شروع یک استارت آپ(استارتاپ) شخصی می تواند یک امر دلهره آوری باشد. موارد زیادی وجود دارد که بایستی قبل از شروع سازماندهی شوند؛ بنابراین راه سخت و دشواری در پیش است. مشکلات مالی ، یافتن و استخدام پرسنل، پیدان کردن فضای اداری مناسب و بسیاری از مسائل دیگر از جمله این دشواری هاست. اما بی شک یکی از مهم ترین مواردی که باید به آن توجه داشت «نکات و جنبه های حقوقی» چنین کسب و کارهای نوپاست. شروع و راه اندازی استارت آپ یک موضوع جدی است و مراحل قانونی بسیار مهمی دارد که باید قبل از شروع کار آن ها را بررسی کرد. در این نوشتار سعی شده است به مهم ترین نکات حقوقی در این حوزه اشاره شود.
انتخاب ساختار و قالب تجاری مناسب
انتخاب قالب و ساختار تجاری مناسب برای شروع یک استارت آپ امری ضروری است. باتوجه به اینکه قانون خاصی در خصوص فعالیت های استارت آپها موجود نیست بایستی از ظرفیت های قانونی موجود استفاده کرد.از این رو استارت‌آپ‌ها می‌توانند فعالیت خود را در قالب یکی از انواع شرکت هایی که قانون تجارت به رسمیت شناخته شده، ثبت کنند. هرچند بدون ثبت شرکت نیز می تواند فعالیت خود را انجام دهند اما باید بدانند که عدم ثبت استارتاپ می‌تواند مشکلات فراوانی را برایشان به همراه داشته باشد. بنابراین پیش از هر تصمیمی در خصوص ساختار و قالب تجاری مورد نظر بایستی تصمیم گیری شود.
تنظیم قرارداد
قراردادها برای هر معامله تجاری امری کاملا ضروری است. در خصوص فعالیت استارت آپ قطعا این ضرورت بیشتر احساس می شود؛ چرا که فعالیت های استارت آپ جنبه های گوناگونی دارد که درباره هریک بایستی به تفصیل تصمیم گیری شود. از جمله مهم ترین قراردادهایی که استارت آپ ها با آن مواجه اند عبارت است از؛ قرارداد سهامداران، قرارداد سرمایه گذاری، قرارداد محرمانگی و سایر قراردادها. قرارداد یکی از مهم ترین جنبه های حقوقی یک کسب و کار نوپاست و ضروری است که بسیار حرفه ای و دقیق متن آن تنظیم گردد. لازم به ذکر است اگر قراردادی موجود باشد پیگیری های قانونی آن بسیار راحت تر و بی دغدغه تر انجام می شود ولی بدون وجود یک قرارداد منسجم و جامع، راه دشواری برای مطالبه حقوق استارت آپ در پیش خواهد بود.
بیمه
بیمه کسب و کارهای نوپا(استارت آپ ها) مانند هر فعالیت تجاری دیگری امری مهم و ضروری است؛ چرا که در شروع یک کسب و کار خصوصا از جنس استارت آپ نمی توان سودها و ضررهای نهفته در آن را حدس زد. بنابراین بیمه می تواند بسیار مفید و کارآمد باشد. در ایران صدور بیمه مشاغل مجازی مستلزم این است که کسب و کارهایی که در این حوزه فعالیت دارند براساس قوانین مجوزهای لازم را اخذ کرده باشند.
مالیات
استارت آپ ها مشمول مالیات های مقرر در قانون مالیات های مستقیم و قانون مالیات بر ارزش افزوده هستند و برخلاف تصورات موجود بین عامه مردم به طور کامل از معافیت مالیاتی برخوردار نخواهند شد، مگر در مواردی خاص. بنابراین ضرورت دارد پیش از آغاز فعالیت در خصوص مالیات و چگونگی پرداخت آن و سایر مسائل این حوزه به خوبی تصمیم گیری صورت بگیرد.
محافظت از مالکیت معنوی
ایده اولیه‌ای که بر اساس آن یک استارت آپ شروع به فعالیت می کند بسیار مهم است. همان ایده است که موجب ترقی یک کسب و کار می شود. پس بسیار ضروری است که مورد حفظ و حمایت قانونی قرار بگیرد. لازم به یادآوری است که ایده به صورت مستقیم در قانون ایران قابل ثبت نیست، ولی می توان آن را در قالب طرح صنعتی، اختراع یا علامت تجاری ثبت نمود.
از آنچه گفته شد، مشخص می گردد جنبه های حقوقی مربوط به راه اندازی و شروع یک کسب و کار نوپا از مهمترین موارد کل فرآیند این کسب و کارهاست. بنابراین پیش از شروع جدی فعالیت در این زمینه و همچنین کسب موفقیت بیشتر، حضور یک وکیل یا مشاوره حقوقی آشنا به حوزه استارت آپ ها می تواند بسیار سودمند و موثر باشد.
