۸ نکته ازدواج مجدد بعد از طلاق

در بسیاری از مواقع که زن و شوهر از هم طلاق می‌گیرند، مجددا عقد نکاح بین آن‌ها یا طرفین دیگر صورت می‌گیرد. جدای از این که چه عواملی در طلاق گرفتن زن و شوهر تاثیرگذار بوده‌اند، اما در هر صورت قانون زوجین را برای ازدواج بعد از طلاق منع نکرده است.

در شرع و قانون، به مردان تنها اجازه تنها داشتن چهار زن عقدی داده شده است و همچنین زنان نیز به دلیل محدودیت‌های زمانی بعد از طلاق، امکان ازدواج مجدد را ندارند و باید مدتی را برای عقد دوباره صبر پیشه کنند.

در صورتی که طلاق گرفته شده بین زوجین از نوع رجعی باشد، این حق به مرد داده شده که مجددا به همسر خود آن هم تحت شرایطی باز گردد و دیگر نیازی به عقد مجدد ازدواج نیست.

بعد از طلاق در صورتی که ازدواج مجدد در دستور کار زن یا مرد و یا هر دوی آن‌ها باشد، باید شرایط صحت عقد نکاح رعایت شود. قصد و رضایت طرفین و سایر شروط صحت عمومی معاملات به عنوان شرایط اساسی صحت عقد ازدواج بعد از طلاق به شمار می‌رود.

گفتنی است که داشتن فرزند، مانعی برای ازدواج مجدد بعد از طلاق نیست و در بسیاری از ازدواج‌هایی که پس از طلاق صورت می‌گیرد، هر دو طرف یا یکی از آن‌ها، تعدادی فرزند دارند.

در ازدواج بعد از طلاق باید حتما به موانع نکاح توجه خاصی شود و در صورتی که زن و مرد بین آن‌ها رابطه اقارب اعم از سببی و نسبی وجود داشته که قانون ازدواج آن‌ها را ممنوع کرده است، نباید عقد نکاحی با این شرایط انجام شود.

همانطور که زن در عقد ازدواج سابق خود از حقوق مالی چون مهریه و نفقه برخوردار است، با وقوع طلاق و سپس عقد نکاح دیگر، این حقوق برای وی مجددا در نظر گرفته شده و می‌تواند مهریه خود را از همسر جدید مطالبه کند.

بلافاصله بعد از وقوع طلاق، برای اغلب بانوان امکان ازدواج میسر نیست و می‌بایست طبق مقررات وضع شده، عده طلاق نگه داشته و بعد از اتمام مدت زمان آن، اقدامات لازم برای ازدواج را فراهم کنند.

به طور کلی، بعد از آن که زوجین از هم طلاق گرفتند، ازدواج مجدد بین آن‌ها دارای شرایط خاصی بوده که زن و شوهر باید از این شرایط به خوبی مطلع باشند. به همین مناسبت، قصد داریم در این مقاله به بررسی نکات مهمی از ازدواج مجدد بعد از طلاق و شرایط آن به کمک وکیل متخصص بپردازیم.

۸ نکته کلی و مهم در ازدواج بعد از طلاق

رعایت شرایط صحت عقد نکاح

دو موضوع ازدواج و طلاق در تضاد هم هستند و یکی شروع کننده رابطه زوجیت بوده و دیگری پایان دهنده این رابطه محسوب می‌شود.

همانطور که مرد و زن می‌توانند در صورت وجود شرایط قانونی، برای درخواست طلاق به دادگاه خانواده مراجعه کنند، این حق را دارند که برای ازدواج مجدد بعد از طلاق نیز اقدام کنند. ازدواج و طلاق را می‌توان حقی برای زوجین در نظر گرفت و نه تکلیفی برای آن‌ها.

ممکن است که مرد با زن، همسر خود را به دلیل فوت از دست داده و یا این که از هم جدا شده و در این شرایط که افراد متاهل، به دوران تجرد بازگشته‌اند، بخواهند که برای ازدواج مجدد اقدام کنند. عقد نکاح با توجه به این که امری پسندیده است، از لحاظ قانونی منعی برای وقوع آن حتی بعد از طلاق نیز وجود ندارد.

در هر صورت عقد ازدواج و طلاق، دارای شرایط و احکام خاصی هستند که این شرایط بیشتر در زمانی که قرار به ازدواج مجدد بعد از طلاق باشد، نمود پیدا می‌کند.

زن و مردی که از هم طلاق گرفته و قصد دارند، مجددا برای ازدواج اقدام کنند، باید به یک سری نکات اساسی و مهم توجه کنند که یکی از آن‌ها در رابطه با رعایت شرایط صحت عقد نکاح است.

عقد نکاح برای آن که بعد از طلاق و به طور کلی، صحیح باشد، لازم است که از شرایط زیر برخوردار باشد:

• قصد و رضایت طرفین
• اهلیت قانونی طرفین
• معین بودن موضوع عقد
• مشروعیت جهت عقد

شرایط مزبور همان شرایطی هستند که برای صحت کلیه عقود و معاملات کارآیی داشته که برای عقد ازدواج نیز مورد استفاده قرار می‌گیرند.

در وهله اول، زن و مرد برای ازدواج بعد از طلاق بایستی قصد واقعی داشته باشند و به نحوی ازدواج را از روی اکراه انجام نداده باشند. در وهله بعدی، واجد اهلیت قانونی نیز از دیگر شرایط صحت ازدواج بعد از طلاق محسوب می‌شود.

همچنین با توجه به این که عقد ازدواج، یک امر شرعی بوده و جهت عقد، عمل نامشروع نیست، می‌توان گفت که چنین شرطی برای ازدواج در هر صورت رعایت می‌شود.

عدم ازدواج با اقارب در موارد ممنوعه

نکته دیگری که باید در زمان ازدواج بعد از طلاق به آن توجه داشت، ازدواج نکردن با اقاربی که قانون و شرع آن‌ها را ممنوع کرده است.

در راه عقد ازدواج، همیشه موانعی وجود دارند که زن و مرد نتوانند به راحتی با یکدیگر ازدواج کنند. یکی از این موانع، ازدواج با بعضی از اقارب نسبی و سببی بوده که قانونگذار نکاحی بین طرفین را اکیدا ممنوع کرده است.

از جمله موارد ممنوعه عقد نکاح با اقارب می‌توان به ازدواج با همزمان با دو خواهر و ازدواج با خواهر همسر اشاره نمود. مردی که با زنی ازدواج می‌کند، حق ندارد به طور همزمان با خواهر نیز عقد کند. در واقع عقد دائم و موقت با دو خواهر به صورت همزمان، بر خلاف موازین شرعی و قانونی است.

تا زمانی که زنی به عقد دائم و یا موقت مردی در آمده است، شوهر حق ندارد که با خواهر همسر عقد نکاح کند. چنین عقدی قانونا و شرعا باطل است. اما در شرایطی که شوهر، همسر خود را طلاق می‌دهد، بعد از طلاق این امکان را دارد که خواهر همسر قبلی را عقد نماید.

همچنین ازدواج با دختر همسر نیز به عنوان دیگر موانع عقد نکاح با اقارب به شمار می‌رود. مردی که با زنی چه دائم و چه موقت، نکاح کرده است، نمی‌تواند با دختر همزمان وارد عقد شده و در نهایت نکاح داشته باشد. برای ازدواج با دختر همسر، تنها یک شرط وجود دارد و آن این است که بین مرد و زن یا همان مادر دختر، آمیزش جنسی صورت نگرفته باشد.

اگر شوهر با همسر خود رابطه جنسی برقرار کرده باشد، در این صورت برای همیشه بین شوهر و دختر همسر حرمت ابدی ایجاد شده و عقد ازدواج حتی بعد از طلاق همسر نیز میسر نیست.

در واقع مرد در صورتی امکان ازدواج با دختر همسر را داشته که اولا همسر را طلاق دهد و ثانیا با همسر فعلی خود تاکنون نزدیکی نداشته باشد. پیش از آن که عقد ازدواج با دختر همسر صورت گیرد، اگر شوهر حتی برای یک مرتبه نیز نزدیکی کرده باشد، مطلقا امکان عقد در این شرایط وجود دارد.

عقد نکاح بعد از طلاق با اقارب دیگری چون پدر شوهر و یا مادر شوهر به صورت دائم ممنوعیت داشته و تحت هیچ شرایطی به لحاظ شرعی و قانونی نباید اینگونه عقد ازدواج صورت بگیرد.

خودداری از ازدواج در زمان عده طلاق

خودداری از ازدواج در زمان عده طلاق می‌تواند از دیگر نکات مهم در مورد ازدواج مجدد بعد از طلاق به شمار رود. یکی از محدودیت‌های اصلی برای خانم‌هایی که قصد ازدواج مجدد بعد از طلاق و یا به طور کلی بعد از انحلال عقد نکاح را دارند، موضوع عده است.

عده در واقع یک بازه زمانی مشخص بوده که طی آن زن نمی‌تواند به صورت فوری و بلافاصله پس از آن که عقد ازدواج چه به دلیل طلاق یا هر دلیل دیگری، منحل شد، عقد نکاح با فرد دیگری را داشته باشند. در این زمینه باید گفت که عده برای تمام وقایع انحلال عقد ازدواج یکسان نیست و هر یک از آن‌ها دارای مدت زمان خاصی هستند.

چنانچه طلاقی که زن و مرد گفته‌اند، از نوع طلاق رجعی باشد، مدت عده طبق قانون مدنی، سه طهر است. بدین صورت که برای ازدواج مجدد بعد از طلاق، بایستی محدودیت زمانی برابر با سه طهر که معمولا سه ماه است، رعایت شود. امکان ازدواج در زمان عده طلاق برای زن تحت هیچ شرایطی وجود ندارد.

تا زمانی که خانم در دوران عده به سر می‌برد، در صورتی که مردی بخواهد با او ازدواج کند، بایستی طرفین حتما به این نکته توجه داشته باشند که عقد ازدواج باید بعد از اتمام عده انجام شود.

عقد ازدواج در عده طلاق سبب بطلان عقد و در صورتی که طرفین علم به قرار داشتن زن در زمان عده بوده را داشته باشند، حرمت ابدی بین آن‌ها ایجاد می‌شود.

البته ناگفته نماند که برخی از طلاق‌ها از قبیل طلاق زن یائسه و طلاق قبل از نزدیکی یا طلاق غیر مدخوله، عده ندارند و عقد ازدواج می‌توانند مجددا بعد از طلاق بدون در نظر گرفتن محدودیت زمانی سه ماه یا همان مدت زمانی که برای عده طلاق وجود دارد، انجام شود.

در واقع اگر ثابت شود که طلاق انجام شده از نوع طلاق غیر مدخوله بوده و بع تبع آن زن و شوهر با هم نزدیکی نکرده‌اند، دیگر زن ملزم به نگه داشتن عده نیست و عقد نکاح بعد از جاری شدن خطبه طلاق، می‌تواند منعقد شود.

گاهی مردی از زن مطلقه آن هم در زمانی که خانم در وضعیت عده بوده، خواستگاری می‌کند، در این صورت، خانم باید به آقا تذکر دهد که مدت عده طلاق هنوز به اتمام نرسیده و شرعا و قانونا نمی‌توانند ازدواج کنند.

در واقع بانوان باید به مردانی که قصد ازدواج با آن‌ها بعد از طلاق را دارند، اطلاع دهند که هنوز مدت عده منقضی نشده و به تبع آن نمی‌تواند ازدواجی بین آن‌ها صورت گیرد.

بنابراین با تاکید وکیل تلفنی باید گفت که به دلیل ممنوعیت عقد نکاح در عده طلاق، زن و شوهر باید از ازدواج مجدد در این شرایط خودداری کنند، زیرا جدای از این که عقد نکاح باطل می‌شود، نسبت به یکدیگر حرام ابدی شده و در هر صورت نمی‌توانند عقد ازدواجی باهم داشته باشند.

عدم نکاح با شوهر غیر مسلمان

نکته مهم دیگری که باید مد نظر افرادی که قصد ازدواج بعد از طلاق را دارند، قرار گیرد، آن است که امکان ازدواج بین زن مسلمان و مرد غیر مسلمان وجود ندارد.

تصور کنید که زنی از همسر خود طلاق گرفته و با رعایت موضوع نگه داشتن عده، قصد دارد با مردی ازدواج کند که دین او اسلام نیست. حال در این شرایط، شرع نکاح بین زن مسلمان و غیر مسلمان را ممنوع کرده و در این صوت تا ابدی نمی‌توانند عقد دائم و یا موقتی بین آن‌ها صورت گیرد.

در صورتی امکان ازدواج زن ایرانی مسلمان با مرد غیر مسلمان وجود دارد که مرد، دین خود را تغییر داده و به اسلام روی بیاورد. در این صورت برای ثبت ازدواج بایستی گواهی تشرف به اسلام نیز ارائه گردد.

با توجه به این که قانونگذار ازدواج زن مسلمان و مرد غیر مسلمان را صراحتا ممنوع کرده است اما در مورد ازدواج بین مرد مسلمان و زن غیر مسلمان سکوت کرده که در این صورت باید منابع فقهی مورد بحث قرار گیرند.

بنا بر منابع فقهی معتبر و استناد به نظر بسیاری از فقها، مرد مسلمان تنها می‌توان با زنی که مذهب او مسیحی و یا یهودی است، تنها عقد موقت داشته باشد. در واقع حتی عقد دائم برای ازدواج با شرایط مزبور وجود نداشته و مرد مسلمان با زن غیر مسلمان تنها می‌تواند صیغه کنند.

گرفتن اذن پدر یا جد پدری برای ازدواج بعد از طلاق

بعد از آن که طلاق رخ داد و هر یک از زوجین تمایل به ازدواج مجدد داشت، بایستی به نکته‌ای توجه داشته باشد که اجازه از پدر یا جد پدری باید گرفته باشد. البته گرفتن اجازه پدر برای ازدواج تنها برای دختران مطرح بوده و برای ازدواج آقایان لزومی برای اخذ اجازه از پدر یا جد پدری نیست.

نکته بسیار مهم در گرفتن مجوز از پدر یا جد پدری برای عقد نکاح، این است که دختر باید باکره و یا دوشیزه باشد. دوشیزه بودن دختر به عنوان دلیل موجه به منظور کسب اجازه از پدر وی برای عقد ازدواج است.

گرفتن اجازه از پدر ارتباطی به ازدواج اول و دوم ندارد و در هر صورتی که خانم باکره بخواهد عقد ازدواج بعد از طلاق و یا این که عقد نکاح برای بار نخست را داشته باشد، لازم است که پدر یا جد پدری او اجازه چنین عقدی را بدهد.

البته اغلب ازدواج‌هایی که بعد از طلاق رخ می‌دهند، در آن‌ها دختر باکره نیست و قبلا و در ازدواج نخست، بین زوجین رابطه زناشویی صورت گرفته و به تبع آن، خانم دوشیزه محسوب نمی‌شود. در درجه اول، اجازه ازدواج دختر باکره با پدر وی است و در صورت فوت پدر، جد پدری باید اجازه ازدواج کردن دختر باکره را بدهند.

در واقع می‌توان گفت که فلسفه کسب اجازه پدر یا جد پدری برای عقد نکاح، باکره بودن دختر بوده و در صورت اثبات این که زن، دوشیزه نیست و در ازدواج قبلی خود، با شوهر خود رابطه جنسی برقرار کرده است، نیازی به گرفتن اجازه از پدر برای عقد نکاح بعد از طلاق نمی‌باشد.

مهریه زن در ازدواج مجدد بعد از طلاق

موضوع مهریه همیشه جزو موضوعات بسیار مهم در دعاوی طلاق و ازدواج به شمار می‌رود و به موجب عقد نکاح، مهریه به زن تعلق پیدا می‌کند. در واقع عقد ازدواج، منجر به این می‌شود که زن، مالک مهریه شده و بر اساس حق مالکیت در مهریه می‌تواند هر زمان برای مطالبه آن اقدام نماید.

در صورتی که شوهر هنوز مهریه همسر قبلی خود را پرداخت نکرده و از او طلاق گرفته و قصد عقد مجدد را داشته باشد، باید ابتدا تکلیف مهریه همسر قبلی را مشخص کند و سپس برای ازدواج با زن دیگر اقدام کند. بعد از طلاق و با رعایت مانع عقد در عده طلاق، بایستی شوهر به حق مهریه همسر جدید خود نیز توجه داشته باشد.

لازم به ذکر است که عقد مجدد بعد از طلاق نمی‌تواند سبب رفع حق مهریه خانم شود و زوجه می‌تواند مهریه را از شوهر قبلی خو مطالبه نماید. همنین با عقد نکاح بعدی نیز مجددا به زن مهریه تعلق گرفته و او می‌توان اقدام به دریافت مهریه نماید.

البته ممکن است که طلاق صورت گرفته بین زن و شوهر با بذل مهریه از طرف زن همراه بوده و در این صورت خانم به جهت آن که از شرایط قانونی طلاق برخوردار نبوده و همچنین حق طلاق نداشته و برای جدا شدن از همسر، مهریه خود را بخشیده باشد.

حال بعد از طلاق اقدام به عقد ازدواج با مرد دیگر نموده و چه عقد دائم باشد و چه عقد موقت، مهریه حقی برای زوجه در نظر گرفته می‌شود.

لازم به ذکر است که در عقد موقت، مهریه باید در همان زمانی که صیغه محرمیت بین طرفین خوانده می‌شود، تعیین می‌شود و این مورد از جمله شرایط اساسی صحت عقد نکاح موقت یا صیغه به شمار می‌رود.

لزوم ثبت عقد ازدواج

ثبت عقد نکاح از نوع دائم باید در هر صورتی انجام شود و اگر زوجه مطلقه یا مرد تمایل به ازدواج مجدد داشته باشند، بایستی ثبت کردن عقد نکاح را در اولویت کاری خود قرار دهند. با استناد مشاوره حقوقی آنلاین به قانون مدنی، زوجین را مکلف کرده که عقد ازدواج را رسما ثبت کنند و برای عدم ثبت آن مجازات تعیین کرده است.

می‌توان گفت که ثبت نکردن عقد ازدواج دائم سبب می‌شود تا شوهر مجرم شناخته شده و مطابق با ماده ۴۹ قانون حمایت خانواده با وی رفتار شود. از این حیث، زوجین در ازدواج مجدد بعد از طلاق باید حتما ثبت عقد نکاح را انجام دهند تا مشمول مجازات قانونی نشوند.

به همین منظور بعد از جاری شدن خطبه عقد دائم ضروری است که به منظور ثبت عقد به محضر مراجعه گردد. برای عقد موقت جز در موارد ضروری، لزومی به منظور ثبت محضری عقد پیش بینی نشده است و در این صورت زن و شوهری که بعد از طلاق با هم صیغه کردند، می‌توانند بدون مراجعه به دفترخانه اقدام به ثبت عقد ازدواج داشته باشند.

می‌توان گفت که زن و مردی که هر دو آن‌ها و یا یکی از آن‌ها سابقه طلاق دارند، برای ازدواج دوباره حتما به این موضوع توجه داشته باشند که عقد ازدواج خود را با مراجعه به محضر به ثبت رسانده و در همانجا نیز اقدام به جاری کردن عقد ازدواج کنند.

برخی از زن و شوهرها برای نپرداختن هزینه‌های محضر و دلایل دیگر، از مراجعه به محضر جهت ثبت عقد ازدواج، خودداری نموده و همین موضوع سبب می‌شود که علاوه بر اعمال مجازات برای شوهر، مشکلات دیگری نیز برای آن‌ها در طول زندگی مشترک به وجود آید.

لازم به ذکر است که اگر طلاق رجعی انجام گرفته باشد و همان زوجینی که از هم طلاق گرفته، قصد بازگشت به زندگی خود را داشته باشند، طبق قانون شوهر این حق را دارد تا در زمان عده طلاق، رجوع به همسر داشته و در این صورت دیگری نیاز به عقد ازدواج مجدد نبوده و تنها لازم است که رجوع از طلاق در محضر به ثبت برسد.

برای دریافت نکات تکمیلی و مرتبط با پرونده خود از خدمات مشاوره حقوقی خانواده بنیاد وکلا استفاده کنید.