زن بلافاصله بعد از تحقق عقد نکاح مالک مهریه خواهد بود و زن می‌تواند هرگونه تصرفی که می‌خواهد در مهریه خود بکند.
تصرف به چند صورت می‌باشد:
- فروش
- انتقال
- ابراء ذمه شوهر از پرداخت مهریه امکان پذیر است.
اگر مهریه به صورت کلی و در ذمه شوهر باشد و زن مالک ذمه شده است چون زن مالک ذمه مرد می‌شود پس می‌تواند اگر بخواهد ذمه مرد را بری بکند زن بگوید درست است که شما به من صد سکه بهار آزادی بدهکار هستید من همه را به شما بخشیدم یا شما را از پرداخت قبلا نصف آن بری می‌کنم یا نه من می‌گویم این مال که به ذمه شما هست مال فلانی باشد و تصرفاتی است که زن می‌تواند در مورد مهریه خودش داشته باشد.
اگر در اثنای رسیدگی به پرونده مهریه یا در آغاز مسیر مطالبه آن هستید می‌توانید از وکیل مهریه در پروسه حقوقی پرونده خود کمک بگیرید.
معیوب یا تلف شدن مهر مال کلی
در صورتی که مهریه مال کلی باشد معیوب بودن یا تلف شدن آن معنایی ندارد. زیرا پرداخت مهریه در ذمه شوهر است و هر چند به نیت پرداخت مهریه زن در یک جایی قرارداده تا بعدا آن را به زن بدهد ولی آن را مثلا دزد برده است تا زمانی که به زن تسلیم نکرده باشد آن مال آن زن نخواهد بود.
اگر مال کلی بعد از پرداخت از طرف مرد مشخص شود که معیوب بوده، زن می‌تواند آن را پس دهد و طلب مهریه سالم بکند.
حتی ارش در اینجا مطرح نیست و بایستی مهریه را به زن به صورت سالم بدهد و این در مورد کلی می‌باشد.
معیوب و تلف شدن مهر عین معین
اما در مورد عین معین اگر به عنوان مهر تعیین شده باشد دو تصور در مورد او هست:
- الف) عین معین در هنگام تحویل معیوب باشد.
- ب) عین معین قبل از تسلیم تلف شود.
در خصوص معیوب بودن و همچنین تلف شدن باز دو شکل ممکن است:
- ج) قبل از تعیین، مهر تلف شود.
- د) بعد از تعیین مهر و قبل از تحویل با پرداخت آن به زن معیوب یا تلف شود.
معیوب شدن مهر قبل از عقد
زن می‌تواند مهر را فسخ بکند نه نکاح را.
زن بگوید این مهر را من نمی‌خواهم و مهر دیگری را به من بده یا اینکه ارش را بگیرد یا اینکه بگوید این مهر را نمی‌خواهم و به جای آن مهر دیگری را به من بدهید. عوضی که زن مطالبه می‌کند بستگی به مهری که تعیین شده دارد اگر مثلی باشد می‌تواند مثل آن را بگیرد و اگر قیمی باشد باید قیمت آن را بگیرد منتهی در این خصوص یک اشکالی هم وارد کردند که به آن اشکال اشاره می‌شود.
در صورت فسخ مهریه معیوب باید به جای عوض مهر المثل را دریافت کرد. در نکاح بدون مهر باید مهر المثل به زن پرداخت شود. اگر چیزی را به عنوان مهر قرار دادیم اما وجود خارجی نداشته باشد نکاح را باید بدون مهر در نظر گرفت و مهر المثل را پرداخت کرد.
خدمات حقوقی قابل ارائه در مجموعه بنیاد وکلا شامل وکیل تلفنی و حضوری به صورت ۲۴ساعته می‌باشد.
تلف مهر معین قبل از تسلیم زن
اگر همین مهر معین تلف بشود نه اینکه قبلا تلف شده باشد عقد محقق شد و مهر هم وجود داشت ولی قبل از آن که تسلیم زن بشود این مهر نزد شوهر یا هر کجا که بوده تلف بشود آیا این هم مانند موردی هست که قبل از عقد تلف شده باشد که بگوییم اصلا مهر باطل است و مهر المثل جایش را می‌گیرد یا نه؛ اینجا شوهر ضامن این هست که مثل یا قیمت آن را پرداخت کند.
- طبق نظر فقهای سنی: این مهر قبل از عقد تلف شده است و باید مهر المثل را پرداخت کرد .
- طبق نظر فقهای امامیه: شوهر در مورد تلف مهر ضامن است و مهریه به عنوان یک امانت در دست شوهر است و در صورت تلف باید مثل یا قیمت آن را بپردازد .
بنابراین می‌توانیم بگوییم این مهر معین از زمان عقد تا زمان تسلیم به عنوان امانت در اختیار مرد بوده و حالا چون تلف شده پس باید آن را مثلش را یا قیمتش را به زن خودش پرداخت بکند.
شاید به نظر برسد بعضی از افراد با توجه به باب بیع بگویند که ما در باب بیع گفته ایم که اگر کالایی را که کسی بخرد و از فروشنده تحویل نگیرد در حالی که پولش را داده به فروشنده و این در فاصله عقد و تسلیم تلف بشود این کالا از جیب فروشنده و بیع منفسخ خواهد شد در نکاح هم همین طور است.
در پاسخ می‌گوییم که آن مسئله ای که در بیع اتفاق افتاده آن استثنای بر اصل است زیرا ما وقتی که خریدار را مالک می‌دانیم دیگر معنا ندارد که بگوییم که وقتی کالا از بین رفت از جیب فروشنده رفته و از مال فروشنده است.
فلذا در مورد آن قاعده هر کالایی که قبل از قبض تلف بشود به ضرر فروشنده است این را استثنای بر قاعده است و در مورد این قاعده هم مباحث زیادی کردند.
چون آن استثناء هست نمی‌توانیم آن را در باب نکاح هم جاری بکنیم بلکه در باب نکاح باید بگوییم که همین که نکاح محقق شد و مال معینی به عنوان مهر یه تعیین شد شوهر ضامن آن هست تا آن را به زن خودش تحویل بدهد و چون در زمانی که آن مسئولیت تادیه را دارد این تلف شده است پس باید جبران تلف را بکنند.
نظر دیگری که وجود دارد معیوب شدن مهر است پس از عقد و قبل از تسلیم. تا حالا گفته شد که تلف شدن یا معیوب بودن مهر قبل از عقد حالا می‌گوییم عقد محقق شد مهریه‌ای هم معین بوده نزد شوهر هم بوده ولی تسلیم نکرده تلف شده است بلکه معیوب شده است مثلا اتومبیلی در اختیار شوهر بوده می‌خواست تحویل زنش بدهد و تصادف می‌کند و معیوب می‌شود اینجا باید چه کار کنیم؟
- الف) بعضی از فقها بر این باورند که حکم معیوب شدن مهر قبل از تسلیم مثل معیوب شدن مهر در حین عقد است.
در این حالت زن می‌تواند مهر را رد کند و تقاضای مثل یا قیمت را کند یا ارش آن را طلب کند.
- ب) عده‌ای دیگر از فقها نظرشان بر این است که در صورت معیوب شدن مهر قبل از تسلیم در این حالت زن می‌تواند ارش را بگیرد نه مثل آن را.
یعنی اگر اتومبیلی تصادف کرد می‌تواند تفاوت اتومبیل معیوب و اتومبیل سالم را از مرد مطالبه کند این نظر با اصول حقوقی ما بیشتر منطبق است برای اینکه این یک نوع تقریبا عاریه مضمونه به حساب می‌آید و عاریه مضمونه اگر در مورد شی که مورد عاریه قرار گرفته باشد ضمانت عیبی حاصل بشود آن عیب به عهده مستعیر یا کسی که عاریه گرفته است.
در صورت نیاز به دریافت مشاوره حقوقی مهریه می‌توانید با متخصصین ما در ارتباط باشید.
در کنار خدمات حضوری و تلفنی امکان برقراری ارتباط با متخصص حقوقی به صورت برخط و در بخش وکیل آنلاین بنیاد وکلا نیز برای شما عزیزان فراهم شده است.
