یکی از انواع ادله اثبات دعوا در علم حقوق، سوگند یا قسم می باشد که در قوانین و مقررات مختلف همچون قانون مدنی، قانون آیین دادرسی مدنی و قانون آیین دادرسی کیفری به آن پرداخته شده و احکام و قواعد مربوط به آن بررسی شده است که با عنایت به مجموعه قوانین می توانیم انواع سوگند قضایی اعم از سوگند بتی یا سوگند قاطع دعوا، سوگند تکمیلی و سوگند استظهاری را مورد شناسایی قرار دهیم.
بر این اساس، سوگند بتی به سوگندی گفته می شود که مدعی برای اثبات ادعای خود هیچ گونه دلیلی نداشته باشد و نتواند ادعای خود را اثبات کند و به همین دلیل از طرف مقابل بخواهد سوگند یاد کند که در چنین شرایطی سوگند مدعی علیه به نوعی فیصله بخش دعوا و یا قاطع دعوا تلقی می گردد.
در این مقاله از سایت مشاوره حقوقی بنیاد وکلا قصد داریم به بررسی قرار اتیان سوگند بتی یا قاطع دعوا بپردازیم.
شرایط سوگند بتی یا قاطع دعوا
با عنایت به قوانینی همچون قانون آیین دادرسی مدنی، از جمله مهم ترین شرایط ادای سوگند بتی یا سوگند قاطع دعوا می توان به موارد زیر اشاره نمود:
نخست آنکه برای اتیان سوگند بتی ادعای مطرح شده باید بدون دلیل باشد؛ لذا هرگاه ادعای خواهان یا مدعی متکی به هیچ دلیلی نباشد و خوانده یا مدعی علیه منکر این ادعا باشد، نوبت به اتیان سوگند بتی یا قاطع دعوا خواهد رسید.
بنابراین از جمله شرایط سوگند بتی یا قاطع دعوا آن است که اولا ادعایی وجود داشته باشد و ثانیا دلیل یا اماره ای بر صحت چنین ادعایی به دادگاه ارائه نشده و در پرونده وجود نداشته باشد.
در این صورت، مدعی می تواند حکم به دعوای خود را که مورد انکار مدعی علیه است، منوط به سوگند بتی طرف مقابل نماید.
در نتیجه هر گاه در اثبات ادعا دلیلی ارائه شده باشد، مدعی علیه نمی تواند برای رد ادعا، درخواست صدور قرار اتیان سوگند بتی یا قاطع دعوا نماید.
علاوه بر این، یکی دیگر از شرایط این سوگند آن است که اتیان سوگند بتی یا قاطع دعوا در دادگاه مستلزم درخواست مدعی یعنی شخصی است که ادعای او بدون دلیل است و البته تفاوتی نمی کند که شخص مدعی خواهان باشد یا خوانده دعوا و هر شخصی که ادعایی می کند و دلیلی برای اثبات آن ندارد، باید تقاضای اتیان سوگند بتی یا قاطع دعوا را ارائه نماید.
قرار اتیان سوگند بتی یا قاطع دعوا
در قسمت های قبل به بررسی شرایط اتیان سوگند بتی یا قاطع دعوا پرداخته شد؛ بنابراین با توجه به موارد مذکور می توان گفت پس از اینکه مدعی، تقاضای اتیان سوگند بتی یا قاطع دعوا را در دادگاه مطرح نمود، دادرس دادگاه شرایط اتیان این سوگند را مورد بررسی قرار می دهد و در صورتی که این شرایط را احراز نماید، قرار اتیان سوگند بتی یا قاطع دعوا را صادر خواهد کرد.
لازم به ذکر است که قرار اتیان سوگند بتی یا قاطع دعوا یکی از انواع قرارهای اعدادی یا مقدماتی محسوب می شود و از هر جهت تابع احکام و پیامدهای مربوط به این نوع قرارها است.
با صدور قرار اتیان سوگند بتی یا قاطع دعوا توسط دادگاه، مشخص می شود که سرنوشت پیروزی یا محکومیت مدعی در اثبات ادعای خود بستگی به این سوگند خواهد داشت.
در قرار اتیان سوگند بتی یا قاطع دعوا، موضوع سوگند و همچنین شخصی که باید این سوگند را ادا نماید مشخص می شود.
علاوه بر این، موضوع سوگند باید با موضوع ادعا مربوط باشد و در اثبات آن ادعا موثر باشد.
در ادامه می‌توانید مقاله آثار سوگند بتی یا قاطع دعوا کدامند؟ را مطالعه کنید..
