از جمله اسباب تملک مطابق قانون مدنی، ارث و وراثت می باشد.
در واقع زمانیکه شخصی فوت می کند و از او اموالی به جای می ماند، بایستی این اموال میان ورثه او تقسیم شوند، لذا یکی از مهمترین مسائل در این حوزه نحوه تقسیم ارث می باشد که مطابق احکام فقهی و به تبع آن قانون مدنی مشخص شده اند.
در همین راستا، قانون مدنی از مواردی تحت عنوان موانع ارث نام برده است.
موانع ارث در قانون مدنی و فقه شباهت زیادی با هم دارند و در واقع می توان گفت که قانون مدنی، موانع ارث مذکور در فقه را بیان کرده است؛ به همین دلیل در این مقاله موانع ارث به چه معناست و موانع ارث در قانون مدنی کدامند را مورد بررسی قرار می دهیم.
موانع ارث به چه معناست؟
قانون مدنی یکی از قوانین پایه ای در زمینه ارث می باشد که به احکام مربوط به ارث، نحوه تقسیم ارث و سهم الارث هریک از وراث پرداخته است، بعلاوه اینکه در موادی از این قانون مواردی تحت عنوان موانع ارث مورد پیش بینی قرار گرفته اند.
در واقع، در صورت وجود پاره ای از موارد، وارث دیگر از متوفی ارث نمی برند؛ چرا که این شرایط در واقع مانع ارث بردن او هستند.
در واقع، همین که یکی از موانع ارث بردن در رابطه توارث میان دو نفر بوجود بیاید، وارث دیگر ارثی از متوفی نخواهد برد.
موانع ارث در قانون مدنی کدامند؟
موانع ارث در قانون مدنی را می توان شامل موارد زیر دانست:
قتل مورث (متوفی):
مطابق ماده ۸۸۰ قانون مدنی قتل از موانع ارث است.
بنابراین کسی که مورث خود را عمدا بکشد از ارث او ممنوع می شود، اعم از این که قتل بالمباشره باشد یا بالتسبیب و منفردا باشد یا به شرکت دیگری.
کفر:
مطابق ماده ۸۸۱ مکرر قانون مدنی کافر از مسلم ارث نمی برد.
اگر در بین ورثه متوفای کافری شخصی مسلمان باشد، وراثی که کافر هستند ارث نمی برند، اگر چه از لحاظ درجه و طبقه مقدم بر وارث مسلمان باشند.
لعان:
اگر مردی انتساب فرزندی به خودش را انکار کند و به زن خود تهمت زنا بزند، رابطه توارث میان آنها از بین می رود؛ یعنی بعد از لعان، زن و شوهر دیگر از هم ارث نمی برند.
بعلاوه اینکه رابطه توارث میان فرزند با پدر هم قطع می شود؛ یعنی نه پدر از فرزندی که او را انکار کرده است ارث می برد و نه فرزند از پدر ارث خواهد برد.
در این شرایط، چنین فرزندی تنها از خویشاوندان مادری خود ارث می برد و متقابلا خویشاوندان مادری نیز از او ارث خواهند برد.
ولادت از زنا:
مطابق ماده ۸۸۴ قانون مدنی ولد الزنا از پدر، مادر و اقوام آنان ارث نمی برد.
جنین:
یکی دیگر از موانع ارث جنین است.
مطابق ماده ۸۷۸ قانون مدنی هرگاه در هنگام فوت مورث، جنینی وجود داشته باشد که زنده به دنیا آمدن او موثر در تقسیم ارث باشد و به عبارتی مانع از ارث تمام یا برخی دیگر از ورثه باشد، تقسیم به عمل نمی آید تا وضعیت جنین نیز مشخص شود.
غایب مفقود الاثر:
مطابق ماده ۸۷۹ قانون مدنی اگر بین وراث، غایب مفقودالاثر باشد، سهم او کنار گذاشته می شود تا وضعیت او روشن شود.
