کفالت اداری و تفاوت آن با تفویض اختیار

زمانی که شخصی یک مسئولیت اداری دارد، اصل بر آن است که خودش به شخصه امور مربوط به پست یا مقام خود را به انجام برساند؛ اما در مواردی انجام این امور به طور شخصی به واسطه فوت یا بیماری یا غیبت وی غیر ممکن می شود.

در چنین شرایطی به جهت اینکه اصل بر استمرار ارائه خدمات عمومی است، قانونگذار ابزاری به نام کفالت اداری پیش بینی کرده است تا اینکه شخص دیگری جانشین وی شده و امور اداری را به انجام برساند.

به همین مناسبت، در این مقاله از مجموعه بنیاد وکلا به دنبال بررسی این سوال هستیم که کفالت اداری چیست و چه تفاوتی با تفویض اختیار دارد؟؛ بنابراین، به بررسی کفالت اداری، نمونه کفالت اداری و تفاوت کفالت اداری با تفویض اختیار خواهیم پرداخت.

کفالت اداری چیست؟

کفالت اداری یکی از ابزارهایی است که در حقوق اداری برای واگذاری اختیارات یک مقام به دیگری استفاده می شود.

اصولا کفالت اداری در غیاب متصدی اصلی یک مقام موضوعیت پیدا می کند؛ مانند زمانی که متصدی اصلی آن پست به دلایلی همچون فوت، بیماری، استعفا و غیره قادر به انجام امور خود نیست.

در چنین شرایطی، به موجب قانون وظایف آن مقام به شخص کفیل واگذار می شود.

بنابراین، کفیل اداری کسی است که اختیارات یک مقام اداری را در غیاب وی و به صورت موقت به عهده می گیرد.

کفالت اداری با کفالت مدنی و کفالت کیفری متفاوت است.

نمونه کفالت اداری

یکی از نمونه های کفالت اداری در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، به موجب اصل یکصد و سی و یکم آن است که در صورت فوت، عزل، استعفا، غیبت یا بیماری بیش از دو ماه رییس جمهور و یا در موردی که مدت ریاست جمهوری پایان یافته و رییس جمهور جدید بر اثر موانعی هنوز انتخاب نشده و یا امور دیگری از این قبیل، معاون اول رییس جمهور با موافقت رهبری اختیارات و مسئولیت های وی را بر عهده می‌گیرد.

بر این اساس، به حکم قانون تحت شرایطی که اشاره شد، معاون اول رئیس جمهور کفیل رییس جمهور شناخته می شود.

تفاوت کفالت اداری با تفویض اختیار

یکی دیگر از روش های انتقال اختیارات مقام اداری، تفویض اختیار است که با کفالت اداری فرق دارد.

تفویض اختیار با اراده مقام بالاتر صورت می گیرد؛ اما کفالت اداری به حکم قانون است.

همچنین، یکی دیگر از تفاوت های کفالت اداری با تفویض اختیار در آن است که در تفویض اختیار تنها برخی از اختیارات شخص قابل واگذاری است؛ اما در کفالت اداری، شخص کفیل به طور کلی جانشین مسئول اصلی پست می شود.