رابطه میان رفتار نامناسب جنسی و عسر و حرج زوجه
چکیده رای
رابطه جنسی از طریق نامتعارف از مصادیق عسر و حرج زوجه محسوب می‌گردد.
خلاصه جریان پرونده
خانم ر.ع. در تاریخ ۱۶/۸/۹۱ دادخواستی به‌طرفیت همسرش آقای ی.ف. به خواسته طلاق تقدیم نموده که شعبه ۲۴۰ دادگاه عمومی خانواده تهران تحت پرونده شماره ۱۲۵۴/۹۱ عهده‌دار رسیدگی شده است.
خواهان در دادخواست تقدیمی توضیح داده که به‌موجب سند ازدواج شماره ۲۶۵۱۸۷ مورخ ۱۳/۱۲/۸۷ دفتر ازدواج شماره … حوزه ثبتی شهرری با صداقیه ۳۱۳ سکه بهار آزادی به عقد دائمی و رسمی خوانده درآمده‌ام.
به لحاظ رفتار نامناسب جنسی زوج و ایجاد رابطه جنسی از دبر به کرات و عدم توجه به عدم تمایل بنده و اجبار اینجانب به انجام این عمل و آسیب دیدن کمرم در اثر اجبار خـوانده، با عسر و حرج مواجه شده و کراهت شـدید نسبت به زوج پیدا کرده‌ام.
با بذل ۲۰۰ سکه از مهریه‌ام تقاضای صدور حکم طلاق دارم آقای م.پ. از ناحیه زوجه اعلام وکالت می‌نماید. تصویری از دادنامه شماره ۱۰۹۹ مورخ ۲۵/۸/۸۹ شعبه ۱۱۵۰ دادگاه جزایی تهران موضوع محکومیت زوج به اتهام ایراد ضرب‌وجرح عمدی زوجه به پرداخت دیه ارائه می‌شود.
اولین جلسه رسیدگی دادگاه به تاریخ ۱۰/۱۰/۹۱ با حضور زوجین و وکیل زوجه تشکیل می‌گردد (صورت‌جلسه دادگاه با خط بسیار بد و ناخوانا تنظیم‌شده و چندان قابل استفاده نیست. عضو ممیز).
وکیل زوجه مطالب خود را به شرح دادخواست تقدیمی اعلام و اضافه می‌نماید که زوجین دارای اختلافات زیادی هستند و دامنه این اختلافات به خانواده آنان نیز تسری نموده و زوج به اتهام ایراد ضرب‌وجرح زوجه محکومیت کیفری حاصل نموده و یکی از علل اختلافات آنان رفتار نامتعارف زوج در رابطه جنسی و اصرار وی به نزدیکی از دبر می‌باشد.
زوجه در عسر و حرج قرارگرفته و حاضر است در قبال طلاق ۲۰۰ سکه از مهریه‌اش را بذل نماید زوجه اظهار می‌دارد در حدود یک سال با شوهرم زندگی مشترک داشته‌ام.
وقتی فرزندم به دنیا آمد گفتند مشکل روحی و روانی دارم و فرزند را از من گرفتند. حدود سه سال است جدا از هم زندگی می‌کنیم.
مرا از خانه بیرون کردند روابط جنسی ایشان متعادل نیست.
روزی چند بار با من رابطه جنسی داشت از جلو و پشت و حال مرا رعایت نمی‌کرد که باید فرزندم را شیر بدهم.
ایشان وقت و بی‌وقت مرا مورد آزار جنسی قرار می‌داد و کمر درد گرفتم؛ پزشک علت آن را نزدیکی بیش‌ازحد اعلام کرد.
ایشان دست بزن دارد و فحاشی شدید می‌کند. زوج در مقام دفاع اظهار می‌دارد مدت سه سال است زوجه بدون عذر موجهی زندگی مشترک را ترک نموده است و طی این مدت رابطه‌ای با وی نداشته‌ام.
هیچ‌وقت به اجبار نزدیکی نکرده‌ام؛ اگر اجباری در کار بوده چرا سه سال قبل تقاضای طلاق نکرد.
ایشان مشکلات روحی و روانی دارد و صلاحیت حضانت فرزند مشترک را ندارد.
وقتی به زندگی من وارد شد باکره نبود؛ اگر دلیلی بر باکره بودن خود دارد باید ارائه نماید.
ایشان با دخالت خواهرش حاضر به مراجعه نزد پزشک نگردید؛ خواهر بزرگ ایشان زن عموی بنده می‌باشد.
زوجه عسر و حرجی ندارد و با طلاق مخالفم.
مهریه‌اش را مطالبه نموده و اقساط آن از حقوق کسر می‌شود.
در این مرحله دادگاه مبادرت به صدور قرار ارجاع امر به داوری نموده که پس از تعیین داوران و طی تشریفات، نظر آنان که مفادا حکایت از عدم توفیق در برقراری صلح و سازش بین زوجین دارد، ارائه می‌شود.
خانم ر.ج. از ناحیه زوج اعلام وکالت می‌نماید.
تصویری از دادنامه شماره ۱۴۳۹ مورخ ۲۶/۷/۸۹ شعبه ۲۳۴ دادگاه عمومی تهران مبنی بر محکومیت زوجه به تمکین ارائه می‌شود.
وکیل زوج طی لایحه‌ای به دادگاه اعلام نموده که زوجه در تاریخ ۱۳/۱۲/۸۷ با صداقیه ۳۱۳ سکه بهار آزادی به عقد دائمی و رسمی زوج درآمده و حاصل این ازدواج یک فرزند پسر بنام م. می‌باشد.
زوجه بدون عذر موجهی زندگی مشترک را ترک نموده و حکم تمکین وی صادرشده است.
در مورد رفتار نامتعارف جنسی هیچ دلیلی ارائه ننموده است و از طرفی زوجه از سال ۸۹ تاکنون هیچ‌گونه تمکین عام و خاصی نداشته و اگر مدعی سوء رفتار زوج می‌باشد؛ چرا برای تمکین در تاریخ ۱۲/۷/۹۱ اعلام آمادگی نموده است.
در جلسه بعدی رسیدگی دادگاه به تاریخ ۱۴/۱۱/۹۱ شهادت دو نفر از شهود زوج استماع می‌گردد.
شهود اجمالا به حسن رفتار زوج و دخالت خانواده زوجه که موجب اختلاف شده اشاره می‌نمایند.
دادگاه زوجین را جهت بررسی ادعای زوجه در خصوص روابـط جنسی غیرمتعارف به پزشکی قانونی معرفی می‌نماید.
پزشکی قانونی در پاسخ مورخ ۱۴/۱۲/۹۱ اعلام نموده از زوجه معاینه به‌عمل‌آمده حسب معاینه اولیه انجام‌شده در این مرکز در تاریخ ۱۷/۱۱/۹۱ مقعد گشادتر از حد طبیعی بوده که می‌تواند ناشی از دخول جسم سخت یا بیماری مزمن گوارشی ایجاد گـردیده باشـد.
دادگـاه ختم دادرسـی را اعـلام و بـا توجه به محتویات پرونده و اظهارات طرفین و احراز رابطه زوجیت و اینکه مساعی دادگاه و داوران در جهت ایجاد صلح و سازش مفـید و مؤثر واقع نگـردیده و زوجـه و وکـیل وی با اشـاره به سوء‌رفتار زوج و ایجاد رابطه جنسی غیرمتعارف و اخراج زوجه از منزل پس از تولد فرزند مشترک مدعی عسر و حرج و کراهت شدید نسبت به زوج گردیده و توضـیح داده از سال ۸۹ جدا از زوج زندگی می‌کند و حاضر است در قبال طلاق همه مهریه به‌جز ۳۰ سکه را بذل نماید و خوانده و وکیل وی در مقام دفاع با طلاق مخالفت کرده و منکر سوء‌رفتار خود و برقراری رابطه جنسی غیرمتعارف شده و اضافه نموده زوجه بدون عذر موجهی از سال ۸۹ زندگی مشترک را ترک نموده و حکم تمکین وی صادرشده است و با عنایت به احراز کراهت شدید زوجه و عسر و حرج ناشی از آنکه امری درونی می‌باشد و میسر نبودن زندگی زوجین با یکدیگر در شرایط مذکور توام با میسر نبودن تداوم بلاتکلیفی ایشان با وجود وضعیت بیماری زوجه به دلالت گواهی پزشکی قانونی که تداوم زوجیت می‌تواند موجبات تشدید آن شود و صرف‌نظر از سوء رفتار به کیفیت ادعایی زوجه، دادگاه ادعای خواهان را وارد دانسته و طی دادنامه شماره ۲۷۶ مورخ ۳۱/۲/۹۲ مستندا به مواد ۱۱۳۰ و ۱۱۴۳ و ۱۱۴۶ قانون مدنی و مواد ۲۴ تا ۳۹ قانون حمایت خانواده حکم به طلاق و اجبار زوج به مطلقه نمودن زوجه به طلاق خلع با بذل ۲۸۳ سکه از مهریه صادر می‌نماید. حضانت فرزند مشترک با پدر است.
پس از ابلاغ این رای به زوج، نامبرده مبادرت به تجدیدنظرخواهی نموده و در لایحه خود توضیح می‌دهد که زوجه از تیرماه ۸۹ بدون دلیل زندگی مشترک را ترک نموده و علی‌رغم صدور حکم تمکین حاضر به بازگشت نشده و بنده و تنها فرزندمان را رها نموده است.
دادخواست مطالبه نفقه وی به لحاظ عدم تمکین رد شده و زوجه برای طلاق به سوء رفتار بنده و روابط جنسی غیرمتعارف اشاره نموده درحالی‌که پزشکی قانونی این ادعا را رد نموده و حتی زوجه قادر به معرفی شهود خود نگردیده است.
بنابراین زوجه هیچ دلیلی برای عسر و حرج خود ارائه ننموده است. شعبه ۴۷ دادگاه تجدیدنظر استان تهران، تجدیدنظرخواهی زوج نسبت به دادنامه شماره ۲۷۶ مورخ ۳۱/۲/۹۲ شعبه ۲۴۰ دادگاه عمومی تهران را وارد ندانسته و طی دادنامه شماره ۸۲۸ مورخ ۲۷/۵/۹۲ رای تجدیدنظر خواسته را تایید نموده است.
این رای در تـاریخ ۳۱/۵/۹۲ به زوج ابلاغ گردیده و نامبرده ظرف مهلت مقرر قانونی، اعتراض و دادخواست فرجامی خود را نسبت به دادنامه اخیر تقدیم نموده که پس از ثبت و تبادل لوایح جهت رسیدگی به این شعبه ارجاع شده است گزارش پرونده و لایحه فرجامی هنگام شور قرائت می‌شود.
هیات شعبه در تاریخ بالا تشکیل گردید. پس از قرائت گزارش آقای… عضو ممیز و ملاحظه اوراق پرونده مشاوره نموده چنین رای می‌دهد:
رای دیوان
فرجام‌خواهی آقای ی.ف. نسبت به دادنامه شماره ۸۲۸ مورخ ۲۷/۵/۹۲ شعبه ۴۷ دادگاه تجدیدنظر استان تهران که در مقام تایید دادنامه شماره ۲۷۶ مورخ ۳۱/۲/۹۲ شعبه ۲۴۰ دادگاه عمـومی خانواده تهـران اصدار گردیده و متضمن حکم طلاق به خواسته زوجه فرجام‌خوانده است، وارد و موجه به نظر نمی‌رسد؛ زیرا زوجه و وکیل وی در دادخواست تقدیمی و مراحل دادرسی و لوایح ارائه‌شده با اشاره به سوء رفتار زوج و اصرار به داشتن رابطه جنسی از طریق نامتعارف و اخراج زوجه از منزل مشترک پس از تولد فرزند و مفارقت جسمانی زوجین از سال ۸۹ تاکنون مدعی عسر و حرج زوجه در تداوم زوجیت گردیده و محکمه با توجه به محتویات پرونده و اظهارات و مدافعات طرفین و اخذ نظریه داوران و ملاحظه پاسخ‌های پزشکی قانونی و سایر قرائن و امارات موجود عسر و حرج زوجه را محرز دانسته و حکم به اجبار زوج به مطلقه نمودن زوجه صادر نموده است که بر این تشخیص و استنباط دادگاه خدشه و خللی وارد نگردیده است.
کما اینکه زوج اقرار نموده که زوجه از تیرماه ۸۹ زندگی مشترک را ترک نموده و حتی صدور حکـم تمکین در سـال ۸۹ تاثیری در بازگشت زوجه به منزل مشترک و کاهش اختلافات نداشته و زوجه حاضرشده برای رهایی از این وضعیت قسمت اعظم مهریه‌اش را که ارزش اقتصادی قابل‌توجهی دارد در قبال طلاق بذل نماید.
بنابراین دادنامه فرجام‌خواسته در حدود اعتراضات مطروحه از ناحیه فرجام‌خواه فاقد ایراد و اشکال مستوجب نقض بوده و مستندا به ماده ۳۷۰ قانون آیین دادرسی مدنی، رای فرجام‌خواسته ابرام می‌گردد.
رئیس شعبه ۸ دیوان‌عالی کشورـ مستشار ـ عضو معاون
