در قانون مدنی، برای حمایت از محجوران نوعی از ولایت و سرپرستی پیش بینی شده است؛ این امر به دلیل آن است که محجورانی مانند اشخاص صغیر، سفیه و مجنون نیازمند حمایت هستند تا امور آنها سامان یابد.
بر اساس قانون مدنی و قوانین مرتبط، ولی خاص محجوران عبارتند از پدر، جد پدری و وصی است که از طرف آنها تعیین شده باشد.
بنابراین در این مقاله قصد داریم به بررسی این سوال بپردازیم که ولی خاص چه کسانی هستند؛ به همین مناسبت، به بررسی ولایت چیست و ولی خاص کیست خواهیم پرداخت.
ولایت چیست؟
یکی از اصطلاحات مهم در حقوق ، عنوان ولایت است.
بر اساس قانون مدنی، ولایت عبارت است از قدرت و اختیاری که بر اساس قانون به یک شخص داده شده است تا امور مربوط به محجوران را اداره نماید.
انواع محجوران عبارت اند از اشخاص صغیر، اشخاص سفیه و اشخاص مجنون.
احکام مربوط به ولایت در ماده ۱۱۸۰ الی ۱۱۹۴ قانون مدنی بررسی شده اند.
بر این اساس، ولایت انواع و اقسام متنوعی دارد و مرسوم است که آن را به ولی خاص و ولی عام تقسیم بندی می کنند که در ادامه به مفهوم ولی خاص خواهیم پرداخت.
ولی خاص کیست؟
همانگونه که گفته شد، ولی خاص یکی از انواع ولایت است.
بر اساس قانون مدنی، مفهوم ولی خاص برای محجوران را می توان شامل پدر، جد پدری و وصی منصوب از طرف آنان دانست که به اداره امور محجوران می پردازند.
این مفهوم از ماده ۱۱۹۴ قانون مدنی، “پدر و جد پدری و وصی منصوب از طرف یکی از آنان ولی خاص طفل نامیده می شوند”.
بر این اساس، پدر و پدر بزرگ محجور بر او ولایت دارند؛ به پدر و جد پدری “ولی قهری” هم گفته می شود.
علاوه بر پدر و جد پدری، در صورتی که یکی از پدر یا جد پدری بعد از فوت دیگری برای حمایت از محجور وصی تعیین کرده باشند نیز آن شخص بر محجور ولایت خواهد داشت.