مجازات اصلی به چهار دسته تقسیم می شود که عبارتند از مجازات حدی، مجازات تعزیری، قصاص و دیه که هر یک از موارد گفته شده، احکام و شرایط مخصوص به خود را داشته و با دیگری متفاوت اند. تغلیظ دیه در خصوص مجازات دیه است.
به طور کلی، مجازات دیه، جریمه ای نقدی است که در مورد جرایم عمدی و جرایم غیر عمدی در نظر گرفته می شود که مقدار دیه کامل ابتدای هر سال توسط رئیس قوه قضاییه اعلام می شود.
با این حال، در شرایطی ممکن است دیه که برای جرمی در نظر گرفته می شود، از میزان دیه تعیین شده در شرایط عادی بیشتر باشد که این موضوع بنا به قرار گرفتن در ماه های حرام موضوعیت پیدا می کند و تحت عنوان تغلیظ دیه شناخته شده است.
به همین مناسبت، در این مقاله به بررسی معنی تغلیظ دیه، موارد تغلیظ دیه، مقدار تغلیظ دیه و شرایط کلی تغلیظ دیه می پردازیم. در این راستا هر سوالی که دارید می‌توانید در پیام رسان بنیاد وکلا از وکیل آنلاین ما جویا شوید.
تغلیظ دیه
همه کسانی که با موضوع دیه سر و کار داشته اند احتمالا به معنی تغلیظ دیه توجه کرده اند. در اینجا می خواهیم بررسی کنیم تغلیظ دیه یعنی چه؟ تغلیظ یعنی “شدت دادن” و دیه یعنی “خون بها”.
بنابراین تغلیظ دیه یعنی تشدید کردن خون بها؛ تغلیظ دیه تنها برای جرم قتل صورت می گیرد و برای جراحات هرگز تغلیظ دیه در نظر گرفته نمی شود.
لازم به ذکر است که تغلیظ دیه تنها در موارد خاصی که در قانون مشخص شده است امکان پذیر بوده و منحصرا در این موارد می توان مقدار دیه جنایات را افزایش داد که در ادامه به بررسی موارد تغلیظ دیه به کمک مشاوره حقوقی می پردازیم.
موارد تغلیظ دیه
موارد تغلیظ دیه در قانون مشخص شده است. اعمال تغلیظ دیه در دو مورد صورت می گیرد. قتل در ماه حرام و قتل در مکان حرام که در ادامه به بررسی هر کدام می پردازیم.
قتل در ماه حرام
- اولا برای اعمال تغلیظ دیه در ماه حرام باید ارتکاب جنایت در یکی از ماه های حرام یعنی “محرم، رجب، ذی القعده و ذی الحجه” صورت گرفته باشد.
- دومین شرط از شرایط تغلیظ دیه در ماه حرام این است که فوت قربانی جنایت نیز در یکی از ماه های حرام صورت گرفته شود؛ بنابراین با توجه به این دو نکته هم عمل قتل و هم مرگ باید در ماه حرام باشد تا بتوان تغلیظ دیه را اعمال کرد.
قتل در مکان حرام
در صورتی که عمل قتلی در محدوده حرم مکه واقع شود، مجازات دیه نفس تغلیظ خواهد شد و افزایش پیدا خواهد کرد. سایر مکان‌های مقدس و متبرک شامل حکم تغلیظ دیه نخواهد شد.
مقدار تغلیظ دیه
حال باید بدانیم مقدار تغلیظ دیه چه میزان است؟ در هر دوی موارد تغلیظ دیه یعنی هم تغلیظ دیه در ماه حرام و هم تغلیظ دیه در مکان حرام، مقدار دیه به میزان یک سوم افزایش خواهد یافت؛ به طور مثال، دیه مرد در ماهی به جز ماه های حرام بر اساس نرخ دیه سال ۹۷، ۲۳۱ میلیون تومان خواهد بود.
حال اگر این شخص در یکی از ماه های حرام، مثلا ماه ذی القعده کشته شود، یک سوم به میزان دیه او افزوده خواهد شد؛ یعنی ۷۷ میلیون به ۲۳۱ میلیون اضافه می شود و مقدار دیه او بابت قتل در ماه حرام معادل ۳۰۸ میلیون خواهد شد که این موضوع تحت عنوان تغلیظ دیه شناخته شده است.
در صورت تمایل می‌توانید با مشاوره حقوقی تلفنی ما از هر جای دنیا گفتگو نمایید.
شرایط کلی تغلیظ دیه
برای اعمال تغلیظ دیه، مجموعه‌ای از احکام و شرایط کلی مد نظر قرار می گیرد که شرایط کلی تغلیظ دیه از قرار زیر است:
- در حکم تغلیظ دیه فرقی بین فرد بالغ و فرد نابالغ وجود ندارد؛ یعنی فرقی ندارد که مقتول، کودک باشد یا بزرگ سال، در هر صورت قتل انسان موجب تغلیظ دیه او خواهد شد.
- در حکم تغلیظ دیه تفاوتی بین زن و مرد وجود ندارد؛ یعنی فرقی نمی کند که مقتول زن باشد یا مرد. مقدار دیه قتل هر مقدار که باشد ، یک سوم به آن افزوده خواهد شد.
- یکی دیگر از شرایط کلی تغلیظ دیه، این است که برای اعمال این حکم فرقی بین مقتول مسلمان و نامسلمان وجود ندارد.
- اگر جنین بعد از پیدایش روح به سبب حادثه ای به قتل برسد، مشمول تغلیظ دیه است.
- در مواردی که دیه از طرف عاقله یا بیت المال پرداخت شود نیز حکم تغلیظ دیه جاری است؛ یعنی اگر بیت المال یا عاقله (یعنی خویشاوندان نزدیک) محکوم به پرداخت دیه شدند، باز هم حکم تغلیظ دیه اعمال خواهد شد.
برای رفع هرگونه ابهام می‌توانید با وکیل متخصص ما گفتگو نمایید.
