مطابق آیین دادرسی در دادگاههای عمومی حقوقی ، باید عنوان دقیقی برای دعوا انتخاب کرد؛ چرا که در دعاوی حقوقی باید عنوان دقیق خواسته به دقت مشخص شود در غیر اینصورت یا دعوا رد می شود یا اثبات دعوا با مشکل مواجه می شود.
انتخاب عنوان مناسب برای دعوا نیازمند آن است که نسبت به دعوا و شرایط اقامه آن اطلاع داشته باشیم.
این موضوع از آنجا مهم است که دعوای تصرف عدوانی با دعوای خلع ید و دعوای تخلیه ید شباهت ها و تفاوت هایی دارد.
بنابراین بایستی با شناخت دقیق هر یک از دعاوی مذکور، بگونه ای صحیح اقامه دعوی نمود تا بتوان به راحتی احقاق حق کرد؛ بنابراین، در این مقاله از بنیاد وکلا به توضیح دعوای تصرف عدوانی حقوقی و اقامه دعوای تصرف عدوانی حقوقی می پردازیم.
دعوای تصرف عدوانی چیست؟
بر اساس ماده ۱۵۸ قانون آیین دادرسی مدنی: "دعوای تصرف عدوانی عبارت است از ادعای متصرف سابق مبنی بر اینکه دیگری بدون رضایت او، مال غیر منقول را از تصرف وی خارج کرده و ادعای تصرف خود را نسبت به آن مال درخواست می نماید".
بنابراین، برای اثبات دعوای تصرف عدوانی حقوقی بایستی صرفا تصرف سابق خواهان (خواهان قبلا متصرف مال بوده است) و تصرف لاحق خوانده (خوانده در حال حاضر متصرف است) اثبات شود و دادگاه بر اساس همین تصرف است که حکم صادر می کند و دلایل دیگر از جمله سند رسمی مالکیت را مورد بررسی قرار نمی دهد.
چه بسا که متصرف عدوانی یا خوانده، مالک باشد و دیگری علیه او دعوای تصرف عدوانی حقوقی اقامه کند و موفق به اثبات تصرف عدوانی او شود.
البته شکست در دعوای تصرف عدوانی مانع اقامه دعوای مالکیت نیست، لذا بهتر است سایر اقسام دعوای تصرف از جمله دعوای خلع ید و دعوای تخلیه نیز مورد توجه قرار گیرند.
اقامه دعوای تصرف عدوانی
همانگونه که گفتیم، در دعوای تصرف عدوانی، خواهان، یعنی کسی که این دعوا را در دادگاه مطرح می کند، ممکن است که در حقیقت مالک آن مال غیر منقول نباشد، اما از آن جا که قانون تصرف سابق را مهم می داند، می توان باز هم با اقامه دعوای تصرف عدوانی، از دادگاه حکم گرفت، بدون اینکه هیچ گونه دلیلی برای مالکیت نداشته باشیم.
تصرف عدوانی هم از طریق حقوقی قابل پیگیری است و هم از طریق کیفری.
اما اقامه دعوای تصرف عدوانی حقوقی، شرایطی دارد که در قانون آیین دادرسی مدنی به آن پرداخته شده است و لذا در مقاله ای جداگانه به آن خواهیم پرداخت.
