ازدواج با اقارب همواره با محدودیت‌هایی همراه است و افرادی که قصد نکاح با اقارب نسبی و یا سبی خود را دارند، باید گفت که به راحتی نمی‌توانند برای این کار اقدام کنند.
دو نفری که نسبت به هم محرم می‌شوند، شرعا ازدواج آن‌ها امکان پذیر نبوده و این موضوعی است که همیشه در عقد ازدواج به آن اشاره می‌شود.
به همین منظور ازدواج بین دو نفر باید در ابتدا نوع ارتباط و نسبت آن‌ها مشخص شده و سپس صیغه محرمیت بین آن‌ها خوانده شود.
زن و مردی که نسبت به هم حرمت ابدی داشته و یا این که ممنوعیت دائمی برای عقد ازدواج دارند، اگر به هر طریقی با هم ازدواج کنند، عقد آن‌ها باطل بوده و آثاری برای این عقد وجود ندارد.
یکی از اقارب سببی که ازدواج کردن با او دارای محدودیت بوده و تنها در شرایطی خاص انجام می‌شود، دختر همسر است. حال در این زمینه سوال می‌شود که آیا شوهر حق نکاح با دختر همسر را دارد و این که شرع و قانون، چنین نکاحی را می‌پذیرد؟
در حالت کلی، ازدواج با دختر همسر امکان پذیر نبوده و مردی که اقدام به انعقاد چنین عقدی می‌کند، می‌تواند مستوجب عمل نامشروع شود. تنها در یک حالت خاص می‌تواند عقد ازدواج بین شوهر و دختر زوجه به وقوع بپیوندد و آن هم عدم رابطه جنسی بین زن و مرد است.
در واقع حکم قانونی و شرعی نکاح با دختر همسر تنها بستگی به این قضیه دارد که رابطه جنسی بین طرفین صورت گرفته یا این که شوهر قبل از نزدیکی با زن، بخواهد که با دختر او ازدواج کند.
با توجه به اهمیت موضوع ازدواج با دختر همسر، در این مقاله قصد داریم که شرایط عقد ازدواج مرد با دختر زن و همچنین حکم شرعی و قانونی چنین عقدی را به کمک وکیل خانواده مورد بررسی قرار دهیم.
درباره شرایط ازدواج با دختر همسر
نکاح با اقارب می‌تواند یکی از موانع عقد نکاح برای طرفین باشد. اقارب از منظر قانون مدنی شامل اقارب نسبی و سببی بوده که ازدواج با برخی از این اقارب قانونا امکان پذیر نیست.
ازدواج با بعضی از اقارب نسبی و سببی ایجاد حرمت نموده و همین موضوع دلیل شرعی برای آن است که زن و مرد حق ازدواج با هم را نداشته باشند.
یکی از اقارب سببی، دختر همسر بوده که عقد ازدواج با او با چالش‌های مختلفی همراه است. در نگاه اول شاید اینطور به نظر برسد که عقد نکاح با دختر کسی که همسر شوهر می‌باشد، امکان پذیر نیست و عقد نکاح با دختر همسر نمی‌تواند رخ دهد.
اما بررسی احکام قانونی و شرعی در این زمینه می‌توان به صراحت اعلام نمود که عقد ازدواج با دختر همسر به خودی خود، در شرایطی خاص نیز می‌تواند انجام شود.
در واقع نکاح بین شوهر و دختر زوجه برای همیشه حرمت ابدی ایجاد نمی‌کند و در صورت احراز شرط مربوطه می‌توان گفت که وقوع عقد ازدواج بین آن‌ها می‌تواند رخ دهد.
البته ناگفته نماند که اگر ازدواج با دختر همسر در موقعی صورت گیرد که دختر، به دلیل انحلال عقد ازدواج قبلی خود در مدت عده باشد، زن و مرد نسبت به هم حرام ابدی می‌شوند.
امکان ازدواج با دختر همسر وجود دارد؟
یکی از سوالات مهم در این زمینه، آن است که آیا امکان وقوع عقد ازدواج با دختر همسر وجود دارد یا خیر؟ در واقع شوهر که با مادر همین دختر، ازدواج نموده، حق این را دارد که مجددا با دختر زن عقد نکاح داشته باشد؟
در ابتدا باید به این موضوع اشاره نمود که پدر هیچ گاه نمی‌تواند با دختر خود ازدواج کند و رابطه نکاح بین دختر با پدر برای همیشه حرمت ابدی ایجاد نموده که این موضوع کاملا آشکار و روشن است.
اما پرسش مزبور زمانی مورد بحث قرار گرفته که مردی با یک زن عقد نکاح نموده باشد که زوجه از عقد سابق خود تعدادی دختر یا دخترانی داشته که همسر جدید او بخواهد با این دختر ازدواج کند. حالت دیگر این است که شوهر از همسر خود جدا شده و همسر او با مرد دیگری ازدواج نموده که ثمره آن متولد شدن دخترانی باشد و حال شوهر بخواهد با دختر همسر سابق خود ازدواج کند.
یقینا بین مرد و دختر همسر، رابطه پدر و دختری وجود ندارد و این موضوع سبب می‌شود که عقد نکاح بین آن‌ها، حرمت ابدی ایجاد نکند.
در همین زمینه باید شرایط عقد نکاح با دختر همسر در مواقعی که آمیزش جنسی بین طرفین صورت گرفته و یا این که زن و شوهر تا به اکنون وارد رابطه زناشویی نشده باشند، مورد بررسی قرار گیرد که در بخش بعدی این موضوع کاملا بررسی خواهد شد.
شرایط نکاح با دختر همسر
در بخش قبل به این موضوع اشاره شد که عقد ازدواج با دختر همسر، می‌تواند در شرایطی خاص انجام شده و چنین عقدی صحیح باشد. در واقع بین شوهر همسر و دختر وی هیچگاه حرمت ابدی وجود نداشته و ممنوعیت ازدواج در این شرایط، به صورت موقت است.
در هر صورت باید گفت که شرایط ازدواج با دختر همسر بستگی به رابطه جنسی بین دو طرف دارد. بدین صورت که اگر مرد با زنی که ازدواج نموده، رابطه جنسی یا نزدیکی داشته باشد، تحت هیچ عنوان نمی‌تواند وقوع چنین عقدی صورت گیرد.
این وضعیت در واقع به عنوان موانع اصلی نکاح با دختر همسر به شمار رفته و طبیعتا شوهر حق نکاح با دختر زن خود را نخواهد داشت.
وجود رابطه جنسی بین زن و مرد، ایجاد کننده مانعی برای نکاح با دختر همسر می‌باشد و در این صورت اگر عقد ازدواج بین این دو نفر صورت گیرد و ثابت شود که شوهر با همسر، قبلا نزدیکی کرده باشد، این عقد از لحاظ شرعی باطل است.
حال با وجود این محدودیت می‌توان گفت که نکاح با دختر همسر، نیز می‌تواند انجام شود و آن در شرایطی است که نزدیکی بین زن و شوهر تا به اکنون صورت نگرفته باشد.
در واقع تا زمانی که عقد نکاح بین شوهر و دختر همسر رخ نداده است، برای صحت چنین عقدی لازم است که شوهر با همسر آمیزش جنسی نکرده باشد.
لازم به ذکر است که تنها راه و شرط اصلی در نکاح با دختر همسر، این است که زوجین سابقه رابطه جنسی با یکدیگر را نداشته باشند و در صورت اثبات این قضیه یعنی داشتن نزدیکی حتی برای یک مرتبه، شوهر حق نکاح با دختر همسر را نخواهد داشت.
گفتنی است که موضوعاتی مانند طلاق گرفتن طرفین و حتی فوت آن‌ها نمی‌تواند تاثیری در صحت نکاح با دختر همسر داشته باشد.
در خصوص این که حکم شرعی و قانونی ازدواج کردن با دختر همسر، چیست، در بخش بعدی این موضوع را مورد بررسی قرار می‌دهیم.
حکم شرعی عقد نکاح با دختر همسر
عقد ازدواج به عنوان یکی از عقود معین در قانون، شرایط خاصی برای آن لحاظ شده و در مواردی در مشاوره حقوقی آنلاین یا حضوری شاهد آن هستیم که عقد نکاح بین زن و مرد به دلیل عدم رعایت شرایط قانونی آن، باطل شده است.
با توجه به تاکید خاص شرع در رابطه با ازدواج کردن بین طرفین، علی رغم این موضوع، موانعی نیز برای ازدواج پیش بینی نموده که در هر صورت ازدواج کردن بین زن و مرد، امکان پذیر نیست و در واقع اگر با وجود موانع شرعی، نکاحی بین طرفین صورت گیرد، عقد صورت گرفته باطل است.
در مورد نکاح با دختر همسر نیز، موانعی وجود دارد که تا زمان رفع موانع شرعی، امکان برقراری رابطه زوجیت بین طرفین وجود ندارد. در حوزه مسائل شرعی، احکام خاصی پیرامون ازدواج با دختر همسر بیان شده است و شرعا این عقد در صورت احراز یک سری شرایط خاص، صحیح است.
در خصوص موضوعات فقهی، ازدواج با دختر همسر، عموما تحت عنوان ربییه شناخته می‌شود. ربییه در اصطلاح فقهی به دختری گفته می‌شود که زن از شوهر قبلی خود داشته و این دختر در حال حاضر با مرد دیگری که همان همسر جدید مادر دختر است، زندگی می‌کند.
حال در مورد عقد نکاح بین مرد و ربییه یا همان دختر همسر، باید گفت که بر اساس اصول شرعی و فقهی، در صورتی می‌تواند چنین عقدی صورت گیرد که رابطه جنسی بین مادر دختر و همسر جدید صورت نگرفته باشد.
در واقع نزدیکی بین شوهر و همسر، در مورد ازدواج با دختر همسر، حرمت ایجاد کرده و به تبع آن نیز عقد نکاح امکان پذیر نیست.
در همین راستا، حکم شرعی ازدواج با دختر همسر، منوط به وضعیت رابطه جنسی بین طرفین بوده و در صورت اثبات این قضیه، شرعا شوهر با دختر همسر نمی‌تواند نکاح داشته باشد و در صورت وقوع چنین عقدی، سبب بطلان ازدواج می‌شود.
حکم قانونی پیرامون عقد ازدواج شوهر با دختر همسر
حکم شرعی ازدواج با دختر همسر بستگی به شرایط نزدیکی بین طرفین دارد و شرعا عقد نکاح بین شوهر و دختر همسر در صورتی که شوهر با مادر دختر، نزدیکی نکرده باشد، صحیح است، در غیر این صورت نکاح با دختر همسر مانع داشته و عقد نکاح شوهر با ربیبه در صورت آمیزش بین آن‌ها، باطل شدن عقد را در پی خواهد داشت.
در بند سوم ماده ۱۰۴۷ عنوان شده است که بین مرد با اناث، از اولاد زن از هر درجه که باشد، ولو رضایی مشروط به این که بین زن و مرد، رابطه زناشویی واقع شده باشد. در واقع قانونا، ازدواج یا دختر همسر در صورتی صحیح است که رابطه زناشویی بین مرد و زن وجود نداشته باشد.
قانون نیز همانند شرع حکم نکاح با دختر همسر را منوط به وجود یا عدم وجود رابطه جنسی دانسته است.
در این صورت، اگر شوهر بخواهد که با دختر همسر خود، ازدواج کند، لازمه آن، نبود رابطه جنسی زوجه با او بوده که قانونا شوهر در صورتی که با همسرش نزدیکی حتی برای یک بار نداشته باشد، حق دارد که با دختر همسر، عقد دائم یا موقت کند.
در مورد حکم قانونی نکاح بین شوهر همسر و دختر وی، باید به این موضوع اشاره نمود که دائمی یا موقت بودن عقد نکاح و همچنین رابطه نسبی و رضایی، تاثیری در بطلان و صحت عقد ازدواج ندارد و تنها موضوعی که می‌تواند صحیح یا باطل بودن عقد نکاح با دختر همسر را به دنبال داشته باشد، بررسی شرایط رابطه جنسی بین طرفین است.
ملاک صحیح بودن عقد ازدواج با دختر همسر، این است که شوهر با همسر فعلی خود رابطه جنسی نداشته باشد و در واقع این که شوهر نزدیکی با همسر سابق خود داشته یا خیر، تاثیری در وضعیت عقد نکاح نخواهد داشت.
محدودیت ازدواج با دختر همسر تا چه زمانی است؟
بعد از بررسی احکام مربوط به ازدواج دختر با همسر، ممکن است با این سوال مواجه شوید که نکاح با دختر همسر تا چه زمانی محدودیت دارد و در واقع شوهر برای ازدواج با ربیبه یا دختر همسر فعلی خود، تا کی نمی‌تواند برای انجام این عقد اقدام کند؟
پاسخ به این سوال کاملا واضح بوده و مجددا شرایط آمیزش جنسی بین طرفین بایستی مورد بررسی قرار گیرد. اگر شوهر با همسرش که در واقع مادر دختر می‌باشد، نزدیکی کرده باشد، این رابطه باعث می‌شود که شوهر تا ابد حق نکاح با دختر همسر نداشته باشد.
عدم امکان ازدواج ابدی با دختر همسر در صورت وجود شرط مزبور هم برای عقد دائم بوده و هم مربوط به عقد موقت می‌شود. در صورتی که شوهر مدعی نبود رابطه جنسی بین دو طرف باشد، دیگر محدودیت قانونی برای عقد ازدواج دائم و موقت با دختر همسر نیست.
شرایط ازدواج با دختر همسر و طلاق گرفتن شوهر از همسر
از سوالات مهم دیگری که غالبا در خصوص ازدواج با دختر همسر مطرح می‌شود، این است که چنانچه شوهر، اقدام به طلاق دادن همسر خود کند، آیا در این شرایط می‌تواند با دختر همسر مطلقه خود ازدواج نماید؟
در پاسخ به این پرسش باید گفت که طلاق گرفتن زوجین، تاثیری در نکاح بین شوهر با دختر همسر ندارد و تنها موضوعی که در این زمینه اهمیت دارد، نزدیکی بین طرفین است.
در صورتی که مرد از همسر خود طلاق گرفته باشد، اگر طلاق پیش از وقوع نزدیکی باشد، امکان این که دختر همسر به عقد دائم یا موقت شوهر در بیاید، وجود دارد، در غیر این صورت که وقوع طلاق بعد از رابطه جنسی بین طرفین می‌باشد، شوهر حق نکاح با دختر همسر مطلقه را نخواهد داشت.
حتی در صورتی که همسر فوت کرده باشد ولی بین آن‌ها سابقا نزدیکی صورت گرفته باشد، به دلیل برقراری رابطه جنسی، عقد ازدواج با دختر همسر باطل می‌باشد. شرط تعیین کننده در ازدواج با دختر همسر، وضعیت نزدیکی و رابطه جنسی بین زوجین است.
شرایط لازم برای حرام ابدی بین شوهر و دختر همسر
وجود یک سری از شرایط باعث می‌شود تا این که شوهر با دختر همسر برای همیشه نسبت به هم حرام شوند و به نحوی نتوانند برای هیچ وقت عقد نکاحی بین آن‌ها صورت گیرد. از جمله این شرایط می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:
- برقراری رابطه جنسی بین زن و شوهر
- ازدواج با دختر همسر در صورتی که او در دوران عده باشد.
- ازدواج با دختر همسر در وضعیت احرام
نزدیکی بین زن و مرد از جمله شرایطی که برای حرمت ابدی بین شوهر و دختر همسر کفایت می‌کند و در این صورت شوهر حق نکاح با دختر همسر را نخواهد داشت. اگر دختر همسر، با مردی ازدواج نموده و به دلایل مختلف مانند فوت و یا طلاق، عقد نکاح منحل شده باشد.
در این صورت، زوجه در حالت عده بوده و عقد نکاح در وضعیت عده زن نیز از موجبات حرام ابدی بین طرفین می‌باشد.
با فرض این که شوهر با مادر دختر، نزدیکی نکرده و همچنین با علم به این که دختر در عده طلاق یا فوت قرار داشته، عقد نکاح کند، چنین عقدی از اساس باطل بوده، زیرا به دلیل آن که زن، مدت عده را سپری می‌کند، عقد نکاح با هر زنی در این وضعیت حرام است.
مشاوره حقوقی شرایط ازدواج با دختر همسر
ازدواج با دختر همسر به دلیل شرایط خاصی که دارد، دارای اهمیت بالایی بوده که در همین راستا برای دریافت مشاوره حقوقی تخصصی، کافیست با وکلای متخصص حوزه عقد ازدواج در سامانه بنیاد وکلا، در ارتباط باشید.
مشاوره حقوقی در این زمینه، به شیوه‌های مختلفی وکیل تلفنی، آنلاین و حضوری قابل ارائه است و به هر شیوه مورد دلخواه خود می‌توانید برای ثبت نوبت مشاوره حقوقی، اقدام نمایید.
