وراث طبقه سوم عبارتند از:
عموها، عمه‌ها، دایی‌ها، خاله‌ها و فرزندان آنها.
در این نوشتار، تصمیم داریم که شما را با احکام و قواعد این طبقه از وراث و نحوه‌ی تقسیم ارث در میان آنها آشنا نماییم.
احکام و قواعد ارث در میان وراث طبقه سوم، به شرح زیر است:
- اگر هیچ وارثی در طبقه‌ی اول و دوم وجود نداشته باشد، به سراغ وراث طبقه‌ی سوم می‌آییم که عبارت‌اند از: عموها، عمه‌ها، دایی‌ها و خاله‌ها و فرزندان آنها در صورتیکه هیچ‌یک از آنها زنده نباشند.
بنابراین، اگر متوفی یک خاله و چندین پسرعمه و دختردایی و پسرخاله داشته باشد، با وجود دایی، هیچ ارثی به آنها نمی‌رسد.
- هریک از افراد طبقه‌ی سوم اگر تنها وارث متوفی باشند، تمام ارث را می‌برند؛ بنابراین، اگر متوفی فقط و فقط یک پسرعمو داشته باشد، تمام ارث او به پسرعمویش می‌رسد.
- اگر متوفی فقط عمو و عمه داشته باشد(دایی و خاله‌ای نداشته باشد)، باید به تنی و ناتنی‌بودن آنها توجه کنیم.
در اینجا، اگر همه‌ی عموها و عمه‌ها تنی باشند یا همگی ناتنی و عمو یا عمه‌ی پدری باشند(یعنی عموها یا عمه‌هایی که فقط پدر آنها با پدر پدر متوفی یکی است)، در این‌صورت عموها دو برابر عمه‌ها ارث می‌برند ولی اگر همگی ناتنی مادری باشند، به تساوی بین خود تقسیم می‌کنند.
ولی اگر متوفی هم عمو و عمه‌ی تنی و هم ناتنی داشته باشد؛ اولا اگر حتی یک عمو یا عمه‌ی تنی وجود داشته باشد، ناتنی‌هایی که فقط پدرشان با پدر پدر متوفی یکی است(ناتنی‌های پدری) دیگر ارثی نمی‌برند ولی ناتنی‌هایی که فقط مادرشان با مادر پدر متوفی یکی است (ناتنی‌های مادری)، در هر صورت ارث می‌برند؛ به این‌صورت که اگر یک نفر باشد (مثلا فقط یک عمو یا یک عمه‌ی مادری) یک‌ششم و اگر متعدد باشند، یک‌سوم ارث می‌برند و بین خود به تساوی تقسیم می‌کنند و در همین فرض، تنی‌ها(یا ناتنی‌های پدری درصورت نبودن تنی‌ها) در اینجا به ترتیب پنج‌ششم و یا دوسوم ارث می‌برند و در بین خود، عموها دو برابر عمه‌ها ارث می‌برند.
- همین احکام با اندکی تفاوت، در جایی که متوفی فقط دایی و خاله داشته باشد(عمو و عمه‌ای نداشته باشد)، جاری است.
بدین‌صورت که:
اگر همه‌دایی‌ها و خاله‌ها تنی باشند(یا همگی ناتنی و دایی یا خاله‌پدری باشند(یعنی دایی‌ها و خاله‌هایی که فقط پدر آنها با پدر مادر متوفی یکی است) یا اگر همگی ناتنی مادری باشند، در همه‌ی این حالات، ارث را به تساوی بین خود تقسیم می‌کنند و دایی به هیج‌وجه دو برابر خاله ارث نمی‌برد، چه تنی باشد و چه ناتنd.
اگر متوفی هم دایی و خاله‌ی تنی و هم ناتنی داشته باشد؛ اولا اگر حتی یک دایی یا خاله‌ی تنی وجود داشته باشد، ناتنی‌هایی که فقط پدرشان با پدر مادر متوفی یکی است(ناتنی‌های پدری) دیگر ارثی نمی‌برند ولی ناتنی‌هایی که فقط مادرشان با مادر مادر متوفی یکی است (ناتنی‌های مادری)، در هر صورت ارث می‌برند.
به این صورت که اگر یک نفر باشد(مثلا فقط یک دایی یا یک خاله‌مادری) یک‌ششم و اگر متعدد باشند ، یک‌سوم ارث می‌برند و بین خود به تساوی تقسیم می‌کنند و در همین فرض، تنی‌ها(یا ناتنی‌های پدری در صورت نبودن تنی‌ها) در اینجا به ترتیب پنج‌ششم و یا دوسوم ارث می‌برند و در بین خود، دایی‌ها دو برابر خاله‌ها ارث نبرده بلکه به تساوی تقسیم می‌کنند.
- اگر همه‌وراث طبقه‌سوم زنده باشند؛ یک‌سوم ارث به دایی‌ها و خاله‌ها و دوسوم به عموها و عمه‌ها تعلق می‌گیرد و تقسیم همین یک‌سوم بین دایی‌ها و خاله‌ها، به نحو مذکور در شماره ۴ و دوسوم بین عموها و عمه‌ها به نحو مذکور در شماره ۳ خواهد بود.
- فرزندان افراد مذکور در این طبقه، اگر هیچ وارث دیگری نباشد، سهم والدین خود را خواهند برد؛ یعنی مثلا در تقسیم ارث بین دو پسرعمه و دو دختردایی، ابتدا ارث یک عمه و یک دایی را حساب کرده و سپس به فرزندان آنها می‌دهیم.
- همسر متوفی در تمامی موارد ۶گانه‌ذکرشده، در کنار افراد نامبرده، ارث میبرد.
شوهر یک‌دوم و زن یک‌چهارم و در این‌صورت، متقربین به مادر متوفی(در اینجا یعنی دایی‌ها و خاله‌ها) یک‌سوم خود را می‌برند و هر چه باقی بماند، به متقربین به پدر، یعنی عموها و عمه‌ها می‌رسد.
