در صورتی که بین زن و شوهر طلاق واقع شود دادگاه ضمن رای خود با توجه به وابستگی عاطفی و مصلحت طفل، ترتیب، زمان و مکان ملاقات وی با پدر و مادر و سایر بستگان را تعیین می کند.
حق ملاقات از جمله حقوق متقابل و قانونی پدر و مادر و طفل است.
در صورتی که هریک از ابوین بدون رضایت دیگری تصمیم به خروج فرزند از کشور گرفته باشد طرف دیگر می تواند با تقدیم دادخواست به دادگاه، مانع از خروج فرزند از کشور شود.
ماده ۴۲ قانون حمایت خانواده مقرر کرده:
«صغیر و مجنون را نمی‌توان بدون رضایت ولی، قیم، مادر یا شخصی که حضانت و نگهداری آنان به او واگذار شده است، از محل اقامت مقرر بین طرفین یا محل اقامت قبل از وقوع طلاق به محل دیگر یا خارج از کشور فرستاد، مگر اینکه دادگاه آن را به مصلحت صغیر و مجنون بداند و با در نظر گرفتن حق ملاقات اشخاص ذی حق این امر را اجازه دهـد.
دادگاه در صـورت موافقت با خـارج کردن صغیـر و مجنون از کشور، بنابر درخواست ذی نفع، برای تضمین باز گرداندن صغیر و مجنون تامین مناسبی اخذ می‌کند.»
اگر حضانت با مادر باشد بدیهی است که بر طبق ماده ۱۸ قانون گذرنامه برای اشخاص زیر ۱۸ سال تمام اجازه ولی قهری (پدر) برای خروج از کشور نیاز است و داشتن حضانت فرزند برای مادر به این منزله نیست که او می تواند فرزند را از کشور خارج کند.
اگر حضانت با پدر باشد اگرچه که می تواند برای فرزند گذرنامه اخذ کند ولی مادر می تواند با درخواست به اداره گذرنامه از خروج فرزند از کشور ممانعت به عمل آورد.
مدارک و منضمات مورد نیاز جهت طرح دعوای ممانعت از خروج فرزند از کشور
- تصویر مصدق سند ازدواج (اختیاری)
- تصویر مصدق سند طلاق (اختیاری)
- تصویر مصدق شناسنامه خواهان و فرزند/ فرزندان (اجباری)
- دادنامه مربوط به حق حضانت یا ملاقات (اختیاری)
- به همراه داشتن کارت ملی جهت احراز هویت و کارت عابر بانک جهت پرداخت هزینه دادرسی الزامی است.
در صورت عدم وجود مدارک اختیاری فوق میتوانید یکی از موارد ذیل را ارائه نمایید:
- درخواست استعلام
- تحقیقات محلی
- شماره پرونده استنادی
- شهادت شهود و مطلعین
- سایر دلایل و منضمات
