چگونگی اثبات قتل

دلایلی که با آن می توان یک ادعا را در دعوی حقوقی ثابت کرد با ادله اثبات دعوی کیفری متفاوت است.

در دعوای کیفری تا زمانی که سند و مدرک کافی و قانع کننده برای اثبات کردن یک ادعا جمع آوری نشده باشد، نمی توان کسی را بابت آن محکوم کرد.

یکی از مهمترین جرائمی که به اثبات نیاز دارد، جرم قتل است.

قتل به سه دسته قتل عمد، قتل شبه عمد و قتل خطاء محض تقسیم می شود.

با توجه به تفاوتی که هر یک از این قتل ها با دیگری دارد، مجازات آن نیز متفاوت است؛ از این رو ثابت کردن و تشخیص این که قتل رخ داده در کدام دسته قرار می گیرد بسیار مهم است؛ از این رو در قانون دلایلی برای اثبات قتل آورده شده است.

در این مقاله به بررسی ادله اثبات قتل از جمله اقرار، بینه، قسامه و علم قاضی می پردازیم.

برای اثبات قتل عمد از طریق اقرار، کافی است قاتل یک بار اقرار کند.

اقرار

در ماده ۱۶۴ قانون مجازات اسلامی در تعریف اقرار آمده است که "اقرار عبارت است از اخبار شخص به ارتکاب جرم از جانب خود"؛ بنابراین اقرار یک راه است که با آن فرد چیزی را اعلام می کند.

وقتی کسی خود به موضوعی اقرار می کند، آن موضوع ثابت می شود و به هیچ دلیل دیگری برای اثبات آن نیازی نیست.

برای اثبات قتل عمد از طریق اقرار، کافی است قاتل یک بار اقرار کند که فلانی را من کشته ام؛ البته شرط مهم پذیرش اقرار این است که اقرار کننده عاقل و بالغ باشد و در بیان اقرار اراده و اختیار آزاد داشته باشد.

بینه در لغت به معنی دلیل انکار نشدنی است و در اصطلاح حقوقی به معنای شهادت و گواهی است.

شهادت یعنی اینکه کسی، آنچه که دیده است را به ضرر شخص ثالث بیان کند.

در اثبات جرائم و هم چنین جرم قتل، زمانی به شهادت استناد می کنند که متهم مسئولیت جرم را نمی پذیرد و آن را انکار می کند.

شاهد باید شرایط لازم را برای بیان شهادت داشته باشد مثل اینکه عاقل باشد، عادل باشد و … .

قسامه برای اثبات جرم قتل در آخرین مرتبه و درجه قرار دارد .

قسامه

قسامه در اصطلاح حقوقی به معنای سوگند خوردن است و یکی از راه های اثبات جرم است؛ قسامه روشی است که از فقه گرفته شده است.

برای اثبات قتل از طریق قسامه، اگر ولی دم مقتول ادعا کنند که الف، قاتل است ولی شاهد و سندی برای این ادعا نداشته باشند، باید ۵۰ بار در دادگاه قسم بخورد که الف قاتل است.

بر اساس موارد قانون مجازات اسلامی، ادا کنندگان سوگند باید کسانی باشند که احتمال اطلاع آنها ار وقوع جنایت توجیه پذیر باشد.

قسامه برای اثبات جرم قتل در آخرین مرتبه و درجه قرار دارد.

علم قاضی

علم قاضی یعنی اسناد و مدارکی که قاضی برای اثبات جرم به آنها استناد می کند.

این روش اثبات جرم به ویژه اثبات قتل در دوره فعلی بسیار کارآمد است، زیرا اثبات قتل با قسامه و اقرار بسیار سخت است.