شرکت با مسئولیت محدود یکی از انواع شرکت‌های تجاری مندرج در قانون تجارت می‌باشد که نحوه تشکیل، اداره و اختیارات آن با سایر شرکت‌ها متفاوت می‌باشد.
پیش از پرداختن به مبحث شرکت با مسئولیت محدود لازم به ذکر است که شما می‌توانید از وکیل شرکت ها برای راهنمایی بیشتر استفاده نمایید.
شرکت با مسئولیت محدود
این نوع شرکت از جهتی به شرکت اشخاص شباهت دارد؛ چرا که سهم الشرکه شرکاء به سهام تبدیل نمی‌شود و بنابراین به راحتی قابل انتقال نیست و از جهتی به شرکت‌های سرمایه شباهت دارد؛ چرا که مسئولیت شرکاء محدود است به آورده آن‌ها.
ماده ۹۴ قانون تجارت: شرکت با مسئولیت محدود شرکتی است که بین دو یا چند نفر برای امور تجارتی تشکیل شده و هریک از شرکاء بدون اینکه سرمایه به سهام یا قطعات سهام تقسیم شده باشد، فقط تامیزان سرمایه خود در شرکت مسئول قروض و تعهدات شرکت است.
شرکت با مسئولیت محدود اولین بار در قانون ۱۳۱۱ پیش بینی شده است و تاکنون تغییری در قواعد آن ایجاد نشده ولی کاربردش فراوان بوده است.
موضوع فعالیت این شرکت تجاری است (ماده ۹۴) و مسئولیت شرکاء حتی شریک مدیر متخلف، محدود به آورده وی است، مگر در مورد مسئولیت مدنی، و شرکت‌های سرمایه نیز همین طور است با این اختلاف که در آن‌ها مطابق ۱۴۳ لایحه، مسئولیتی اضافه برای مدیر در نظر گرفته شده است.
شرکت با مسئولیت محدود دارای اسم مخصوصی است که متضمن عبارت با مسئولیت محدود باید باشد والا مسئولیت تضامنی خواهد داشت و در مقابل اشخاص ثالث شرکت تضامنی محسوب میشود. ضمن اینکه اگر نام شریکی در اسم شرکت آمده باشد، در مقابل اشخاص ثالث مسئولیت تضامنی خواهد داشت (ماده ۹۵ قانون تجارت).
امتیازات شرکت با مسئولیت محدود
- مسئولیت شرکاء محدود به آورده آن‌هاست.
- ورشکستگی شرکت موجب ورشکستگی شریک نمی‌شود.
- تشکیل این شرکت راحت تر از شرکت‌های سهامی است.
- اداره شرکت آسانتر است و معمولا توسط یک یا دو مدیر صورت می‌گیرد اما شرکت سهامی حداقل توسط هیات مدیره ۳ نفره
- نهاد کنترل کننده فقط در صورت بیشتر شدن تعداد شرکاء از ۱۲ نفر است.
- مجمع عمومی فقط در صورت وجود هیات نظار است.
- حداقل سرمایه می‌تواند خیلی اندک باشد.
نقص عمده شرکت با مسئولیت محدود
در این است که شرکاء می‌توانند در صورت ورشکستگی از عواقب آن مصون باشند و از این امتیاز ممکن است سو استفاده گردد؛ به همین دلیل کسانی که می‌خواهند اعتباری را در اختیار شرکت قرار دهند، از مدیر شرکت تقاضا می‌کنند که پرداخت دیون را شخصا تضمین کند چیزی که شرکت را به مختلط سهامی نزدیک می‌کند.
جهت رفع نقص مذکور، قانونگذار تدابیری را در نظر گرفته که عبارتند از:
- مؤسسین و مدیرانی که بر خلاف واقع پرداخت تمام سهم الشرکه نقدی و تقویم و تسلیم سهم الشرکه غیرنقدی را در اوراق و اسنادی که باید برای ثبت شرکت بدهند اظهار کرده باشند به مجازات کلاهبرداری محکوم می‌شوند.
- اشخاصی که به وسیله متقلبانه سهم الشرکه غیرنقدی را بیش از قیمت واقعی تقویم کرده باشند و مدیرانی که باوجود نبودن صورت دارایی یا با استناد به صورت دارایی مزور منافع موهومی را بین شرکاء تقسیم کرده باشند، هم به مجازات کلاهبرداری محکوم می‌شوند (ماده ۱۱۵ قانون تجارت).
- تشکیل سرمایه احتیاطی
- اختیار تقاضای انحلال به هریک از شرکاء در صورتی که زیان شرکت بیش از نیمی از سرمایه آن باشد، مطابق سهم بند ج فصل نخست تشکیل شرکت با مسئولیت محدود: قرارداد شرکت مانند هر قرارداد دیگری باید شرایط ماده ۱۹۰ قانون مدنی را داشته باشد و مخالف مفاد ماده ۹۷۵ قانون مدنی نباشد، هم ضمن اینکه باید هدف همکاری به منظور بردن سود و آوردن حصه و نیز تقسیم سود و زیان مانند سایر شرکت‌ها وجود داشته باشد.
شرایط خاص تشکیل شرکت با مسئولیت محدود
شرایط شکلی
- قرارداد کتبی میان شرکاء و امضای همه آن‌ها یا وکلایشان که مجاز به امضا هستند.
- قرارداد باید رسمی باشد و الا بلا اثر است (ماده ۴۸ و ۴۷ قانون ثبت).
- اینکه سهم الشرکه هر کدام که غیرنقدی باشد به چه میزان تقویم شده است، باید در شرکتنامه قید شود و عدم ذکرش موجب بطلان خواهد بود (ماده ۱۰۰ قانون تجارت).
- اساسنامه، علاوه بر شرکتنامه وجودش ضروری نیست اما نکاتی باید در شرکتنامه ذکر شود: سهم شرکاء درسود و زیان، میزان تعهدات پرداخت شده، اختیارات مدیران و اسم شرکت.
شرایط ماهوی
شرکا
- وجود لااقل دو نفر شریک
- تعداد شرکاء محدودیتی ندارد.
- اهلیت خاصی برای شریک شدن لازم نیست و محجورین می‌تواند به واسطه نماینده قانونی خود در این شرکت‌ها سهیم باشند.
سرمایه
- حداقل و حداکثری مشخص نشده است.
- سرمایه شرکت به سهام تبدیل نمی‌شود و پذیره نویسی هم ممکن نیست.
- تمام سرمایه نقدی پرداخت شده باشد تا از شرکت‌های ظاهری و غیرواقعی جلوگیری شود.
- آورده غیرنقدی هم باید تقویم و به شرکت تسلیم شود، اما تسلیم آورده ای که مال باشد، در موارد ذیل باطل است:
- ملک آورنده نباشد و حقی دیگر هم نسبت به آن ندارد.
- فقط حق انتفاع داشته اما متعهد به آوردن خود مال شده و تسلیم کرده است
- مال مقید است؛ مثلا در وثیقه است و میزان این ازارزش مال بیشتر یا معادل آن است، در هر صورت برای حفظ حقوق اشخاص ثالث در مورد تقویم و تسلیم سرمایه مالی غیرنقدی ضمانت اجرای مدنی (ماده ۹۸) و کیفری (ماده ۱۱۵) پیش بینی شده است
- آوردن صنعت به عنوان آورده منعی نخواهد داشت، گرچه بهتر است مقرره ای وضع شده و آن را منع کند؛ چرا که در شرکت‌های تضامنی و نسبی شرکاء مسئولیت تضامنی دارد و دارایی آن‌ها وثیقه دیون شرکت است.
اگر امکان مراجعه حضوری به دفتر وکیل را ندارید، امکان تماس با وکیل تلفنی نیز برای شما فراهم شده است.
ضمانت اجرای عدم رعایت مقررات راجع به تشکیل شرکت با مسئولیت محدود
عدم رعایت مقررات ماده ۱۹۰ قانون مدنی و عدم یکی از شرایط عام شرکت‌های تجاری مثلا در مورد تقسیم سود و زیان همانگونه که درمورد سایر شرکت‌ها موجب بطلان است در اینجا هم باعث میشود، قرارداد باطل باشد.
از علل ویژه بطلان شرکت با مسئولیت محدود می‌توان به علل ماهوی و شکلی اشاره کرد.
- علت ماهوی (ماده ۹۶ قانون تجارت): تمام سرمایه نقدی پرداخت نشده و سهم الشرکه غیرنقدی تقویم و تسلیم نشده است.
- علت شکلی (ماده ۹۷): ماده در شرکتنامه قید نشده که سرمایه غیرنقدی هر کدام به چه میزان تقویم شده است.
تقویم غیر واقعی موجب بطلان نیست بلکه ضمانت اجرای مدنی دارد که در (ماده ۹۸ قانون تجارت) به آن اشاره شده است. عدم تعیین هیات نظار موجب بطلان شرکت نمی‌باشد.
بطلان شرکت از نظر شرکاست وگرنه اشخاص ثالث می‌توانند به وجود آن برای رسیدن به حقوق خود استناد کنند. ضمن اینکه هر ذینفعی می‌تواند تقاضای بطلان را مطرح کند. (ماده ۱۰۰ قانون تجارت).
تصحیح بعدی شرکاء برای رفع بطلان فقط از تاریخ تصحیح به بعد مؤثر است و تا زمانی که تصحیح نشده باطل محسوب است.
اگر حکم بطلان شرکت به استناد ماده قبل صادر شود، شرکایی که بطلان مستند به عمل آن‌هاست و هیات نظار و مدیرهایی که در حین حدوث سبب بطلان یا بلافاصله پس از آن سرکار بوده و انجام وظیفه نکرده‌اند، در مقابل شرکای دیگر و اشخاص ثالث نسبت به خسارات ناشی از این بطلان، متضامنا مسئول خواهند بود. مدت مرور زمان ده سال از تاریخ حدوث موجب بطلان است.
- شرکاء مذکور، هیات نظار و مدیران به طور حصری مشخص شده اند و ماده شامل افراد دیگر نمی‌شود و اگر خطایی از آن‌ها سر زده و باعث بطلان شده باشد. این قاعده استثناست و به شرکت‌های دیگر هم نمی‌توان تسری داد.
- افراد مذکور، باید حتما مرتکب خطا شده باشند و دیگران (دیگر شرکاء) را نمی‌توان مسئول خطای خاطی تلقی کرد چرا که مسئولیت برخطای وی استوار است نه بر خطر شریک بودنش.(نه اینکه ایجاد خطر کرده باشد).
- باید رابطه علین میان خطا (عمل مرتکب) و بطلان و رابطه بطلان و زیان شخص مدعی ثابت شود و چون مسئولیت مبتنی برخطاست نه خطر. اشخاص مسئول فقط نسبت به خسارات ناشی از بطلان مسئولیت تضامنی دارند.
- مسئولیت افراد مذکور در مقابل زیان دیدگان مسئولیت تضامنی است اما در میان خودشان مسئولیت نسبی.
- مدیران و هیات نظار مسئول خطای شریک هستند، در صورتی که در حین حدوث بطلان یا بلافاصله بعد از آن سرکار بوده و انجام وظیفه نکرده اند. اما بعد از جبران خسارت با رعایت قواعد عام مسئولیت مدنی حق مراجعه به خاطی را دارند.
- اگر ذی‌نفع نخواهد دعوای جبران خسرات بطلان اقامه کند، از زمان حدوث سبب بطلان فقط ده سال فرصت دارد و بعد از آن دعوایش شنیده نمی‌شود.
در صورت نیاز به دریافت اطلاعات تکمیلی می‌توانید از مشاوره حقوقی شرکت ها استفاده نمایید.
در کنار خدمات متنوع حقوقی شما می‌توانید تنها با یک کلیک و به صورت برخط از وکیل آنلاین بنیاد وکلا برای پرسش‌های حقوقی خود بهره‌مند شوید.
