اگرچه سهم سفرهای هوایی از کل حجم حمل و نقل مسافر در کشور کمتر از یک درصد است، اما با این حال مجموعه افرادی که از هواپیما به عنوان یک وسیله حمل و نقلی گران استفاده می‌کنند، بیشتر از مسافرانی است که از سایر بخش‌های حمل و نقلی استفاده می‌کنند و این در حالی است که بیشترین مشکلات نیز در همین بخش حمل و نقل هوایی وجود دارد.
به جهت آشنایی با حقوق مسافران هواپیما در این نوشتار به بررسی این حقوق می‌پردازیم.
قانون عدم تبعیض
یکی از اولین حقوق مسافر در پروازهای داخلی، برخورداری از خدمات یکسان و برابر است.
مسافرانی که بلیت هواپیما خریداری می‌کنند این حق را دارند که به صورت یکسان از خدمات و سرویس های ارایه شده توسط شرکت هواپیمایی بهره‌مند شوند.
هرگونه تبعیض بین مسافران ناقض قوانین و حقوق مسافر تلقی می‌شود.
ممانعت از سفر
چنانچه مسافر بلیت هواپیما را خریداری کرده باشد و شرکت هواپیمایی به دلیل محدودیت های ایرلاین، مانع از سوار شدن مسافر شود، شرکت هواپیمایی موظف به استرداد وجه بلیت و همین طور ارایه یک بلیت رایگان به مسافر است.
بر اساس حقوق مسافر در پروازهای داخلی، این بلیت می‌بایست از نظر مسیر و کلاس پروازی مشابه بلیت اصلی مسافر باشد، همچنین در صورتی که امکان انتقال مسافر به سایر شرکت‌های هواپیمایی وجود داشته باشد این امر بدون پرداخت هزینه و خسارت انجام می‌شود.
ابطال پرواز
اگر شرکت هواپیمایی به دلایل فنی یا محدودیت های عملیاتی، پرواز را کنسل کند، در این صورت حقوق مسافر محفوظ خواهد‌بود و جزییات آن به این گونه است که، اگر ابطال پرواز تا یک هفته قبل از زمان پرواز باشد شرکت هواپیمایی موظف به استرداد کامل وجه بلیت خواهد‌بود. اگر ابطال از ۶ روز تا زمان پرواز باشد، شرکت هواپیمایی علاوه بر استرداد وجه بلیت موظف به پرداخت خسارت به مسافر نیز خواهد‌بود.
تاخیر در پرواز
طبق قوانینی که توسط سازمان هواپیمایی جمهوری اسلامی تدوین شده‌است، در صورت تاخیر در پرواز، نماینده شرکت هواپیمایی باید در بین مسافران حضور پیدا کند و با احترام و متانت در مورد تاخیر در پرواز و راه‌حل‌های جایگزین به مسافران اطلاع رسانی کند.
همچنین شرکت هواپیمایی می‌بایست از طریق سیستم اطلاعات پرواز، تاخیر در پرواز مربوطه را اطلاع رسانی کند تا تمام مسافران متوجه این اتفاق بشوند.
در صورتی که تاخیر در پرواز بیشتر از یک ساعت و کمتر از دو ساعت باشد ایرلاین موظف است از مسافران پذیرایی نوع اول به عمل بیاورد.
در صورتی که تاخیر بیشتر از ۲ ساعت و کمتر از ۴ ساعت باشد شرکت هواپیمایی باید علاوه بر پذیرایی نوع اول، امکان برقراری تماس تلفنی برای مسافران را فراهم کند.
همچنین بنا به تقاضای مسافر، شرکت موظف به تغییر پرواز خواهد بود و اگر مسافر تصمیم به انصراف از پرواز بگیرد وجه بلیت باید به صورت کامل به مسافر مسترد شود.
در صورتی که به دلیل شرایط جوی و دلایل امنیتی و اضطراری پرواز با تاخیر بیشتر از ۲ ساعت یا ابطال روبرو شود شرکت هواپیمایی وظیفه دارد، علاوه بر پذیرایی نوع اول، صرفا وجه بلیت را مسترد کند.
گم شدن و آسیب دیدن وسایل
در صورت گم شدن یا آسیب دیدن وسیله و چمدانی که مسافر به قسمت بار سپرده یا باری که به عنوان بار همراه با خود به داخل کابین هواپیما برده، شرکت هواپیمایی بر اساس دستورالعمل کنوانسیون ورشو که به تصویب مجلس شورای اسلامی نیز رسیده وظیفه دارد رضایت مسافر را تامین کند.
چنانچه بار مسافر دچار فقدان یا آسیب شود لازم است مسافر قبل از ترک فرودگاه گزارش مفقودی یا آسیب را به شرکت هواپیمایی ارایه کند و لیست محتویات داخل چمدان را به آن‌ها گزارش دهد.
حقوق مسافران توانخواه
شرکت‌های هواپیمایی وظیفه دارند در چارچوب دستورالعمل های تخصصی، اقدامات مورد نیاز را جهت ارایه تسهیلات و خدمات رفاهی و ایمنی به مسافران توانخواه ارایه کنند.
مسافران توانخواه که به دلیل شرایط جسمی نیازمند سرویس های ویژه‌ای هستند، در هنگام خرید بلیت هواپیما یا حداکثر تا ۴۸ ساعت قبل از پرواز می‌بایست این امر را به اطلاع شرکت هواپیمایی مربوطه برسانند.
