شرایط بازنشستگی برای کارمندان و کارگران به خصوص بعد از ۲۰ و ۲۵ سابقه خیلی اهمیت پیدا می‌کند و افراد درباره شرایط آن جستجو می‌کنند.
صندوق‌های بازنشستگی در ایران متعدد هستند و صندوق‌های مختلف بازنشستگی کشوری (اداری)، لشکری (نظامی)، بانکی، نفتی، فولادی و غیره برای انواع کارمندان دولتی و شبه دولتی وجود دارد.
کارگران و بخشی از کارمندان دولت و همه کسانی که بیمه سازمان تأمین اجتماعی هستند از خدمات بازنشستگی این سازمان بهره‌مند هستند.
قوانین و شرایط و نیز خدمات این صندوق‌ها متفاوت هستند و بیشترین سهم را تأمین اجتماعی دارد و بخشی از کارمندان دولت تحت پوشش سازمان بازنشستگی کشوری هستند.
همچنین جا به جایی بین صندوق‌های بازنشستگی طبق مقررات ممکن است. در این مطلب، شرایط بازنشستگی را از جهت قانون مدیریت خدمات کشوری و به کمک یک وکیل بازنشستگی بررسی می‌کنیم.
مقررات بازنشستگی قانون خدمات مدیریت کشوری
قانون خدمات کشوری مشتمل بر ۱۲۸ ماده و ۱۰۶ تبصره در ۸ مهر ۱۳۸۶ برای اجرای آزمایشی پنج ساله به تصویب مجلس رسید و برای نخستین بار از ۱۵ آذر ۱۳۸۶ اجرایی شد.
در سال‌های بعد چند اصلاحیه و الحاقیه برای این قانون تصویب شد و مهلت آزمایشی آن نیز چندین بار تمدید گردید و در ۲۶ اسفند ۱۳۹۷ با تصویب یک ماده واحده در مجلس، این قانون با اصلاحیه‌ها و الحاقیه‌هایش دائمی شد.
در فصل سیزدهم این قانون با عنوان «تامین اجتماعی» و در مواد ۱۰۱ تا ۱۱۳ درباره انواع بازنشستگی و حقوق بازنشستگی طبق طبقه‌بندی مشاغل دولتی و گروه شغلی کارکنان صحبت شده است.
در ماده ۱۰۳ قانون مدیریت خدمات کشوری انواع بازنشستگی و شرایط آن آمده است که در ادامه می‌خوانیم.
بازنشستگی اختیاری کارمندان دولت
بازنشستگی اختیاری یعنی به اختیار دستگاه اجرایی یا به درخواست کارمند و موافقت دستگاه اجرایی انجام پذیر است. شرایط این نوع بازنشستگی که در بند الف ماده ۱۰۳ و تبصره‌های آن آمده چنین است:
بر اساس سابقه خدمت
در این نوع بازنشستگی، شرایط برای زن و مرد کارمند مساوی است.
- حداقل ۲۵ سال سابق خدمت برای متصدیان مشاغل سخت و زیان‌آور، جانبازان و معلولان.
- حداقل ۳۰ سال سابقه خدمت در مشاغل غیر تخصصی.
- حداقل ۳۵ سال سابقه خدمت در مشاغل غیر تخصصی با تحصیلات دانشگاهی کارشناسی ارشد و بالاتر.
- بیش از ۳۰ سال خدمت با درخواست کارمند.
بر اساس سن و سابقه خدمت
در این نوع بازنشستگی که بر اساس سن است حقوق پرداختی نیز بر اساس ۲۵ روز حقوق پرداخت می‌شود. همچنین شرط سنی برای کارمندان زن ملاک نیست و شرط سابقه خدمت کافی است.
- حداقل ۵۵ سال سن و حداقل ۲۵ سال سابقه خدمت برای متصدیان مشاغل سخت و زیان‌آور، جانبازان و معلولان.
- حداقل ۶۰ سال سن و حداقل ۲۵ سال سابقه خدمت برای مشاغل غیر سخت و در غیر جانبازان و معلولان.
- حداقل ۲۵ سال سابقه خدمت بدون شرط سنی برای کارمندان زن.
بازنشستگی اجباری کارمندان دولت
بازنشستگی اجباری کارمندان همان بازنشستگی تکلیفی است که دستگاه‌های اجرایی راسا و بدون درخواست کارمندان خود اجرا می‌کنند. شرایط این نوع بازنشستگی در تبصره‌های ۲ و ۳ ماده ۱۰۳ قانون خدمات کشوری ذکر شده است:
بر اساس سابقه خدمت و سن
- کارمندان با ۳۰ سال سابقه خدمت و ۶۰ سال سن برای مشاغل غیر تخصصی.
- کارمندان با ۳۵ سال سابقه خدمت و ۶۵ سال سن برای مشاغل تخصصی.
بر اساس سن و سابقه خدمت
- کارمندان با ۶۵ سال سن و حداقل ۲۵ سال سابقه خدمت.
- کارمندان با ۷۰ سال سن و حداقل ۲۰ سال سابقه خدمت: ادامه خدمت تا تکمیل ۲۵ سال سابقه خدمت و سپس بازنشستگی اجباری.
- کارمندان با ۷۰ سال سن و کمتر از ۲۰ سال سابقه خدمت: بازخرید اجباری.
نکات حقوقی شرایط بازنشستگی
در اینجا خوب است علاوه بر شرایط سنی و سابقه خدمت، با نکات حقوقی بیشتری درباره بازنشستگی بر اساس قانون مدیریت خدمات کشوری آشنا شوید:
طبق ماده ۱۰۵ منظور از سابقه خدمت برای بازنشستگی، اشتغال تمام وقت کارمندان است که البته می‌توانند کسورات خدمت را اگر پرداخت نکرده‌اند بپردازند. همچنین مرخصی استحقاقی، مرخصی استعلاجی، مدت خدمت نیمه‌وقت بانوان و مدت خدمت نظام وظیفه، با رعایت مقررات مربوط به آن ها جز سابقه خدمت کارمندان محسوب می‌گردد.
البته برای تحصیلات و آموزش‌های رسمی یا معادل و ماموریت‌های تحصیلی حین خدمت شرایطی وجود دارد تا جز سابقه خدمت منظور گردد. به این نکته در مشاوره حقوقی بازنشستگی نیز مطرح می‌گردد.
بر اساس ماده ۱۰۲ کارمندان دولتی می‌توانند فقط یک بار در طول خدمت، صندوق بازنشستگی خود را به یکی از صندوق‌های بیمه‌ای تغییر دهند؛ اما کارمند باید مابه‌التفاوت سهم دولت را پرداخت کند.
گفتنی است در بیمه تأمین اجتماعی، سهم کارگر، کارفرما و دولت به ترتیب ۷ و ۲۰ و ۳ درصد است. و نرخ کسور بازنشستگی کلیه کارکنان بخش دولتی، اعم از کشوری و لشکری، از ۱ مهر ۱۳۷۹ برابر با ۹ درصد سهم کارکنان و یک و نیم برابر آن یعنی ۱۳.۵ درصد سهم دولت است.
کارمندانی که با بیش از ۳۰ سال خدمت بازنشسته می‌شوند طبق ماده ۱۰۴ برای سال‌های بعد از سی سال، به ازای هر سال ۲.۵ درصد به حقوق بازنشستگی تعیین شده ایشان اضافه می‌گردد.
طبق ماده ۱۰۷ هنگام بازنشستگی، به کارمند بازنشسته به ازای هر سال خدمت و حداکثر تا سی سال، یک ماه آخرین حقوق و مزایا به وی پرداخت می‌شود (حق سنوات). همچنین حقوق مرخصی‌های ذخیره شده نیز پرداخت می‌گردد.
مبنای محاسبه حقوق بازنشستگی، طبق ماده ۱۰۶ حقوق ثابت به اضافه فوق‌العاده‌های مستمر و البته طبق شرایطی فوق‌العاده ویژه بند ۱۰ ماده ۶۸ قانون خدمات کشوری است.
بازنشستگان مدیریت خدمات کشوری مانند کارکنان شاغل می‌توانند علاوه بر همسر، والدین و فرزندان تحت تکفل خود را طبق مقررات این قانون تحت پوشش خدمات درمانی خود دربیاورند:
- والدین تحت تکفل کارمند اگر تحت پوشش هیچ یک از بیمه‌های خدمات درمانی نباشند.
- فرزندان دختر به شرط اینکه جز ورثه قانونی کارمند باشند و در صورت نداشتن شغل یا شوهر.
- فرزندان پسر به شرط اینکه جز ورثه قانونی کارمند باشند تا ۲۰سالگی یا در صورت اشتغال به تحصیلات دانشگاهی تا ۲۵سالگی.
یادآوری می‌شود شرایط افراد تحت تکفل در صندوق بازنشستگی سازمان تأمین اجتماعی متفاوت با قانون خدمات کشوری است.
در هر صورت برای مشکلات حقوقی خود درباره بازنشستگی، آن را با گوشی و از طریق گفتگو با وکیل آنلاین با کارشناس یا وکیل بازنشستگی بنیاد وکلا مطرح کنید و بهترین راهکار قانونی رفع مشکلات را بشنوید.
به جز گفتگوی آنلاین، وکیل تلفنی نیست در هر ساعت از شبانه روز آماده پاسخگویی به شما می‌باشد.
سلام
من ۳۰ سال خدمتم آذر ۴۰۲ تمام شده ولی بالاجبار گفتند بایستی تا مهر ۴۰۳ خدمت کنم حالا هم شنیدیم که وزیر دستور داده که ما کسی رو بازنشست نمی کنیم چون نیرو نداریم ولی من نه انگیزه ای برای کار دارم و نه توانایی کار با دانش آموزان کاردانش ، جایی هست که بخوام اعتراض کنم چون اگه اجبار باشه داش آموز ،من ، مدیر مدرسه و اولیای دانش آموز اذیت خواهند شد
به دیوان عدالت اداری شکایت کنید
سلام و درود
شایسته است دولت محترم کارمندان خانم بالای ۵۰ سال و آقایان بالای ۶۰ سال را با سنوات ارفاقی بازنشسته کند و جوانان فعال و توانمند را جانشین افراد سالخورده نماید.
سلام و درود
اگر مسئولین محترم کارمندان بالای ۵۰ و ۶۰ سال سن را با ۲۵تا ۳۰ سال سابقه کار که اکثرا کارایی هم ندارند را بازنشسته کنند قشر جوان فعال و مطلوب جایگزین این افراد بدون بازدهی خواهد شد و به پیشرفت کشور کمک خواهد شد.
درود کاش میشد برای یک بار هم شده مسئولین محترم یک قانون به نفع جوانان و جامعه به تصویب میرساندن وکارمندانی که دارای ۲۵ سال سابقه هستن را بازنشسته میکرد و جوانان تحصیل کرده و با انگیزه و پر انرژی را جایگزین مینمود اگر تولید و خدمات بهتر و سلامت جامعه براشون ارزش داشت .که متاسفانه نیست .
سلام وخسته نباشید
آیاکارفرمامیتواندبعدازاینکه ترک کارکارگرازسوی بیمه تامین اجتماعی صادرشدکارگررابه بهانه نبودنیرونگهدارد. اگربله چندماه؟ ممنون میشم جواب اگر بدین
سلام ای کاش دولت محترم یک قانونی راوضع میکرد انهایی که۲۵سال سابقه خدمت دارن را بازنشسته میکرد تا نیروی جوان باانگیزه جایگزین می شد.