در این مقاله به بررسی نحوه شکایت از کارفرما بابت بیمه می‌پردازم.
با مطالعه این مقاله شما با شرایط و مراحل شکایت از کارفرما در اداره کار و رویه رسیدگی آن آشنا خواهید شد.
برای دریافت اطلاعات بیشتر در این مقاله با من همراه باشید.
منظور از بیمه کارگر چیست؟
بیمه کارگر یا همان بیمه تامین اجتماعی کارگران یک نوع بیمه اجتماعی است که برای حمایت از کارگران در برابر حوادث، بیماری‌ها، بیکاری، ازکارافتادگی، بازنشستگی و سایر مشکلات احتمالی در نظر گرفته شده است. هدف اصلی بیمه کارگر این است که در مواقعی که کارگر به دلیل مسائل مختلف قادر به کار کردن نیست یا به حمایت مالی نیاز دارد، از او و خانواده‌اش حمایت کند.
بر اساس قوانین کار ایران و به ویژه اصل ۱۴۸، تمام کارفرمایان موظف هستند کارکنان خود را تحت پوشش بیمه قرار دهند. این بدان معناست که هر فردی که در یک مجموعه مشغول به کار می‌شود، از همان روز اول اشتغال باید از خدمات بیمه بهره‌مند شود.
کارفرمایان پس از آغاز فعالیت‌های خود، تنها ۱۵ روز فرصت دارند تا فرایند بیمه‌گذاری کارکنانشان را انجام دهند. در غیر این صورت، ممکن است با عواقب قانونی روبرو شوند.
حق بیمه در سازمان تامین اجتماعی به چهار نوع اصلی تقسیم می‌شود:
- بیمه‌ای که بر اساس حقوق و دستمزد کارکنان توسط کارفرما محاسبه و ماهانه به سازمان تامین اجتماعی ارائه می‌گردد.
- بیمه‌ای که برای قراردادهای پیمانکاری به‌صورت ضریب تعیین می‌شود.
- بیمه مشاغل آزاد و خویش‌فرما که بر اساس حقوق اعلام‌شده توسط متقاضی و در چارچوب حداقل و حداکثر حقوق همان سال مشخص می‌گردد.
- بیمه‌ای که برای برخی مشاغل به طور مقطوع و طبق ماده ۳۵ قانون کار تعیین شده است.
موارد شکایت از کارفرما بابت بیمه
شکایت از کارفرما بابت بیمه چندین مصداق متفاوت دارد:
بیمه تامین اجتماعی
کارفرمایان بر اساس قانون موظف هستند درصد معینی از حقوق کارگر را به عنوان حق بیمه به سازمان تامین اجتماعی پرداخت کنند. این اقدام به منظور فراهم کردن دسترسی کارگران به مزایای بیمه‌ای مانند کمک‌هزینه‌ها و خدمات درمانی انجام می‌شود.
به این ترتیب، بیمه ن ه‌تنها ضامن امنیت اجتماعی و بهداشتی کارگران است، بلکه از نظر قانونی نیز یک الزام است که کارفرما باید آن را در موعد مقرر انجام دهد.
با این حال، یکی از چالش‌های مهمی که بسیاری از کارگران با آن مواجه‌اند، عدم پرداخت حق بیمه توسط برخی از کارفرمایان است. این تخلف به معنای نقض آشکار قانون و به خطر انداختن حقوق و امنیت کارگران است. کارفرمایانی که از انجام این وظیفه سرباز می‌زنند، باید پاسخگوی مراجع قانونی باشند.
اگر کارفرمای شما از پرداخت بیمه سرباز زد، می‌توانید شکایتی علیه وی تنظیم کرده و از طریق مراجع مرتبط مانند اداره کار یا سازمان تامین اجتماعی پیگیری کنید. با ارائه مستندات و شواهد، شما قادر خواهید بود حق بیمه خود را مطالبه کرده و کارفرما را ملزم به پرداخت آن کنید. این فرایند به حفظ حقوق و امنیت اجتماعی شما کمک می‌کند.
برخی از کارفرمایان بر این باورند که در صورت دستیابی به توافق با کارگر مبنی بر عدم پرداخت حق بیمه، دیگر ملزم به پرداخت آن نیستند. این تصور نادرست باعث می‌شود که برخی کارگران نیز از حق قانونی خود صرف‌نظر کنند و اقدامی برای شکایت علیه کارفرما انجام ندهند. با این حال، چنین توافقی از لحاظ قانونی هیچ‌گونه اعتباری ندارد.
قانون کار به وضوح تأکید می‌کند که هرگونه توافق یا قرارداد بین کارگر و کارفرما که شامل عدم پرداخت حق بیمه باشد، غیرقانونی بوده و جرم محسوب می‌شود. حتی اگر کارگر به ظاهر با این شرایط موافقت کرده باشد، این توافق از نظر قانون معتبر نیست و حقوق بیمه‌ای کارگر به هیچ عنوان قابل چشم‌پوشی نیست. به همین دلیل، هر کارگر در هر زمانی که بخواهد، حق دارد به مراجع قانونی مراجعه کرده و نسبت به بیمه‌پردازی خود توسط کارفرما شکایت کند.
یعنی حتی با وجود امضای هرگونه قرارداد یا توافق، کارگر همچنان می‌تواند خواستار پرداخت حق بیمه خود شود و کارفرما در صورت عدم انجام این تعهد، با پیامدهای قانونی مواجه خواهد شد.
بیمه بیکاری
بیمه بیکاری یکی از برنامه‌های حمایتی مهم و اساسی سازمان تأمین اجتماعی است که با هدف تأمین امنیت اقتصادی و اجتماعی کارگران در دوران بیکاری طراحی شده است. این بیمه به افرادی تعلق می‌گیرد که پیش از بیکار شدن، به طور منظم و مستمر حق بیمه خود را پرداخت کرده باشند.
پرداخت حق بیمه بیکاری، یکی از تعهدات کارفرما به حساب می‌آید. طبق قانون، کارفرما موظف است %۳ از حقوق کارگر را به عنوان سهم بیمه بیکاری به سازمان تأمین اجتماعی پرداخت کند. این ۳٪، بخشی از ۲۳٪ کل حق بیمه‌ای است که کارفرما برای کارگر به سازمان تأمین اجتماعی پرداخت می‌کند.
اما در برخی موارد، ممکن است کارفرما از انجام این تعهد سرباز زند و حق بیمه بیکاری را پرداخت نکند. این موضوع یک تخلف آشکار قانونی محسوب شده و کارگران در این شرایط می‌توانند با مراجعه به مراجع قانونی و نظارتی، از کارفرمای خود شکایت کنند. در صورتی که کارگر ثابت کند کارفرما از پرداخت حق بیمه خودداری کرده است، کارفرما ملزم به پرداخت مبالغ معوقه و جبران خسارت‌های وارد شده به کارگر خواهد شد.
برای اینکه بیمه‌شدگان بتوانند از بیمه بیکاری بهره‌مند شوند، باید شرایط زیر را رعایت کنند:
- سابقه پرداخت حق بیمه: متقاضی باید حداقل یک سال سابقه پرداخت حق بیمه پیش از اعلام بیکاری داشته باشد، مگر در موارد استثنایی که در تبصره ۲ ماده ۲ قانون مشخص شده است.
- اعلام وضعیت بیکاری و آمادگی به کار: فرد باید حداکثر تا ۳۰ روز پس از بیکار شدن، بیکاری خود را به اطلاع سازمان تامین اجتماعی برساند و اعلام کند که آماده پذیرش شغل متناسب با تخصص خود است. در مواردی که دلایل موجه وجود داشته باشد، این مهلت می‌تواند تا ۳ ماه و با تأیید هیئت حل اختلاف تمدید شود.
- شرکت در دوره‌های آموزشی: بیمه‌شدگان برای حفظ شرایط دریافت بیمه بیکاری باید در دوره‌های آموزشی و سوادآموزی شرکت کنند و هر دو ماه یک‌بار، مدارک و گواهی‌های مربوطه را به سازمان تأمین اجتماعی ارائه دهند.
بیمه در کارگاه های خانوادگی
کارگاه‌های خانوادگی تحت شمول قانون کار قرار نمی‌گیرند و قوانین و مقررات مربوط به کارگاه‌های عادی بر آنها اعمال نمی‌شود. با این حال، سوالی که اغلب مطرح می‌شود این است که آیا کارگاه‌های خانوادگی از پرداخت حق بیمه برای کارکنان خود معاف هستند یا خیر.
در پاسخ باید گفت که در کارگاه‌های خانوادگی، کارگران فقط از پرداخت ۳٪ بیمه بیکاری معاف هستند و نیازی به پرداخت این بخش ندارند. با این حال، سایر حق بیمه‌های اجتماعی، شامل ۲۷٪ دیگر، همچنان برای کارگران این نوع کارگاه‌ها الزامی است.
به عبارت دیگر، بیمه بیکاری برای کارگران کارگاه‌های خانوادگی اعمال نمی‌شود و این افراد از این حمایت خاص محروم هستند. اما این بدین معنی نیست که کارگران در این کارگاه‌ها از بیمه تامین اجتماعی محروم شوند. بر اساس قانون، تمام کارفرمایان موظفند حق بیمه تامین اجتماعی کارگران خود را پرداخت کنند، حتی اگر کارگاه خانوادگی باشد.
در صورتی که کارفرمای یک کارگاه خانوادگی از انجام این تعهد سر باز زند و از بیمه کردن کارکنان خود خودداری کند، کارگران حق دارند با مراجعه به مراجع قانونی از کارفرما شکایت کنند. این اقدام به آنها اجازه می‌دهد تا حقوق قانونی خود را در زمینه بیمه تامین اجتماعی مطالبه کنند و کارفرما ملزم به انجام تعهدات خود شود.
روش‌های شکایت از کارفرما بابت بیمه
با توصیه مشاوره حقوقی به دو روش می‌توانید شکایت خود از کارفرما را ثبت کنید:
شکایت حضوری
برای شکایت حضوری باید مراحل زیر را طی کنید:
۱. مراجعه به اداره بیمه
ابتدا کارگر باید به اداره بیمه محلی خود مراجعه کند. در این مرحله، کارگر باید به بخش مربوط به شکایات مراجعه کرده و درخواست خود را برای تنظیم شکایت ارائه دهد. کارمندان اداره بیمه اطلاعات و راهنمایی‌های لازم را در این خصوص به کارگر ارائه می‌دهند.
۲. تنظیم شکایت
سپس کارگر باید شکایت خود را به صورت کتبی در اداره بیمه تنظیم کند. در متن شکایت، باید به وضوح به شرح مشکل پرداخته و موارد تخلف کارفرما را ذکر کند. کارگر باید در این مرحله تمامی مدارک و مستندات خود را ضمیمه شکایت کند.
همچنین، بهتر است هرگونه اطلاعات مربوط به سابقه کاری، میزان حقوق و جزئیات دیگر را نیز به صورت دقیق ارائه دهد.
۳. تعیین جلسه حضوری
پس از ثبت شکایت، اداره بیمه جلسه‌ای حضوری بین کارگر و کارفرما ترتیب می‌دهد. تاریخ و زمان این جلسه به هر دو طرف اطلاع داده خواهد شد و حضور هر دو در جلسه الزامی است.
این جلسه به منظور رسیدگی به ادعاهای کارگر و بررسی مدارک هر دو طرف تشکیل می‌شود.
۴. برگزاری جلسه رسیدگی
در روز تعیین شده، کارگر و کارفرما باید در اداره بیمه حضور پیدا کنند. جلسه رسیدگی با حضور یک کارشناس بیمه برگزار می‌شود.
این کارشناس به مدارک و مستندات ارائه شده توسط هر دو طرف توجه کرده و به بررسی صحت و سقم ادعاها می‌پردازد. در این مرحله، کارگر باید تمامی دلایل و مستندات خود را برای اثبات ادعای خود ارائه دهد.
۵. صدور رای و حکم
پس از بررسی مدارک و شنیدن ادله طرفین، کارشناس اداره بیمه بر اساس مستندات و شواهد موجود تصمیم‌گیری خواهد کرد. اگر ادعای کارگر اثبات شود و مشخص شود که کارفرما حق بیمه را پرداخت نکرده، کارفرما ملزم به پرداخت کل حق بیمه مربوط به مدت زمانی که کارگر بدون بیمه کار کرده است، خواهد شد. همچنین، ممکن است برای کارفرما جریمه‌هایی نیز تعیین شود.
۶. پیگیری حکم و اجرای آن
پس از صدور حکم توسط اداره بیمه، کارفرما موظف به اجرای آن خواهد بود. در صورت عدم تمکین کارفرما به حکم صادر شده، کارگر می‌تواند از طریق مراجع قانونی، مانند اداره کار یا دادگستری، پیگیری کرده و اجرای حکم را درخواست کند.
در این مرحله، ممکن است نیاز به ارسال اخطار رسمی به کارفرما یا حتی استفاده از حکم قضایی برای اجرای رأی وجود داشته باشد.
شکایت آنلاین از کارفرما بابت بیمه
مراحل شکایت از کارفرما بابت عدم پرداخت بیمه به صورت آنلاین به شرح زیر است:
۱. ورود به سایت جامع اداره کار
ابتدا باید وارد سایت جامع اداره کار شوید که به آدرس prkar.mcls.gov.ir قابل دسترسی است. این سایت بستر اصلی برای ثبت شکایت‌ها و انجام فرآیندهای دادرسی آنلاین است.
۲. ایجاد حساب کاربری و احراز هویت
برای استفاده از خدمات سایت و ثبت شکایت، ابتدا باید احراز هویت شوید. برای شروع، در این صفحه گزینه “احراز هویت الکترونیکی” را انتخاب کنید تا به صفحه مربوطه هدایت شوید.
۳. تکمیل اطلاعات اولیه
در صفحه احراز هویت، ابتدا باید اطلاعات اولیه خود را وارد کنید. این اطلاعات شامل مشخصات شناسایی، کد ملی و سایر اطلاعات هویتی شما است. پس از وارد کردن این اطلاعات، سایت از شما می‌خواهد اطلاعات تکمیلی بیشتری مانند آدرس و اطلاعات تماس را نیز وارد کنید.
۴. تکمیل فرایند احراز هویت
پس از تکمیل تمام اطلاعات خواسته شده، سامانه فرایند احراز هویت شما را به صورت خودکار پردازش می‌کند. اگر تمامی مراحل با موفقیت انجام شود، شما به سایت جامع اداره کار هدایت می‌شوید و می‌توانید مراحل بعدی شکایت خود را پیگیری کنید.
۵. ورود به سامانه خدمات
پس از اتمام احراز هویت، وارد سامانه خدمات شوید و گزینه “ثبت دادخواست بدوی” را از میان خدمات ارائه شده انتخاب کنید. این بخش به شما امکان می‌دهد شکایت خود را به صورت رسمی ثبت کنید.
۶. تکمیل فرم دادخواست
در این مرحله، باید فرم‌های مربوط به شکایت خود را با دقت تکمیل کنید. این فرم‌ها شامل اطلاعاتی درباره کارفرما، شرح تخلف (عدم پرداخت بیمه)، مدت زمان کارکرد شما و مستندات مرتبط با قرارداد یا فیش حقوقی است.
دقت کنید که تمامی فیلدها را به درستی و با اطلاعات کامل پر کنید، زیرا هر گونه اشتباه می‌تواند باعث تاخیر در رسیدگی به شکایت شما شود.
۷. ارسال شکایت و دریافت کد پیگیری
پس از تکمیل فرم شکایت و اطمینان از صحت اطلاعات، شکایت خود را ثبت کرده و کد پیگیری دریافت کنید. این کد پیگیری به شما کمک می‌کند تا وضعیت شکایت خود را در مراحل بعدی از طریق سامانه بررسی کنید.
۸. تعیین زمان جلسه دادرسی
پس از ثبت دادخواست، اداره کل کار درخواست شما را بررسی می‌کند و تاریخ و زمان جلسه دادرسی را مشخص می‌کند. شما از طریق سامانه پیامکی یا همان سایت جامع اداره کار از زمان دقیق جلسه مطلع خواهید شد.
مدارک لازم برای شکایت از کارفرما بابت بیمه
برای شکایت از کارفرما به دلیل عدم پرداخت حق بیمه، داشتن مدارک کافی و مناسب از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. این مدارک می‌توانند به عنوان شواهدی محکم در تأیید ادعای شما مورد استفاده قرار گیرند.
در اینجا به صورت کامل و دقیق‌تر به معرفی مدارک لازم برای این شکایت می‌پردازم:
مدارک هویتی
برای احراز هویت شخص شاکی، ارائه شناسنامه و کارت ملی به همراه نسخه‌های کپی آن الزامی است.
اگر شکایت به نمایندگی از وارث کارگر متوفی انجام می‌شود، باید اصل و کپی گواهی انحصار وراثت به همراه باشد تا مشخص شود چه کسی حق پیگیری مطالبات را دارد.
مدارک بیمه‌ای
در صورتی که کارگر تحت پوشش بیمه تامین اجتماعی بوده و دفترچه بیمه دارد، ارائه این دفترچه به عنوان مدرک ضروری است.
وکالت‌نامه قانونی
اگر شکایت توسط وکیل قانونی کارگر انجام شود، باید اصل و کپی وکالت‌نامه که به وکیل اعطا شده، ارائه گردد تا حقوق قانونی او در این خصوص به اثبات برسد.
مدارک استخدامی و شغلی
ارائه اسناد رسمی استخدام، نامه‌های اداری مربوط به ارتقای شغلی، یا تغییر سمت در کارگاه از جمله مدارکی است که می‌تواند ثابت کند کارگر در دوره‌ای مشخص به کار مشغول بوده و حق بیمه او باید پرداخت می‌شده است.
مدارک مالی و حقوقی
کارگر باید لیست پرداخت حقوق را ارائه کند که این لیست باید مورد تایید اداره دارایی باشد. این سند می‌تواند اطلاعات دقیقی از پرداخت حقوق‌ها در اختیار قرار دهد و نشان دهد آیا حق بیمه به موقع پرداخت شده یا خیر.
پرینت واریزی‌های حقوق به حساب بانکی کارگر که توسط بانک صادر شده، مدرک معتبری برای اثبات این است که کارفرما حقوق را پرداخت کرده اما حق بیمه را به سازمان تأمین اجتماعی واریز نکرده است.
همچنین ارائه کارت افتتاح حساب بانکی و فیش حقوقی یا چک بانکی که به کارگر داده شده، می‌تواند به عنوان سندی جهت اثبات پرداخت حقوق استفاده شود.
مدارک مربوط به حضور و غیاب
اگر کارگاه دارای سیستم حضور و غیاب الکترونیکی یا دستی است، کارت ورود و خروج کارگر باید ارائه شود. این کارت مشخص می‌کند که کارگر در چه تاریخ‌هایی مشغول به کار بوده و ساعت ورود و خروج او چه زمانی ثبت شده است.
اسناد مربوط به شرایط سلامتی و بهداشت
معاینات پزشکی قبل از استخدام یکی از مدارک مهمی است که نشان می‌دهد کارگر در شرایط جسمانی مناسبی برای کار در کارگاه پذیرفته شده است.
اگر کارگر در محیطی کار می‌کرده که نیاز به کارت بهداشت بوده، ارائه کارت بهداشت صادر شده از اداره بهداشت نیز ضروری است.
دفاتر قانونی کارگاه
اگر کارگاه دارای دفاتر قانونی ثبت شده است، این دفاتر باید ارائه شوند. این دفاتر می‌توانند اطلاعات جامعی درباره تعداد کارکنان و شرایط کارگاه ارائه دهند و به عنوان سندی محکم برای اثبات تخلفات کارفرما استفاده شوند.
مراحل شکایت از کارفرما بابت بیمه
برای شکایت از کارفرما به دلیل عدم پرداخت حق بیمه، لازم است که مراحل و اقدامات زیر را با دقت دنبال کنید:
تهیه مدارک هویتی و مستندات لازم
برای شروع فرآیند شکایت، باید مدارک ضروری را به دقت تهیه کنید. این مدارک شامل:
- مدارک هویتی مانند شناسنامه و کارت ملی.
- قرارداد کاری برای اثبات رابطه کاری و تعهدات کارفرما.
- مدارک مالی شامل فیش‌های پرداخت حقوق و هر گونه سند مالی مرتبط.
مراجعه به اداره بیمه
پس از آماده کردن مدارک، باید به اداره بیمه مربوطه مراجعه کنید. در این مرحله، شما باید مدارک هویتی، قرارداد کاری و مستندات مالی خود را به همراه داشته باشید. در صورت لزوم، پرینت حقوق نیز باید ارائه شود تا تایید شود که حقوق به موقع پرداخت شده است.
تنظیم شکایت‌نامه
در اداره بیمه، باید شکایت نامه خود را به صورت اصولی و دقیق تنظیم نمایید. شکایت نامه باید شامل موارد زیر باشد:
- شرح کامل تخلف: توضیح اینکه چگونه و چرا کارفرما حق بیمه را پرداخت نکرده است.
- مدارک پشتیبان: اشاره به مستنداتی که به شکایت استناد می‌شود.
بررسی شکایت نامه توسط اداره بیمه
اداره بیمه پس از دریافت شکایت نامه، تمامی مدارک و مستندات را بررسی کرده و به شکایت نامه رسیدگی خواهد کرد. این بررسی شامل ارزیابی صحت مدارک و بررسی جزئیات ادعای کارگر است.
صدور رأی و پرداخت حق بیمه
اگر پس از بررسی مدارک، ادعای کارگر به اثبات برسد، اداره بیمه رای نهایی را صادر کرده و کارفرما را موظف به پرداخت حق بیمه خواهد کرد.
مهلت زمانی برای پرداخت حق بیمه
پس از صدور رای، کارفرما معمولا مدت زمان یک هفته برای پرداخت حق بیمه به کارگر فرصت دارد. در این بازه زمانی، اگر کارفرما اقدام به پرداخت نکرد، اداره بیمه می‌تواند از طریق مراجع قانونی، مبلغ حق بیمه را به‌طور مستقیم از حساب کارفرما برداشت کرده و به حساب کارگر واریز کند.
مهلت زمانی شکایت از کارفرما بابت بیمه
در قانون، برای شکایت از کارفرما بابت عدم پرداخت حق بیمه، محدودیت زمانی خاصی تعیین نشده است. یعنی کارگران یا نمایندگان قانونی آنها می‌توانند در هر زمانی نسبت به عدم پرداخت حق بیمه توسط کارفرما شکایت کنند. این ویژگی، به کارگران و نمایندگان قانونی آنها اجازه می‌دهد که حتی پس از گذشت مدت طولانی از وقوع تخلف، به دنبال حقوق خود باشند.
همچنین اگر کارگر در حین یا پس از وقوع تخلف فوت کند، وارثان او می‌توانند برای احیای حقوق بیمه کارگر و به نمایندگی از طرف کارگر متوفی به مراجع قانونی مراجعه کنند. اما بهتر است که در سریع‌ترین زمان ممکن اقدام به شکایت از کارفرما بابت بیمه کرد. زیرا ممکن است در طولانی مدت، مدارک و شواهد از بین بروند و اثبات آن مشکل باشد.
شکایت از کارفرما بابت بیمه با بنیاد وکلا
آیا شما یا یکی از نزدیکان‌تان با مشکل عدم پرداخت حق بیمه توسط کارفرما مواجه هستید؟ گروه حقوقی بنیاد وکلا به عنوان معتبرترین مرکز حقوقی ایران در این زمینه تخصص و تجربه لازم را دارد تا شما را در هر مرحله از رسیدگی قانونی راهنمایی کند.
خدمات ما در حوزه شکایت از کارفرما در اداره کار شامل:
- تحلیل دقیق پرونده‌های مربوط به نوع شکایت توسط وکیل اداره کار
- نمایندگی قانونی در محاکم و فرآیندهای قضایی
- راهنمایی در خصوص اقدامات پیشگیرانه و حقوقی برای جمع آوری مدارک و شواهد
اگر دچار این مشکل هستید و می‌خواهید هر چه سریع‌تر از کارفرمای خود شکایت کنید، وارد صفحه مشاوره حقوقی اداره کار شوید و از روش‌های مختلف دریافت مشاوره آنلاین و تلفنی استفاده کنید.
