روان شناسان برای انسان انواعی از نیازها را بیان کردهاند که در بین آنها نیازهای جنسی نیز وجود دارد، حتی در بسیاری از مطالعات اینگونه نتیجهگیری شده است که نیازهای جنسی و رفع مناسب آن بر دیگر ابعاد زندگی انسان تاثیر قابل توجهی میگذارد.
تا اینجای موضوع مورد توافق و پذیرش ادیان و گروههای مختلف در سراسر دنیا قرار دارد و تفاوت در زمانی ایجاد میشود که اولا چگونگی برطرف کردن این نیازها محل سوال قرار میگیرد و ثانیا مخاطب گرایشات جنسی تغییر میکند.
شواهدی در طول تاریخ وجود دارد که همواره اشخاصی بودهاند که گرایشات جنسی ایشان بر خلاف سیر طبیعی بوده است، این موضوع که تا زمانی نه چندان دور از گذشته توسط همگان ناپسند شناخته میشد، امروزه با توجه به مطالعات روانشناختی و بیولوژیکی حامیان در سطح جهانی یافته است.
در این مقاله سعی داریم نگاه و دیدگاه اسلام و به تبع آن قوانین کیفری ایران در ماده ۲۳۴ قانون مجازات اسلامی را نسبت به موضوع لواط (که به همبستر شدن دو مرد اشاره دارد) بررسی نماییم.
برای پرداختن به این امر نخست به تعریف لواط میپردازیم، در بند دوم به مواد قانونی مرتبط با آن اشاره مینماییم و در نهایت حالتهای منشعب از گرایش جنسی به همجنس و نظر قانونگذار در خصوص آنها را مطابق جلسات مشاوره حقوقی تلفنی بنیاد وکلا بررسی مینماییم.
تعریف لواط
مطابق با ماده ۲۳۳ از قانون مجازات اسلامی ایران مصوب ۱۳۹۲ لواط به حالتی گفته میشود که اندام تناسلی یک مرد به اندازه ختنهگاه و یا بیشتر، در دبر انسان مذکر دیگری داخل نماید.
از این ماده به دست میآید که موضوع جرم لواط همآمیزشی دو انسان مذکر است به صورتی که دخول اندام تناسلی یکی از آنها به طور کامل در دبر دیگری احراز گردد.
در اینجا باید به چند نکته توجه شود که به قرار ذیل است:
- اصولا موضوعی در قوانین کیفری تعریف میشود که جرم بوده و با مجازات همراه باشد. مواد قانونی مرتبط با آن موضوع را عنصر قانونی جرم مینامیم. در جرم لواط مواد ۲۳۳ و ۲۳۴ قانون مجازات اسلامی و برخی از مواد پراکنده را داریم.
- مواد مربوط به لواط ذیل کتاب حدود از قانون مجازات اسلامی آورده شده است. حدود به آن دسته از جرایمی گفته میشود که رفتار مجرمانه و مشخصات آن به همراه مجازات قابل اجرا و ویژگیها آن تماما در شرع مقدس اسلام بیان شده و از شرع به متون حقوقی ما راه یافتهاند.
تاثیر شرعی بودن جرایم مشمول مجازات حد آن است که قانونگذار هیچگونه تغییری در آنها نمیتواند ایجاد نماید، اعم از تغییر در تعریف جرم و ارکان آن یا مجازات یا نحوه اجرای مجازات آن، نکات یاد شده اثراتی را به همراه دارد که در ذیل عناصر سهگانه جرم به خصوص جرم لواط به طور اختصاصی بیان میشوند.
عنصر قانونی جرم لواط
همانطور که بیان شد عنصر قانونی به مواد قانونی گفته میشود که رفتار مجرمانه و مجازات آن را به همراه دیگر قواعد مرتبط بیان میدارد. با توجه به تقسیمبندی قانون مجازات اسلامی ایران، عناصر قانونی میتوانند در یکی از دستهبندیهای تعزیرات، حدود، قصاص یا دیات بگنجند.
چنانچه جرمی از حدود تشخیص داده شود هیچگونه تغییری در آن متصور نیست و همچنین عنصر قانونی آن همواره وجود خواهد داشت.
اهمیت این موضوع از آن حیث است که برای تحقق یک جرم و اعمال مجازات ضروری است که عناصر سهگانه در حین زمان ارتکاب جرم موجود بوده باشند، در نتیجه عنصر قانونی جرایم حدی همواره وجود دارند و فاقد از شک و شبهه و تغییر هستند.
نکته دیگری که از عنصر قانونی جرایم حدی به دست میآید آن است که رفتار تعیین شده در قانون به هیچوجه قابل سرایت به دیگر رفتارها نبوده و تنها وضعیت مشخص شده را پوشش میدهد.
عنصر معنوی جرم لواط
عنصر معنوی به موضوع قصد و نیت درونی اشخاص باز میگردد، برای مثال در جرایم عمدی باید قصد ارتکاب جرم خاص نسبت به مجنی علیه موجود باشد تا جرم عمدی محقق شده باشد، حال اگر قصد ارتکاب جرم وجود داشته باشد اما نتیجه خاص آن مدنظر مرتکب نباشد جرم به حالت شبه عمد تغییر مییابد و در نهایت اگر مرتکب نه قصد ارتکاب رفتار مجرمانه را داشته باشد و نه قصد دستاورد خاص آن رفتار را، جرم از نوع خطای محض خواهد بود.
در جرایم حدی قانونگذار برای احراز عنصر معنوی جرم سلسلهای از قواعد خاص تعیین و وضع کرده است. برای مثال در ماده ۲۱۷ قانون مجازات اسلامی بیان شده است که در جرائم موجب حد برای آنکه مجازات قابل اجراب باشد ضروری است که مرتکب علاوه بر علم و قصد به ارتکاب جرم به حرمت شرعی رفتار ارتکابی خود نیز آگاهی داشته باشد، این نکته به عنصر معنوی باز میگردد.
همچنین در ماده ۲۱۸ چنین آمده که اگر متهم ادعای نداشتن علم یا قصد را نماید اگر احتمال رود که ادعای وی درست است، از وی پذیرفته میشود، البته حکم این ماده توسط تبصره آن استثنائاتی یافته است، بدین صورت که در جرائم منافی عفت همچون لواط، اگر جرم به عنف یعنی به اجبار از طرف مرتکب واقع شده باشد، صرف ادعای عدم آگاهی وی کفایت نمیکند.
از جمع موارد یاد شده به دست میآید که عنصر معنوی جرم محاربه از علم مرتکب، قصد ارتکاب جرم وی و نیز آگاهی مرتکب از حرمت شرعی رفتار خود تشکیل میشود.
عنصر مادی جرم لواط
عنصر مادی به مجموعهای از ارکان قابل شناسایی و بررسی گفته میشود که مطابق با بیان قانونگذار تشکیل یک جرم خاص را میدهند.
ارکان عنصر مادی هر جرم را باید از عنصر قانونی آن به دست آورد، در نتیجه در حدود که عنصر قانونی همواره یکسان است، عنصر مادی نیز تغییری نمینماید، اثر دیگر آن که ضرورتا باید تمامی ارکان به همان طریق مصرح قانونی واقع شده باشد تا جرم محقق بود و مجازات قابلیت اعمال پیدا نماید.
عنصر مادی جرم لواط مطابق با ماده ۲۳۳ قانون مجازات اسلامی عبارت است از: دخول اندام تناسلی مرد به اندازه ختنهگاه در دبر انسان مذکر است.
از ماده یاد شده به دست میآید که:
- اولا لواط ضرورتا بین دو مرد صورت میپذیرد.
- ثانیا اندام تناسلی یکی از آنها باید در دبر انسان مذکر دیگر حداقل تا ختنهگاه وارد شده باشد،
- ثالثا وجود دو شرط فوق الذکر به طرق قانونی که برای جرایم حدی تعیین شده است به اثبات برسد.
مجازات جرم لواط
همانگونه که بیان شد جرم لواط ضرورتا بین دو انسان مذکر قابل تصور است، مجازات هر کدام از دو نفر مطابق با بیان قانونگذار میتواند از دیگری متفاوت باشد. با توجه به حکم ماده ۲۳۴ قانون مجازات اسلامی، مجازات قابل اعمال برای فاعل، درصورت عنف، اکراه یا دارا بودن شرایط احصان، اعدام است.
در ادامه همین ماده بیان میشود که مجازات قابل اعمال برای مفعول در هر دو صورت احصان یا عدم احصان اعدام است. برای اینکه حکم این ماده را بهتر درک نماییم وکیل آنلاین میگوید ضروری است که با اصطلاحات بیان شده در آن آشنا شویم:
فاعل جرم لواط
در جرم لواط که گفته شد بین دو انسان مذکر اتفاق میافتد فاعل به شخصی گفته میشود که آلت تناسلی خود را در دبر انسان مذکر دوم وارد مینماید. با توجه به حکم ماده فوق الذکر میزان مجازات این شخص میتواند اعدام یا مجازات دیگری باشد. که در همان ماده ۲۳۴ قانون مجازات اسلامی صد ضربه شلاق تعیین شده است.
مفعول جرم لواط
در یک جرمی که دو نفر بازیگر دارد وقتی شخص اول به عنوان فاعل معرفی شود طبیعتا شخص دوم مفعول جرم است. به عبارت دیگر در جرم لواط شخصی که آلت تناسلی شخص مذکر اول در دبر وی وارد شده است به عنوان مفعول جرم شناخته میشود. قابل توجه آنکه مجازات مفعول جرم لواط همواره اعدام است.
شرایط احصان در جرم لواط
تبصره دوم از ماده ۲۳۴ به تعریف احصان پرداخته است: مرد همسر دائمی و بالغی داشته باشد که با وی در حال عقل و بلوغ رابطه جنسی از طریق قبل داشته و و هر وقت که بخواهد نیز امکان داشتن رابطه جنسی به همان صورت بیان شده با همسر خود را داشته باشد.
شرایط اثبات وقوع جرم لواط
در بند قبلی به انواع مجازات قابل اجرا در جرم لواط اشاره شد، اما بدیهی است که مجازات تنها در صورتی اعمال میشود که گناهکاری شخص اثبات شده باشد. در اثبات وقوع جرم لواط مواد خاصی وجود دارد که در اینجا بدانها اشاره میکنیم:
اقرار
اقرار به حالتی گفته میشود که شخص علیه خود و به نفع دیگری به انجام امری اذعان میدارد. مطابق با ماده ۱۷۲ قانون مجازات اسلامی، چنانچه روش احراز وقوع جرم لواط اقرار مرتکب باشد، ضروری است که مرتکب ۴ مرتبه به ارتکاب جرم خود اقرار نماید.
البته ضروری ندارد که اقرارها در یک جلسه و حتی در یک مرحله رسیدگی مشخص انجام شده باشد. اگر مرتکب پس از ۴ بار اقرار به جرم خود و پیش از اجرای حکم از اقرار خود بازگشت و آن را انکار کرد، در عوض مجازات اصلی اعدام به ۱۰۰ ضربه شلاق محکوم خواهد شد.
شهادت
شهادت یکی دیگر از راههای اثبات وقوع جرم است، شهادت به حالتی گفته میشود که شخصی به نفع یک شخص و نفع دیگری اظهار نظر مینماید. درباره جرم لواط، مطابق با حکم قانونگذار در ماده ۱۹۹ احراز جرم موکول شده است به شهادت ۴ مرد. قابل توجه آنکه مطابق با ماده ۲۰۰ از قانون مذکور، ۴ شاهد باید اذعان دارند که حضوری عمل موضوع لواط را مشاهده کردهاند.
نکات تکمیلی
تا اینجا با جرم لواط و انواع مجازات آن برای فاعل و مفعول آشنا شدیم، همچنین گفته شد که عناصر سهگانه جرم حدی باید به طور همزمان وجود داشته باشد و شرایط احراز و اثبات لواط نیز به اقرار و شهادت محدود است.
در اینجا لازم به ذکر است که چنانچه دو شخص مذکر رابطه جنسی کمتر از لواط با هم داشته باشند نیز مشمول عنوان مجرمانه متفاوتی قرار میگیرند.
همچنین باید خاطرنشان ساخت که قانونگذار ایران به تبع حکم شرع نمیتوان از قوانین مربوطه و مجازات تعیین شده عدول نماید جز در همان مواردی که توسط شارع تعیین شده است.
این در حالی است که در سالهای اخیر جنبشهای متعددی در دفاع از همجنسگرایی در دیگر نقاط دنیا شکل گرفته است و حتی روانشناسان و دانشمندان علم ژنتیک ادعاهایی را مطرح ساختهاند که این گرایش جنسی متفاوت در برخی از اشخاص ناشی از تفاوت در سلولهای آنهاست که ایشان را ناگزیر به برخی از رفتارها مینماید. باید توجه داشت که در ایران امکان اقدام در خصوص تغییر جنسیت وجود دارد، البته که این موضوع موکول شده است به نظرات قطعی و نهایی متخصصان.
با این وجود تا زمانی که شخص در هیبت مردانه خود حضور دارد نمیتواند از حکم شرع تخطی نماید و در صورت انجام جرم به مجازات مقرر محکوم خواهد شد.
مشاوره درباره ماده ۲۳۴ قانون مجازات اسلامی
در این مقاله به یکی از جرایم منافی عفت که ذیل حدود نیز قرار دارد پرداختیم، بازشناختیم که جرم لواط به چه رفتاری گفته میشود و باید چه ارکانی گرد هم آید که جرم مذکور محقق شده باشد.
همچنین شرایط و نحوه اثبات وقوع جرم و مجازات هر یک از فاعل و مفعول را معرفی کردیم. در اینجا باید خاطر نشان کرد که چنانچه لواط از طریق شهادت احراز شود اما تعداد شهادتها به تعداد مقرر قانونی نرسد، شاهدین به عنوان مجرم علیه متهم جرم لواط تحت پیگیری قرار میگیرند، مطابق با نظر قانونگذار چنین شاهدینی مرتکب جرم قذف شدهاند.
بررسی جرم قذف، انواع و مجازات آن از حوصله این نوشتار خارج است، اما در صورت تمایل میتوانید اطلاعات خود را به کمک مطالعه مواد مربوطه یا دریافت مشاوره تلفنی یا آنلاین حقوقی تکمیل نمایید. نکته قابل توجه آنکه ورود در احراز چنین جرمی میتواند به تحقق یک جرم دیگر بینجامد.
همچنین باید توجه داشته باشیم که انتساب رفتاری همچون لواط به دیگران میتواند به اعتبار و حیثیت ایشان خدشه وارد سازد، به همین سبب است که حضور وکیل کیفری متخصص به همه اطراف دعوا میکند، از نظر دور نداریم که علم، آگاهی و قصد مرتکب در اجرای جرم در مجازات وی و نوع مجازات وی تاثیر مستقیم دارد، همچنین شاهد بر یک لبه تیز راه میرود که هر آن احتمال سقوط خود وی به دامنه اتهام کیفری وجود دارد.
با توجه به آنچه که در این نوشتار بیان شد چنانچه خود را مواجه با شرایطی میدانید که به هر نحوی به کمک و مشاوره حقوقی نیاز دارید میتوانید با گروه مشاورین و وکلای بنیاد وکلا تماس بگیرید.
به عنوان نکته پایانی ذکر میگردد که مفعول جرم لواط گاه تنها یک قربانی است که برای اعلام و پیگیری موضوع خود نیاز به کمک و همراهی دارد، همکاران ما سعی دارند تا حد امکان کمکهای لازمه را ارائه نمایند.