افرادی که در حال حاضر به عنوان کارشناس رسمی دادگستری فعالیت می‌کنند، با سامانه ۱۵۱۵ آشنایی کافی دارند. سامانه ۱۵۱۵ که به آن درگاه ملی کارشناسان رسمی کل کشور گفته می‌شود، به منظور فعالیت اشخاصی که کارشناس رسمی دادگستری هستند، طراحی شده و امکان ثبت نام از طریق آن وجود دارد.
سامانه مزبور طبیعتا اختصاص به کارشناسان رسمی محاکم قضایی می‌باشد و سایر حیطه‌های شغلی حقوقی مانند وکالت، استفاده از سامانه برای آن‌ها کارایی ندارد.
شاید به ظاهر شغل کارشناس دادگستری، امری راحت به نظر برسد اما در بسباری از پرونده‌ها، قاضی از کارشناس تقاضا دارد که نظر رسمی خود را در رابطه با یک موضوع خاص بیان کند.
در واقع قاضی از نظر کارشناس رسمی دادگستری در رسیدگی به پرونده استفاده نموده و سپس بر اساس آن‌ها رای را صادر می‌کند. بنابراین نظر تخصصی که کارشناسان در این زمینه بیان می‌کنند، در روند پرونده تاثیر دارد که البته قاضی با صدور قرار کارشناسی، پرونده را به کارشناس ارجاع می‌دهد تا پس از ارائه نظر وی، اقدام به صدور حکم مقتضی می‌کند.
برای درخواست کارشناسی، کافیست افراد حقیقی و یا حقوقی وارد سامانه ذکر شده شوند و در قسمت پورتال مشتریان، اقدام به ثبت درخواست کنند.
کارشناسان رسمی دادگستری این امکان را ندارند که فی البداهه نظری را در خصوص پرونده بیان کنند و برای ارائه نظر کارشناسی، لازم است که در سامانه درگاه ملی کارشناسان کل کشور، درخواستی در این زمینه به ثبت برسد.
با توجه به وجود برخی موارد اشتباه در فرآیند کارشناسی و مشکلاتی در این زمینه، سامانه ۱۵۱۵ طراحی شد تا از حجم قابل توجهی از این مسائل کاسته شود و در نهایت امروزه شاهد نظم خاصی در روند کارشناسی پرونده های قضایی هستیم.
قبول کارشناسی دعاوی قضایی و سایر امور مانند پرداخت حق الزحمه کارشناسی و انجام امضا به صورت الکترونیک در سامانه مزبور به صورت آنلاین انجام می‌شود.
انجام امور مرتبط با کارشناسی در سامانه فوق الذکر فرآیند خاصی دارد و لازمه کار با درگاه ملی کارشناسان رسمی، نیاز به داشتن اطلاعات کافی داد.
از این رو، در ادامه قصد داریم که ابتدا با سامانه ۱۵۱۵ آشنا شویم و بعد از معرفی سامانه، نحوه ثبت نام در سامانه را بیان کنیم و سپس به سایر موضوعات مرتبط بپردازیم. در خصوص نیاز به کارشناسی در پرونده حقوقی یا کیفری خود ابتدا با وکیل متخصص مشورت نمایید.
درباره درگاه ملی کارشناسان رسمی کل کشور
افراد زیادی در جامعه ما در شغل کارشناس رسمی دادگستری مشغول به کار هستند. تصوراتی که در جامعه ما برای رسیدگی به پرونده‌های قضایی وجود دارد، کاملا اشتباه بوده و در رویه قضایی رسیدگی به شکایتی که به ثبت رسیده و تا صدور رای، مراحل مختلفی دارد.
اشخاصی که قصد دارند به عنوان کارشناس رسمی در محاکم دادگستری فعالیت داشته باشند، باید در آزمون‌های ورودی که معمولا هر سال برگزار می‌شود، شرکت کنند. با توجه به این اهمیت فعالیت کارشناسان دادگستری در این زمینه درگاه ملی کارشناسان رسمی کل کشور طراحی شده است.
پرونده‌های زیادی در دادگاه هستند که نیاز به بررسی تخصصی و نظر کارشناسی دارند که قاضی پیش از صدور رای، از کارشناس رسمی درخواست می‌کند که در مورد ابعاد پرونده، نظر کارشناسی تخصصی را ارائه دهد.
هر کارشناس بر اساس تخصص و مهارتی که دارد، در رابطه با موضوع درخولست شده از طرف دادگاه، نظر کارشناسی ارائه نموده و دادگاه نیز نظر کارشناس را در صادر کردن حکم مقتضی، اثر می‌دهد.
کارشناسان رسمی که دارای مجوز قانونی هستند، بر حسب صلاحیت تعیین شده، نظر خود را اعلام می‌کنند. تا زمانی که دادگاه در مورد نظر کارشناسی پرونده، اعلام نیاز نکرده است، فرد کارشناس نمی‌تواند نظر کارشناسی ارائه دهد.
طبق قانون، بعد از صدور قرار کارشناسی از طرف دادگاه، حال کارشناسان رسمی حسب تخصصی که دارند، به قاضی پرونده کمک می‌کنند تا بتواند در راستای تحقق عدالت، نظر نهایی در دعوا مطرح شده را صادر کند.
با توجه به تعداد بالای کارشناسان رسمی در کل کشور و همچنین نظم دهی به فرآیند کارشناسی، سامانه‌ای به عنوان درگاه ملی کارشناسان رسمی کل کشور، تعبیه گشته است.
طراحی سامانه ۱۵۱۵ یا درگاه ملی کارشناسان رسمی کشور، از بروز مشکلات عدیده در این زمینه جلوگیری نمود و باعث شد تا قبول کارشناسی پرونده‌های قضایی و سایر امور مرتبط در شرایط مناسب تری انجام شود.
در یکی دو سال اخیر که این درگاه طراحی شد، ثبت درخواست کارشناسی به صورت الکترونیک انجام می‌شود و به تبع آن نیز در روند رسیدگی دعاوی قضایی و کارشناسی در پرونده‌ها نیز تسریع شده است.
در بخش بعدی، توضیحات بیشتری را در خصوص این سامانه و درگاه کارشناسان رسمی کشور ارائه خواهیم کرد و همچنین با چگونگی ثبت نام در سامانه و نحوه ثبت درخواست کارشناسی نیز توضیحاتی را ارائه خواهیم کرد. البته شما می‌توانید قبل از ثبت درخواست خود از وکیل آنلاین به صورت فوری و برخط سوالات خود را جویا شوید.
معرفی سامانه ۱۵۱۵
همانطور که گفته شد، هدف ار ایجاد درگاه ملی کارشناسان رسمی و یا سامانه ۱۵۱۵، دادن نظم و آرایش خاص قانونی به شیوه امر کارشناسی در پرونده‌های طرح شده در دادگاه است.
اشخاصی که در حوزه‌های مختلف دارای تجربه و تخصص کافی هستند، این توانایی و مهارت خود را در اختیار مراجع قضایی قرار می‌دهند.
طبیعتا قضات دادگاه در همه مسائل زندگی دارای توانایی و تبحر کافی نیستند و گاها موضوعی در پرونده مطرح می‌شود که علم کافی در آن زمینه نداشته و در این صورت باید از نظر و توانایی افراد کارشناس استفاده نمود. مراجع قضایی در مواقع نیاز از تخصص چنین افرادی که به عنوان کارشناس رسمی دادگستری شناخته می‌شوند، استفاده می‌کنند.
در واقع رفع موانع موجود در پرونده در اغلب اوقات از طریق نظریات کارشناسان رسمی انجام می‌شود و همه این مسائل نشان از اهمیت بالای امر کارشناسی در مراجع قضایی است.
به طور مثال، دادگاه برای تشخیص این موضوع که سند با هر برگه دیگری، دارای هویت قانونی بوده و به نحوی جعل نشده است، این موضوع را به کارشناس رسمی ارجاع می‌دهد تا بعد از نظر او، به بررسی پرونده و در نهایت صدور رای بپردازد.
بنابراین در راستای رسیدن به اهداف مزبور که همان تسریع در روند رسیدگی پرونده‌ها در محکام دادگستری و همچنین اثر بخشی و نظم دادن به امور کارشناسی دادگستری، در سال ۱۴۰۰، سامانه ۱۵۱۵ طراحی گردید. سامانه ۱۵۱۵ یک سامانه تخصصی که تنها مربوط به امور کارشناسی در سراسر کشور است.
در واقع سامانه مزبور برای کارشناسان رسمی کل کشور طراحی شده است که از خدمات آن می‌توانند استفاده لازم را داشته باشند.
به طور کلی مراحل کارشناسی از قبیل ارائه گزارش کارشناسی توسط شخص کارشناس رسمی دادگستری، امضا به صورت الکترونیک، پرداخت دستمزد کارشناسی و سایر امور مربوطه، در این سامانه تمامی به صورت الکترونیک انجام می‌شود.
علاوه بر این که ارجاع دادن امر کارشناسی از طرف مرکز کارشناسان رسمی از سامانه ۱۵۱۵ صورت می‌گیرد. کارشناسان رسمی مراجع قضایی، بدون آن که درخواستی را در سامانه ۱۵۱۵ به ثبت برسانند، حق پذیرفتن امر کارشناسی را نداشته و دادگاه باید در وهله اول اجازه این کار را داده باشد.
تا زمانی که قاضی، تقاضای کارشناسی نداشته باشد، طبیعتا ارائه نظر کارشناسی در مورد پرونده امکان پذیر نبوده که در هر صورت اگر، کارشناسی به صورت مستقیم اقدامی را در این زمینه انجام دهد، عمل او مصداق بارز تخلف انتظامی بوده و طبق قانون با او رفتار خواهد شد.
در رابطه با سامانه ۱۵۱۵ یا درگاه ملی کارشناسان رسمی کل کشور، باید به این موضوع اشاره نمود که اهدافی که برای این سامانه وجود دارد، سبب شده تا آسیب‌ها و اشتباهات متداول در امور کارشناسی کاهش پیدا کند و دیگر شاهد تخلفاتی که در حوزه کارشناسی رخ می‌داده است، نباشیم.
الزام کارشناسان رسمی به ثبت در سامانه ۱۵۱۵
افرادی که دارای مجوز قانونی کارشناسی رسمی هستند، تنها در صورتی حق ارائه نظر کارشناسی در دعاوی قضایی را دارند که از طرف مرکز کارشناسان، این امر به آن‌ها ارجاع داده شود.
در واقع دادگاه، تقاضای خود را به صورت رسمی برای امر کارشناسی اعلام می‌کند و به تبع آن نیز امر کارشناسی تقاضا شده برای کارشناسان ارسال می‌شود.
مداخله امر کارشناسی در پرونده بدون دستور قاضی و همچنین مرکز کارشناسان توسط شخص کارشناس دادگستری، امکان پذیر نیست که در صورت انجام این کار، مجازات قانونی برای شخص متخلف تعیین می‌شود.
با توجه به این موضوع، لازم است که کارشناسان رسمی در سامانه ۱۵۱۵ ثبت نام خود را انجام داده باشند و از طریق سامانه به صورت الکترونیک، ثبت درخواست کارشناسی را داشته باشند.
می‌توان اینگونه بیان کرد که ثبت درخواست کارشناسی برای کارشناسان در این سامانه، جنبه الزام آور داشته و تا زمانی که ثبت درخواست کارشناسی در درگاه ملی کارشناسان کل کشور، انجام نشود، حق ارائه نظر کارشناسی را ندارند. بنابراین ضروری است که تکمیل ثبت نام در سامانه را انجام داده و به نحوی دارای حساب کاربری در سامانه ۱۵۱۵ باشید.
در درگاه ملی کارشناسان، بخش‌هایی وجود دارد که هم امکان ورود افراد حقیقی و یا حقوقی به صورت مشتری وجود داشته و هم کارشناسان می‌توانند در آن وارد شوند.
در واقع شما می‌توانید به عنوان مشتری، ثبت درخواست کارشناسی رسمی داشته باشید و همچنین کارشناسان رسمی نیز با ورود به این سامانه، می‌توانند امور مربوط به کارشناسی را نیز پیگیری کنند. به این نکته در مشاوره حقوقی تلفنی اشاره می‌گردد.
چگونه در سامانه ۱۵۱۵ ثبت درخواست کارشناسی رسمی کنیم؟
در بخش قبل به این موضوع اشاره شد که برای کارشناسی کردن در پرونده قضایی، ضروری است که ثبت درخواست کارشناسی در درگاه ملی کارشناسان کل کشور صورت گیرد.
حال در این زمینه ممکن است سوال شود که چگونه می‌توان اقدام به ثبت نام در سامانه ۱۵۱۵ کنیم؟
- لازمه ارائه نظر کارشناسی در پرونده‌های دادگستری این است که اشخاص متقاضی، حساب کاربری در سامانه مزبور داشته باشند و اطلاعات شخصی خود را در آن وارد کنند. در ابتدا لازم است که به سامانه ۱۵۱۵ یا درگاه ملی کارشناسان رسمی کشور مراجعه کنید.
- وارد سامانه که می‌شوید، بخش‌های مختلفی مانند پورتال، کارشناسی، پورتال مشتریان و پورتال گزارش کارشناسی وجود دارد. در این صورت بایستی قسمت پورتال مشتریان را انتخاب نمایید. بعد از آن که وارد پورتال مشتریان می‌شوید، باید بر روی قسمت ثبت نام مشتریان کلیک کنید.
- در ادامه، وارد صفحه‌ای می‌شوید که در آن مرتبط با مشخصات شخصی متقاضی می‌باشد. در بالا سامانه، ابتدا گزینه نوع شخص اعم از حقیقی یا حقوقی وجود دارد که سپس به مشخصاتی چون نام و نام خانوادگی، جنسیت، کد ملی، شماره همراه و تاریخ ثبت می‌رسد.
- با تکمیل مشخصات مزبور، پیامکی حاوی نام کاربری و رمز عبور برای شما ارسال می‌شود که از طرزق این مشخصات می‌توانید وارد سامانه شوید.
- بعد از آن که مجددا وارد سامانه درگاه ملی کارشناسان رسمی می‌شوید، لازم است که حساب کاربری خود را فعال نموده که لازمه آن ثبت شماره تلفن و کد ملی مشتری است.
- با فعال سازی و تکمیل ثبت نام در سامانه، این امکان برای مشتریان وجود دارد که درخواست خود را برای ارائه نظر کارشناسی، ثبت کنند. درخواست ثبت شده از طرف مشتریان، از سوی مرکز مورد بررسی قرار گرفته و بر اساس نوع و موضوع درخواست شده به کارشناسان مربوطه ارجاع داده می‌شود.
- کارشناس نیز به درخواست متقاضی رسیدگی نموده و در زمان مناسب، نتیجه بررسی را ارائه نموده و سپس شما با وارد شدن به پورتال شخصی خود می‌توانید نظر کارشناسی را مشاهده کنید.
لازم به ذکر است که کارشناسان رسمی دادگستری نیز برای ارائه پیشنهادات مرتبط با نظر کارشناسی و همچنین دریافت حق الزحمه کارشناسی، می‌توانند پورتال مربوط به خود که همان پورتال کارشناسی است، وارد آن شوند.
در مورد نحوه کار با سامانه ۱۵۱۵ نیاز به راهنمایی دارید؟
همانطور که گفته شد، امر کارشناسی در موضوعات مختلف خصوصا بحث دادگستری از اهمیت بالایی برخوردار است. برای ارائه نظر کارشناسی در پرونده‌های دادگستری، لازمه آن صدور دستور از طرف قاضی است.
در واقع اگر محتوای پرونده به نحوی باشد که نیاز به ارجاع به امر داوری نداشته باشد، در این صورت الزامی برای کارشناسی کردن در پرونده وجود ندارد.
به منظور رسیدگی به امور کارشناسی نیز اخیرا سامانه ۱۵۱۵ ایجاد شده که تحولی را در امر کارشناسان رسمی به وجود آورده است.
در این سامانه، اشخاص حقیقی و یا حقوقی متقاضی می‌توانند اقدام به ثبت درخواست کارشناسی در سامانه کنند و یا این که کارشناسان رسمی نیز این امکان را دارند تا با وارد شدن به پورتال شخصی خود از درخواست‌های ثبت شده برای امر کارشناسی مطلع شوند.
در واقع برای عموم افراد و کارشناسان، پورتال‌های مجزایی تعبیه شده که هر کدام امکان ثبت درخواست کارشناسی و ارائه نظر کارشناسی در رابطه با موضوع درخواست شده را دارند.
در هر صورت اگر در خصوص نحوه کار با درگاه ملی کارشناسان رسمی دادگستری، به مشاوره حقوقی نیاز دارید، توصیه می‌شود که از خدمات حقوقی سامانه بنیاد وکلا استفاده نمایید.
