وقتی صادر کننده چک فوت میکند، از آنجا که در زمان صدور چک آن شخص زنده بوده و این تصمیم با اختیار وی گرفته شده، بانک میتواند قبل از اینکه انحصار وراثت انجام شود، وجه چک را به دارنده پرداخت کند.
تعریف چک
براساس قانون، چک نوشتهای است که صادر کننده، بوسیلهی آن کل یا قسمتی از وجهی را که در نزد بانک(محال علیه) دارد، به دیگری واگذار میکند.
بر همین اساس چک را سندی تجاری میدانیم که قانونگذار به منظور سرعت بخشیدن به فعالیتهای تجاری، برای دارنده آن مزایایی را در نظر گرفته است.
پشت نویسی چک
طبق قانون، گاهی ممکن است چک در وجه حامل یا شخص معین یا به حواله کرد صادر و یا با امضاء پشت آن به دیگری منتقل شود که به این کار در اصطلاح حقوقی ظهرنویسی گفته میشود.
هنگامی که صادر کننده چک در متن آن عبارت «به حوالهکرد» را خط میزند، امکان پشت نویسی را از کسی که چک در وجه او صادر شده میگیرد.
دریافت کننده هم با پذیرش چک موافقت خود را اعلام میکند.
با خط خوردن عبارت« به حواله کرد » به نظر میرسد که شخصیت دارنده چک برای صادر کننده چک مهم بوده و از این راه، نخواسته است وجه چک مزبور، توسط شخص دیگری دریافت شود، بنابراین در صورتیکه این گونه چکها به دیگری منتقل شود، بانک میتواند از پرداخت وجه آن به غیر خودداری کند.
فوت صادر کننده چک
تمام موارد یاد شده در صورت فوت صادر کننده چک نیز اجرا میشود.
بنابراین اگر صادر کننده چک فوت کند، بانک میتواند قبل از انحصار وراثت و قبل از تعیین ورثه و بررسی اموال متوفی وجه چک را به دارنده پرداخت کند، چرا که این تصمیم در زمان حیات وی گرفته شده است.
این اقدام حتی در زمانیکه چک مدتدار است و تاریخ سر رسید آن بعد از فوت صادر کننده است، صورت میگیرد.
ماده ۲۳۱ قانون امور حسبی در این مورد میگوید:
بدهیهای مدت دار (موجل) متوفی بعد از فوت او بهروز میشود، بنابراین در این حالت نیز، چون چک در زمان حیات متوفی صادر شده است، با مرگ او بدهی مدت دار او به روز میشود و بانک باید قبل از تاریخ سررسید، وجه چک را به دارنده چک پرداخت کند.
از سوی دیگر به موجب ماده ۳۱۱ قانون تجارت، پرداخت چک نباید وعده داشته باشد و بانکها باید در صورت داشتن موجودی در حساب متوفی، وجه چک را پرداخت کنند.