طلا و جواهراتی که مرد در هنگام عقد یا زندگی مشترک به زوجه می دهد به عنوان هبه تعریف شده اند.
هبه طبق قانون مدنی عبارت است از عقدی که به موجب آن یک نفر مالی را به صورت رایگان به فرد دیگری می بخشد، بعد از این بخشش فردی که مال را در اختیار گرفته است به عنوان مالک مال شناخته شده و می تواند هر گونه دخل و تصرفی در مال هبه شده، داشته باشد.
ما در ادامه به بررسی حالات متصور در خصوص هبه طلا از طرف شوهر به زن و امکان استرداد آن با نظر به تجربه جلسات مشاوره حقوقی بنیاد وکلا می پردازیم.
چه زمانی زوج می تواند حق استرداد طلا از زوجه را داشته باشد؟
از آنجایی که براساس قانون مدنی عقد هبه یک عقدی جایز است، بنابراین شخص هر زمان که بخواهد می تواند این عقد را به هم بزند و مال هبه شده را دوباره از آن خود نماید اما این رجوع به هبه باید در شرایط خاصی صورت بگیرد، شرایطی از جمله:
- زمانی زوج می تواند تقاضای استرداد طلا از زوجه نماید که این مال هدیه داده شده از بین نرفته باشد.
- هنگامی استرداد طلا از زوجه برای زوج قابل اقامه است که مالکیت مال هبه شده انتقال داده نشده باشد.
- اگر در مال هبه شده تغییراتی صورت گیرد، زوج نمی تواند تقاضای استرداد طلا از زوجه را داشته باشد.
در صورتی که هبه صورت گرفته از نوع هبه معوض (یعنی در ازای مال یا حقی دیگر) باشد و عوض هبه هم دریافت شده باشد، زوج دیگر نمی تواند از زوجه تقاضای استرداد طلا نماید.
مالکیت طلاهای داده شده بعد از طلاق، از آن کیست؟
همانطور که گفته شده طلاها و هدایای که مرد یا خویشاوندان وی به مناسبت های مختلف برای زوجه گرفته اند از آن زوجه می باشد و زن می تواند هر گونه دخل و تصرفی در اموال هبه شده به وی داشته باشد.
اما مشاوره حقوقی آنلاین به شما می‌گوید اگر این طلاها به عنوان هدیه به زن داده نشده باشد مرد می تواند به هنگام طلاق، تقاضای استرداد طلا از زوجه را در دادگاه مطرح نماید، به عنوان مثال مرد ادعا کند که طلاها به عنوان امانت در دست زن بوده است.
آیا مرد می تواند طلا و هدایای داده شده را در ازای مهریه بدهد؟
هنگامی مرد می تواند این ادعا داشته باشد که طلاها و هدایای داده شده به زوجه در ازای مهریه است که این قرارداد در بین زوجین قبل از جدایی و طلاق ثبت شده باشد و زوج بتواند این را اثبات نماید که این هدایای داده شده قرارداد هبه معوض نبوده و مالکیت این اموال همواره از آن وی بوده است.
آیا امکان استرداد طلا از زوجه در دوران زندگی مشترک وجود دارد؟
طبق مفاد قانون مدنی، زوج زمانی می تواند درخواست استرداد طلا از زوجه را داشته باشد که این هدایای داده شده هبه نباشند و همانطور هم که گفته شد هبه از نوع معوض نبوده باشد؛ یعنی در عوض هدیه داده شده از طرف مرد، مرد هیچگونه مال یا حقی از زوجه نگرفته باشد.
بنابراین چنانچه عین طلاها موجود باشد و مالکیت زوجه از طلاهای داده شده خارج نگردیده باشد. زوج می تواند با داشتن فاکتور خرید طلا و جواهرات، عودت اموال خریداری شده را از دادگاه خواهان شود.
آیا زوجه می تواند در ازای بخشش مهریه وکالت در طلاق را از آن خود نماید؟
هم مهریه و هم طلاق حقی است که طرفین (زن و مرد) می توانند این حق را ببخشند یا وکالت آن را به دیگری بدهند.
اتفاقی که این روزها در دفاتر ازدواج رسمی بسیار میفتد این هست که زنان با بخشش تمام یا نیمی از مهریه به دنبال گرفتن حق طلاق از مرد می باشند. و مرد می تواند در صورت داشتن رضایت این حق و وکالت در طلاق را به زوجه بدهد.
مرد چگونه می تواند اثبات نماید که طلاهای داده شده هبه معوض نبوده اند؟
وقتی که مرد این ادعا را داشته باشد که تمام حق و حقوق زن را بعد از طلاق و جدایی به طور تمام و کمال داده است به دنبال گرفتن حق و حقوق خود می‌افتد؛ از جمله این حق و حقوق می توان به حق استرداد طلا از زوجه اشاره نمود که بار اثبات این ادعا بر عهده مرد یا وکیل او و یا قائم مقام قانونی وی می باشد.
البته در بسیاری از دعاوی ادله اثبات دعوا مشترک هستند؛ مثل اقرار، سند کتبی (که در اینجا برای مرد می تواند فاکتور خرید طلا باشد.) شهادت شهود یا علم خود قاضی.
آیا باکره بودن زن می تواند بر دادخواست استرداد طلا از زوجه تاثیر بگذارد؟
باکره بودن زوج و گرفتن حق و حقوق وی از مرد بسته به این شرایط می باشد که چنانچه زوج و زوجه در دوران نامزدی باشند و مرد طلا و هدایای خریداری شده را به جهت عقد به زن نداده باشد مرد می تواند تقاضای استرداد طلا از زوجه را در دادگاه حقوقی مطرح نماید.
اما اگر زن باکره باشد و طلاق وی در دوران عقد و قبل از ازدواج اتفاق بیفتد، مرد علاوه بر موجب بودن به دادن بخشی از مهریه، نمی تواند در خصوص گرفتن هدایای داده شده به زن ادعای داشته باشد. مگر اینکه خلاف آن را ثابت نماید.
تکلیف اموال مادی بعد از طلاق و جدایی
از جمله اموال مادی که می توان به آن اشاره کرد تکلیف جهیزیه زن بعد از طلاق می باشد. در واقع در جلسات با وکیل تلفنی در کنار مهریه مهم‌ترین مطالبه زنان می‌باشد.
طبق قانون مدنی مالکیت اموال منقول موجود در محل سکونت زندگی مشترک زوجین به این صورت است که آنچه معمولا و عادتا مورد استفاده اختصاصی زن باشد متعلق به زن است و آنچه مورد استفاده اختصاصی مرد باشد متعلق به شوهر، بقیه اموال خریداری شده در طول زندگی مشترک، طبق قانون در بین زوجین مشترک بوده، مگر اینکه خلاف این ادعا اثبات گردد و جهیزیه آورده زن، از آن زوجه می باشد و مرد حق فروش این اموال را نخواهد داشت.
آیا مرد می تواند هدایای داده شده به زن را در جشن عقد استرداد نماید؟
مرد برای اینکه بتواند در خصوص استرداد طلا از زوجه درخواستی داشته باشد، باید بتواند برای ادعای خود سند کتبی همانند فاکتور خرید طلا و جواهرات را ضمیمه تقاضای خود نماید.
در غیر این صورت امکان اثبات این تقاضا می تواند برای مرد سخت باشد، برای همین طلاهای داده شده در جشن عقد از طرف خویشاوندان فاقد فاکتور بوده و اینکه این طلا و جواهرات خویشاوندان در قالب هدیه بوده و قابل استرداد نمی باشند.
مرجع رسیدگی به دعوی استرداد طلا از زوجه
اگر دادخواست استرداد طلا از طرف زوج داده شود، مرجع رسیدگی به این دعوی، دادگاه محل اقامت خوانده (زوجه) می باشد، در غیر این صورت این دادخواست باید در دادگاه محل انعقاد عقد ازدواج زوجین تقاضا شود.
آیا وکیل می تواند در دادخواست استرداد طلا از زوجه به مرد کمک نماید؟
در رابطه با استرداد طلا از زوجه آراء متفاوتی صادر شده است و عقاید و نظرات قضات در خصوص این استرداد طلا از زوجه متفاوت می باشد؛ چرا که از نظر برخی از این حقوقدانان، طلا و هدایای که از طرف مرد به زوجه داده می شود یک نوع هبه معوض بوده و عوض آن (عقد نکاح) توسط مرد گرفته شده است.
بنابراین چون عوض هبه به مرد داده شده، مرد دیگر نمی تواند تقاضایی برای استرداد طلا و هدایای داده شده داشته باشد. با وجود این شرایط استرداد طلا از زوجه در دادگاه را می توان یکی دیگر از دعاوی سخت در مراجع قضایی دانست.
لذا در این مواقع حضور یک وکیل متخصص استرداد طلا از زوجه به عنوان نماینده قانونی مرد در دادگاه خانواده می تواند برای وی یک نویدی برای موفقیت پرونده استرداد طلا و هدایای داده شده، در صورت وجود داشتن حق استرداد طلا از زوجه برای مرد باشد.
