأکید می‌کند و به شاکیان و متهمان کمک می‌کند تا درک بهتری از قابلیت گذشت یا عدم گذشت جرم در نظام قضائی داشته باشند.
شکایت از کلاهبرداری اینترنتی با وکلای کیفری بنیاد وکلا
کلاهبرداری اینترنتی یکی از مشکلات رایج و پیچیده در دنیای دیجیتال امروز است که می‌تواند عواقب مالی و روانی سنگینی برای قربانیان به دنبال داشته باشد. در مواجهه با این چالش، داشتن دانش کافی و دریافت مشاوره حقوقی مناسب امری ضروری است.
اگر شما یا کسی که می‌شناسید قربانی کلاهبرداری اینترنتی شده‌اید، تیم حقوقی بنیاد وکلا آماده است تا با تخصص و تجربه خود، شما را در این مسیر حمایت کند. برای مشاوره حقوقی و دریافت کمک در طرح شکایت، با ما تماس بگیرید و قدمی مطمئن به سوی احقاق حقوق خود بردارید.
باید بدانید که وکیل کلاهبرداری اینترنتی نقش حیاتی و متنوعی ایفا می‌کند. وظایف و نقش‌های اصلی یک وکیل کلاهبرداری اینترنتی در این نوع پرونده‌ها به شرح زیر است:
- مشاوره قانونی: وکیل کلاهبرداری اینترنتی و امور کیفری به موکلین مشاوره‌های دقیق و کارشناسانه در خصوص حقوق و وضعیت قانونی‌شان ارائه می‌دهد. او می‌تواند به موکل توضیح دهد که چه اقداماتی برای پیگیری شکایت لازم است و چگونه می‌توان از حقوق خود دفاع کرد.
- جمع‌آوری مدارک و شواهد: یکی از وظایف اصلی وکیل، جمع‌آوری و تحلیل مدارک و شواهد مرتبط با پرونده است. این شامل شواهد دیجیتالی، مستندات مالی، و دیگر اطلاعاتی است که به اثبات جرم کلاهبرداری کمک می‌کند.
- تنظیم و ارائه شکوائیه: وکیل مسئول تنظیم شکوائیه قانونی به مراجع قضایی است. او باید اطمینان حاصل کند که شکایت به درستی و مطابق با قوانین و مقررات مربوطه تنظیم شده و به دادگاه ارائه شود.
- نمایندگی در مراجع قضائی: وکیل کیفری به نمایندگی از موکل در دادگاه‌ها و مراجع قضایی حضور می‌یابد. او از حقوق موکل دفاع کرده و در جلسات دادگاه استدلال می‌کند تا به اثبات جرم و احقاق حق موکل کمک کند.
- مدیریت فرآیند قانونی: وکیل مسئول پیگیری کلیه مراحل قانونی پرونده است، از جمله برگزاری جلسات، پاسخ به استعلام‌ها، و نظارت بر پیشرفت پرونده.
- بررسی و تحلیل وضعیت حقوقی: وکیل باید بتواند به درستی وضعیت حقوقی پرونده را تحلیل کرده و بهترین راهکارهای قانونی را برای رسیدگی به پرونده پیشنهاد دهد.
- مذاکره با طرفین مختلف: در برخی موارد، وکیل ممکن است نیاز به مذاکره با طرفین مختلف، از جمله متهم یا وکیل مدافع طرف مقابل، برای دستیابی به توافق‌های قانونی یا تسریع روند رسیدگی داشته باشد.
- آماده‌سازی برای دفاع و استدلال: وکیل باید با دقت برای دفاع از موکل آماده شده و تمامی استدلال‌های لازم را جهت قانع کردن دادگاه به کار گیرد.
با توجه به پیچیدگی‌های خاص پرونده‌های کلاهبرداری اینترنتی، داشتن وکیل متخصص و مجرب در این حوزه می‌تواند به طور چشمگیری به بهبود نتایج پرونده کمک کند و از حقوق قانونی موکل به بهترین نحو دفاع نماید.
برای دریافت مشاوره حقوقی همین حالا وارد صفحه مشاوره حقوقی کلاهبرداری اینترنتی شوید و از روش‌های آنلاین و تلفنی برای شروع گفتگو با متخصص استفاده نمایید.
