چه قرابت هایی موجب حرمت نکاح می شوند؟

حرمت نکاح به سبب وجود قرابت میان زن و مرد موجب باعث می‌شود تا نکاح در آینده برای آن‌ها از اساس ممنوع و ناممکن باشد.

ما در ادامه این مطلب به بررسی موارد منتهی به حرمت نکاح می‌پردازیم. شما همواره می‌توانید با ما از طریق وکیل آنلاین متخصص در امور خانواده بدون نیاز به حضور در دفتر وکیل در ارتباط باشید.

قرابت در حرمت نکاح

قرابت‌هایی که موجب حرمت حرمت نکاح می‌شوند:

• الف- قرابت نسبی
• ب- قرابت رضاعی

قرابت رضاعی هم به منزله قرابت نسبی به حساب می‌آید. قرابت سببی؛ رابطه‌ای است که به اختیار افراد به وجود می‌آید.

قرابت سببی از ۳ منشا حاصل می‌شود:

• الف: قرابت به وجود آمده از طریق نکاح: در پی این زن و شوهر شدن پاره‌ای از محرمات و نکاح‌های ممنوع به وجود می‌آید.
• ب: قرابت به وجود آمده از طریق مصاهره (زنا، شبهه): مصاهر شامل نکاح هم می‌شود عام است.

مصاهره خاص اشکال گوناگونی دارد، یکی این است که زنا بکند. کسی با زنی زنا بکند یا کسی به شبهه نزدیکی بکند؛ یعنی از راه اینکه تصور می‌کند که کار درستی می‌کند، تصور می‌کند که نکاح با این شخص روا است و بعد به قانون که مراجعه می‌کند، می‌بیند کار ناروایی انجام داده است. این وطی به شبهه یعنی نزدیکی کردن از راه شبهه است.

• ج: قرابت به وجود آمده از طریق لواط: همین امر باعث می‌شود، مادر و خواهر آن پسر بر این مرد لواط کننده حرام بشود و نتواند با او ازدواج بکند.

کسانی هستند که نکاح آن‌ها عینا (یعنی تحت هر شرایطی) ممنوع است:

مقصود از عینا تحت هر شرایطی می‌باشد. نکاح این مردی که با یک زنی رابطه پیدا کرده، رابطه سببی پیدا کرده با کسانی که یا منتسب به او (مرد) باشند، نسبت به آن زن یا منتسب به آن زن باشند، نسبت به آن مرد حرمت نکاح به وجود می‌آید.

مثلا اگر کسی با زنی ازدواج کرد می‌دانیم که این مرد دیگر علی الابد با مادر این زن که مادر زن او به حساب می‌آید حق ازدواج ندارد، حرام ابد می‌شود، عکس این هم اتفاق می‌افتد، به این معنا که آن زن هم که عروس پدر این شوهر به حساب می‌آید، هرگز حق ازدواج با پدر شوهر خود را نخواهد داشت، برای روشن شدن اینها مواردی که چنین حرمتی به وجود می‌آید یکی یکی بیان می‌شود.

ماده ۱۰۴۷ قانون مدنی: نکاح بین اشخاص ذیل به واسطه مصاهره ممنوع دائمی است:

• بین مرد و مادر و جدات زن او از هر درجه که باشد، اعم از نسبی و رضاعی (وقتی که می‌گویند مصاهره این مصاهره، شامل نزدیکی مشروع، نزدیکی به شیهه و نزدیکی از راه زنا هم می‌شود).
• بین مرد و زنی که سابقا زن و پدر و یا یکی از اجداد یا زن پسر یا زن یکی از احفاد او بوده است، هر چند قرابت رضاعی است.

یکی از سوالات از وکیل تلفنی این بود که فرض می‌کنیم آقای الف می‌خواهد ازدواج بکند ایشان حق ندارد با نامادری خودش یعنی انیکه زن پدرش بوده و الان پدرش فوت کرده این زن بیوه است یا پدرش او را طلاق داده است، با ایشان نمی‌تواند ازدواج بکند. همچنین با زن جد پدری خودش هم که یا مطلقه است یا بیوه است نمی‌تواند ازدواج بکند.

همچنین حق ازداج کردن با عروس خودش را هم یعنی زنی که با فرزند ایشان ازدواج کرده ندارد با نوه پسر او عروس گرفت با او هم حق ندارد که قسمت دوم ماده یاد شده چنین آمده بین مرد و زنی که سابقا زن پدر یا زن یکی از اجداد یا زن پسر یا زن یکی از اخفاد او بوده است.

اخفاد نوه، نبیره و غیره احفاد هستند. هر چند قرابت اینها هم رضاعی باشد، دیگر فرقی نمی‌کند قبلا هم توضیح داده شد، وقتی که مادر یا پدر می‌گوییم دیگر فرقی نمی‌کند قرابت از راه نسب باشد یا از راه رضاع باشد.

• بین مرد با اناث از اولاد زن از هر درجه که باشد و او رضاعی و مشروط بر این که بین زن و شوهر زناشویی واقع شده باشد.

خانمی با یکی ازدواج کرده و این خانم دارای دختری است. سوال این است که آیا این مرد می‌تواند با دختر این زن ازدواج بکند، به دو صورت ممکن است محقق بشود.

یکی اینکه در زمانی که این را دارد با دخترش هم ازدواج بکند؛ یعنی دختر با مادرش هووی بشود این قطعا نمی‌شود، پس از آنی که این زن از ایشان جدا شد یا زن فوت کرد یا مطلقه بشود، این هم نمی‌تواند با آن دختر ازدواج بکند، منتهی یک شرط دارد شرطش این است که بین زن و شوهر زناشویی واقع شده باشد، این زن دارای دختری بود ولی با آن زن همخوابگی صورت نگرفت بعد از هم جدا شدند، حالا آن زن فوت کرد یا زن طلاق گرفت، در این صورت مرد می‌تواند با این دختر ازدواج بکند اما آن جایی که نمی‌تواند در جایی است که نزدیکی صورت گرفته باشد.

مصاهره

1. نزدیکی مشروع
2. نزدیکی به شبهه
3. نزدیکی از راه زنا

طبق ماده ۱۰۴۷ قانون مدنی در باب خانواده: مرد نمی‌تواند با دختر زن خود یا نوه‌های دختر زن خود خواه دختر نسبی یا رضاعی زن باشد ازدواج کند.

هر گاه زنی پس از نزدیکی با همسر خود از او جدا شود و با مرد دیگری ازدواج کند و از همسرم دوم خود دختری به دنیا آورد، این دختر نسبت به همسر اول زن حرام است.

تمامی احکام موجود در نکاح بر عقد دائم و موقت مترتب است و هر دو اینها یک حکم دارد.

نزدیکی به شبهه قبل از عقد

ماده ۱۰۵۵ قانون مدنی: نزدیکی به شبهه و زنا اگر سابق بر نکاح باشد از حیث مانعیت نکاح در حکم نزدیکی با نکاح صحیح است ولی مبطل نکاح سابق نیست.

زنا؛ عبارت است از اینکه مرد آلت خود را به اندازه ختنه گاه وارد آلت زنانگی یا عقب زن کند.

اگر نامشروع باشد زنا و اگر مشروع باشد، نزدیکی است. شرطش این است که آن کسی که این کار را انجام می‌دهد، بداند این کار حرام است. ممکن است مرد بداند که دارد، زنا می‌کند و زن نداند و یا بر عکس زن بداند و مرد نداند وقتی زنا در هر صورتی محقق شد مانند نکاح صحیح می‌باشد، منتهی این در صورتی است که قبل از نکاح باشد. فرض بر این می‌گیریم که مردی با یک زنی عمل زنا را انجام داده است، مادر این زن بر این مرد حرام خواهد بود تا ابد.

خود این زن بر پدر این شخصی که عمل زنا را انجام داده حرام خواهد بود، درست مثل یک زن مشروع و قانونی می‌ماند و همه مواردی که قبلا گفته در اینجا محقق می‌شود، منتهی در صورتی است که زنا قبل از عقد باشد. اگر زنا بعد از عقد بود بعدا صحبت می‌شود.

هر گاه زنا قبل از عقد محقق شود، مانند نکاح صحیح است.

نزدیکی به شبهه؛ عبارت است از اینکه فرد به تصور این که نزدیکی برای او مشروع است، اقدام به این کار کند. این را وطی به شبهه می‌گویند، احکام خودش را دارد.

وطی به شبهه به لحاظ حرمت همانند نزدیکی یا وطی صحیح است؛ یعنی اگر از روی شبهه انجام شد آن چه را که در (وطی صحیح) و نزدیکی صحیح و از راه قانونی به لحاظ حرمت محقق می‌شود، در وطی به شبهه هم محقق خواهد شد.

جهت دریافت اطلاعات تکمیلی می‌توانید از مشاوره حقوقی خانواده در بنیاد وکلا بهره‌مند شوید.