قرار وثیقه، به منظور دسترسی به متهم و حضور به موقع وی و جلوگیری از فرار یا پنهان شدن احتمالی او تا پایان دادرسی و صدور و اجرای حکم، با تعیین مبلغ معینی صادر می‌شود؛ در این نوشتار از بنیاد وکلا به بررسی شرایط و چگونگی قرار وثیقه پرداخته شده است.
شرایط قرار وثیقه
- متهم در صورت تودیع وثیقه با قرار قبولی وثیقه آزاد در غیر این صورت بازداشت می‌شود.
- در قرار وثیقه، مال مورد وثیقه که ملک، وجه نقد یا اموال منقول است تا پایان دادرسی و صدور و اجرای حکم، در رهن گرفته می‌شود.
میزان وثیقه
مبلغ وثیقه را قاضی، با توجه به اوضاع و احوال، شرایط متهم و اتهام انتسابی و میزان خسارت شاکی تعیین می‌کند.
پس از احراز هویت مالک، نظر کارشناس در مورد ارزش ملک مورد وثیقه دریافت می‌شود.
پس از کسب نظر کارشناس، دستور توقیف ملک به میزان مبلغ مقرر، برای اداره ثبت اسناد و املاک محل ملک مورد نظر صادر و پس از صدور قرار قبولی وثیقه متهم آزاد خواهد شد.
ضبط وثیقه
در هر مرحله از رسیدگی چنانچه متهم احضار شود و در موعد مقرر از حضور در مرجع قضایی خودداری کند، به وثیقه گذار (ضامن) به صورت کتبی اخطار داده می‌شود تا متهم را تحویل دهد.
وثیقه گذار (ضامن) ظرف مدت ۲۰ روز از تاریخ ابلاغ اخطاریه مهلت دارد تا متهم را تحویل مقام قضایی دهد.
در صورت عدم معرفی متهم در مهلت مقرر، وجه نقد یا مال مورد وثیقه به نفع دولت ضبط خواهد شد.
بنابراین در صورت محکومیت متهم و عدم دسترسی به وی پس از صدور دستور ضبط وثیقه، خسارت وارد شده به شاکی از محل وثیقه قابل برداشت است.
اعتراض وثیقه گذار به ضبط وثیقه
وثیقه گذار می‌تواند ظرف ۱۰ روز از تاریخ ابلاغ دستور دادستان مبنی بر ضبط وثیقه، در موارد زیر به دستور مذکور اعتراض کند.
- اثبات حضور به موقع متهم در زمان لازم
- اثبات عذر موجه برای عدم حضور به موقع وی
- اثبات فوت متهم قبل از موعد مقرر
مدارک مورد نیاز برای قرار وثیقه
- ارائه اصل سند ثبتی شش دانگ عرصه و اعیان یا سپردن وجوه نقدی به میزان مبلغ وثیقه در حساب امانی بانک
- ارائه نامه بازداشت ملک توسط اداره ثبت اسناد و املاک (در صورت ارائه سند ملک برای وثیقه)
- شناسنامه عکس‌دار یا کارت ملی یا کارت شناسایی معتبر وثیقه گذار
- تکمیل فرم مربوط
